Kan Uyumsuz Bobrek Nakli

Kan Uyumsuzluğu
Kan Uyumsuz Bobrek Nakli
Bir kişiye bobrek nakli yapılabilmesi icin ilk ve en basit kural verici ve alıcı arasında kan uyumunun bulunmasıdır Bu basit ama onemli kuraldan dolayı canlı vericisi olan bir cok bobrek yetmezliği hastasına bobrek nakli gercekleştirilememektedir Her yıl uygun vericisi olan bobrek yetmezliği hastalarının yaklaşık olarak %30'una kan uyumsuzluğu nedeniyle nakil yapılamamaktadır
Son yıllarda tum dunyada başarıyla uygulanan Kan uyumsuz bobrek naklihakkında bilgiler;

Kan Uyumsuz Bobrek Nakli Neden Bu Kadar Onemli?

Herkesin bildiği gibi bobrek nakli, bobrek yetmezliği olan hastaları diyaliz tedavisinden kurtarmakta ve yaşam kalitelerini yuksek oranlarda arttırmaktadır Ama bundan daha da onemlisi başarılı bir bobrek naklinin hayat kurtardığı gerceğidir


Maalesef, tıptaki tum ilerlemelere rağmen diyaliz tedavisi goren hastaların bu tedavi altında ortalama bir omurleri vardır Her yıl bir cok hasta diyaliz tedavisi altında iken yaşamlarını kaybetmektedirler Başarılı bir bobrek nakli bu hastaların yaşam surelerini uzatmakta, başka bir deyişle hayatlarını kurtarmaktadır

Bobrek nakli olan hastaların yaşamları diyaliz tedavisi altındaki hastalara oranla 253 kat uzamaktadırBu sebeple tıbbi durumu uygun olan her hastaya mutlaka bobrek nakli yapılmalıdır Diyaliz bir kesin tedavi seceneği değildir Bobrek nakline bir alternatif hic değildir Aksine, bobrek nakline kadar gecen surede hastaların yaşamlarını surdurmelerine olanak sağlayan bir geciş tedavisi olarak algılanmalıdır

Bilindiği gibi ulkemizde kadavra vericilerden yapılan bobrek nakillerinin sayısı kısıtlıdır Tum cabalara rağmen, dunyada olduğu gibi ulkemizde de bobrek bekleyen hasta sayısı her gecen gun artmakta, organ yetersizliği sorunu daha da buyuk bir toplumsal sorun olmaktadır Bu acığı kapatmanın yollarından biri de canlıdan yapılan nakilleri arttırmaktır Unutmayalım ki kronik bobrek yetmezliği hastaları icin en buyuk risk bobrek nakli olamamalarıdır


Bu sebeple son yıllarda tum dunyada kan uyumsuz nakiller başarıyla uygulanmaya başlanmıştır Bu yontemle ulkemizde canlı vericilerden yapılan nakillerin sayısı %2030 oranında arttırılabilir


Bir kişiye bobrek nakli yapılabilmesi icin gerekli olan kan uyumu şu şekildedir:


Uyumlu Kan Grupları: A (Verici) – A (Alıcı); A (Verici) – AB (Alıcı); B (Verici) – B (Alıcı); A (Verici) – AB (Alıcı); AB (Verici) – AB (Alıcı); 0 (Verici) – A (Alıcı); 0 (Verici) – B (Alıcı); 0 (Verici) AB (Alıcı); 0 (Verici) 0 (Alıcı)

Uyumsuz Kan Grupları: A (Verici) – B (Alıcı); A (Verici) – 0 (Alıcı); B (Verici) – A (Alıcı); A (Verici) – 0 (Alıcı); AB (Verici) – A (Alıcı); AB (Verici) – B (Alıcı); AB (Verici) – 0 (Alıcı)

Son yıllarda ozellikle Japonya, ABD gibi ulkelerde ve Avrupa'da geliştirilen yeni tedavi yontemleri (Ozel protokoller) sayesinde bu engel de aşılmış ve kan uyumsuz bobrek nakilleri başarıyla gercekleştirilmiştir

Bu protokoller cercevesinde A Kan grubu olan vericiler O ve B kan grubu olan alıcılara guvenle bobrek verebilirler Gene AB kan grubu olan kişiler de B kan grubu olan alıcılara guvenle bobrek verebilirler

Bu protokoller cercevesinde bir kişiye bobrek nakli yapılabilmesi icin gerekli olan kan uyumu şu şekildedir:

Uyumlu Kan Grupları: A (Verici) – A (Alıcı); A (Verici) – B (Alıcı); A (Verici) – AB (Alıcı); A (Verici) – 0 (Alıcı); B (Verici) – B (Alıcı); B (Verici) – AB (Alıcı); AB (Verici) – B (Alıcı); AB (Verici) AB (Alıcı); 0 (Verici) A (Alıcı); 0 (Verici) B (Alıcı); 0 (Verici) AB (Alıcı); 0 (Verici) 0 (Alıcı)

Uyumsuz Kan Grupları: B (Verici) – A (Alıcı); B (Verici) – 0 (Alıcı); AB (Verici) – A (Alıcı); AB (Verici) – 0 (Alıcı)

Bu nakillerin gercekleştirilebilmesi icin merkezimizde de tum dunyada olduğu gibi ozel bir hazırlık protokolu mevcuttur Plazmaferez denilen bir yontem ile transplantasyondan bir sure once başlanarak alıcının kanında bulunan ve vericisinin kan grubuna reaksiyon gosteren kan antikorları kanından temizlenmektedir Guvenli bir nakil icin ideal olanı hastanın kanındaki antikor oranını belli bir duzeye indirmektir Bu hedef titrelere ulaşılması uzerine nakil başarıyla gercekleştirilebilmektedir


Bunlar dışındaki kan uyumsuz nakillerde ise daha ileri ve detaylı hazırlık protokollerinin uygulanması gerekmektedir Bazı ozel ilaclar bu nakillerin gercekleştirilebilmesi icin gereklidir ve bu ilaclar 2006 yılından beri ulkemizde de piyasaya sunulmuştur


Nakil sonrası ilk 15 gun en kritik donemdir İkinci hafta sonrası alıcının vucudu nakledilen bobreğe uyum sağlamakta ve risk azalmaktadır Hastalar nakil sonrası 15 Gun taburcu olabilmektedirler


İleri hazırlık protokolleri ile tum kan uyumsuz nakiller gercekleştirilebilmektedir:


Ulkemizde kan uyumsuz bobrek nakilleri 90'lı yıllarda uygulanmıştır Gunumuzde kullanılan yeni ilaclar ve protokoller sayesinde kan uyumsuz nakiller cok daha guvenle yapılabilmektedir Bu nakillerin başarı oranları kan uyumlu nakillere yakındır Ozellikle nakil sonrası birinci yıl tamamlandıktan sonra bu bobreklerin yaşam oranları diğer nakledilen bobreklerden farklı değildir


Ozellikle bazı A kan grubu olan kişilerden O kan grubu alıcılara yapılan kan uyumsuz bobrek nakilleri en başarılı nakillerdir Bu nakillerin sonucları kan uyumlu nakillerle hemen hemen aynıdır

Kan uyumsuz bobrek nakliyle ilgili en cok sorulan soru: Kan uyumsuz bobrek nakli olabilir miyim? Ne yapmalıyım?


Size bobrek vermek isteyen bir vericiniz varsa bu yeterlidir Gunumuzde kan uyumu engeli aşılabilmektedir ve bu nakiller başarıyla gercekleştirilebilmektedir


Tedavinizi planlayabilmemiz icin alıcının yani sizin kanınızdaki antikor miktarını olcmemiz ve potansiyel vericinizin kan grubu tiplendirmesini yapmamız gerekiyor Bunlardan sonra nakil icin hazırlıklara başlayabiliriz

Bu amacla merkezimize başvurarak bu testleri yaptırmanız gerekmektedir Bunlar dışında ek bir tetkike gerek yoktur Normal bobrek nakilleri icin yapılan hazırlık testleri bu tip nakiller icin de yeterlidir
Op Dr Burak Kocak​