İstanbul'da son haftalarda kimi ilçe belediyelerinde personeller, toplu iş kontratı süreçlerinin tıkanması üzerine grev karar aldı. Pekala emekçiler ne istiyor, belediyeler çalışanların isteklerini neden karşılayamıyor?
Geçtiğimiz günlerde Kadıköy Belediyesi emekçilerinin grevi, belediye ile sendika genel merkezi ortasında varılan mutabakat akabinde sona erdi. Bunu takiben Maltepe Belediyesi'nde personeller 23 Şubat'ta greve çıktı. Kartal, Ataşehir ve Beşiktaş'ta ise belediye binalarının girişine grev kararı asan emekçiler, mutabakat sağlanamaması durumunda Mart ayında greve çıkacaklarını duyurdu.
Görüşmeler sürerken hükümet yetkilileri, toplanmayan çöplere de vurgu yaparak ortadaki durumun CHP'nin berbat belediyecilik anlayışını sergilediğini savunuyor.
Emekçiler neden hareket yapıyor?
Personellerin son haftalarda Bakırköy hariç başka belediyelerdeki aksiyonları, toplu iş kontratı süreçleriyle ilgili.
Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu'na (DİSK) bağlı Genel Hizmetler Çalışanları Sendikası (Genel-İş), Bakırköy'de belediye şirketlerinin yetki itiraz davaları nedeniyle toplu iş kontratlarının imzalanamadığı gerekçesiyle, bir müddettir Bakırköy'de hareketler düzenliyor.
Başka belediyelerde ise toplu iş kontratlarında Genel-İş üyesi emekçilerin talep ettikleri ile belediyelerin sundukları kaideler konusunda uzlaşmaya varılamadığı durumlarda emekçiler greve yöneliyor.
Personellerin farklı talepleri olmakla birlikte bunların merkezinde fiyat artırımı yer alıyor.
Emekçiler, bilhassa daha evvelden taşeron şirketlerde çalışırken sonradan belediye şirketlerine geçen emekçilerin fiyatlarıyla ilgili iyileştirmelerin değerli olduğuna vurgu yapıyor.
İstanbul'da, toplu iş mukavelesi süreçlerinin tıkanması üzerine greve çıktığı birinci ilçe Kadıköy oldu.
Personeller 16 Şubat'ta grevi başlattı. İki gün sonra yani 18 Şubat'ta ise Kadıköy Belediye Lideri Şerdil Dara Odabaşı, Genel-İş Genel Merkezi ile muahedeye vardıklarını ve belediyede en düşük emekçi maaşının ikramiyeler ve yıllık ödenen toplumsal yardımlar hariç aylık net 5 bin 275 TL olduğunu açıkladı.
Genel-İş İstanbul Anadolu Yakası 1 No'lu Şube yöneticileri ise mutabakata sert reaksiyon gösterdi ve genel merkezin şubenin ve tabanın iradesini yok saydığını belirtti.
Maltepe'de durum ne?
Kadıköy'den sonra tekrar emsal formda sürecin tıkanması üzerine Maltepe Belediyesi'nde de emekçiler greve çıktı.
"Genel-İş'e sunulan en düşük fiyat alan işçilere ikramiyeler hariç yüzde 47'lik artırımla 4188 TL fiyatın reddedilerek grev kararı alındığını" belirten Maltepe Belediye Lideri Ali Kılıç, sendikanın 5200 TL talep ettiğini bunun ise bütçelerini aştığını söyledi.
Genel-İş İstanbul Anadolu Yakası 2 No'lu Şube Lideri Yenigül İtina Dolgun ise yaptığı açıklamada, belediyede 93 kişinin yasal taban fiyat olan brüt 119 TL günlük fiyatla, yaklaşık 450 personelin ise günlük brüt 123 TL ile çalıştığını söyledi ve "Taban fiyata yüzde 40'ın üzerinde artırım yaptığını belirten belediye idaresinin bu teklifinden etkilenen sadece 35 kişidir. Fiyat artırımı olarak herkese günlük 11 TL brüt artırım teklif edilmiştir. Bu teklifin oransal karşılığı yüzde 5 ile yüzde 8 arasındadır" dedi.
Bu ortada Belediye Lideri Kılıç, çalışmak isteyen ve çöp toplamaya giden emekçilerin engellendiğini, buna karşı gerekli tutanak ve imajlar alınıp yasal müracaatların yapıldığını belirtti. Sendika yetkilileri, İstanbul Büyükşehir Belediyesi logolu araçların da ilçede çöp toplamaya çalıştığını öne sürdü.
Sendika yetkililerinden bunları "grev kırıcılık" olarak kıymetlendiren açıklamalar geldi. Sosyal medyada kimi sokaklarda, çöpleri mahalle sakinlerinin topladığını gösterdiği belirtilen görüntüler paylaşıldı.
Maltepe Belediye Lideri, Cuma günü yaptığı açıklamada, "Emekçilerimiz demokratik hakkını kullanıyor, hürmet duyuyoruz. Biz de Maltepe'ye hizmet hakkımızı kullanmak istiyoruz. Sendika ile görüşmelerimiz sürüyor. Hem halkımızı hem de işçilerimizi mutlu edecek bir sonucu kısa müddet içinde alacağız" dedi.
Ataşehir, Kartal ve Beşiktaş'ta ne olabilir?
Toplu iş mukavelesi süreçlerinde muahede sağlanamaması üzerine Ataşehir, Kartal ve Beşiktaş belediye binalarının girişlerine de grev kararı asıldı.
Şayet önümüzdeki süreçte de farklı ayrı belediyelerde mutabakat sağlanamazsa personeller 2 Mart'ta Ataşehir'de, 4 Mart'ta Kartal'da, 15 Mart'ta Beşiktaş'ta greve çıkmayı hedefliyor.
Bu belediyelerin ilgili kurumları ile sendikalar ortasındaki görüşmeler ağır bir biçimde sürüyor.
Hükümet nasıl yaklaşıyor?
Hükümet yetkilileri, son günlerde greve çıkılan ilçelerde yaşananlarla ilgili olarak CHP'yi suçluyor. Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan, hafta içinde partisinin TBMM'deki küme toplantısında salona, "CHP'li belediyelerin beceriksizliği" isimli bir görüntü izlettirdi.
Erdoğan konuşmasında, "CHP; çöp, çukur, çamur. Bu kadar kolay bir hususta bile vatandaşlarımıza hizmet veremeyenleri yok saymayacağız, kayıp olarak ilan etmeyeceğiz de ne yapacağız?" dedi.
Erdoğan, partisinin İstanbul Vilayet kongresinde yaptığı konuşmada da, "Bu kenti tekrar çöp dağlarına, kokuya, yokluğa, ihmale maruz bırakanlarla, sandıkta hesaplaşacağız 2023'te" diye konuştu. Bu ortada hükümete yakın medya organlarında ve hükümet destekçisi toplumsal medya hesaplarında bilhassa grev sonucu toplanmayan çöp imajları kullanılarak CHP eleştiriliyor ve yaşananlarla 1994 mahallî seçimleri öncesinde İstanbul'da yaşananlar ortasında paralellik kuruluyor.
DİSK İdare Şurası, Cuma günü kelam konusu belediyelerdeki toplu iş mukavele süreçlerine dair bir açıklama yaptı.
"Emeğin hakları olmadan demokrasi olmaz!" başlıklı açıklamada DİSK'in sermaye, iktidar ve siyasi partilerden bağımsız olduğu belirtildi ve "DİSK'i hizaya çekme cüretini gösterenler bilsinler ki, DİSK'in hizasını siyaset esnafları, işveren ve iktidar odakları değil yalnızca personel sınıfının çıkarları ve uğraşı belirler" sözü kullanıldı.
Açıklamada, neden birtakım belediyelerde grev hakkının kullanıldığı sorusunun yanlış olduğu belirtildi:
"Bakanlar Heyeti'nde olan grev kararlarını erteleme yetkisi de 'Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi' ile birlikte cumhurbaşkanına verildi. Bu durum ülkemizde zati hudutlu olan grev hakkını uygundan düzgüne kullanılamaz hale getirdi. AKP iktidarları devrinde 17 erteleme kararıyla, 200 bine yakın emekçinin grevi fiilen yasaklandı."
"Bu ülkede demokrasi isteyen aklı başında herkesin sorması gereken soru neden birtakım belediyelerde bu hakkın kullanıldığı değil, neden iktidara bağlı belediyelerde bu hakkın kullanılmasının engellendiğidir. 'Neden DİSK'li emekçilerin grev hakkını kullandığı' değil, örgütlü ve örgütsüz öteki çalışanların bu hakkı neden kullanamadığıdır.