Son Konu

İŞ KANUNU ( Genel Hükümler )

nicebayan

Yeni Üye
Katılım
24 Ara 2016
Mesajlar
378,708
Tepkime
2
Puanları
38
Yaş
36
Web
nicebayan.com
Credits
-1
Geri Bildirim : 0 / 0 / 0
IŞ KANUNU ( Genel Hükümler )

MESLEK KANUNU

Kanun No: 4857
Kabul Tarihi : 2252003
Resmi Gazete Yayım Tarih ve Sayısı : 1062003 25134

BİRİNCİ BÖLÜM

Genel Hükümler
Amaç ve kapsam

Madde 1 Bu Kanunun amacı işverenler ile bir meslek sözleşmesine dayanarak çalıştırılan işçilerin çalışma şartları ve alıştırma ortamına ilişkin adalet ve sorumluluklarını düzenlemektir
Bu Kanun, 4 üncü maddedeki istisnalar dışarıya kalan bütün işyerlerine, bu işyerlerinin cilve ile patron vekillerine ve işçilerine etkinlik konularına bakılmaksızın uygulanır
İşyerleri, işverenler, patron vekilleri ve işçiler, 3 üncü maddedeki bildirim gününe bakılmaksızın bu Kanun hükümleri ile yan olurlar

Tanımlar

MADDE 2 Bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan hakiki kişiye emekçi, emekçi çalıştıran hakiki ya da tüzel kişiye yoksa tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlara işveren, işçi ile patron arasında kurulan ilişkiye meslek ilişkisi denir Işveren göre mal ya da hizmet üretmek amacıyla maddî olan ve olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği birime işyeri denir
İşverenin işyerinde ürettiği mülk veya hizmet ile özellik yönünden bağlılığı bulunan ve benzer yönetim aşağı örgütlenen yerler (işyerine yan yerler) ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, gövde ve meslekî eğitim ve avlu gibi öteki eklentiler ve araçlar da işyerinden sayılır
Işyeri, işyerine ast yerler, eklentiler ve araçlar ile oluşturulan iş organizasyonu dahilinde bir bütündür
Patron namına hareket eden ve işin, işyerinin ve işletmenin yönetiminde devir bölge kimselere işveren vekili denir Patron vekilinin bu sıfatla işçilere karşı işlem ve yükümlülüklerinden doğrudan patron sorumludur
Bu Kanunda patron için öngörülen her çeşitlilik sorumluluk ve zorunluluklar işveren vekilleri hakkında da uygulanır Işveren vekilliği sıfatı, işçilere belli adalet ve yükümlülükleri ortadan kaldırmaz
Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin asistan işlerinde veya belli başlı işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde meslek alan ve bu meslek için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile meslek aldığı patron aralarında kurulan ilişkiye başlıca işverendaha alçak işveren ilişkisi denir Bu ilişkide ana patron, alt işverenin işçilerine karşı o dükkan ile ilgili olarak bu Kanundan, meslek sözleşmesinden veya daha alçak işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur
Ana işverenin işçilerinin daha aşağı patron kadar işe alınarak çalıştırılmaya devam ettirilmesi suretiyle hakları kısıtlanamaz veya daha önce o işyerinde çalıştırılan kimse ile daha aşağı işveren ilişkisi kurulamaz Aksi halde ve çoğunlukla başlıca patron daha aşağı patron ilişkisinin muvazaalı işleme dayandığı kabul edilerek daha aşağı işverenin işçileri başlangıçtan itibaren başlıca işverenin işçisi sayılarak operasyon görürler İşletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işler dışarıya asıl meslek bölünerek daha aşağı işverenlere verilemez

İşyerini bildirme

MADDE 3 Bu Kanunun kapsamına giren nitelikte bir işyerini kuran, her ne suretle olursa olsun devralan, alıştırma konusunu kısmen ya da iyice değiştiren veya herhangi bir sebeple faaliyetine son veren ve işyerini kapatan patron, işyerinin unvan ve adresini, çalıştırılan emekçi sayısını, alıştırma konusunu, işin başlangıç ya da bitme gününü, kendi adını ve soyadını yahut unvanını, adresini, varsa patron vekili ya da vekillerinin adı, soyadı ve adreslerini bir ay içinde alan müdürlüğüne bildirmek zorundadır
Daha Alçak işveren, bu sıfatla mal veya hizmet üretimi için meydana getirdiği kendi işyeri için birinci fıkra hükmüne tarafından bildirim yapmakla yükümlüdür
(Ilave : 1162003488410 md) Oysa, şirketlerin kayıt kayıtları ise ticaret sicili memurluklarının gönderdiği belgeler üzerinden yapılır ve bu belgeler ilgili ticaret sicili memurluğunca bir ay içinde Alıştırma ve Sosyal Emniyet Bakanlığı ilgili bölge müdürlüklerine gönderilir

İstisnalar

MADDE 4 Altında kayıtlı işlerde ve iş ilişkilerinde bu Kanun hükümleri uygulanmaz;

Deniz ve hava taşıma işlerinde,
50'den eksik işçi çalıştırılan (50 dahil) tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerlerinde veya işletmelerinde,
Aile ekonomisi sınırları içinde kalan tarımla ilgili her çeşit yapı işleri,
Bir ailenin üyeleri ve 3 üncü dereceye kadar (3 üncü derece dahil) hısımları arasında dışardan başka biri katılmayarak evlerde ve el sanatlarının yapıldığı işlerde,
Ev hizmetlerinde,
Iş sağlığı ve güvenliği hükümleri gizli kalmak üzere çıraklar hakkında,
Sporcular hakkında,
Rehabilite edilenler hakkında,
507 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Kanununun 2 nci maddesinin tarifine yerinde üç kişinin çalıştığı işyerlerinde

Şu kadar oysa;

Kıyılarda ya da liman ve iskelelerde gemilerden karaya ve karadan gemilere yapılan yükleme ve boşaltma işleri,
Havacılığın tüm yer tesislerinde yürütülen işler,
Tarım sanatları ile tarım aletleri, alet ve parçalarının yapıldığı atölye ve fabrikalarda görülen işler,
Tarım işletmelerinde yapılan yapı işleri,
Halkın faydalanmasına açık ya da işyerinin eklentisi durumunda olan park ve bahçe işleri,
Deniz Meslek Kanunu kapsamına girmeyen ve tarım işlerinden sayılmayan, denizlerde çalışan su ürünleri üreticileri ile ilgili işler,

Bu Kanun hükümlerine tabidir

Eşdeğer davranma ilkesi

MADDE 5 Iş ilişkisinde dil, insanlar, cinsiyet, siyasal us, felsefî inanç, din ve mezhep ve güya sebeplere dayalı ayırım yapılamaz
Patron, esaslı sebepler olmadıkça tam süreli çalışan emekçi karşısında kısmî süreli çalışan işçiye, süresiz süreli çalışan emekçi karşısında kayıtlı süreli çalışan işçiye farklı işlem yapamaz
Işveren, biyolojik ya da işin niteliğine ilişkin sebepler gerekli kılmadıkça, bir işçiye, meslek sözleşmesinin yapılmasında, şartlarının oluşturulmasında, uygulanmasında ve sona ermesinde, cinsiyet ya da gebelik nedeniyle ilk elden veya dolambaçlı öbür işlem yapamaz
Aynı ya da eşit değerde bir meslek için cinsiyet nedeniyle daha düşük ücret kararlaştırılamaz
İşçinin cinsiyeti nedeniyle özel koruyucu hükümlerin uygulanması, daha düşük bir ücretin uygulanmasını haklı kılmaz
Meslek ilişkisinde ya da sona ermesinde yukarıdaki fıkra hükümlerine aykırı davranıldığında işçi, dört aya kadar ücreti tutarındaki uygun bir tazminattan başka yoksun bırakıldığı haklarını da talep edebilir 2821 sayılı Sendikalar Kanununun 31 inci maddesi hükümleri saklıdır
20 nci madde hükümleri saklı kalmak üzere işverenin yukarıdaki fıkra hükümlerine tutarsız davrandığını işçi kanıt etmekle yükümlüdür Ama, emekçi bir ihlalin varlığı ihtimalini enerjik bir biçimde bildiren bir durumu ortaya koyduğunda, patron böyle bir ihlalin mevcut olmadığını kanıt etmekle yükümlü olur

İşyerinin ya da bir bölümünün devri

MADDE 6 Dükkan veya işyerinin bir bölümü hukukî bir işleme dayalı olarak diğer birine devredildiğinde, ödev tarihinde işyerinde veya bir bölümünde mevcut olan meslek sözleşmeleri tüm yargı ve borçları ile birlikte devralana geçer
Devralan patron, işçinin hizmet süresinin başlıca alındığı haklarda, işçinin devreden patron yanında işe başladığı tarihe göre operasyon yapmakla yükümlüdür
Yukarıdaki hükümlere tarafından görev halinde, devirden önce doğmuş olan ve tayin tarihinde ödenmesi gereken borçlardan devreden ve devralan işveren birlikte sorumludurlar Oysa bu yükümlülüklerden devreden işverenin sorumluluğu tayin tarihinden itibaren iki yıl ile sınırlıdır
Tüzel kişiliğin birleşme ya da katılma veya türünün değişmesiyle sona erme halinde birlikte sorumluluk hükümleri uygulanmaz
Devreden ya da devralan patron iş sözleşmesini sırf işyerinin ya da işyerinin bir bölümünün devrinden dolayı feshedemez ve tayin emekçi yönünden fesih için haklı sebep oluşturmaz Devreden veya devralan işverenin hesaplı ve teknolojik sebeplerin yahut meslek organizasyonu değişikliğinin gerekli kıldığı fesih hakları ya da işçi ve işverenlerin haklı sebeplerden hemencecik fesih hakları saklıdır
Yukarıdaki hükümler, iflas dolayısıyla malvarlığının tasfiyesi sonucu işyerinin veya bir bölümünün başkasına devri halinde uygulanmaz

Geçici meslek ilişkisi

MADDE 7 Patron, atama sırasında yazılmış rızasını edinmek suretiyle bir işçiyi; holding bünyesi içinde veya aynı şirketler topluluğuna ast diğer bir işyerinde ya da yapmakta olduğu işe aynı işlerde çalıştırılması koşuluyla diğer bir işverene meslek görme edimini gerçekleştirmek üzere geçici olarak devrettiğinde geçici iş ilişkisi gerçekleşmiş olur Bu halde meslek sözleşmesi devam etmekle beraber, emekçi bu sözleşmeye tarafından üstlendiği işin görülmesini, iş sözleşmesine geçici meslek ilişkisi kurulan işverene karşısında yerine getirmekle mesul olur Geçici meslek ilişkisi kurulan işveren işçiye talimat verme hakkına sahip olup, işçiye afiyet ve güvenlik risklerine karşısında zorunlu eğitimi vermekle yükümlüdür
Geçici iş ilişkisi altı ayı geçmemek üzere yazılmış olarak yapılır, gerektiğinde maksimum iki kez yenilenebilir
İşverenin, ücreti ödeme yükümlülüğü devam eder Geçici meslek ilişkisi kurulan işveren, işçinin kendisinde çalıştığı sürede ödenmeyen ücretinden, işçiyi gözetme borcundan ve sosyal sigorta primlerinden patron ile birlikte sorumludur
Işçi, işyerine ve işe ilişkin olup kusuru ile sebep olduğu zarardan geçici meslek ilişkisi kurulan işverene karşı sorumludur İşçinin geçici sözleşmesinden somurtkan anlaşılmıyorsa, işçinin diğer adalet ve yükümlülüklerine ilişkin bu Kanundaki düzenlemeler geçici iş ilişkisi kurulan işverenle olan ilişkisine de uygulanır
İşçiyi geçici olarak devralan patron grev ve lokavt aşamasına gelen bir toplu iş uyuşmazlığının tarafı ise, emekçi grev ve lokavtın uygulanması esnasında çalıştırılamaz Oysa, 2822 sayılı Toplu Meslek Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanununun 39 uncu maddesi hükümleri saklıdır Patron, işçisini grev ve toplu işten çıkarma boyunca kendi işyerinde çalıştırmak zorundadır
Toplu işçi çıkarmaya gidilen işyerlerinde çıkarma tarihinden itibaren altı ay içinde toplu işçi çıkarmanın konusu olan işlerde geçici iş ilişkisi gerçekleşmez *
 
Üst Alt