Dunyanın en elverişli iklim kuşağı uzerinde yer alan ulkemiz; asmanın gen merkezi ve ilk kez kulture alındığı coğrafyanın merkezi konumundadır Dolayısıyla “Kucuk Asya olarak ifade edilen Anadolu, cok eski ve koklu bir bağcılık kulturu ile zengin bir asma gen potansiyeline sahiptir Sahip olduğumuz bağ alanı ve uzum uretimi yonunden Dunyada ilk beş ulke arasında yer almaktayız ve ulkemiz bağcılığı birinci derecede cekirdeksiz ve cekirdekli kuru uzum, ikinci derecede ise sofralık uzum bakımından onem taşımaktadır Bağ alanı ve uzum uretimi bakımından tarım bolgelerimiz arasında son sırada yer alan Karadeniz Bolgesi’nin Doğu kesiminde yuksek nemden dolayı Vitis vinifera L turune giren asmalar yetiştirilememektedir Bu bolgede kokulu kara uzum olarak bilinen Izabella tip veya varyeteleri yetişebilmektedir Bu uzum, mantari hastalıklara karşı son derece dayanıklıdır Kutsal kitaplarda da yer almış olan uzum, besin kaynağı ve guzellik iksiri olarak ifade edilmesinin yanında zayıflama rejimlerinde kullanılmaktadır Bereket sembolu olan uzumun mistik ozellikler taşıdığı kabul edilmiştir Gunumuzde ise kokulu kara uzum (izabella) başta olmak uzere nemli bolgelerde yetişebilen renkli uzum ceşitlerinin kabuklarında bulunan ve fitoaleksin gurubu bileşiklerden olan resveratrolun kanser oluşumunu engellediği, duşuk yoğunluktaki yağlı bileşiklerin okside olarak kılcal damarlarda birikmesini onleyerek kalp krizi riskini azalttığı saptanmıştır Antioksidant olarak gorev yapan resveratrol maddesi en cok kokulu kara uzumun kabuklarında bulunmaktadır
imageskanservekalpkrizinekarsidogalkoruyucukokulukarauzum5ad5a01738d2d
Karadeniz cevresindeki yerleşim alanlarında mukemmel ve son derece verimli bağların olduğu Xenophon, Pline ve Straben gibi gezgin ve tarihciler tarafından bildirilmiştir Yunanlı coğrafya uzmanı olan Strabo, MO IV Yuzyılda Trabzon ve cevresinde cok verimli ve mukemmel bağların bulunduğunu ve buradan filikalarla Venedik’e şarap gonderildiğini yazmaktadır Canik Sancağı olarak bilinen ve Samsun ili ve Bafra ilcesini de kapsayan bolgede XIX yuzyılda yaygın bir şekilde bağcılık yapıldığı eski kayıtlarda belirtilmektedir
Gunumuzde bağ alanı ve uzum uretimi bakımından tarım bolgelerimiz arasında son sırada yer alan Karadeniz Bolgesinin Doğu kesimi buyuk bir bolumu yaz gelişme doneminde olmak uzere yıllık 12002600 mm yağış almaktadır Bu kısımda mantari hastalıkların kontrolu imkansız olduğu icin Vitis vinifera L turune giren uzum ceşitleri yetiştirilememektedir Karadeniz Bolgesinde Arhavi (Artvin) Sinop arasındaki sahil şeridinde cilek tadını andıran ozel aromaya sahip, kalın kabuklu, cekirdekli, kabuğu et kısmından kolaylıkla ayrılan ve Vitis labrusca L turunun doğal yollarla melezlenmesi sonucunda ortaya cıkmış olan mavisiyah, pembe, bakır kırmızı, beyaz, siyah renkli uzum tip ve varyeteleri cardak yapılarak veya ağaclara sardırılarak yetiştirilmektedir Izabella, kokulu kara uzum, cilek uzumu, siyah uzum, favli uzumu veya Amerikan uzumu olarak adlandırılan bu uzum ceşitleri mantari hastalıklara karşı son derece dayanıklı olup salkımlarının uzun sure omca uzerinde kaldığı saptanmıştır Kar altındaki omcalar uzerinde varlığını surduren favli uzumu kuşlar icin oldukca cekicidir Genc yaprakları parcasız, dalgalı, az kabarık, parlak renkli, ust yuzeyleri tuysuz, alt yuzeylerinde ise sadece ana damarlar etrafında cok seyrek fırca gibi tuyler iceren bu uzum ceşitlerinin ince ve narin olan yaprakları taze veya salamura yapılarak sarma yapımında kullanılmaktadır
Genetik olarak Vitis labrusca kokenli “foxy tada sahip Izabella, tilki uzumu, Kuzey Muskatı, erik uzumu, bataklık uzumu, yabani uzum, cilek uzumu veya kokulu kara uzum olarak bilinen uzum ceşit veya tipleri ılıman iklim kuşağında yetişmekte olup kışın yaprağını doken odunsu yapıda bir bitkidir Amerika Birleşik Devletleri, Turkiye, Ingiltere, Rusya, Brezilya, Kanada, Almanya ve Japonya’nın nemli ve soğuk iklime sahip yerlerinde doğal olarak yetişmekte ve yerli uzum olarak bilinmektedir Serbest bırakıldığında ağaclara sarılarak 1525 m yuksekliğe erişebilir Yabani formları bircok kuş turu ile diğer bazı hayvanların beslenmesinde onemlidir Doğal ortamlarda meyvelerini tuketen kuşlar tarafından farklı yerlere yayılmış ve yeni varyeteleri ortaya cıkmıştır Cunku Vitis labrusca L turune giren uzum tip ve varyeteleri yabancı tozlanma ve dollenmeye acıktır MayısHaziran arasında cicek acan bu uzumlerin cicek salkım uzunlukları 510 cm’dir Bir salkımda yuvarlağa yakın en az 20 adet tane bulunmaktadır ve tane capları 825 mm civarındadır Olgunlaşma periyodu AğustosEkim arasındadır Olgunlaşan tanelerde renk Izabella’da kahverengimsi mor veya donuk siyahtır Olgun tanelerde 26 arasında 58 mm uzunluğunda kahverengimsi koşeli cekirdekler vardır Tohumları +5°C’de 3 yıl canlılığını koruyabilmektedir
Kokulu Kara Uzumun Besin Değeri ve Kanser İle
Kolesterole Karşı Etkisi
İcerdiği besin maddeleri sayesinde guzellik iksiri ve zayıflama rejimlerinde kullanılan uzum gercek bir beyin besinidir Oğleden sonra yenilecek bir salkım uzum veya icilecek bir bardak uzum suyu (taze sıkılmış) vucudu ve beyin hucrelerini zindeleştirmektedir Yaz aylarının vazgecilmez meyvesi ve şifa kaynağı olan uzum, icerdiği amino asitler, B vitaminleri (B1, B2), mineraller, potasyum, magnezyum ve demir ile bağışıklık sistemini kuvvetlendirir Doğal fruktoz sayesinde vucudun harcadığı enerjinin kısa surede yenilenmesini sağlar Bunyesindeki asitler mideye zarar vermeden bobrek ve karaciğerin calışmalarını hızlandırır, bu calışmaları destekler, yağların erimesine yardımcı olur, vucudu viruslere karşı direncli hale getirir, kabuk ve cekirdekleri bağırsak metabolizmasını hızlandırır, cildin taze ve temiz bir gorunum almasını sağlar, icerdiği bioflavonoidler sayesinde Cvitamini aktivitesini artırır, alerji ve kireclenmelerde iltihap oluşumunu engeller, besinlerin parcalanması sonucunda oluşan serbest radikallerin kılcal damarların duvarlarına saldırmasında guclu bir antioksidant gorev ustlenerek duşuk yoğunluktaki lipoproteinlerin (LDL) kılcal damarlarda birikmesini engeller, hucrelerde değişim sonucunda tumor oluşumuna izin verebilecek hucre ici molekuller uzerine serbest radikallerin saldırısını bloke eder ve sonucta kanser oluşumunu engeller
Uzumun, icerdiği resveratrol (3,5,4trihydroxystilbene) maddesi ile kansere karşı savaş actığı 1985’li yıllarda Japonya’da başlayan calışmalarla ortaya konulmuştur Bu madde bitkiler tarafından uretilen fitoaleksin gurubu bileşiklerden bir tanesidir Resveratrolun ozellikle hayvan veya patojenlerin bitkilere saldırması, yaralanma veya ultraviyole (UV) ışığa maruz kalma sonucunda bitkiler tarafından dayanıklılık mekanizmasının oluşturulması amacıyla uretilen bir bileşik olduğu bilinmektedir Resveratrol maddesinin dut, yaban mersini ve yerfıstığının da icinde yer aldığı 70’in uzerinde bitki turunde bulunduğu saptanmıştır Ancak en iyi kaynağının uzum olduğu ve en yuksek oranda renkli uzumlerde bulunduğu tespit edilmiştir Resveratrol sadece renkli (kırmızı, siyah) uzumlerin kabuk kısmında bulunmaktadır 1 g taze uzum kabuğunda 50100 mikrogram resveratrol varken bu oran 1 litre kırmızı uzum şırasında ise 1,5 ila 3 miligram arasındadır Bu maddenin aynı zamanda kolesterolun duşurulmesinde de etkili olduğu ve Akdeniz Tipi Diyetler ile kalp krizi riskini azaltabileceği bilinmektedir Cunku renkli uzumlerde bulunan resveratrol maddesinin antioksidant aktivitesi gostererek kılcal damarların tıkanmasını engellediği, apoliprotein ve lipid sentezinin modulasyonu ile kılcal damarlarda trombosit birikmesini engellediği in vitro, ex vitro ve hayvanlar uzerinde yapılan calışmalarla ortaya konulmuştur
imageskanservekalpkrizinekarsidogalkoruyucukokulukarauzum5ad5a01738d2d
Karadeniz cevresindeki yerleşim alanlarında mukemmel ve son derece verimli bağların olduğu Xenophon, Pline ve Straben gibi gezgin ve tarihciler tarafından bildirilmiştir Yunanlı coğrafya uzmanı olan Strabo, MO IV Yuzyılda Trabzon ve cevresinde cok verimli ve mukemmel bağların bulunduğunu ve buradan filikalarla Venedik’e şarap gonderildiğini yazmaktadır Canik Sancağı olarak bilinen ve Samsun ili ve Bafra ilcesini de kapsayan bolgede XIX yuzyılda yaygın bir şekilde bağcılık yapıldığı eski kayıtlarda belirtilmektedir
Gunumuzde bağ alanı ve uzum uretimi bakımından tarım bolgelerimiz arasında son sırada yer alan Karadeniz Bolgesinin Doğu kesimi buyuk bir bolumu yaz gelişme doneminde olmak uzere yıllık 12002600 mm yağış almaktadır Bu kısımda mantari hastalıkların kontrolu imkansız olduğu icin Vitis vinifera L turune giren uzum ceşitleri yetiştirilememektedir Karadeniz Bolgesinde Arhavi (Artvin) Sinop arasındaki sahil şeridinde cilek tadını andıran ozel aromaya sahip, kalın kabuklu, cekirdekli, kabuğu et kısmından kolaylıkla ayrılan ve Vitis labrusca L turunun doğal yollarla melezlenmesi sonucunda ortaya cıkmış olan mavisiyah, pembe, bakır kırmızı, beyaz, siyah renkli uzum tip ve varyeteleri cardak yapılarak veya ağaclara sardırılarak yetiştirilmektedir Izabella, kokulu kara uzum, cilek uzumu, siyah uzum, favli uzumu veya Amerikan uzumu olarak adlandırılan bu uzum ceşitleri mantari hastalıklara karşı son derece dayanıklı olup salkımlarının uzun sure omca uzerinde kaldığı saptanmıştır Kar altındaki omcalar uzerinde varlığını surduren favli uzumu kuşlar icin oldukca cekicidir Genc yaprakları parcasız, dalgalı, az kabarık, parlak renkli, ust yuzeyleri tuysuz, alt yuzeylerinde ise sadece ana damarlar etrafında cok seyrek fırca gibi tuyler iceren bu uzum ceşitlerinin ince ve narin olan yaprakları taze veya salamura yapılarak sarma yapımında kullanılmaktadır
Genetik olarak Vitis labrusca kokenli “foxy tada sahip Izabella, tilki uzumu, Kuzey Muskatı, erik uzumu, bataklık uzumu, yabani uzum, cilek uzumu veya kokulu kara uzum olarak bilinen uzum ceşit veya tipleri ılıman iklim kuşağında yetişmekte olup kışın yaprağını doken odunsu yapıda bir bitkidir Amerika Birleşik Devletleri, Turkiye, Ingiltere, Rusya, Brezilya, Kanada, Almanya ve Japonya’nın nemli ve soğuk iklime sahip yerlerinde doğal olarak yetişmekte ve yerli uzum olarak bilinmektedir Serbest bırakıldığında ağaclara sarılarak 1525 m yuksekliğe erişebilir Yabani formları bircok kuş turu ile diğer bazı hayvanların beslenmesinde onemlidir Doğal ortamlarda meyvelerini tuketen kuşlar tarafından farklı yerlere yayılmış ve yeni varyeteleri ortaya cıkmıştır Cunku Vitis labrusca L turune giren uzum tip ve varyeteleri yabancı tozlanma ve dollenmeye acıktır MayısHaziran arasında cicek acan bu uzumlerin cicek salkım uzunlukları 510 cm’dir Bir salkımda yuvarlağa yakın en az 20 adet tane bulunmaktadır ve tane capları 825 mm civarındadır Olgunlaşma periyodu AğustosEkim arasındadır Olgunlaşan tanelerde renk Izabella’da kahverengimsi mor veya donuk siyahtır Olgun tanelerde 26 arasında 58 mm uzunluğunda kahverengimsi koşeli cekirdekler vardır Tohumları +5°C’de 3 yıl canlılığını koruyabilmektedir
Kokulu Kara Uzumun Besin Değeri ve Kanser İle
Kolesterole Karşı Etkisi
İcerdiği besin maddeleri sayesinde guzellik iksiri ve zayıflama rejimlerinde kullanılan uzum gercek bir beyin besinidir Oğleden sonra yenilecek bir salkım uzum veya icilecek bir bardak uzum suyu (taze sıkılmış) vucudu ve beyin hucrelerini zindeleştirmektedir Yaz aylarının vazgecilmez meyvesi ve şifa kaynağı olan uzum, icerdiği amino asitler, B vitaminleri (B1, B2), mineraller, potasyum, magnezyum ve demir ile bağışıklık sistemini kuvvetlendirir Doğal fruktoz sayesinde vucudun harcadığı enerjinin kısa surede yenilenmesini sağlar Bunyesindeki asitler mideye zarar vermeden bobrek ve karaciğerin calışmalarını hızlandırır, bu calışmaları destekler, yağların erimesine yardımcı olur, vucudu viruslere karşı direncli hale getirir, kabuk ve cekirdekleri bağırsak metabolizmasını hızlandırır, cildin taze ve temiz bir gorunum almasını sağlar, icerdiği bioflavonoidler sayesinde Cvitamini aktivitesini artırır, alerji ve kireclenmelerde iltihap oluşumunu engeller, besinlerin parcalanması sonucunda oluşan serbest radikallerin kılcal damarların duvarlarına saldırmasında guclu bir antioksidant gorev ustlenerek duşuk yoğunluktaki lipoproteinlerin (LDL) kılcal damarlarda birikmesini engeller, hucrelerde değişim sonucunda tumor oluşumuna izin verebilecek hucre ici molekuller uzerine serbest radikallerin saldırısını bloke eder ve sonucta kanser oluşumunu engeller
Uzumun, icerdiği resveratrol (3,5,4trihydroxystilbene) maddesi ile kansere karşı savaş actığı 1985’li yıllarda Japonya’da başlayan calışmalarla ortaya konulmuştur Bu madde bitkiler tarafından uretilen fitoaleksin gurubu bileşiklerden bir tanesidir Resveratrolun ozellikle hayvan veya patojenlerin bitkilere saldırması, yaralanma veya ultraviyole (UV) ışığa maruz kalma sonucunda bitkiler tarafından dayanıklılık mekanizmasının oluşturulması amacıyla uretilen bir bileşik olduğu bilinmektedir Resveratrol maddesinin dut, yaban mersini ve yerfıstığının da icinde yer aldığı 70’in uzerinde bitki turunde bulunduğu saptanmıştır Ancak en iyi kaynağının uzum olduğu ve en yuksek oranda renkli uzumlerde bulunduğu tespit edilmiştir Resveratrol sadece renkli (kırmızı, siyah) uzumlerin kabuk kısmında bulunmaktadır 1 g taze uzum kabuğunda 50100 mikrogram resveratrol varken bu oran 1 litre kırmızı uzum şırasında ise 1,5 ila 3 miligram arasındadır Bu maddenin aynı zamanda kolesterolun duşurulmesinde de etkili olduğu ve Akdeniz Tipi Diyetler ile kalp krizi riskini azaltabileceği bilinmektedir Cunku renkli uzumlerde bulunan resveratrol maddesinin antioksidant aktivitesi gostererek kılcal damarların tıkanmasını engellediği, apoliprotein ve lipid sentezinin modulasyonu ile kılcal damarlarda trombosit birikmesini engellediği in vitro, ex vitro ve hayvanlar uzerinde yapılan calışmalarla ortaya konulmuştur