Kanser Tarama Kılavuzu
Dünya Sağlık Örgütü ’ne tarafından, 2020 yılında her sene yeni kanser tanısı konan hasta sayısı 17 milyona, 2050 yılında 24 milyona yükselecek Kanser tarama testleri ile yapılan erken tanı ve çare yöntemleri bütün kanserlerin 13 ’ünü önlenebilir kılmakta Kanser tarama testleri, herhangi bir hastalığınız olmadığında, dinç olduğunuzda yapılan tıbbi testler Bu testler, iyileştirme şansının en yüksek olduğu zamanda yani kanseri en erken döneminde tanı etmeye yardımcı oluyor
İşte dünyanın en önde gelen kanser araştırma, çare ve eğitim kuruluşlarından biri olan Texas Üniversitesi MD Anderson Kanser Merkezi uzmanlarından yüksek risk taşıyanlar için meme ve rahim ağzı kanserleri için önerilen kanser tarama kılavuzu:
Meme Kanseri Tarama Testleri: Meme kanseri için ne değin deneme olduğunuz hastalığa yakalanma riskinizle içten orantılıdır Meme kanserinde bir veya ansızın artı riske sahip elde etmek bu hastalığa yakalanacağınız anlamına gelmiyor Bu öteki insanlara tarafından meme kanserine yakalanma riskinizin daha fazla olduğunu gösterir
Yüksek tehlike taşıyan kadınlarda belirtiler ve tarama yöntemleri
1 Geçmişinde göğüs hastalıkları için ışın radyasyon tedavisi görmüş almak;
Yaşınız 24 ve altı ise:
• Her sene klinik meme testi
• Memede oluşan değişiklikleri takip edin
Yaşınız 25 ve üstüyse:
• Her yıl mammogram testi ve her 612 ay aralarında klinik meme testini yaptırın Bu testlere 40 ’ınızı aşmadan radyasyon tedavisine başladığınız yaştan 8 ile 10 sonradan başlayın Örneğin radyasyon tedavisine 25 yaşında başlamış bir bayan 33 ve 35 yaş aralarında testlere başlamalıdır
• Meme MRI ’nı yılda 1 kere ilave bir test olarak düşünebilirsiniz
• Memede oluşan değişikliklerin farkında olan olun
2 GenetikGenetik yatkınlık (BRCA 1 ya da BRCA 2 kalıtımsal mutasyonu, LiFraumeni Sendromu, CDH1, Cowden Sendromu, BannayanRileyRuvalcaba Sendromu gibi) ;
20 ile 24 yaş aralarında:
• Her sene klinik meme testi
• Memede oluşan değişiklikleri takip edin
25 yaşından büyük:
• Her yıl mammogram testini ve her 612 ayda bir klinik meme testini yaptırın Ailenizde meme kanseri olan en genç insandan 5 ile 10 sene önce teste başlayın Örneğin bir bayan, 35 yaşında meme kanseri teşhisi konmuş kız kardeşine ast olarak, 25 ile 30 yaş aralarında test yaptırmaya başlamalıdır
• Meme MRI ’nı yılda 1 defa ilave bir test olarak düşünebilirsiniz
• Memede oluşan değişiklikleri takip edin
3 Lobüler karsinoma in situ teşhisi konmuş olmak
• Her yıl mammogram testini ve her 612 ayda bir klinik meme testini yaptırın
• Memede oluşan değişiklikleri peşine düşüp takip edin
4 Gail Modeli sonucunun yüzde 17 ’den büyük olması*
Gail Modele göre, 5 sene kanser riski yüzde 17 ve büyük olan 35 yaş ve üstü bayanlar alttaki yöntemlere dikkat etmelidirler:
• Her yıl mammogram testini ve her 612 ayda bir klinik meme testini yaptırın
• Memede oluşan değişiklikleri takip edin
* Gail modeli meme kanseri gelişme riskini belirlemede kullanılan bazı matematiksel modellerden biridir – uygulaması konusunda doktorunuza danışabilirsiniz
Aile fertlerinde görülmesi
Eğer ailenizin içinde meme kanseri vakaları görülüyorsa:
• Her yıl mammogram testini ve her 6 12 ayda bir klinik meme testini yaptırın
• Meme MRI ’nı yılda 1 kere ek bir deneme olarak düşünebilirsiniz
• Memede oluşan değişiklikleri takip edin
Bu yöntemler demin meme kanseri semptomlarına rastlanmamış kadınlar içindir Memede herhangi bir yumrunun olması, koltukaltında lenf bezlerinde bir şişkinlik olması, memenin şeklinde, renginde ya da büyüklüğünde değişikliğin ayrım edilmesi, memede büzüşme de çukurluğun olması, meme ucunun değişiklik göstermesi, meme ucunun diğer bir yöne içten gitmesi ya da formunun bozulmasıgibi semptomlarınız varsa en yakın zamanda doktorunuzu görmelisiniz
Rahim Ağzı Kanseri Tarama Testleri: Dünya Sıhhat Örgütü ’ne kadar, kadınların ölümüne yol açan en tehlikeli kanser çeşidi rahim ağzı kanseridir Bu kanser nedeniyle her yıl dünyada yaklaşık 300,000 ölüm gerçekleşmektedir Rahim Ağzı Kanseri için ne kadar deneme olduğunuz hastalığa yakalanma riskinizle doğrudan orantılıdır Rahim ağzı kanseri için bir veya birdenbire pozitif riske sahip elde etmek bu hastalığa yakalanacağınız anlamına gelmiyor Bu öteki insanlara kadar rahim ağzı kanserine yakalanma riskinizin daha fazla olduğunu gösterir
Yüksek tehlike taşıyan kadınlarda belirtiler ve tarama yöntemleri
1 Rahim ağzı kanseri geçmişi ve şiddetli rahim ağzı displazisi (hücresel metamorfoz) olanlar
• Tedaviden sonra her yıl likit bazlı bir Pap testi yaptırın
2 Durmadan deneme sonuçlarında Human Papilloma Virus (HPV) sonucu fazla çıkanlar
• Aralıksız HPV testi yaptırmak zorunda olan kadınlar olağandışı hücrelerin teşhisi konusunda doktorları ile konuşmalıdırlar
3 Doğum öncesinde dietilstilbestrol (DES) adlı kimyasal maddeye maruz kalanlar
İmmün yetmezliği Virüsü (HIV) enfeksiyonu geçirenler
Bağışıklık sistemi akıcı çalışmayanlar
Her sene likid bazlı pap testi yaptırmalıdırlar
Bu yöntemler hemen şimdi rahim ağzı kanseri semptomlarına rastlanmamış kadınlar içindir Vajinal akıntınızda ya da cinsel ilişkiden sonra kanama, veya menopoz sonrası, adet dönemleri aralarında çoğalan olağandışı kanama, sıklıkla idrara çıkma, vücutta bilhassa kasık bölgelerinde şiddetli ağrılar ve çok daha ileri ki durumlarda görülen but şişmesi gibi semptomlarınız varsa en yakın zamanda doktorunuzu görmelisiniz
*
Dünya Sağlık Örgütü ’ne tarafından, 2020 yılında her sene yeni kanser tanısı konan hasta sayısı 17 milyona, 2050 yılında 24 milyona yükselecek Kanser tarama testleri ile yapılan erken tanı ve çare yöntemleri bütün kanserlerin 13 ’ünü önlenebilir kılmakta Kanser tarama testleri, herhangi bir hastalığınız olmadığında, dinç olduğunuzda yapılan tıbbi testler Bu testler, iyileştirme şansının en yüksek olduğu zamanda yani kanseri en erken döneminde tanı etmeye yardımcı oluyor
İşte dünyanın en önde gelen kanser araştırma, çare ve eğitim kuruluşlarından biri olan Texas Üniversitesi MD Anderson Kanser Merkezi uzmanlarından yüksek risk taşıyanlar için meme ve rahim ağzı kanserleri için önerilen kanser tarama kılavuzu:
Meme Kanseri Tarama Testleri: Meme kanseri için ne değin deneme olduğunuz hastalığa yakalanma riskinizle içten orantılıdır Meme kanserinde bir veya ansızın artı riske sahip elde etmek bu hastalığa yakalanacağınız anlamına gelmiyor Bu öteki insanlara tarafından meme kanserine yakalanma riskinizin daha fazla olduğunu gösterir
Yüksek tehlike taşıyan kadınlarda belirtiler ve tarama yöntemleri
1 Geçmişinde göğüs hastalıkları için ışın radyasyon tedavisi görmüş almak;
Yaşınız 24 ve altı ise:
• Her sene klinik meme testi
• Memede oluşan değişiklikleri takip edin
Yaşınız 25 ve üstüyse:
• Her yıl mammogram testi ve her 612 ay aralarında klinik meme testini yaptırın Bu testlere 40 ’ınızı aşmadan radyasyon tedavisine başladığınız yaştan 8 ile 10 sonradan başlayın Örneğin radyasyon tedavisine 25 yaşında başlamış bir bayan 33 ve 35 yaş aralarında testlere başlamalıdır
• Meme MRI ’nı yılda 1 kere ilave bir test olarak düşünebilirsiniz
• Memede oluşan değişikliklerin farkında olan olun
2 GenetikGenetik yatkınlık (BRCA 1 ya da BRCA 2 kalıtımsal mutasyonu, LiFraumeni Sendromu, CDH1, Cowden Sendromu, BannayanRileyRuvalcaba Sendromu gibi) ;
20 ile 24 yaş aralarında:
• Her sene klinik meme testi
• Memede oluşan değişiklikleri takip edin
25 yaşından büyük:
• Her yıl mammogram testini ve her 612 ayda bir klinik meme testini yaptırın Ailenizde meme kanseri olan en genç insandan 5 ile 10 sene önce teste başlayın Örneğin bir bayan, 35 yaşında meme kanseri teşhisi konmuş kız kardeşine ast olarak, 25 ile 30 yaş aralarında test yaptırmaya başlamalıdır
• Meme MRI ’nı yılda 1 defa ilave bir test olarak düşünebilirsiniz
• Memede oluşan değişiklikleri takip edin
3 Lobüler karsinoma in situ teşhisi konmuş olmak
• Her yıl mammogram testini ve her 612 ayda bir klinik meme testini yaptırın
• Memede oluşan değişiklikleri peşine düşüp takip edin
4 Gail Modeli sonucunun yüzde 17 ’den büyük olması*
Gail Modele göre, 5 sene kanser riski yüzde 17 ve büyük olan 35 yaş ve üstü bayanlar alttaki yöntemlere dikkat etmelidirler:
• Her yıl mammogram testini ve her 612 ayda bir klinik meme testini yaptırın
• Memede oluşan değişiklikleri takip edin
* Gail modeli meme kanseri gelişme riskini belirlemede kullanılan bazı matematiksel modellerden biridir – uygulaması konusunda doktorunuza danışabilirsiniz
Aile fertlerinde görülmesi
Eğer ailenizin içinde meme kanseri vakaları görülüyorsa:
• Her yıl mammogram testini ve her 6 12 ayda bir klinik meme testini yaptırın
• Meme MRI ’nı yılda 1 kere ek bir deneme olarak düşünebilirsiniz
• Memede oluşan değişiklikleri takip edin
Bu yöntemler demin meme kanseri semptomlarına rastlanmamış kadınlar içindir Memede herhangi bir yumrunun olması, koltukaltında lenf bezlerinde bir şişkinlik olması, memenin şeklinde, renginde ya da büyüklüğünde değişikliğin ayrım edilmesi, memede büzüşme de çukurluğun olması, meme ucunun değişiklik göstermesi, meme ucunun diğer bir yöne içten gitmesi ya da formunun bozulmasıgibi semptomlarınız varsa en yakın zamanda doktorunuzu görmelisiniz
Rahim Ağzı Kanseri Tarama Testleri: Dünya Sıhhat Örgütü ’ne kadar, kadınların ölümüne yol açan en tehlikeli kanser çeşidi rahim ağzı kanseridir Bu kanser nedeniyle her yıl dünyada yaklaşık 300,000 ölüm gerçekleşmektedir Rahim Ağzı Kanseri için ne kadar deneme olduğunuz hastalığa yakalanma riskinizle doğrudan orantılıdır Rahim ağzı kanseri için bir veya birdenbire pozitif riske sahip elde etmek bu hastalığa yakalanacağınız anlamına gelmiyor Bu öteki insanlara kadar rahim ağzı kanserine yakalanma riskinizin daha fazla olduğunu gösterir
Yüksek tehlike taşıyan kadınlarda belirtiler ve tarama yöntemleri
1 Rahim ağzı kanseri geçmişi ve şiddetli rahim ağzı displazisi (hücresel metamorfoz) olanlar
• Tedaviden sonra her yıl likit bazlı bir Pap testi yaptırın
2 Durmadan deneme sonuçlarında Human Papilloma Virus (HPV) sonucu fazla çıkanlar
• Aralıksız HPV testi yaptırmak zorunda olan kadınlar olağandışı hücrelerin teşhisi konusunda doktorları ile konuşmalıdırlar
3 Doğum öncesinde dietilstilbestrol (DES) adlı kimyasal maddeye maruz kalanlar
İmmün yetmezliği Virüsü (HIV) enfeksiyonu geçirenler
Bağışıklık sistemi akıcı çalışmayanlar
Her sene likid bazlı pap testi yaptırmalıdırlar
Bu yöntemler hemen şimdi rahim ağzı kanseri semptomlarına rastlanmamış kadınlar içindir Vajinal akıntınızda ya da cinsel ilişkiden sonra kanama, veya menopoz sonrası, adet dönemleri aralarında çoğalan olağandışı kanama, sıklıkla idrara çıkma, vücutta bilhassa kasık bölgelerinde şiddetli ağrılar ve çok daha ileri ki durumlarda görülen but şişmesi gibi semptomlarınız varsa en yakın zamanda doktorunuzu görmelisiniz
*