İş Oluş Durum Bildiren fiiller,
İş Oluş Durum Bildiren Cumlelerine ornekler
Fiiller, iş ,oluş, durum ve hareket bildiren sozcuklerdir
ORNEK Yuru, gidelim; bu iş olmaz dedi
Fiillerin sonuna mek, mak ekleri getirildiğinde anlamlı olur
ORNEK
Bu akşam kardeşinin yanına var (eylem)
*Kardeşimin guzel bir evi var (isim)
Fiiller anlamlarına gore uce ayrılır
1) Nesne alan, iş yani hareket bildiren ve neyi, kimi sorularına cevap veren fiiller kılış fiilleridir
ORNEK Bu işi olsa olsa sen yaparsın
*Baba koruk yer, oğlunun dişi kamaşır
*Yemeğin tadını cok beğendik
*Mum dibine ışık vermez, derler
2)Nesne almayan, oznenin icinde bulunduğu durumu gosteren fiiller durum fiilleridir
ORNEK Su uyur, duşman uyumaz
*Can cıkar, huy cıkmaz
*Teyzesi bize dun sabah geldi
3)Kendiliğinden ve zaman icinde gercekleşen fiiller oluş bildirir
*Yine yeşillendi fındık dalları
*Genc yaşta ağardı saclarım
*Korkudan beti benzi sararmış
Bu eylemler değişerek yeni bir gorunum kazanma anlamı verir
*Elleri, ayakları kabarmıştı
*Denize gidince epey bronzlaşmış
Fiiller me, ma,mez , maz ekleriyle olumsuz yapılabilir
*Gulme komşuna, gelir başına
*Kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez
*Yoldan kal, yoldaştan kalma
Geniş zaman eki olumsuz yapıldığında mez maz olarak değişir
*Nuh der, peygamber demez
Fiiller tekil ve coğul tum kişilere gore haber ve dilek kipleriyle cekimlenebilir
*Ben hazırlandım, artık gidebiliriz; dedi
*Erken yatın, yarın işe gideceğiz
Şart kipiyle cekimlenmiş fiiller yan cumlenin yuklemi olabilir
*Erken gelirse birlikte gidelim
yor eki yerine mekte, makta eki de kullanılabilir
*O zamanlar buyuk bir şirkette calışmaktaydım
*Haber kipleri zaman anlamı taşır, dilek kipleri zaman anlamı taşımaz
* Şimdi polisler gelecek, artık cıkalım
Cekimli fiil sorulduğunda kip,kişi, olumsuzluk ekleri alabilen ve yuklem olan fiiller anlaşılır
* İcimden şu zalim şupheyi kaldır
*Ya sen gel ya beni yanına aldır
*Mecnun um, Leyla mı gordum
Bir kerecik baktı gecti
Ne sordum ne de soyledi
Kaşlarını yıktı, gecti
Cumledeki yargı sayısı sorulduğunda cekimli fiiller, fiilimsiler ve ek eylem alarak yuklem olmuş ad soylu sozcukler sayılır
*Garibim,namıma Kerem diyorlar
*Hastayım, derdime verem diyorlar
*Aslımı el almış, harem diyorlar
*Maraşlı Şeyhoğlu Satılmış ım ben
*Senin dudakların pembe, ellerin beyaz
*Al, tut ellerimi bebek, tut biraz
İş Oluş Durum Bildiren Cumlelerine ornekler
Fiiller, iş ,oluş, durum ve hareket bildiren sozcuklerdir
ORNEK Yuru, gidelim; bu iş olmaz dedi
Fiillerin sonuna mek, mak ekleri getirildiğinde anlamlı olur
ORNEK
Bu akşam kardeşinin yanına var (eylem)
*Kardeşimin guzel bir evi var (isim)
Fiiller anlamlarına gore uce ayrılır
1) Nesne alan, iş yani hareket bildiren ve neyi, kimi sorularına cevap veren fiiller kılış fiilleridir
ORNEK Bu işi olsa olsa sen yaparsın
*Baba koruk yer, oğlunun dişi kamaşır
*Yemeğin tadını cok beğendik
*Mum dibine ışık vermez, derler
2)Nesne almayan, oznenin icinde bulunduğu durumu gosteren fiiller durum fiilleridir
ORNEK Su uyur, duşman uyumaz
*Can cıkar, huy cıkmaz
*Teyzesi bize dun sabah geldi
3)Kendiliğinden ve zaman icinde gercekleşen fiiller oluş bildirir
*Yine yeşillendi fındık dalları
*Genc yaşta ağardı saclarım
*Korkudan beti benzi sararmış
Bu eylemler değişerek yeni bir gorunum kazanma anlamı verir
*Elleri, ayakları kabarmıştı
*Denize gidince epey bronzlaşmış
Fiiller me, ma,mez , maz ekleriyle olumsuz yapılabilir
*Gulme komşuna, gelir başına
*Kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez
*Yoldan kal, yoldaştan kalma
Geniş zaman eki olumsuz yapıldığında mez maz olarak değişir
*Nuh der, peygamber demez
Fiiller tekil ve coğul tum kişilere gore haber ve dilek kipleriyle cekimlenebilir
*Ben hazırlandım, artık gidebiliriz; dedi
*Erken yatın, yarın işe gideceğiz
Şart kipiyle cekimlenmiş fiiller yan cumlenin yuklemi olabilir
*Erken gelirse birlikte gidelim
yor eki yerine mekte, makta eki de kullanılabilir
*O zamanlar buyuk bir şirkette calışmaktaydım
*Haber kipleri zaman anlamı taşır, dilek kipleri zaman anlamı taşımaz
* Şimdi polisler gelecek, artık cıkalım
Cekimli fiil sorulduğunda kip,kişi, olumsuzluk ekleri alabilen ve yuklem olan fiiller anlaşılır
* İcimden şu zalim şupheyi kaldır
*Ya sen gel ya beni yanına aldır
*Mecnun um, Leyla mı gordum
Bir kerecik baktı gecti
Ne sordum ne de soyledi
Kaşlarını yıktı, gecti
Cumledeki yargı sayısı sorulduğunda cekimli fiiller, fiilimsiler ve ek eylem alarak yuklem olmuş ad soylu sozcukler sayılır
*Garibim,namıma Kerem diyorlar
*Hastayım, derdime verem diyorlar
*Aslımı el almış, harem diyorlar
*Maraşlı Şeyhoğlu Satılmış ım ben
*Senin dudakların pembe, ellerin beyaz
*Al, tut ellerimi bebek, tut biraz
