Kanda Demir Fazlalığı
Kanda Demir Fazlası
İnsan vücudunda toplam 4 gr değin bulunmasına rağmen biyolojik yönden oldukça önemli ve eksikliğinde ciddi sorunlarına yol açan bir elementtir Bu özelliği uzun yıllardır bilinmektedir Eksikliği bilhassa büyümenin seri olduğu ufak çocukluk ve erginlik çağı ile hamilelik döneminde ortaya çıkar Kadınlar doğurganlık dönemlerinde adet kanamaları ile kan kaybetmeleri sonucu demir eksikliğine girebilirler Ayrıca yiyeceklerin demir içeriğinin düşük ve emiliminin de zor olması eksikliğinin ortaya çıkışını kolaylaştıran faktörlerdir
Besinlerle alınan demirin ortalama koşullarda fakat % 10 kadarı barsaklardan emilebilir Bitkilerde (nonheme demir) ve yenilen ette (heme demir) bulunan demir yapısal olarak farklıdır Hayvansal kaynaklı olan heme demir daha iyi emilir Karmakarışık olarak beslenildiğinde nonheme demirin de emilimi artmaktadır Bu şart vejetaryenlerin karşılaştığı bir diğer önemli sorundur Tahıllardaki fitatlar , bazı sebzelerdeki oksalatlar demiri bağlayarak emilmesini engeller
Alınan demirin emilme oranını vücut açısından iki mekanizma belirler Bunlardan birincisi cisim depolarının doygunluk derecesidir Diğeri de kemik iliğinin aktivite hızıdır Yani vücuttaki demir depoları yeterince doymuş değilse ve kemik iliğinde aktivite artmışsa barsaklardan emilim oranı artar Demirin emilme işlemi 2 ila 4 saat süren yavaş bir eylemdir İki değerlikli Ferrous formu üç değerlikli Ferric formuna kadar daha iyi emilmektedir C Vitamini 3 değerlikli demiri 2 değerlikli hale çevirerek emilimin daha iyi olmasını sağlar Emilen demir transferin denilen bir kan proteinine bağlanarak kemik iliği ile dalak ve karaciğere gider Vücudumuzdaki demirin yaklaşık % 25 i ferritin proteinine bağlanarak bir demirprotein kompleksi olarak hemosiderin halinde depolanır Ferritin karaciğer, dalak ve kemik iliğinde bulunur Kandaki ferritin seviyesini muayene etmek demir depoları hakkında düşünce verir Normali 60 110 mcgr dır Plazmanın total demir bağlama kapasitesi ise 100 mlde 300 mcgr kadardır Eğer anemi varsa kandaki demir ( ferritin) düşük, demir bağlama kapasitesi yüksek olacaktır Ferritin seviyesi ne denli düşükse demir depoları o denli boşalmış demektir
Vücudumuzdaki demirin % 65 kadarı ( 2,5 gr) kandaki alyuvarlarda ( eritrosit) Hemoglobin olarak bulunur % 7 8 kadar da ( 03 gr) adalelerde myoglobin olarak ve katalaz, peroksidaz, gibi sitokrom enzim sistemlerinde etkin halde bulunur Kalan diğer kısmı da ( 1gr) depo demirdir
Demirin vücutta depolanabilir olması artı alındığında sorun olabilecek bir durumdur Bu karaciğer harabiyeti ve kalp krizi riskini arttıran bir olaydır Fiilen kan kaybı olmadığı takdirde dıştan alınması gereken demir miktarı epeyce azdır Her gün kanımızdaki hücrelerin % 1 i ömürlerini doldurarak parçalanır Bunlardan elde edilen demir ile yenileri üretilir Günlük gereksinmenin % 90 ı bu yoldan sağlanabilir Ama kanamalar ihtiyacı artırır Mesela ortalama bir adet kanaması ile 30 40 mg demir kaybedilir Emziren bir anne sütüyle günde 1 2 mg kaybeder Hamilelik süresince bebeğe geçen demir miktarı 500 1000 mg kadardır ki bunun 500 700 mg kısmı son aylarda olmaktadır Annenin demir depolarının toplam 1 gr değin olduğu düşünülürse bu miktarların anlamı daha iyi anlaşılabilir Rahim içersindeki bebek annenin vücudunda ne değin demir olduğunu önemsemeden ihtiyacı olan demiri annesinden alacaktır ve kendi depolarını dolduracaktır Besinlerle ve hap olarak dıştan demir alınmadığında gebeler ciddi sorunlarla karşılaşırlar Bu şart dolambaçlı olarak bebeği de etkiler Annenin demirinin azalması onu kansızlık sonucunda solunum sıkıntısına sokar Doğum sırasında kaybedilen kan da ( sıradan 300 400 mgdemir) durumu daha da ağırlaştıracaktır Halsizlik, üşüme, dermansızlık nedeniyle hareket etmesi bile imkansızlaşır *
Kanda Demir Fazlası
İnsan vücudunda toplam 4 gr değin bulunmasına rağmen biyolojik yönden oldukça önemli ve eksikliğinde ciddi sorunlarına yol açan bir elementtir Bu özelliği uzun yıllardır bilinmektedir Eksikliği bilhassa büyümenin seri olduğu ufak çocukluk ve erginlik çağı ile hamilelik döneminde ortaya çıkar Kadınlar doğurganlık dönemlerinde adet kanamaları ile kan kaybetmeleri sonucu demir eksikliğine girebilirler Ayrıca yiyeceklerin demir içeriğinin düşük ve emiliminin de zor olması eksikliğinin ortaya çıkışını kolaylaştıran faktörlerdir
Besinlerle alınan demirin ortalama koşullarda fakat % 10 kadarı barsaklardan emilebilir Bitkilerde (nonheme demir) ve yenilen ette (heme demir) bulunan demir yapısal olarak farklıdır Hayvansal kaynaklı olan heme demir daha iyi emilir Karmakarışık olarak beslenildiğinde nonheme demirin de emilimi artmaktadır Bu şart vejetaryenlerin karşılaştığı bir diğer önemli sorundur Tahıllardaki fitatlar , bazı sebzelerdeki oksalatlar demiri bağlayarak emilmesini engeller
Alınan demirin emilme oranını vücut açısından iki mekanizma belirler Bunlardan birincisi cisim depolarının doygunluk derecesidir Diğeri de kemik iliğinin aktivite hızıdır Yani vücuttaki demir depoları yeterince doymuş değilse ve kemik iliğinde aktivite artmışsa barsaklardan emilim oranı artar Demirin emilme işlemi 2 ila 4 saat süren yavaş bir eylemdir İki değerlikli Ferrous formu üç değerlikli Ferric formuna kadar daha iyi emilmektedir C Vitamini 3 değerlikli demiri 2 değerlikli hale çevirerek emilimin daha iyi olmasını sağlar Emilen demir transferin denilen bir kan proteinine bağlanarak kemik iliği ile dalak ve karaciğere gider Vücudumuzdaki demirin yaklaşık % 25 i ferritin proteinine bağlanarak bir demirprotein kompleksi olarak hemosiderin halinde depolanır Ferritin karaciğer, dalak ve kemik iliğinde bulunur Kandaki ferritin seviyesini muayene etmek demir depoları hakkında düşünce verir Normali 60 110 mcgr dır Plazmanın total demir bağlama kapasitesi ise 100 mlde 300 mcgr kadardır Eğer anemi varsa kandaki demir ( ferritin) düşük, demir bağlama kapasitesi yüksek olacaktır Ferritin seviyesi ne denli düşükse demir depoları o denli boşalmış demektir
Vücudumuzdaki demirin % 65 kadarı ( 2,5 gr) kandaki alyuvarlarda ( eritrosit) Hemoglobin olarak bulunur % 7 8 kadar da ( 03 gr) adalelerde myoglobin olarak ve katalaz, peroksidaz, gibi sitokrom enzim sistemlerinde etkin halde bulunur Kalan diğer kısmı da ( 1gr) depo demirdir
Demirin vücutta depolanabilir olması artı alındığında sorun olabilecek bir durumdur Bu karaciğer harabiyeti ve kalp krizi riskini arttıran bir olaydır Fiilen kan kaybı olmadığı takdirde dıştan alınması gereken demir miktarı epeyce azdır Her gün kanımızdaki hücrelerin % 1 i ömürlerini doldurarak parçalanır Bunlardan elde edilen demir ile yenileri üretilir Günlük gereksinmenin % 90 ı bu yoldan sağlanabilir Ama kanamalar ihtiyacı artırır Mesela ortalama bir adet kanaması ile 30 40 mg demir kaybedilir Emziren bir anne sütüyle günde 1 2 mg kaybeder Hamilelik süresince bebeğe geçen demir miktarı 500 1000 mg kadardır ki bunun 500 700 mg kısmı son aylarda olmaktadır Annenin demir depolarının toplam 1 gr değin olduğu düşünülürse bu miktarların anlamı daha iyi anlaşılabilir Rahim içersindeki bebek annenin vücudunda ne değin demir olduğunu önemsemeden ihtiyacı olan demiri annesinden alacaktır ve kendi depolarını dolduracaktır Besinlerle ve hap olarak dıştan demir alınmadığında gebeler ciddi sorunlarla karşılaşırlar Bu şart dolambaçlı olarak bebeği de etkiler Annenin demirinin azalması onu kansızlık sonucunda solunum sıkıntısına sokar Doğum sırasında kaybedilen kan da ( sıradan 300 400 mgdemir) durumu daha da ağırlaştıracaktır Halsizlik, üşüme, dermansızlık nedeniyle hareket etmesi bile imkansızlaşır *
