Kadılarda Yapılması Gereken Testler Nelerdir?

Smear Testi​

Pap smear olarak da bilinen smear testi, rahim ağzı kanserinin erken teşhisi için son derece önemlidir. Amerikan Kanser Derneği’nin 25 yaşın üzerindeki her kadının yaptırmasını önerdiği bu testi HIV pozitif olanlar ya da geçmişinde bir kanser hikayesi olanlar daha erken yaşlarda yaptırmaya başlayabilir.

Smear testinde rahim ağzında bulunan hücrelerden örnekler alınır ve bu hücrelerin büyümesinde bir anormallik olup olmadığı incelenir. Test sonuçları regl döneminden hemen öncesinde daha az güvenilir olacağından doktorunuz randevunuzu planlarken adet tarihinizi göz önünde bulundurur. Ayrıca testten önceki gün duş almamanızda ve cinsel ilişkiye girmemenizde fayda vardır.

Mamografi​

Meme kanseri, 40 yaş üzerindeki kadınlarda en çok görülen kanser türlerinden birisidir. Bu nedenle kadınların düzenli olarak kendi kendine meme muayenesi yaptırması ve 40 yaşından sonra 2 yılda bir mamografi çektirmesi önemlidir.

Herhangi bir belirtinin olmaması ve yalnızca önlem amaçlı yapılan işlemlere tarama mamogramı denir. Doktorunuz göğsünüzde bir kitle hissetmişse, meme ucunda bir değişiklik ya da akıntı mevcutsa daha ayrıntılı bir işlem olan teşhis mamogramı tercih edilebilir.

Yaklaşık 20-30 dakika süren test öncesinde metal aksesuarlarınızı çıkarmanız gereklidir. Göğüsler sırasıyla röntgen aracına yerleştirilir. Işınların meme dokusuna tamamen nüfuz edebilmesi için mamografi makinesi tarafından basınç uygulanarak meme sıkıştırılır.

Test sonucunda hataya neden olmaması için kol altında losyon ya da krem bulunmaması gerektiğini unutmamalısınız.

Kemik Mineral Yoğunluğu Testi​

DEXA taraması olarak da bilinen kemik mineral yoğunluğu testi, kemiklerdeki kalsiyum ve diğer önemli kemik minerallerini ölçer. Böylece kemiklerinizin ne kadar kalın ve güçlü olduğu tespit edilir.

Yaşa bağlı görülen kemik incelmesinin normalin altına düşerek osteoporoz başlangıcı riskinin gözlemlenmesini sağlayan bu test genellikle 65 yaş üzerindeki kadınlara önerilir. Ancak hareketsiz bir yaşam, sigara tüketimi, alkol bağımlılığı, D vitamini eksikliği gibi etmenler de kemik erimesi riskini arttırır. Bu nedenle gerek duyulması halinde BMI değeri 18,5 altında ya da son yıl içerisinde boyunda 1-2 cm kısalma olan kadınlarda daha erken yaşlarda da yapılabilir.

Eğer kullanıyorsanız kemik mineral yoğunluğu testi öncesindeki 24-48 saat içerisinde kalsiyum takviyesi almayı bırakmalısınız. Ayrıca test esnasında üzerinizde metal parçalar bulunmamalıdır.

Test esnasında DEXA cihazının üzerine sırt üstü uzanmanız istenir. Bacaklarınızı uzmanın yönlendirmeleri doğrultusunda düz bir şekilde uzatabilir ya da yüksek bir platformun üzerine kaldırabilirsiniz. Makine omurganızın alt bölümü ve kalçanız arasında ölçüm yaparak görüntüleri oluşturur. El ve ayak kemik ölçümleri için ekstra aparatlar kullanılabilir.

Kolon Kanseri Taraması​

Kolon kanseri taraması sayesinde kalın bağırsakta bulunan poliplerin ya da erken kanserlerin teşhis edilmesi ve erken teşhis sayesinde tedavi şansının yükseltilmesi mümkündür.

• Kolon kanseri taramasında kullanılan pratik yöntemlerin başında dışkı testi yer alır. Kolondaki polipler kanamaya neden olabileceğinden FOBT (Dışkıda gizli kan testi) ile dışkıda kan olup olmadığı kontrol edilir. Ayrıca sDNA (Dışkı DNA testi) ve FIT (Dışkı immünokimyasal testi yapılabilir.
• Sigmoidoskopi, 50 yaş üzeri kadınların her 5 yılda bir yaptırması önerilen alt kolonu kontrol etmek için kullanılan görüntüleme yöntemidir. Rektum ve alt kolona yerleştirilen ışıklı tüp sayesinde anormal hücreler kontrol edilir. Anormal bir durumla karşılaşıldığı takdirde daha detaylı inceleme için kolonoskopi önerilebilir.
• Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
  , kolonun tamamını inceleyebilmek için kullanılan görüntüleme yöntemdir. Uzman önerileri doğrultusunda işlem öncesinde bağırsak temizliği yapılabilir. Risk faktörü barındırmayan hastalarda genellikle 10 yılda bir tekrarlanır.
• Kolonoskopiye alternatif olarak uygulanabilen BT kolonografi yönteminde görüntülerin daha net olması için rektuma küçük bir kateter yerleştirilerek rektumun içi hava doldurulur. Daha sonra sırt üstü yatırılan hastanın karın bölümünden alınan görüntüler birleştirilerek kolon incelenir.

Cilt Kanseri Taraması​

American Cancer Society, kadınların her ay vücutlarını inceleyerek ciltlerindeki değişimleri kontrol etmenin önemi konusunda uyarılarda bulunur. Özellikle açık cilt tonuna, sarışın ya da kızıl saçlara sahip, çilli kadınlarda riskin daha yüksek olduğu görülmüştür. Bu nedenle özellikle ailenizin sağlık geçmişinde kanser hikayesi bulunuyorsa her birkaç yılda cilt kanseri taraması yaptırmanızda fayda vardır.

taraması için bir dermatolog ile görüşmeniz gereklidir. Doktorunuz öncelikle fiziksel muayenede bulunur. Eğer kanser şüphesi taşıyan lezyonlarla karşılaşılırsa daha detaylı tetkikler yapılması gerekir.

Şüpheli durumlar için histopatolojik ya da dermoskopik inceleme yapılması mümkündür. Dermoskopik incelemede özel bir ışıktan faydalanılır ve mevcut lezyonların üst katmanı görüntülenebilir. Histopatolojik inceleme öncesinde ise; lezyondan parça alınması gereklidir. Daha sonra alınan lezyon laboratuvarda patolojik incelemeden geçirilir.

Yumurtalık Kanseri Taraması​

, erken evrelerde belirti vermeyen kanser türlerinden birisidir. Bu nedenle erken teşhisi kolay değildir. Yapılan araştırmalar yumurtalık kanserinde erken teşhis oranının %20 olduğunu gösterir.

Genellikle taramaya pelvik muayenesi ile başlanır. Doktorunuz vajinanın dış kısmını kontrol ettikten sonra karnınıza bastırarak rahim ve yumurtalık muayenesi yapar.

Yumurtalık kanseri taramasında en çok kullanılan yöntemler arasında TVUS adı da verilen transvajinal ultrason bulunur. Vajinaya yerleştirilen ultrason çubuğu sayesinde rahim ve yumurtalıklar incelenir. Ses dalgalarından faydalanılan bu yöntem sayesinde yumurtalıklarda bir kist olup olmadığı belirlenir. Ancak iyi huylu mu kötü huylu mu olduğunu anlamak için ekstra testlere ihtiyaç duyulur.

CA125 kan testi sayesinde yumurtalık kanseri hücrelerinin üzerinde bulunan bir antijenin varlığı incelenir. Yumurtalık kanseri teşhisinde önemli bir test olmakla birlikte miyom, hamilelik gibi farklı durumlarda da yüksek çıkabilir. Bu nedenle tek başına teşhis için yeterli değildir.

Yapılan testler yumurtalık kanserini işaret ediyorsa teşhis için laparoskopi ya da biyopsi yapılabilir. Biyopside karın bölgesinden sokulan iğne ile yumurtalıklara ulaşılır ve yumurtalık hücrelerinden ya da yumurta sıvısından örnek alınır. Laparoskopide ise; karın bölgesine ufak bir delik açılarak yumurtalıklara kamera içeren bir tüp gönderilir. Böylece anlık kontrol yapılabileceği gibi test için doku örneği de alınabilir.

Diyabet Taraması​

40 yaşın üzerindeki kadınların düzenli olarak taraması yaptırabilir. Tansiyonunuz genellikle yüksekse, BMI oranınız 25’İn üzerindeyse şeker hastalığı görünme riski daha fazla olacağından tarama sıklığı daha da arttırılmalıdır.

Genellikle öncelikle açlık kan şekeri ölçümü yapılır. Kişinin 8 saat aç kaldıktan sonra sabah saatlerinde vermesi gereken bu testin sonucu 100 mg/dl altında çıkmalıdır. Sonucun 126 mg/dl üzerinde olması şeker hastalığının göstermelerindendir.

Oral glukoz tolerans testi için hasta yüksek miktarda şeker içeren bir sıvı tüketir. Ardından 120 dakika beklenmesi istenir. 2 saat sonra yapılan tetkiklerde kan şekerinin 140 mg/dl’nin altında olması beklenir.

Tiroid Testi​

bezi, metabolizma üzerinde doğrudan etkili olan tiroit hormonunu salgılar. Özellikle kadınlarda görülen hipotiroidi ise; tiroid bezinin görevlerini tam olarak yerine getirememesi sonucunda ortaya çıkar. Özellikle kronik yorgunluk ve uykusuzluk yaşıyorsanız, depresyon yatkınlığınız bulunuyorsa, ani bir şekilde kilo aldıysanız tiroid testlerinizi yaptırmanızda fayda vardır.

Yapılan kan testinde TSH, T3 ve T4 sonuçları incelenir. İhtiyaç duyulması halinde doktorunuz tiroid bezinde nodül olup olmadığı kontrol etmek için tiroid ultrasonu da isteyebilir.

Erken teşhisin hayat kurtarabileceğini unutmayın ve kontrollerinizi ihmal etmeyin.