Edebiyata ilgisi olan ya da olmayan herkesin ilgisini çekecek ayrıntılardan bahsedeceğiz bugün. 'sbakgul'un derlediği bilgiler sayesinde Mehmet Akif Ersoy hakkında pek çok ilgi cazibeli bilgiyi öğreniyoruz. Edebiyatla kalın!
Bu yazı, müellifinin müsaadesiyle yayımlanmaktadır!
Kaynak:
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için
Giriş yap veya üye ol.
1. Artık ise genel olarak İstiklal Marşı'yla tanınan lakin hayatında birçok vasıf barındıran müellifimiz Mehmet Akif Ersoy'la devam ediyoruz.
Bu sefer doldurun çayları, daha ölçülü bir insan hakkında edebiyat konuşmaya devam ediyoruz.
- 1873 yılının Aralık ayında İstanbul Fatih'te doğdu ancak doğum yeri olarak, babasının imamlık yaptığı ve çocukluk yıllarını geçirdiği Çanakkale'nin Bayramiç ilçesi olarak geçer.
- Annesi, göç etmiş bir ailenin kızı Emine Şerife Hanım; babası ise, Fatih Camii medrese hocalarından İpekli Mehmet Tahir Efendi'dir.
- Mehmet Akif, babası vefat edene kadar 'Ragif' ismini kullanır.
2. İlköğrenimine 4 yaşında, Fatih'te bulunan Buyruk Buhari Mahalle Mektebinde başlar. Bitirdikten sonra babasından Arapça dersleri görür.
- Ortaöğretimine Fatih Merkez Rüştiyesinde devam ederken, Fatih Camii'nde Esad Dede'nin İran edebiyatı derslerine katılır.
- Lisan derslerine çok büyük ilgi duyar ve Arapça, Farsça, Fransızcada daima birinci olur.
3. Birinci şiirlerini İstanbul İdadisinde muharrir.
- İstanbul İdadisinde hocası olan Muallim Naci, Mehmet Akif hakkında; 'Bu çocukta gördüğüm cevheri, kimsede görmedim' der.
- Fatih'te Sarı Nasuh Sokağı'nda sekiz odalı büyük bir konakta yaşayan Akif'in ailesi, büyük Fatih yangınında meskenlerinin yanması sonucu sıkıntı duruma düşer (Yangın ile ilgili araştırma yaptım ama net bir bilgi elde edemedim).
- Bir an evvel meslek sahibi olmak ve yatılı okula geçmek isteyen Akif, Mülkiye İdadisini bırakarak yeni açılan ve birinci sivil veteriner yüksekokulu olan Ziraat ve Baytar Mektebine geçer.
4. Spora büyük ilgi duyarak güreş, yüzücülük, uzun yürüyüş, koşma ve gülle müsabakalarına katılır.
-1893 yılında baytarlık kısmını birincilik ile bitirir.
- Mezuniyetten sonra 6 ay içinde Kur'an-ı Kerim' ezberleyerek hafız olur.
- Birinci misyonu memurluk olan Akif, veteriner müfettiş yardımcılığı yapar.
5. Dört yıl teftiş için Rumeli, Anadolu, Arnavutluk ve Arabistan'da bulunur.
- Bir taraftan edebiyata olan ilgisini kaybetmez: Şiir müellif ve edebiyat öğretmenliği yapmaya devam eder.
- Servet-i Fünun mecmuasında şiirleri ve yazıları yayımlanır.
6. 2. Abdülhamid'in şiddetli bir muhalifidir. Hatta gördüğünde midesi bulandığını anılarında anlatır.
- İstibdat isimli şiirini, 2. Abdülhamit'e ithafen yazdığı belirtilir.
- O periyotlar 11 arkadaşı ile bir arada İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne üye olur.
7. 2. Meşrutiyet Devri içinde, 27 Ağustos 1908'den itibaren arkadaşları, Eşref Edip ve Ebül'ula Mardin'in çıkardığı Sırat-ı Müstakim mecmuasının başyazarı olmuştur.
(Dergi 2013 yılında İstanbul Bağcılar Belediyesi tarafından kitap haline getirilmiştir.)
- Mecmua yazılarında ve İstanbul'da verdiği vaazlarda İslam birliği görüşünü savunmuştur ancak bu görüşünün 1. Dünya Savaşı sonucunda gerçekleşmeyeceğini anlaması üzerine görüşünden vazgeçerek Fatih Camii kürsüsünde yaptığı konuşmada halkı vatanı savunmaya çağırır.
8. Harbiye nezaretine bağlı Teşkilat-ı Mahsusa'da vazifeye başlar. Birinci olarak Berlin'e, Tunuslu Pir Salih Şerif ile bir arada sarfiyat.
- İngilizlerle birlikte Osmanlı'ya karşı savaşırken Almanlara esir düşen Müslümanların kampında incelemeler yapar ve onları aydınlatmaya çalışır.
- Osmanlı'ya karşı savaşan Müslümanlara yazdığı Arapça beyannameler cephelere uçaklardan atılır.
- Burada yaşadıklarını Berlin anılarında anlatır.
(En ayrıntılı olarak buradan bulunabilir)
9. İstanbul'a döndükten sonra teşkilat tarafından Arabistan'a gönderilir.
- Vazifesi burada Arapları Osmanlı'ya kışkırtan ve İngiliz propagandası yapanlarla uğraş etmek için 'karşı propaganda' yapmaktır.
- Çanakkale zaferinin haberini burada alır ve büyük bir sevinçle Çanakkale destanını muharrir. Şiir: Çanakkale Şehitlerine
Fotoğrafta çocuklarıyla birlikte.
10. Türk halkı Kurtuluş Savaşı verdiği sırada takviye olmak isteyen Akif, 6 Şubat 1920'de Zagnos Paşa Camii'de hutbe verir.
- Halkın beklenmedik ilgisiyle karşılaşır ve birçok yerde hutbeler vererek halkı Kurtuluş Savaşı'na çağırır.
- İstanbul'da rahat olmaması sebebiyle oğlu Emin'i yanına alarak Mustafa Kemal Atatürk'ün davetiyle Ankara'ya sarfiyat.
- Ulusal uğraşa şair, hatip, seyyah, gazeteci ve siyasetçi olarak katılır.
11. Mustafa Kemal Atatürk, Konya vekiline çektiği telgrafta Akif'in Burdur milletvekili seçilmesini ister.
- 1920 ve 1923 yılları ortasında vekil olarak 1. TBMM'de yer alır. Meclis kayıtlarında ise 'Burdur milletvekili ve İslam şairi' olarak geçer.
- Verdiği vaazlarda daima olarak halkı düşmana karşı direnişe çağırdı. Bu vaazları yazı olarak bastırılıp dağıtıldı.
- Çıkardığı mecmuanın 464. ve 466. sayılarını Kastamonu'da arkadaşı Eşref Edip'le yayımladı.
- 464. sayı çok büyük ilgi gördü ve birkaç kez daha basılarak Anadolu'ya ve askerlere dağıtıldı.
- Mecmuanın tesiri o kadar büyük oldu ki, Türk halklarının etkilenmesinden korkan Rusya, ülkeye girişini yasakladı.
12. Ulusal Eğitim Bakanı Hamdullah Suphi Beyefendi, Hasan Basri Bey'e rica ederek Akif'i ulusal marşı yazmaya ikna eder.
- Başlangıçta 500 liralık ödül yüzünden kabul etmese de, en hoş şiiri Akif'in yazacağı kanısı mecliste hakim olduğu için baskı sonucunda kabul eder.
- İstiklal Marşı, 17 Şubat günü Sırat-ı Müstakim ve Hakimiyet-i Milliye'de yayımlanır.
13. Ödül olarak verilen 500 lirayı Hilal-i Ahmer bünyesinde olan, bayan ve çocuklara iş öğreten ve cepheye elbise diken Kızılay Dar-ul Mesai'sine bağışlar (Üstelik 600 lira borcu olmasına rağmen).
- 1922 yılında sıhhat gerekçesiyle milletvekilliğinden istifa eder ve daha sonra Mısır'a yerleşir.
- Kuran-ı Kerim'in mealini hazırlamak için diyanet işleriyle mutabakat imzalar.
- Safahat 1924 yılında Türkiye'de basılır.
14. Yazlarını İstanbul'da, kışlarını ise Mısır'da geçirir.
- Bir mühlet inzivaya çekilerek Kuran-ı Kerim meali üzerine çalışır ama ülkede olan ulusal din projesi kapsamında kullanılmasından çekinerek 1932'de muahedeyi fesheder. Kendi yazdıklarını ise Yozgatlı İhsan Efendi'ye (Ekmeleddin İhsanoğlu'nun babası) verir ve ölürse yakmasını ister.
15. Siroz hastalığına yakalanır ve hava değişikliği kanısıyla evvel Lübnan'a akabinde Antakya'ya masraf ve en son olarak Mısır'a hasta olarak ulaşır.
16. 17 Haziran 1936'da İstanbul'a döner ve 27 Aralık 1936'da Beyoğlu'nda bulunan Mısır Apartmanı'nda hayatını kaybeder.
Minnetle anıyoruz...
Kaynakça: 1 | 2 | 3 | 4
