Kanal tedavisi ciddi boyutta çürümüş, enfekte olmuş veya herhangi bir travma sebebiyle canlılığını kaybetmiş dişlere uygulanan bir tedavidir. Kanal tedavisini anlamak için dişin morfolojisinin bilinmesi gerekmektedir. Dişin en dış tabakasında mine dediğimiz en sert doku, onun altında dentin ve merkezde pulpa dediğimiz kan ve sinir paketinden oluşan yapı bulunur. Çürük ilk olarak mine ile başlar. Önlem alınmazsa dentine oradan da pulpa dediğimiz alana doğru ilerler. Pulpaya yaklaştıkça soğuk sıcak hassasiyeti ve ağrılar hissedilmeye başlar. Pulpa odası kritik noktadır. Çürük oraya ulaştıktan sonra şiddetli ağrılar ve enflamasyon gerçekleşir. Bakteriler bu bölgede yoğunlaşark iltihaba sebep olur, pulpadan köklere doğru uzanan sinir hattı boyunca yayılır. Köklerin bitim noktası dediğimiz apikalde yoğunlaşır ve apse oluşturur. Bu sürece müsaade edildikçe enfeksiyon çevre dokulara yayılır ve diş kaybına sebep olabilir. İşte bu aşamaya gelmeden pulpaya ulaşmış ağrılı dişlere kanal tedavisi uygulanması gerekir.
Peki ya kanal tedavisi dişin sinirlerini almak dolayısıyla dişi öldürmekse o diş ne kadar sağlam kalır? Sıklıkla karşılaştığımız bu soruya vereceğimiz cevap pulpanın fonksiyonuyla alakalıdır. Özellikle yetişkinlerde pulpanın çok soğuk ve sıcak hissini anlamak dışında fazla bir fonksiyonu bulunmamaktadır. Dolayısıyla pulpası alınmış diş de ağızda uzun yıllar sağlam bir şekilde kalarak fonksiyon sağlayabilir. Ancak fazla doku kaybı olan dişlere sadece dolgu yapmak risk içerebilir. Böyle durumlarda inley onley restorasyonlar ya da porselen kuron tedavileri yapılması gerekebilir.
Kanal tedavisine diş ve çevre dokuların lokal anesteziyle uyuşturulmasıyla başlanır. Dişin çevre dokulardan izole edilmesi de kök kanallarının steril bir şekilde dordurulması için önemlidir. Dişin çürük olan alanı temizlenerek pulpa boşluğuna girilir ve pulpa tamemen ortadan kaldırılır. Daha sonra köklerdeki kanal girişleri belirlenir ve kanal boyları saptanır. Belirlenen boydan ne kısa ne uzun olacak şekilde kök içindeki sinirler ve enfekte alanlar güzelce eğeler ve irigasyon solüsyonlarıyla temizlenir. Kök kanal şekillendirmesi tamamlandıktan sonra kanallar kanal dolum patı ve guttalar ile sızdırmaz bir şekilde doldurulur. Kanal tedavisi işlemi bitmiştir. Şimdi dişimizin üst restorsyanuna ne yapılması gerekir ona karar vermek gerekir. Son zamanlarda yayınlanan bilimsel yazılar kanal tedavili dişlere endo kuron yapılması gerektiğini söylemektedir. Endo kuronlar normal dolgu malzemesinden daha dayanıklı ve sekonder çürümeyi önlediği için daha uzun yıllar hasta kullanımına olanak sağlamaktadır.
Sonuç olarak 6 ayda bir düzenli diş hekimi kontrolü hastalarımızın kanal tedavisine ihtiyaç olmadan önlemler almamız için yeterlidir. Dişlerimiz çürüse dahi derinleşmeden dolgu malzemeleri ile o çürüğü giderebilir bu süreci ağrısız atlatabiliriz.