İslam Devletlerinde Cam Sanatı
9yy’dan itibaren İslam cam orneklerini gormekteyiz 10 ve 11yy’da da bu ornekler coğalmıştır İran bolgesindeki cam ornekleri coğrafya’dan dolayı Bizans camıyla benzerlikler taşımaktadır Cunku İran ve Bizans surekli bir sirkulasyon icinde olduklarından İran, Bizansın gelişmiş cam sanatından etkilenmiştir 10 – 13yy arasında İran cam sanatında değişimler gorulmektedir Ufleme tekniğini kullanmaya başladıkları gibi susleme usluplarında da gelişim gorulmektedir Kalıpta şekillendirdikleri kabaralar, uzun boyunlu formlar uygulanmştır İran camları gunumuzde hala kullanılmaktadır Abbasilerin başkenti olan Rakka sanatın ana bolgesi olarak kabul edilmektedir Burada gelişen islam sanatı uslubu, mimariden farklı olarak figuratif bezemeler yoğunluktadır Bizans siyasi bir bunalım icindeyken yakın doğudaki Abbasilerde tam aksine yoğun bir sanat ortamı hakimdir Cam sanatında oldukca gelişmişlerdir Bu doneme genel olarak ‘Ortacağ Camı’ denmektedir (RomaBizansİslamOsmanlı) Benzer ozellikler Suriye’de de gorulmektedir Bu donemde Suriye kalıba ufleme tekniğini kullanmaktadır Cam susleme tekniklerinde Bizans’tan etkilendikleri acıktır Figurleri geometrize ettikleri gibi rumileri de sık kullanmaktadırlar Camın etrafını altın cerceve ile cevirerek vurgu yapmaktadırlar 9 ve 11yy arası Suriye’nin yonetimdeki değişikliklere rast gelmektedir Bu nedenle Bizans ve İslam sanatı birbiriyle karışmıştır Mısır ise bu donemde İslamiyeti kabul etmiş olup başkentini de cam sanatı icin onemli bir merkez olan Fustat’ı yapmıştır Cam ihracatının yapıldığı deniz ticaretine sahiptir ve genellikle kalıba ufleme tekniği kullanılmaktadır Geometrik desenler hakimdir Suriye ise yeniliklere acık olduğunu camda uyguladığı değişik teknikler ile kanıtlamaktadır Kazıma tekniği ile yaptıkları deve horguclu cam kaplar buna ornektir
GENEL OZELLİKLER
İslam cam sanatının belirgin ozelliği; sade eser uretmemeleridir Mutlaka bezemelerin yoğunlukta olduğu urunleri yeni teknikler ile yorumlamaktadırlarBal peteği dokusu cok sevilir Kalıba ufleme tekniği ile yapılan camlar da bu susleme aracı sıklıkla kullanıldığı gorulmektedir Aynı zamanda İslam cam sanatında luster tekniği en sık kullanılan bir diğer tekniktir Bu teknik, eser soğuduktan sonra luster ile boyama yapılır ve tekrar ısıtılır Boylelikle cam uzerine cizilen motif esere yapışır İcten ve dıştan yapılmak uzere iki turu bulunmaktadır Bunlar ise gercek ve yalancı luster olarak adlandırılır Luster tekniği sadece saydam cam uzerinde uygulanmaktadır13yy’a gelindiğinde İslam sanatında emay tekniğinin kullanımı da gorulmektedir Bizans’a ozgu olan ve yalnızca luks objelere uyguladığı bu teknik, kulturel etkileşimin bir sonucu olarak diğer bolgelerde de gorulmeye başlanmıştır Boylelikle bu donem eserleri hem İslam hem Hristiyan unsurları taşımaktadır Haclı seferleri ve doğu ticareti yolculukları sırasında batılıların tercih ettiği armalar, 14yy’da Mısır’da da gorulmeye başlanmıştır Yalnız uzerinde herhangi bir dini sembol yerine, cicek desenleri kullanılmıştır Cam sanatını oyle geliştirirler ki camiilerin kandillerini camda urettikleri gibi aynı zamanda ticaretini yaparlar Hindistana kadar uzanan bu kandiller ulke ekonomisine buyuk katkı sağlar
BAŞLICA ESERLERİ
Serce Limanı, Datca acıklarında bir limandır Mısır’ın Fustat şehrinden gelen bir gemi bu limanda batar ve bu sayede ele bir cok cam eserlerin gecmesini sağlamıştır Gemi 11yy’a ait eserleri taşımaktadır Bu da kazılar sonucunda anlaşılmıştır, serce limanı batığında İslam ve Bizans donemine ait sikkeler de bulunmuştur Cam ham madde olarak taşınmasının yanı sıra, İslam zevki ile uretilmiş pek cok sayıda esere rastlanılmıştır 200 değişik form kazılar sonucunda elde edilmiş olup, bugun bu eserler Bodrum Sualtı Arkeoloji Muzesinde ‘Cam Batığı Salonu’nda sergilenmektedir
9yy’dan itibaren İslam cam orneklerini gormekteyiz 10 ve 11yy’da da bu ornekler coğalmıştır İran bolgesindeki cam ornekleri coğrafya’dan dolayı Bizans camıyla benzerlikler taşımaktadır Cunku İran ve Bizans surekli bir sirkulasyon icinde olduklarından İran, Bizansın gelişmiş cam sanatından etkilenmiştir 10 – 13yy arasında İran cam sanatında değişimler gorulmektedir Ufleme tekniğini kullanmaya başladıkları gibi susleme usluplarında da gelişim gorulmektedir Kalıpta şekillendirdikleri kabaralar, uzun boyunlu formlar uygulanmştır İran camları gunumuzde hala kullanılmaktadır Abbasilerin başkenti olan Rakka sanatın ana bolgesi olarak kabul edilmektedir Burada gelişen islam sanatı uslubu, mimariden farklı olarak figuratif bezemeler yoğunluktadır Bizans siyasi bir bunalım icindeyken yakın doğudaki Abbasilerde tam aksine yoğun bir sanat ortamı hakimdir Cam sanatında oldukca gelişmişlerdir Bu doneme genel olarak ‘Ortacağ Camı’ denmektedir (RomaBizansİslamOsmanlı) Benzer ozellikler Suriye’de de gorulmektedir Bu donemde Suriye kalıba ufleme tekniğini kullanmaktadır Cam susleme tekniklerinde Bizans’tan etkilendikleri acıktır Figurleri geometrize ettikleri gibi rumileri de sık kullanmaktadırlar Camın etrafını altın cerceve ile cevirerek vurgu yapmaktadırlar 9 ve 11yy arası Suriye’nin yonetimdeki değişikliklere rast gelmektedir Bu nedenle Bizans ve İslam sanatı birbiriyle karışmıştır Mısır ise bu donemde İslamiyeti kabul etmiş olup başkentini de cam sanatı icin onemli bir merkez olan Fustat’ı yapmıştır Cam ihracatının yapıldığı deniz ticaretine sahiptir ve genellikle kalıba ufleme tekniği kullanılmaktadır Geometrik desenler hakimdir Suriye ise yeniliklere acık olduğunu camda uyguladığı değişik teknikler ile kanıtlamaktadır Kazıma tekniği ile yaptıkları deve horguclu cam kaplar buna ornektir
GENEL OZELLİKLER
İslam cam sanatının belirgin ozelliği; sade eser uretmemeleridir Mutlaka bezemelerin yoğunlukta olduğu urunleri yeni teknikler ile yorumlamaktadırlarBal peteği dokusu cok sevilir Kalıba ufleme tekniği ile yapılan camlar da bu susleme aracı sıklıkla kullanıldığı gorulmektedir Aynı zamanda İslam cam sanatında luster tekniği en sık kullanılan bir diğer tekniktir Bu teknik, eser soğuduktan sonra luster ile boyama yapılır ve tekrar ısıtılır Boylelikle cam uzerine cizilen motif esere yapışır İcten ve dıştan yapılmak uzere iki turu bulunmaktadır Bunlar ise gercek ve yalancı luster olarak adlandırılır Luster tekniği sadece saydam cam uzerinde uygulanmaktadır13yy’a gelindiğinde İslam sanatında emay tekniğinin kullanımı da gorulmektedir Bizans’a ozgu olan ve yalnızca luks objelere uyguladığı bu teknik, kulturel etkileşimin bir sonucu olarak diğer bolgelerde de gorulmeye başlanmıştır Boylelikle bu donem eserleri hem İslam hem Hristiyan unsurları taşımaktadır Haclı seferleri ve doğu ticareti yolculukları sırasında batılıların tercih ettiği armalar, 14yy’da Mısır’da da gorulmeye başlanmıştır Yalnız uzerinde herhangi bir dini sembol yerine, cicek desenleri kullanılmıştır Cam sanatını oyle geliştirirler ki camiilerin kandillerini camda urettikleri gibi aynı zamanda ticaretini yaparlar Hindistana kadar uzanan bu kandiller ulke ekonomisine buyuk katkı sağlar
BAŞLICA ESERLERİ
Serce Limanı, Datca acıklarında bir limandır Mısır’ın Fustat şehrinden gelen bir gemi bu limanda batar ve bu sayede ele bir cok cam eserlerin gecmesini sağlamıştır Gemi 11yy’a ait eserleri taşımaktadır Bu da kazılar sonucunda anlaşılmıştır, serce limanı batığında İslam ve Bizans donemine ait sikkeler de bulunmuştur Cam ham madde olarak taşınmasının yanı sıra, İslam zevki ile uretilmiş pek cok sayıda esere rastlanılmıştır 200 değişik form kazılar sonucunda elde edilmiş olup, bugun bu eserler Bodrum Sualtı Arkeoloji Muzesinde ‘Cam Batığı Salonu’nda sergilenmektedir