Dünyanın en büyük medeniyetlerine mesken sahipliği yapmış, "Bütün yollar İstanbul'a çıkar" kelamını tarihe kazımış, uzunca bir devir hakikaten de 'dünyanın merkezi' olmuş İstanbul'da gezilecek ve görülecek çok fazla yer, yapılacak çok fazla şey var. İstanbul'u keşfetmek o denli bir kaç güne, birkaç haftaya ya da aya sığdırılabilecek üzere değil. Kaldırdığınız her taşın altından, vurduğunuz her kazmadan öteki bir tarihin, öteki bir öykünün gün yüzüne çıktığı İstanbul için turist rehberleri, gezilecek yer listeleri boldur. Genelde birbirine benzeyen bu listeler, İstanbul'u ziyarete gelmiş turistlerin, kısa mühlet içerisinde görmeleri mümkün ve elzem yerleri listeler.
Bu liste ise daha çok İstanbul'da yaşayanların ya da uzun müddetli ziyaretçilerin kenti kendisi yapan ayrıntıları keşfetmesini amaçlıyor. Bizden evvel buradan kimler geçti, neler bıraktılar, hangi kıssalarla buradan ayrıldılar sorusunun mütevazi bir karşılığı üzere. Ya da cevaplarının ufak lakin isabetli bir modülü. Birbirine taban tabana zıt uygarlıkların kale bellediği ve ebediyen yücelttiği bu kent bugün hayatta kalma savaşı veriyor olsa da hala ayakta. Onu tanımak, onunla yaşayanların İstanbul'a bir borcu aslında. İstanbul demek; bazen mimozaların seyri bazen ise tarihi kalıntıların keşfi. Doğal, sakin, tarihi yerlerden Anadolu Yakası'ndan Avrupa Yakası'na kadar pek çok yer ve yapılacak şeyler bu listemizde. İster sevgilinizle, ister eşinizle, isterseniz ailenizle bu maceraya, değerli noktalara kucak açın. Gelin onu beraberce keşfedelim...
İstanbul'un tarihi ve kültürünü görsellerle anlatan Twitter'daki KÜLTÜRİSTAN hesabının bu eşsiz derlemesini sizler için tekrar düzenledik.
1. Haliç surları, Kara Surları ve Marmara Surları'nı keşfedin. Sur tabanlarından yürüyün.
1204'de Latinlerin, 1453'de Türkler'in kente girdikleri lokasyonlarda biraz nefeslenin. Haliç surlarının tek yaşayan kapısı, ismi zamanla Cibali'ye dönmüş olan Cebe Ali'nin eğri kapısının öyküsünü öğrenin.
2. İstanbul'un 7 doruğunu öğrenin. Üzerindeki anıtsal yapıları gezin.
Aslında 7 zirve üzerine kurulan İstanbul değil Roma'dır. Büyük Konstantin 330 yılında Roma İmparatorluğu'nun başşehrini Roma'dan İstanbul'a taşırken bir çok kurum ve yapı üzere 7 zirve efsanesini de buraya uyarlamış, Haliç'in kenarındaki yükseltiler zirve ilan edilmiştir. Bu doruklar şunlardır:
1.Sultanahmet bölgesi
2. Nuruosmaniye-Çemberlitaş bölgesi
3. Süleymaniye-Beyazıt bölgesi
4. Fatih Camii'nin olduğu bölge
5. Yavuz Selim Camin'in olduğu bölge
6. Edirnekapı Mihrimah Sultan Camii'nin olduğu bölge
7. Kocamustafapaşa bölgesi
3. Mimar Sinan'ın izini sürün. Süleymaniye'deki Türbesi'nin sırrına erin. Küçük mescitlerinin hoşluğunu keşfedin
Türbenin üstten görünüşü morden çağda mimarlığın sembolü olan pergel formundadır. Merchior Lorics'in panoramasında da Mimar Sinan'a ilişkin olduğu varsayım edilen portrede sarığın üzerinde muhakkak belgisiz bir pergel seçilebilmektedir.
4. Süleymaniye'nin eteklerinde gizlenmiş Rüstempaşa Camii'nin hoşluklarını görün.
Burası 2003 yılnda Avrupa'daki en hoş cami seçilmiştir. Mimar Sinan'ın en oranlı ve iç tezyinatı en hoş mescidi burasıdır. Küçük ölçeğine karşın iddialıdır, içerideki çinileri eşsizdir.
5. İstanbul'un çatısına Aydos Doruğu'na çıkın.
Bizanslılar'ın inşa ettiği Aydos Kalesi'ni ziyaret edin.
6. İstanbul'un çatısından bodrumuna inin. Yeraltındaki İstanbul'u keşfedin. Binbirdirek ve Yerebatan Sarnıçlarını gezin.
Dan Brown'un Cehennem romanının bir kısmı İstanbul'da geçiyor. En önemli yer ise Yerebatan Sarnıcı. Kitabın sonlarında oldukça detaylı bir biçimde tasvir edilen Gorgon (Medusa) Başı'nı görebilirsiniz.
Yeraltındaki İstanbul'un bununla sonlu olmadığını bilin. Bir halı mağazasının altında kocaman bir dünya bulabilirsiniz. Sultanahmet Nakilbent Sokak'ta yer alan Nakkaş Halı mağazasının altında yeryüzünün en eski sanat galerisi var. 5.yy olarak tarihlenen bu sarnıça girmek için müsaade almanıza gerek yok.
Epeyce yeni keşfedilen bir sarnıç ve tünel de Nuruosmaniye Camii'nin altından çıktı. Caminin onarımı sırasında farkedilen bu sarnıçtan 420 kamyon balçık çıkarıldı.12 oda ve 19 bölmeden oluşan sarnıç tıpkı vakitte caminin temelini oluşturuyor. Bu sarnıç içinde bulunan kuyu Eminönü'ne kadar uzanan 1 drenaj sistemine sahip.
7. Ulema semtini keşfedin.
Vefa-Süleymaniye-Küçük Pazar yakında büyük bir dönüşüm geçirecek. Artık son demleri olan bu semtleri kesinlikle ziyaret edin.
8. İstanbul'un en eski sivil mimari örneğini Galata Banker Sokak'ta keşfedin.
1314'de kurulan Galata Meclis Binası, kuleden önce inşa edilmiştir. Avrupa'daki en eski meclis binalarından biridir.
9. Adalar'da mimoza seyranına çıkın.
İlkbahar bunun için ülkü vakitlerdir.
10. Adalar'a kadar gitmişken Heybeliada Terk-i Dünya Kilisesi'ni ziyaret edin.
İstanbul Ortodoks Kiliseleri ortasında tahminen de en gözden ırak olanı Heybeliada Terk-i Dünya Kilisesi'dir. Burası bir çeşit inziva kilisesidir. Bilhassa bahar başlangıcında yürüyüş ve ziyaret için harika bir gaye ve rotadır. Mimoza vakti gidilmesi tavsiye edilir.
11. Hisarları gezin. Rumeli Hisarı'nı gezerken Nedim Gürsel'in Boğazkesen'ini okuyun. Çandarlı Halil Kulesi'ni ziyaret edin.
Has Hisarlı Abdülhak Şinasi Hisar'ı da ihmal etmeyin.
12. İstanbulun "tat"larını keşfedin. Kıyıda köşede hoş yerler hala var.
Hacı Bekir'i herkes bilir meğer 1865'den beri Tahtakale'de tarihi akideci Altan Şekerleme vardır. Beyoğlu Balık Pazarı'ndaki Üç Yıldız. Reçeli, şekeri ve lokumuyla 1926'dan beri birebir yerdedir. Yeniden Tahtakale'de yuvarlak kelle şekerleriyle Meşhur İtimat Şekercisi yıllardır birebir yerde hizmet verir. Kiloyla değil, yalnızca taneyle almak gereken Meşhur Bebek Badem Ezmesi 1904'te açılmıştır. Badem ezmesi deyince Cemilzade'nin de hakkını yememek gerekir. 1883'den beri hizmetteler. Kiloyla değil, tekrar taneyle alabilirsiniz. Kadıköy'deki Cafer Erol da başka bir ekoldür. 1807 den beri 215 yıldır bu işi yapmaktadırlar. Tekrar Kadıköy'deki Baylan, Adisababa ve Kup Griyye ile meşhurdur. İstanbul Levantenlerinin bize armağanıdır, onu da anmadan geçmek olmaz.
13. Hisarlar ortasında boğaz motoruna binin. Bebek, Arnavutköy, Anadoluhisarı, Kandilli ortasında asude bir seyahat yapın.
14. Boğazda erguvan vakti nisan-mayıs aylarıdır. Dilenci vapuruna atlayıp mora kesmiş boğaz hoşluklarını seyredin.
Kanlıca sırtlarında Mihrabad Korusu bunun en hoş yerlerindendir. Erguvan renginin Bizans imparatorları için neden kıymetli olduğunu öğrenin.
15. 23 Nisan'da Büyükada Aya Yorgi doruğuna tırmanan binlerce müslüman veya ortodoksa katılın. Adak adayın, dilek tutun.
Kıyıdan zirveye kadar çıplak ayakla yürümek ve renkli iplikler çekmek temeldir.
16. Yok olmadan Kuzey Ormanları'nda pedal basın. İlerde yokluğunu çok hissedeceğiz.
17. İzlemediyseniz "Ah hoş İstanbul"u izleyin, izlediyseniz orta ara tekrar izleyin.
18. Fenerbahçe Burnu'nda baharı karşılayın. Erguvanlar, çınarlar, anıt serviler, delice zeytinler daima orada.
Burası her dem ressamlara ilham olmuştur.
"Dün Fenerbahçe'de gördümİri bir zümrüt içindeydi bahar" -Yahya Kemal
19. Kesinlikle sahafları gezin, kitap müzayedelerini izleyin. İstanbul'u okuyun.
20. Palamutu lüferden, toriği kofanadan ayırmayı öğrenin. İstanbul demek balık demektir.
21. Ayasofya 1.Mahmut Kütüphanesi'nin şaheser kapı kolunu görün. "Ya Fettah"
22. Aşiyan'a gidin. Fikret'in meskenini ve cümle şairlerin kabirlerini ziyaret edin. Şiirlerini hatırlayın.
Tezer Özlü, Turgut Uyar, Orhan Veli Kanık, Cihat Arman, Özdemir Asaf, Attila İlhan, Münir Nurettin Selçuk, Ahmet Hamdi Tanpınar, Yahya Kemal Beyatlı'yı ziyaret edebilirsiniz.
23. Bu kentte diğer dinleri, öbür ibadethaneleri ve onların farklı kıssalarını merak edin, araştırın.
Hz.Muhammedin eli ile muhafaza altında tutulan Balat'taki Tur-i Sina Kilisesi'ni ziyaret edin, öyküsünü öğrenin.
24. Kesinlikle bir defa mehtap seyrine çıkın. Bu yüzyıllardır süren kadim bir gelenektir. Temmuz-Ağustos-Eylül'ün 13-14. gününü kaçırmayın.
Hiç çocuğu olmayan ve her daim mehtap seyrine çıkan Sultan 1. Mahmut "İki şeye doyamadım, bir evlada, iki mehtaba" der...
Mehtap bizim mimari geleneğimize bile yansımış, cihannüma ya da mehtabiye denilen kuleler, köşklere eklenmiştir.
Yazın Kent Çizgileri cumartesi akşamları Moda'dan Anadolu Kavağı'na kadar mehtap seferleri yapıyor.
25. Kariye'yi gezin. Eşsiz mozaiklerden birinde yer alan bahtsız Maria Palailogos'un kıssasını öğrenin.
26. İrtibatlı olarak Fener'de yer alan ve Maria Palailogos'un yaptırdığı Kanlı Kilise'yi ziyaret edin.
İstanbul'un fethinden sonra kubbeli kiliselerin tamamı mescide çevrilmiştir. Bir tek istisna Fener'in sırtlarında bulunan Moğolların Meryemi ya da Kanlı Kilise'dir.
27. İstanbul'un sessiz sokaklarını (kaldıysa) keşfedin. Bir rehber, edebiyatçı gözüyle yazılmış olan şu kitaptan faydalanabilirsiniz.
28. Galata Kulesi'ne çıkın. Yüzlerce yıldır gözcülerin gözetlediği tarihi limana ve Tarihi Yarımada'ya bir de siz bakın.
Bir de olağan Hezarfen Ahmet Çelebi'yi düşünün.
29. Haziran ayında korularda ıhlamurlar çiçek acar. Acı acı ıhlamur kokusu kente yayılır. Koruları bol bol gezin.
Bilhassa Hidiv Korusu gidip görülecek hoş bir yerdir. Ihlamur ağaçları mükemmeldir.
30. Bizans'ın Bastille'i Anemas Zindanları'nı gezin. Burası birebir vakitte Türk sinemasının değişmez setlerindendir.
31. Kesinlikle Piyer Loti'ye çıkın. Çıkarken teleferik, inerken yaya olarak inmek âlâ bir fikir olabilir.
İrtibatlı olarak Çemberlitaş'ta Loti'nin kaldığı meskeni ve Necmettin Okyay'ın kitabesini görün.
32. Süleymaniye'de bir bayram sabahı şu görüntüyü terastan seyredin ve güneşin selamını alın. Yahya Kemal'le bir arada...
33. Üç dinin buluştuğu Kuzguncuk'u keşfedin. Can babayı yad edin.
Kıyıda meşrebe nazaran İsmet Baba'da rakı, veyahut Çınaraltı'nda çay için.
34. Muvakkithanelerin ve güneş saatlerinin müsaadesi sürün.
Elbette Tanpınar, elbette Saatleri Ayarlama Enstitüsü'nü okuyun.
35. İtalya'da ve Almanya'da birer kopyası yapılmış Küçük Ayasofya'nın, ki temel Ayasofya'dan 5 yaş büyüktür, öyküsünü öğrenin.
İstanbul'da bir papaya zarurî ikametgah olan bir camidir burası. Semti, camiyi ve avluyu kesinlikle görün. İstanbul'un kıyısında hoş bir semttir.
36. Hazır gitmişken Erol Taş Kahvesi ve Kadırga Havuzlu Kahvesi semt kahveleri içinde gidilesi yerlerdir, buralarda birer kahve için.
37. Heybeliada'da Hüseyin Rahmi Gürpınar konutunu ziyaret edin.
Gürpınar bu kasvetli konakta 31 yılını nasıl geçirmiş merak edin. 1944'te savaşın en güç günlerinde bu konakta yaşlı ve hasta bir adam olarak vefat etti. Kışları çok üşüdüğü kesin. Hiç evlenmemiş ve daima yazı yazıp dantel örmüştür. Dantelleri hala müzede sergilenir.
38. Simavna Kadısıoğlu Pir Bedrettin'in mezarını ziyaret edin. Cağaloğlu'nda yatar. Nazım Hikmet'in Pir Bedreddin Destanı'nı okuyarak natürel ki.
Naaşı 2. Mahmut Türbesinin haziresindedir. Serez'de idam edilen Bedreddin'in naaşı 1961'de özel bir kararnameyle buraya defnedilmiştir. Zira burası devlet nekropolüdür ve kendisi idam edildiğinde Rumeli Kazaskeri unvanını taşıyordu.
39. İstanbul'un yegane anglo-sakson kilisesi İngiliz Kırım Kilisesi'ni görün.
Galata Serdar-ı Ekrem Sokak'ta, Kırım Savaşı sırasında İngilizlerce inşa edilmiş, her şeyiyle bir İskoç-ingiliz kasaba kilisesini andıran nev-i şahsına münhasır bir yerdir.
40. Kapalıçarşı'da kaybolun. Cevahir Bedesteni'ni, Zincirli Han'ı, İç Cebeci Han'ı gezin. İç Cebeci Han'ın avlusunda çay için.
Şark Kahvesi'ni söylemeye gerek var mı?
41. Mübarek bir fast-food olarak balık ekmek yiyin. Kentin balıkla ve palamutla olan muhabbetinin sebeplerini öğrenin.
Palamut bu kent kuruldu kurulalı temel besin unsurudur. Lahernai Bizans'ta palamut manasına gelir. Şimdiki Ayvansaray semtinin eski ismi Blahernai, ismini buradaki palamut yataklarından alır. Burada o kadar çok balık ürermiş ki Konstantiniyye asla aç kalmazmış.
42. İstanbul'da yalnızca 3 büyükler rekabeti var sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Bizans'ın 4 büyük kadrosu maviler, yeşiller, kırmızılar, beyazları bilin. Sultanahmet Mozaik Müzesi'nde sizi selamlıyorlar.
Bu dört ekip vakitle ikiye düştü. Gelenek Osmanlı'da da devam etti. Lahanacılar ve bamyacılar. Sultanlar bile taraftardı. Bazen bu kadrolar ayaklanmalara öncülük ettiler. Müze şu ortalar onarımda ve kapalı olabilir fakat kesinlikle gezilmesi gereken bir yer.
43. Ayasofya'da 1000 yıl evvel kentimize gelmiş beklenen Viking savaşçısı Havldan'a merhaba diyin.
Bir tabiat adamı olarak Ayasofya'daki kasvetli dini ritüellerden sıkılmış olmalı. Can sorunundan ismini kazımış.
44. Viyana'da dökme demirden imal edilip İstanbul'da montajı yapılan cinsinin tek örneği Stefan Sveti Kilisesi'ni görün
45. Galata Mevlevihanesi'ni gezin. Hamuşan'da yatan suskunlara selam edin.
Hün-ü Aşk'ı bilin. Ferahfeza Mevlevi Ayinini -ki Tanpınar Huzur'da sık sık kelam eder- dinleyin.
46. İstanbul'un en hoş pikniği bahar aylarında, fazla kalabalık olmadan Heybeliada Değirmenburnu'nda yapılır.
Deniz-orman-değirmen-Kaşıkadası, her şey önünüzdedir.
47. Göbek bağı Galata'da, kellesi Paris'te kesilmiş büyük bir Fransız şairinin izini, Bankalar Caddesi'nde sürün.
Bu büyük şair 1792'de kellesini giyotine uzattığında 32 yaşında ateşli bir jakobendi. Chenier'in kellesi kesildkten 70 yıl sonra, 1860'larda doğduğu binaya 1 kat eklenerek Osmanlı Bankası'nın birinci binası buraya kuruldu. Sokağın ismi da oradan gelir. 1890'larda Mimar Aleksanr Vallury tarafından inşa edilen yeni binasına taşınırken, Vallury çok sevdiği Andre Chenier'in anısına binanın cephesine bir kitabe yazdırmıştır. Kitabede Chenier'in 1760'da bu binada doğduğu muharrir. Cheiner'in hayatını okuduktan sonra gidip kitabeyi de görebilirsiniz.
48. Bugün var olmasa da bizden evvelki hemşehrilerimizin kentte bıraktığı izleri sürün. Mesela Arcadius sütunu üzere.
Cerrahpaşa tarafında bu türlü bir anıtın varolduğunu bilin, en azından bakiyesi olan düsturunu görün. 1430 tarihli bilinen en eski İstanbul haritasında Boundelmonti de Arcadius sütunu görünmektedir. Bugün Kocamustafapaşa'da meskenlerin ortasına sıkışıp kalmış düsturun dışında bir şey kalmamıştır.
49. Kentin bal deposu olan Tahtakale Balkapanı Hanı ve altındaki binlerce yıllık bizans sarnıcını keşfedin.
Rivayete nazaran buradan Ayasofya’ya giden bir yol bile vardır.
50. Mercan yokuşu ve Tahtakale bölgesindeki Osmanlı hanlarını gezin. Büyük Valide Han, Büyük Yeni Han, farklı ayrı hoşlar...
Her hanın öyküsü başkadır. Gezerken bir yandan tarihçelerini, öykülerini araştırın.
51. Fener Rum Patrikhanesi'ne gidin. Her vakit açık olan kilise kısmında Hz.İsa'nın kırbaçlandığı söylenen sütunu görün.
İki usta tarafından 30 yılda tamamlandığı söylenen ikonastasion fevkaladedir.
52. Kanlıca'da yoğurt yiyin lakin evvel Mihrabat Korusu'na çıkın. Boğazın en hoş yeridir. Hafta içi sabahları tavsiye olunur.
Küçük meydanda Mimar Sinan yapıtı sempatik bir cami var. İskenderpaşa Camii ve muvakkithanesini de görün.
53. Ayasofya'da Bizans tarzı gereci ve tekniğiyle yapılmış yegane tuğrayı, sultan Abdülmecit tuğrasını görün.
Bu tuğra, Bizans mozaiklerinden dökülen tesseraların (mozaik parçaları) toplanıp, sultana armağan olarak Fossatiler tarafından yapılmıştır.
54. Boğaziçi semtlerinin sakin sokaklarında küçük yürüyüşler yapın. Kanlıca, Anadoluhisarı, Rumelihisarı, Yeniköy, Salacak...
55. Ortodokslar için İstanbul'daki en kutsal kiliselerden biri olan Ayvansaray Meryem Ana kilisesi'ni gezin.
Her vakit ziyarete açıktır. Müslüman, ortodoks herkes ziyaret eder. Ayazmasında çok hoş bir laf cambazlığı yapılmştır. "Yalnız yüzünüzü değil, günahlarınızı da yıkayınız" ibaresi tersten okunduğunda da tıpkı manaya gelir.
56. Fener'de Dimitri Kantemir meskenini gezin, Kantemiroğlu kimdir, öğrenin. Bugün müzik tarihimizdeki yerini bilin.
Bu köşkün bakiyesi hala ayaktadır ve Fener'de bir müze olarak yakınlarda ziyarete açıldı.
57. Balyanları bilin. Bu Ermeni mimar aile 4 nesil boyunca İstanbul'u imar etmiş, 19.yy mimarisine damgasını vurmuştur.
Mescitler, saraylar, kasırlar, köşkler, yalılar, kamu binaları inşa etmiş sonra unutulup gitmiş bir ailedir.
58. Haftaiçi bir sabah, çok erken saatte denize karşı günü uyandırın. Moda olur, Büyükçekmece olur fark etmez.
59. Beyoğlu postacılar sokağını, ki sonunda Pera'nın en dar patikası vardır, gezin.
Sokağın sonunda ansızın karşınıza Pera'nın en ferah meydanı çıkacak, şaşırmayın. Meydanda Marx'ın Napoleon Bonaparte'ın karikatürü olarak nitelediği 3. Napolyon'un yaptırdığı mahkeme binası vardır. Binanın dışında Louis (3. Napolyon), adalet ve güç muharrir.
60. Kıyıda köşede kalmış esnaf lokantalarını bilin.
İstanbul birçok yemek alternatifini içinde barındıran bir kent. İstanbul'un en hoş lokantalarından biri Asitane'dir. Kariye Müzesi'nin yanında gerçek bir vahadır. 16.yy Osmanlı mutfağından tutun 20.yy'a kadar geniş bir menüsü vardır. Kariye'den aşağı kendinizi Balat'a gerçek salarsanız kıyıda Köfteci Arvavut vardır. 1937'den beri tıpkı yerde birkaç jenerasyondur köftecilik yaparlar. Buradan dönüp Alibeyköy tarafına gittiğinizde çarşı içinde Güney Dürüm Meskeni, ciğer ve çöp şişte mucizeler yaratır. Çabucak karşı caminin art tarafında İstanbul'un en hoş balkan tulumbasını tadabilirsiniz.
61. Arkeoloji Müzesi'ni kesinlikle görün. Bilhassa Bizans seksiyonu kent tarihini öğrenmek isteyenleri bekliyor.
62. Türk İslam Yapıtları müzesi, İbrahim Paşa Sarayı'nı görün. Müzedeki eşsiz koleksiyonu gezip terasta çay için.
Görüntü eşsizdir. O terastan yüzlerce yıl, Yasal dahil pek çok sultan meydandaki şenlikleri, merasimleri seyrettiler.
63. İstanbul'la ilgili keyifli okuma yerleri kütüphaneleridir. Gülhane Ahmet Hamdi Tanpınar Kütüphanesi tavsiye edilir.
64. Kiliseden bozma mescitleri gezin. Kimileri neredeyse 1000 yaşında. Kalenderhane, Eski İmaret, Molla, Gürani ve başkaları.
65. İki zirveyi birbirine bağlayan Valens Kemerleri etrafında bir yürüyüş yapın. Çabucak tabanındaki Bayanlar Pazarı'nı gezin.
Bayanlar Pazarı'nda büryan ve kemerin tabanında çay tavsiye olunur.
66. Saraçhane'de İstanbul'un tek burma minareli mescidini parkın içinde görün.
İstanbul'un Selçuki şekilde tek burmalı minareli mescidi Şehzadebaşı Camii'ne sırtını dayamış, 1540 tarihli Burmalı Cami'dir. Şehzadebaşı Parkı'nın içindeki caminin birçok ögesinin yakındaki Ayios Poliektos Kilisesi'nden devşirildiği düşünülür.
67. İstanbul'daki Polonyalıların izini sürün. Polonezköy'ü ve Dolapdere Adam Mickiewicz Müzesi'ni görün.
Mickiewicz Polonya'nın ulusal kahramanıdır. Sürgün olarak geldiği İstanbul Dolapdere'deki meskeni bugün müzedir. Polonezköy'de her yıl haziran ayı ortalarında yapılan kiraz şenliği de gidilesidir.
68. Büyükada Rum Yetimhanesi de görülmesi gereken yerlerden. Dünyada bir örneği daha yok.
50 yıldır boş olan binanın en büyük özelliği ise Avrupa’nın en büyük, dünyanın ise ikinci büyük ahşap binası olması. İçeri giremezsiniz fakat etrafından görmek bile hoş.
69. Yeniköyde Kavafis'in büyüdüğü sokaklarda gezin. Kimileri 50 yıldır tıpkı. Boğazın denize dik inen sokakları hoştur.
Kıyıda Emek Cafe'de Kavafis'in dizelerini dinleyip çay içmek de hoş olabilir.
70. Topkapı Sarayı'nda işret ve keyif için inşa edilmiş köşkleri görün. Bağdat ve Revan Köşkleri hoştur.
Çabucak yanındaki İftariye Köşk'ü de farklı bir güzelliktedir.
71. En hoş günbatımı Salacak'tan izlenir. Günü buradan batırın. Kız Kulesi de bonus olur.
72. Suyun kent omurundaki yerini daha güzel anlamak için su yapılarını, çeşmeleri, sebilleri, şadırvanları bilin.
Artık birçok gayesini dışında kullanılıyor ve hatta bir kısmı büfe olmuş olsa da...
73. İlişkili olarak Ayasofya'da 1. Mahmud'un yaptırdığı şadırvan nitekim eşsizdir. Kesinlikle görün.
Demir şebekeleri dantel üzeredir. Alemlerinde "Biz herşeyi sudan yarattık" ayeti muharrir ki anıtın özeti üzeredir.
74. Çanakkale Zaferi'nin yıl dönümünde İstanbul Erkek Lisesi'nin önünden bir bakın, bir devre yok olmuştur.
Renkleri o yüzden sarı-siyah kaldı. 100 yıllık bir yastır bu zafer. Ülkenin aydın jenerasyonu yok oldu gitti. Bu koridorlarda hala o gencecik fidanların sesi yankılanır. Duymasını bilene...
75. Burgazadası'da Kalpazankaya'ya yürüyün. Dönüşte Sait Faik'in meskenine bir uğrayın.
Kıyıda Ergün Pastanesi'nin milföy tatlısıyla ruhunuzu uçurun.
76. Burgazadası'nın en büyük kilisesi Vaftizci Yahya (İoannes Prodromos) Kilisesi'ni görün. Çok değişik bir kıssası vardır.
Adalar Bizans döneminde birer sürgün yeridir. 9.yy.da ikona taraftarı rahip Metodios çeşitli azaplar gördükten sonra 834'de burada sürülür ve 2 katille tıpkı mezar-hücreye konur. Toprak altında 2x2 metre boyutunda bir hücrede tam 7 yıl sıkıntı doldurur. Bir balıkçının verdiği balıklarla hayatta kalır. 842 yılına gelindiğinde son ikona aykırısı İmparator Theofilos ölüp yerine karısı Theodora geçince Metodios affedilir ve hatta patrik ilan edilir. Metodiosun sıkıntı doldurduğu hücre bugün hala kilisenin altındadır. Metodios patrik olduktan sonra bu hücrenin üzerine Vaftizci Yahya ismine bir kilise yaptırılmasını ister ve Rum balıkçı köyüne armağan eder.
77. Cihangir Camii sırtlarından tarihi yarımada en hoş yüzüyle sizi selamlar. Gidip seyredin.
78. İstanbul'un en hoş müzelerinden biri Sabancı Müzesi'dir. Sabit koleksiyonu harikuladedir. Görüntüsü da ekstra hoştur.
Buraya neden Atlı Köşk dendiğini araştırın.
79. Emirgan'da çay içmek adettir. Büyüklerimizden bu türlü gördük.
Sait Faik, Özdemir Asaf, Sabahattin Eyüboğlu Emirgan'da...
Ayrıyeten semtin tarihini de bilin. Emirgan semtine ismini veren Revan (Erivan) Emir'i Buyruk Güne'dir. 4. Murat kenti savaşmadan teslim eden Emir'i yanına alıp İstanbul'a getirmiş ve bu semtte çok geniş topraklar ihsan etmiştir.
80. İstanbul'la ilgili okumak isteyen herkese İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Kütüphanesi tavsiye olunur.
Her kat farklı bir devrandır.
81. Galatasaray'daki Aynalı (Avrupa) Pasajı'nı kesinlikle görün. Biraz yozlaşsa da hala Beyoğlu'nun mücevher kutusudur.
Bir çok antikacı vardır. Dar bir pasaj olduğundan duvarları aynalıdır. Üst kattaki karyatid heykeller çok hoştur.
82. Troçki'nin Büyükada'da kaldığı köşkü görün.
Burası birebir vakitte son bienalin de ana yerlerinden biriydi. Köşkün mimarı Dimadis'tir. Dimadis Fener Rum Okulu'nun da mimarıdır. Mimari benzerlik zati kendini ele verir.
83. Gülhane Parkı'nda yürüyüş yapın. Burası evvelden hayvanat bahçesi ve konser alanıydı. Park içindeki Tanzimat Müzesi görülesidir.
Parkın içindeki Bizans periyoduna ilişkin Aziz Pavlus Yetimhanesi kalıntıları ilginizi çekecektir. Parkın sonunda Gotlar sütunu kesin tarihlendirilemese bile en eski sütunlardan biri sayılır. Sütunun üzerinde FORTUNAE REDUCI OB DEVICTUS GOTHOS (Gotların mağlubiyeti sebebi ile geri dönen Fortuna'ya) muharrir. Büyük Constantin'e atfedilmiştir.
84. Kentin ayakta olan ve olmayan sütunlarının izini sürün. Yalnızca görüneni değil, yok olanı da merak edin.
Fetih öncesi İstanbul'un günümüze ulaşan tek haritası Cristoforo Boundelmonti'ye aittir. Harita kentin aşikâr başlı anıt yapılarını gösterir. Birçok hala ayaktadır.
Sene 1422. En başta malum Ayasofya. Daha çok Venedik San Marco Kilisesi'ni andırıyor. Boundelmonte'nin italyan olmasından kaynaklı. Onun yanında iki boyutlu ve dış konturlarla belirlenmiş hipodrom. Fetih öncesi yıkıntı olması ile alakalı olabilir. Ayasofya'nın çabucak önündeki sütun ve üzerindeki heykel günümüze ulaşmayan Jüstinyanus sütunu ve heykelidir. Onun çabucak yanındaki sütun hala ayaktadır. Tek fark üzerindeki haç fetihten sonra kaldırılmıştır. Bildiğimiz Çemberlitaş. Sütun 11 Mayıs 330'da kentin başşehir olarak ilanıyla üzerinde Constantin heykeliyle açılmıştır. Devamındaki sütun ise büyük olasılıkla şimdiki Kıztaşı ya da Marcianus sütunudur. Malum ayaktadır. Sütunun üzerinde olması gereken heykel bugün İtalya'da Barletta kasabasındadır. Son sütunun bugün yalnızca esası kalmıştır. Arcadius sütunudur ki içlerinde en görkemlisidir. Cerrahpaşa tarafındadır. Sur tabanı Edirnekapı cenahında görünen büyük yapı kuşkusuz Blahernai Saray veyahut Tekfur Sarayı kompleksidir. Surların köşe yaptığı Ayvansaray'daki bina ise Ayasofya'dan sonra en kutsal yer olarak bilinen Meryem Ana Kilisesi'dir.
85. Dünyanın başlangıç noktası Greenwich değil, Sultanahmet'ti. Dünyanın başlangıç noktasını Sultanahmet'te görün.
Sıfırıncı kilometre (million) anıtı yeryüzünün merkezi sayılırdı. Aralar buna nazaran ölçülürdü. Bütün yollar Roma'ya çıkar kelamı, Constantinopolis Roma İmparatorluğu'nun başşehri olduktan sonra bütün yollar Constantnopolis'e çıkar diye değişti.
Roma'da Collosium'un çabucak yanında yer alan Millionarium Aerium sütunu dünyanın sıfırıncı kilometresi olarak kabul edilir ve uzaklıklar buradan hesaplanırdı. Başşehir İstanbul'a taşınınca Hipodromun yanı başındaki Million Anıtı dünyanın merkezi kabul edldi. Doğuya ve batıya giden tüm aralıklar buradan nirengi alınarak ölçüldü. Anıt kentin kurucusu Büyük Constantin tarafından inşa edildi. Bu anıtttan geriye Ayasofya'nın tam karşısında yer alan bir mermer sütun kalmıştır.
86. Dünyanın en eski üniversitesini Sultanahmet'te görün.
Hepimizin malumu dünyanın en eski üniversitesi neresidir diye sorulduğunda aklımıza Oxford, Cambridge gelir. Meğer dünyanın en eski üniversitesi bu İngiliz üniversitelerinden 300 yıl evvel kurulmuş olan Konstantinopolis Üniversitesi'dir. 856 yılında Büyük Saray’ın kuzey doğusunda yer alan Magnarua Sarayı'nın çatısı altında eğitim faaliyetine başlayan bu kurum 1150 yıl evvel resmen kurulmuş ve yalnızca temelleri ile de olsa bugün hala ayakta duran kainatın en eski üniversitesidir.
87. Ayasofya'nın inşasındaki neredeyse imkansız kıssaları bilin. Bu mühendislik mükemmelini kimler yaratmış öğrenin.
Ayasofya'ya uzaktan baktığımızda hantal bir file emsal. Meğer birinci yapıldığında bu türlü değildi. Bu görünüm vakitle oldu. Temel sorun yanlış statik hesabı ve tez yapılan inşaat faaliyetidir. 6.yy'da yalnızca 5 yılda bitmiş devasa bir yapı. Kiliseyi yaptıran Jüstinyanus görkemli bir yapıyı çok kısa müddette bitirmeleri için mimarlar İsidoros ve Antemyus'a baskı yapar. Binanın hafifletilmesi kuraldır. Bu nedenle ta Rodos'tan özel bir çamur getirtilir. Bu çamurla tuğla imalatı yapılır. Tuğlalar ve derzleri tam kurumadan kubbe inşaatına geçilir. Kubbenin basıncı ile kuruyan tuğlalar vakitle binanın yanlardan açılmasına sebep olur. Bu nedenle Kubbe tekraren çökmüş ya da çatlamıştır.
88. Orta sıra kentte daraldığınızda onu bir zirveden izleyin. Bazen aşkların en hoşu uzaktan sevmektir.
89. Mısır Çarşısı'nda dünyanın dört bir yanından gelen baharatların, çeşit çeşit lokum ve şekerlemelerin peşine düşün.
Çarşı L biçimindedir. Tam köşede bir balkon bulunur. Bu balkon çarşı emininin makamıdır. Burayı görün.
90. Moda'da neredeyse 115 yaşındaki Yeni Moda Eczanesi'ni görün. Vakit tünelinde bir seyahat yapın.
Her şeyiyle hoş bir yerdir. 1902'den beri yerindedir. 3 padişah, 12 Cumhurbaşkanı görmüştür.
91. Bir tatlı huzur için Kalamış'ı görün. Cafelerin bir vakitler köşk olduğunu, oralarda ailelerin yaşadığını bilin.
2. Abdülhamitin terzisi olan Botter 1884’de 60 bin kuruşa Kalamış'ta bir arazi alıp içine 4 tane yazlık köşk yaptırır. Bunlardan yalnızca biri ayaktadır. Bugün restoran olarak kullanılan bu köşkün tüm yapı materyalleri İtalya’dan getirtilmiştir. Ustaların tamamı da yabancıdır.
92. Sultanahmet'teki Dikilitaş'ın dünyada yalnızca bir kaç başkentte bulunduğunu bilin. Londra, Paris, Roma, İstanbul...
Bugün sultanahmet meydanında gördüğünüz Dikilitaş gerçek halinin %60'ı kadardır. Taşın %40'ı bugün gözükmemektedir. Bunun nedeni Karnak Tapınağı'ndan sökülerek gemiyle İstanbul'a getirilen taşın teknelerin taşıyamayacağı kadar büyük ve uzun olmasıydı. MÖ 15.yy'a ilişkin bu anıt Firavun 3. Tutmosis'e adanmış bir güneş saatidir. 357 yılında 2. Constantius Thedossius tarafından Yenikapı Limanı'na getirilmesine karşın 40 yıl limanda bekletilmiştir. Lakin 390'da Thedosius zamanında Yenikapı'dan Sultanahmet'e binbir zorlukla getirilmiş ve bu meşakkatli iş kuralda resmedilmiştir.
93. Her ne kadar ticari bir işletmeye dönüşse de Kız Kulesi'nin değerini bilin.
Vapurla önünden geçerseniz martılara simit atın.
94. Orta Güler'in, Attila İlhan'ın, Vedat Türkali'nin İstanbul'unu bilin, görün. İnsanın tükenmeyeceğine delalettirler.
"Ulan yeniden sen kazandın İstanbulsen kazandın ben yenildim" A.İlhan
95. Yapabilirseniz kesinlikle dilenci vapuruyla bir boğaz gezisi yapıp kıyı boyunca uzanmış yalıları görün.
Lakin en özeli kuşkusuz en eski ahşap yalı olan Anadoluhisarı'ndaki Amcazade Yalısı'dır. 317 yaşında olan bu yalı uzun müddettir onarımda.
96. Soğukçeşme Sokağı'nı görün. Meydan açma hevesinin kurbanı bir mahallenin, Ayasofya Mahallesi'nin bakiyesidir.
97. Sultanahmet Meydanı'nın sonunda Nakilbent Sokağı'ndan aşağıya inip, Hipodrom'un devasa istinad duvarlarını görün.
Bu duvarlar size Hipodromun görkemi konusunda fikir verecektir.
98. Boğazın çıkışındaki yalnız hisarlarını gezin. Rumeli Feneri Hisarları ve Anadolu Kavağı'nda Yoros hala ayakta.
99. Son olarak Karacaoğlan'a kulak verelim:
"Sual eylen bizden önce gelene. Kim var imiş biz buralarda yoğ iken"