bilgiliadam
Yeni Üye
ışık kirliliği nedir ışık kirliliğine yonelik ayrıntılı bilgi verirmisiniz
Cevap: Işık kirliliği nedir
Geceleyin cevremizi neden aydınlatıyoruz? Daha iyi gormek icin, daha guzel cevrede bulunmak icin, daha kolay calışmak, daha guvende hissetmek icin Ticarette, turizmde calışıyorsak iyi yapmak ve muşteri kazanmak icin Fakat ne yazık ki hem Turkiye'de hem de butun dunyada cok kotu gece aydınlatma uygulamaları var Bu yanlış uygulama giderek yaygınlaşmakta ve artmakta
Bu kotu aydınlatma Işık Kirliliği denen yeni bir kirlilik ceşididir Işık kirliliği, yanlış yerde, yanlış miktarda, yanlış yonde ve yanlış zamanda ışık kullanılmasıdır Hava kirliliği, su kirliliği gibi zehirleyici olmasa da, gereğinden fazla ve yanlış yerde ışık kullanmak etkisiz aydınlatma demektir; bunun sonucu olarak ışığı uretmek icin harcanan enerjinin onemli bir kısmı da boşa gitmektedir
Işık kirliliği her ceşit etkisiz aydınlatmayı kapsar Bunların başlıcaları şunlardır:
· Işık tecavuzu (ya da ışık taşması): Işığın istenmeyen ya da gerekmeyen yeri aydınlatması
· Goz kamaşması: Gozun alışık olduğu aydınlatma duzeyini aşıp gorme yetisinin bozulması
ve nesnenin gorunurluğunun kaybolması Eğer ışık kaynağı, aydınlattığı nesneden daha belirgin
ise aydınlatma kotudur
· Dikine ışık: Doğrudan gokyuzune giden ışık Sozun tam anlamıyla boşa giden, uzayda
kaybolan ışıktır Astronomlar ve gokyuzunu seyretmek isteyen herkes icin en kotu ışık kirliliği
budur Işığın atmosferdeki tozlar ve molekuller tarafından sacılması sonucu goğun doğal
parlaklığının bozulmasına, artmasına neden olur Kamaşma ve ışık tecavuzu yaratan armaturler dikine ışık da gonderirler Şehirlerin ustunde ucaktan gorulen ışık denizi, coğunlukla yukarıya
doğru yanlış yonlendirilmiş ışıklardır
· Aşırı miktarda ışık: Belli bir işin yapılması icin gereken aydınlatma miktarını aşan ışık
Fazla ışık her zaman iyi aydınlatma demek değildir
Işık kirliliği boşa giden para demektir
Işığın uretim maliyeti yuksektir Kamaşma, ışık tecavuzu, dikine ve aşırı ışık boşa giden enerji demektir Uluslararası Karanlık Gokyuzu Birliği nin yaptığı bir araştırmaya gore, bu şekildeki dış aydınlatmalarda ışığın %30 kadarı boşa gitmektedir Bu yanlış uygulamaların maliyetinin ABD de yılda 2 milyar dolar olduğu hesaplanmıştır İngiltere de ise yanlış ışıklandırma yılda 53 milyon sterlin tutarında enerji kaybına neden olmaktadır Turkiye de bu yonde bir araştırma yapılmamış olsa da
ilk değerlendirmeler en az %30 enerji kaybı olduğu yonundedir Işık kirliliğine karşı onlem almak yaklaşık bir elektrik santralı kurmak anlamına gelmektedir
Işık kirliliği doğal hayatı da etkiler:
Kotu aydınlatmadan zarar gorenler yalnız devlet butcesi ya da gece gokyuzunu izlemek isteyenler değildir Orneğin gocmen kuşlar icin ışık kirliliği yeni bir tehlikedir: Kuşlar sadece insanlar icin değil, dunyadaki tum canlı yaşam icin cok yararlıdır Her yıl milyarlarca haşereyi, sineği tuketirler, milyarlarca bitki tohumunu yayarlar Ozellikle kucuk sineklerle beslenen gocmen kuşlar gece seyahat ederler Kimi turler milyonlarca kilometre yol kat ederler Kısmen takım yıldızlardan yon bulurlarken gokdelenler, deniz fenerleri gibi yuksek yapılardan yayılan ışıklar onlar icin cekici olur Bunun sonucu, kuşlar ya yorulup duşunceye kadar ışık etrafında fır donerler ya da doğrudan
binaya carparlar Bu şekilde bir gecede binlerce kuşun olduğu bilinmektedir
Kimi deniz hayvanlarının yuvalama alışkanlıkları ışık kirliliği ya da yapay aydınlatma yuzunden tehlikededir Deniz kaplumbağalarının binlerce yumurtasından cıkan yavrulardan yalnızca
birkacı denize ulaşabilmektedir Denize ulaşmak icin deniz ile kara arasındaki aydınlık farkını kullanan kaplumbağalar yapay ışıklandırmalarla karaya yonelince hayatlarından olmaktadırlar Avustralya da yapılan bir araştırmaya gore mercanlar, uzerlerine duşen aşırı ışık yuzunden kendilerine renklerini veren mikroskobik bitkileri reddetmekte, beyazlaşmakta ve strese girmektedirler!
Işık kirliliğinin kaynakları:
Yol, cadde ve sokak aydınlatmaları
Park, bahce ve spor alanlarının aydınlatmaları
Turistik tesislerin, binaların dış cephe aydınlatmaları
Reklam panoları
Guvenlik amacıyla aydınlatma
Evlerden, binalardan taşan ışıklar
Kullanılan armaturlerin ve lambaların yanlış secimi ve yanlış yonlendirilmesi, bu aydınlatmalarda
ışık tecavuzu, goz kamaşması, dikine ışık ve aşırı miktarda ışık oluşmasına neden olur Bu durum, konuya yeterince onem verilmemesi ve bilgi eksikliğinden kaynaklanmaktadır
Cevap: Işık kirliliği nedir
Geceleyin cevremizi neden aydınlatıyoruz? Daha iyi gormek icin, daha guzel cevrede bulunmak icin, daha kolay calışmak, daha guvende hissetmek icin Ticarette, turizmde calışıyorsak iyi yapmak ve muşteri kazanmak icin Fakat ne yazık ki hem Turkiye'de hem de butun dunyada cok kotu gece aydınlatma uygulamaları var Bu yanlış uygulama giderek yaygınlaşmakta ve artmakta
Bu kotu aydınlatma Işık Kirliliği denen yeni bir kirlilik ceşididir Işık kirliliği, yanlış yerde, yanlış miktarda, yanlış yonde ve yanlış zamanda ışık kullanılmasıdır Hava kirliliği, su kirliliği gibi zehirleyici olmasa da, gereğinden fazla ve yanlış yerde ışık kullanmak etkisiz aydınlatma demektir; bunun sonucu olarak ışığı uretmek icin harcanan enerjinin onemli bir kısmı da boşa gitmektedir
Işık kirliliği her ceşit etkisiz aydınlatmayı kapsar Bunların başlıcaları şunlardır:
· Işık tecavuzu (ya da ışık taşması): Işığın istenmeyen ya da gerekmeyen yeri aydınlatması
· Goz kamaşması: Gozun alışık olduğu aydınlatma duzeyini aşıp gorme yetisinin bozulması
ve nesnenin gorunurluğunun kaybolması Eğer ışık kaynağı, aydınlattığı nesneden daha belirgin
ise aydınlatma kotudur
· Dikine ışık: Doğrudan gokyuzune giden ışık Sozun tam anlamıyla boşa giden, uzayda
kaybolan ışıktır Astronomlar ve gokyuzunu seyretmek isteyen herkes icin en kotu ışık kirliliği
budur Işığın atmosferdeki tozlar ve molekuller tarafından sacılması sonucu goğun doğal
parlaklığının bozulmasına, artmasına neden olur Kamaşma ve ışık tecavuzu yaratan armaturler dikine ışık da gonderirler Şehirlerin ustunde ucaktan gorulen ışık denizi, coğunlukla yukarıya
doğru yanlış yonlendirilmiş ışıklardır
· Aşırı miktarda ışık: Belli bir işin yapılması icin gereken aydınlatma miktarını aşan ışık
Fazla ışık her zaman iyi aydınlatma demek değildir
Işık kirliliği boşa giden para demektir
Işığın uretim maliyeti yuksektir Kamaşma, ışık tecavuzu, dikine ve aşırı ışık boşa giden enerji demektir Uluslararası Karanlık Gokyuzu Birliği nin yaptığı bir araştırmaya gore, bu şekildeki dış aydınlatmalarda ışığın %30 kadarı boşa gitmektedir Bu yanlış uygulamaların maliyetinin ABD de yılda 2 milyar dolar olduğu hesaplanmıştır İngiltere de ise yanlış ışıklandırma yılda 53 milyon sterlin tutarında enerji kaybına neden olmaktadır Turkiye de bu yonde bir araştırma yapılmamış olsa da
ilk değerlendirmeler en az %30 enerji kaybı olduğu yonundedir Işık kirliliğine karşı onlem almak yaklaşık bir elektrik santralı kurmak anlamına gelmektedir
Işık kirliliği doğal hayatı da etkiler:
Kotu aydınlatmadan zarar gorenler yalnız devlet butcesi ya da gece gokyuzunu izlemek isteyenler değildir Orneğin gocmen kuşlar icin ışık kirliliği yeni bir tehlikedir: Kuşlar sadece insanlar icin değil, dunyadaki tum canlı yaşam icin cok yararlıdır Her yıl milyarlarca haşereyi, sineği tuketirler, milyarlarca bitki tohumunu yayarlar Ozellikle kucuk sineklerle beslenen gocmen kuşlar gece seyahat ederler Kimi turler milyonlarca kilometre yol kat ederler Kısmen takım yıldızlardan yon bulurlarken gokdelenler, deniz fenerleri gibi yuksek yapılardan yayılan ışıklar onlar icin cekici olur Bunun sonucu, kuşlar ya yorulup duşunceye kadar ışık etrafında fır donerler ya da doğrudan
binaya carparlar Bu şekilde bir gecede binlerce kuşun olduğu bilinmektedir
Kimi deniz hayvanlarının yuvalama alışkanlıkları ışık kirliliği ya da yapay aydınlatma yuzunden tehlikededir Deniz kaplumbağalarının binlerce yumurtasından cıkan yavrulardan yalnızca
birkacı denize ulaşabilmektedir Denize ulaşmak icin deniz ile kara arasındaki aydınlık farkını kullanan kaplumbağalar yapay ışıklandırmalarla karaya yonelince hayatlarından olmaktadırlar Avustralya da yapılan bir araştırmaya gore mercanlar, uzerlerine duşen aşırı ışık yuzunden kendilerine renklerini veren mikroskobik bitkileri reddetmekte, beyazlaşmakta ve strese girmektedirler!
Işık kirliliğinin kaynakları:
Yol, cadde ve sokak aydınlatmaları
Park, bahce ve spor alanlarının aydınlatmaları
Turistik tesislerin, binaların dış cephe aydınlatmaları
Reklam panoları
Guvenlik amacıyla aydınlatma
Evlerden, binalardan taşan ışıklar
Kullanılan armaturlerin ve lambaların yanlış secimi ve yanlış yonlendirilmesi, bu aydınlatmalarda
ışık tecavuzu, goz kamaşması, dikine ışık ve aşırı miktarda ışık oluşmasına neden olur Bu durum, konuya yeterince onem verilmemesi ve bilgi eksikliğinden kaynaklanmaktadır