Kanda Demir Eksikliği
Kanda Demir Eksikliği Nedir?
Demir Eksikliği Anemisi Belirtileri Nelerdir?
Kansızlığın en cok gorulen turu demir eksikliği ile oluşan kansızlıktır Alvuyarların oksijen taşımasını sağlamasında işlevi olan demir mineralini vucut uretemez Bu yuzden dışardan gıdalar yoluyla alınır Yumurta, soya fasulyesi, et, pekmez gibi besinler demir icerir
Vucut demirinin yaklaşık olarak % 73′u hemoglobinde yer alır % 1217 ’si ferritin ve hemosiderin adı verilen molekullerde depolanmıştır Geri kalan % 15 demir ise myoglobinde depolanmış olup kas hucreleri icin oksijen deposu gorevi gorurler
Demir yetersizliği, demir rezervlerin boşalmasıyla başlar, demire bağlı enzimlerin ve demir iceren hemoglobinle miyoglobin gibi proteinlerin azalmasıyla devam eder
Demir Eksikliği Değerleri
Dunya Sağlık Orgutu ’ne (WHO) gore hemoglobin değerlerinin erkeklerde 14 grdl, kadınlarda 12 grdl ’nin altına duşmesi durumunda anemi sozkonusu olmaktadır
Demir Eksikliği Nedenleri
Beslenmede yeteri kadar demir iceren gıdalara yer verilmemesi, adet kanamaları, sık doğum, demirin bağırsakta yeteri kadar emilememesi, kanamaya neden olan hastalıklar, vejeteryan beslenme demir eksikliği nedenleri olarak sayılabilir Bağırsaklardaki cengelli solucan ve malarya mikrobu demir eksikliğine yol acan etkenler arasındadır
Bazı araştırmalar, vucuttaki iltihabın da kansızlık sebebi olabileceğini gostermektedir Zira iltihaplanma, demir emilimini ve demirin kırmızı kan hucrelerinden geri donuşumunu azaltan hepcidin adlı peptid hormonunu artırır
Demir Eksikliği Belirtileri
Ciltte gorulen solukluk, halsizlik, cabuk yorulma, iştahsızlık, nefes darlığı, baş ağrısı, baş donmesi, kolay uşume, carpıntı, hafıza ve dikkat azalması, tırnaklarda kolay kırılma, dil papillalarında duzleşme, ve dudak catlamaları gorulur Demir yetersizliği sac dokulmesine de neden olabilir
Demir Eksikliğinin Zararları
Kadınlar ve hamilelikte demir yetersizliği daha fazla gorulmektedir Kansızlık her yaşta oldukca yaygın rastlanılan bir durumdur Kadınların demir minerali ihtiyacları erkeklerden daha fazladır Henuz kansızlık derecesine ulaşmamış demir yetersizliği bile kadınların zihinsel kapasitesini olumsuz etkilediği yapılan bir araştırmada tespit edilmiştir Hamile kadınların demire olan ihtiyacları daha da artar
Demir azlığı bebekte ve annede sorunlara yol acabilir Ayrıca ilerki yaşlarda cocuğun zekasını olumsuz etkileyebilir Hamilelik doneminde sadece beslenmeyle gerekli demir gereksinimini karşılamak zordur Bu yuzden doktorlar demir takviyesi onerirler
Cocuklarda demir yetersizliği iştahsızlık, zayıf hafıza, zeka duzeyinde gerilik, dikkatini toparlayamama, motivasyon zorluğu, duşuk kilo, bağışıklık sisteminin zayıflaması, huzursuzluk gibi sorunlara sebeb olur
Bebeklerde anne sutunun yeteri kadar alınamaması ve de ek gıdaya gectikten sonra demir iceren besinlerle gerektiği kadar beslenilmemesi bu soruna neden olur Ayrıca 1 yaşından once inek sutune başlanması da demir yetersizliğine yol acar
Demir İceren Besinler – Demir Eksikliği İcin Ne Yenmeli?
Kırmızı et (etin rengi ne kadar koyuysa demir oranı o kadar fazladır), sakatatlar, pekmez, yumurta, soya fasulyesi, kuru meyveler, kuru kayısı, kuru uzum, kuru erik, kuru incir, roka, maydanoz, yeşil yapraklı sebzeleri demir iceren gıdalar arasında sayabiliriz Cay demirin emilimini azaltacağı icin birlikte alınmamalıdır C vitamini demirin emilimini artırır Kalsiyum iceren besinlerin fazla tuketilmesi ise demirin emilimini azaltır Kepek ekmeğinde bulunan fitat adlı madde vucutta demir emilimini engellediği icin kansızlık proplemi olan kişilerin surekli kepek ekmeği yemeleri onerilmemektedir
Sebzelerdeki toplam demirin cok az bir kısmı vucut tarafından emilebilir Orneğin maruldaki demirin % 4′u, soya fasulyesindeki demirin % 7 ’si vucut tarafından alınır Kırmızı etteki demirin ise % 20 ’si vucut tarafından emilir
Eğer emilimde sorun varsa yeterli oranda demir alınsa bile yine demir yetersizliği oluşabiliyor Emilim bozukluğu yanlış beslenmeden kaynaklanabileceği gibi metabolik sistemdeki bozukluklar da buna yol acabilmektedir
Demir Yetersizliği Tedavisi
Kansızlık bir teşhis değil bir bulgudur Once altta yatan sebebin araştırılıp bulunması ve tedavinin ona gore yapılması gerekir Orneğin surekli kanamaya neden olan bir rahatsızlık varsa ona yonelik tedavi yapılır
Gunluk doz olarak 150200 mg elementer demir iceren preparatların 15 ay boyunca alınması hemoglobin duzeyinin normale gelmesi icin genellikle yeterli olmaktadır Sonrasında gunluk 80100 mg preparat kullanılarak tedavi 6 ayda tamamlanır
Ancak demir kullanımında dikkatli olunması gerekir Fazla miktarda alınan demir vucutta birikebilir ve de ciddi sorunlara yol acabilir Orneğin karaciğerde birikmesi sonucunda siroza neden olabilir Bu yuzden demir yetersizliğine bağlı aneminin tedavisinde doktorun onerdiği sureye ve doza mutlaka dikkat edilmelidir
Kanda Demir Eksikliği Nedir?
Demir Eksikliği Anemisi Belirtileri Nelerdir?
Kansızlığın en cok gorulen turu demir eksikliği ile oluşan kansızlıktır Alvuyarların oksijen taşımasını sağlamasında işlevi olan demir mineralini vucut uretemez Bu yuzden dışardan gıdalar yoluyla alınır Yumurta, soya fasulyesi, et, pekmez gibi besinler demir icerir
Vucut demirinin yaklaşık olarak % 73′u hemoglobinde yer alır % 1217 ’si ferritin ve hemosiderin adı verilen molekullerde depolanmıştır Geri kalan % 15 demir ise myoglobinde depolanmış olup kas hucreleri icin oksijen deposu gorevi gorurler
Demir yetersizliği, demir rezervlerin boşalmasıyla başlar, demire bağlı enzimlerin ve demir iceren hemoglobinle miyoglobin gibi proteinlerin azalmasıyla devam eder
Demir Eksikliği Değerleri
Dunya Sağlık Orgutu ’ne (WHO) gore hemoglobin değerlerinin erkeklerde 14 grdl, kadınlarda 12 grdl ’nin altına duşmesi durumunda anemi sozkonusu olmaktadır
Demir Eksikliği Nedenleri
Beslenmede yeteri kadar demir iceren gıdalara yer verilmemesi, adet kanamaları, sık doğum, demirin bağırsakta yeteri kadar emilememesi, kanamaya neden olan hastalıklar, vejeteryan beslenme demir eksikliği nedenleri olarak sayılabilir Bağırsaklardaki cengelli solucan ve malarya mikrobu demir eksikliğine yol acan etkenler arasındadır
Bazı araştırmalar, vucuttaki iltihabın da kansızlık sebebi olabileceğini gostermektedir Zira iltihaplanma, demir emilimini ve demirin kırmızı kan hucrelerinden geri donuşumunu azaltan hepcidin adlı peptid hormonunu artırır
Demir Eksikliği Belirtileri
Ciltte gorulen solukluk, halsizlik, cabuk yorulma, iştahsızlık, nefes darlığı, baş ağrısı, baş donmesi, kolay uşume, carpıntı, hafıza ve dikkat azalması, tırnaklarda kolay kırılma, dil papillalarında duzleşme, ve dudak catlamaları gorulur Demir yetersizliği sac dokulmesine de neden olabilir
Demir Eksikliğinin Zararları
Kadınlar ve hamilelikte demir yetersizliği daha fazla gorulmektedir Kansızlık her yaşta oldukca yaygın rastlanılan bir durumdur Kadınların demir minerali ihtiyacları erkeklerden daha fazladır Henuz kansızlık derecesine ulaşmamış demir yetersizliği bile kadınların zihinsel kapasitesini olumsuz etkilediği yapılan bir araştırmada tespit edilmiştir Hamile kadınların demire olan ihtiyacları daha da artar
Demir azlığı bebekte ve annede sorunlara yol acabilir Ayrıca ilerki yaşlarda cocuğun zekasını olumsuz etkileyebilir Hamilelik doneminde sadece beslenmeyle gerekli demir gereksinimini karşılamak zordur Bu yuzden doktorlar demir takviyesi onerirler
Cocuklarda demir yetersizliği iştahsızlık, zayıf hafıza, zeka duzeyinde gerilik, dikkatini toparlayamama, motivasyon zorluğu, duşuk kilo, bağışıklık sisteminin zayıflaması, huzursuzluk gibi sorunlara sebeb olur
Bebeklerde anne sutunun yeteri kadar alınamaması ve de ek gıdaya gectikten sonra demir iceren besinlerle gerektiği kadar beslenilmemesi bu soruna neden olur Ayrıca 1 yaşından once inek sutune başlanması da demir yetersizliğine yol acar
Demir İceren Besinler – Demir Eksikliği İcin Ne Yenmeli?
Kırmızı et (etin rengi ne kadar koyuysa demir oranı o kadar fazladır), sakatatlar, pekmez, yumurta, soya fasulyesi, kuru meyveler, kuru kayısı, kuru uzum, kuru erik, kuru incir, roka, maydanoz, yeşil yapraklı sebzeleri demir iceren gıdalar arasında sayabiliriz Cay demirin emilimini azaltacağı icin birlikte alınmamalıdır C vitamini demirin emilimini artırır Kalsiyum iceren besinlerin fazla tuketilmesi ise demirin emilimini azaltır Kepek ekmeğinde bulunan fitat adlı madde vucutta demir emilimini engellediği icin kansızlık proplemi olan kişilerin surekli kepek ekmeği yemeleri onerilmemektedir
Sebzelerdeki toplam demirin cok az bir kısmı vucut tarafından emilebilir Orneğin maruldaki demirin % 4′u, soya fasulyesindeki demirin % 7 ’si vucut tarafından alınır Kırmızı etteki demirin ise % 20 ’si vucut tarafından emilir
Eğer emilimde sorun varsa yeterli oranda demir alınsa bile yine demir yetersizliği oluşabiliyor Emilim bozukluğu yanlış beslenmeden kaynaklanabileceği gibi metabolik sistemdeki bozukluklar da buna yol acabilmektedir
Demir Yetersizliği Tedavisi
Kansızlık bir teşhis değil bir bulgudur Once altta yatan sebebin araştırılıp bulunması ve tedavinin ona gore yapılması gerekir Orneğin surekli kanamaya neden olan bir rahatsızlık varsa ona yonelik tedavi yapılır
Gunluk doz olarak 150200 mg elementer demir iceren preparatların 15 ay boyunca alınması hemoglobin duzeyinin normale gelmesi icin genellikle yeterli olmaktadır Sonrasında gunluk 80100 mg preparat kullanılarak tedavi 6 ayda tamamlanır
Ancak demir kullanımında dikkatli olunması gerekir Fazla miktarda alınan demir vucutta birikebilir ve de ciddi sorunlara yol acabilir Orneğin karaciğerde birikmesi sonucunda siroza neden olabilir Bu yuzden demir yetersizliğine bağlı aneminin tedavisinde doktorun onerdiği sureye ve doza mutlaka dikkat edilmelidir