kanuni sultan süleymanın hayatı
27 Nisan 1495 tarihinde Trabzon'da dünyaya gelen Kanuni ’nin babası Yavuz Sultan Selim, annesi de Hafsa Hatun'du Babası kadar ufak yaşlarından itibaren yetiştirilmeye başlanan Kanuni, bir tahsil fark etti Ilk eğitimini annesinden ve babaannesi Gülbahar Hatun'dan bölge Kanuni, yedi yaşına gelince öğrenimine devam etmesi için İstanbul Kanatlarımın Altında'a, dedesi Sultan II Bayezid'in yanında gönderildi Süleyman, İstanbul ’da Karakızoğlu Hayreddin Hızır Efendi'den aldığı tarih, fen, edebiyat ve din derslerinin yanı sıra, savaş teknikleri konusunda da öğrenim görüyordu
Birkaç sene babası Yavuz Sultan Selim'in yanına kalan Şehzade Süleyman, 1509 ’da kanunlar gereği sancak istemesi üzerine, önce Şarki Karahisar'a oradan da Bolu, kısa bir süre daha sonra da annesinin doğum yeri olan Kırım ’daki, Kefe sancakbeyliğine atandı
Yavuz Sultan Selim'in 1512'de tahta geçmesi üzerine İstanbul'a çağırılan ve babasının kardeşleriyle mücadeleleri esnasında İstanbul'da kalarak babasına yardımcı Süleyman, bu dönemde Saruhan sancakbeyliği de yaptı Yavuz Sultan Selim'in ölümü üstüne, 30 Eylül 1520'de 25 yaşındayken Osmanlı tahtına geçen ve kardeşleri aralarında tek erkek çocuk kendisi olduğu için tahta geçişi kolay ve kavgasız olan Süleyman, hükümdar olmasından bir sene daha sonra Belgrad'ı Osmanlı topraklarına kattı
Babasının yaptığı yeniliklerle sağlamlaşmış temeller üzerinde duran bir devletin başına geçen Kanuni, iç bunalımlarla çok uğraşmasına lüzum kalmadan Batı dünyasını tahlil ve Osmanlı ’yı gözlemlerine dayanarak geliştirme fırsatını buldu
Yavuz Sultan Selim döneminde Mısır'ın alınmasının ardındaki, Şam Valisi olarak atanan Canbirdi Gazeli'nin çıkardığı ilk isyanla başlayan bir dizi isyanı denetleme altına almaya çalışan Kanuni, amacı Memlük Devleti'ni yeniden inşa etmek olan Canbirdi Gazeli ’yi, Ocak 1521 ’de Dulkadiroğulları ’ndan Şehsuvaroğlu Ali Bey komutasındaki Osmanlı kuvvetleriyle bozguna uğratılarak yakalattı ve idam ettirdi Takip eden yıllarda yine Darı'da sadrazamlık hakkının kendisinde olması gerektiğini savunan Ahmet Paşa, Anadolu'da Safeviler'in desteğiyle ortaya meydana çıkan Kalender Çelebi ve 1527 ’de ücret sistemini ederek ayaklanan Baba Zünnun isyanlarıyla uğraşan, Kanuni Sultan Süleyman, çıkarılan bütün isyanları başarıyla bastırıldı
Kanuni döneminde Avrupa'nın en enerjik devleti olan RomaGermen İmparatorluğu hükümdarı Şarlken, Macaristan'a dominant yapabilmek amacıyla, Macar Kralı IILui ile yakın ilişkilere sahipti II Lui, Şarlken'e güvenerek vergilerini ödemiyor ve kendisine gönderilen Osmanlı elçilerini öldürtüyordu Bunun üstüne, Kanuni harekete geçti ve Belgrad, karadan ve Tuna Irmağı ’ndan kuşatıldı 29 Ağustos 1521 ’de ele geçirilen şehre, Belgrad Muhafızı olarak Balı Paşa getirildi Kanuni Sultan Süleyman'ın birincil fethi olan bu olay ardından, İstanbul'a gönderilen bir takım Belgrad ’lılar kurulan Belgrad köyüne yerleştirildi Belgrad'ın fethinin önemli olmasının bir diğer sebebi de bundan sonraki seferler açısından, Osmanlı ’nın Avrupa'ya açılan en büyük kapısı olmasıydı
Alman İmparatoru Şarlken'in, fikirlerine aleyhinde meydana çıkan Fransa Kralı François'yı esir almasının gerisinde, François ’nın annesi Düşes Dangolen ’in yardım istemesi üstüne, Barboros Hayreddin Paşa ’yı Fransa'nın Akdeniz kıyısındaki Nice şehrine gönderen Kanuni, Şarlken'in donanmasını daha aşağı ederek, ayrıca Fransa'yı keza de Fransız Kralı ’nı kurtardı
sonra François ’nın da baskılarıyla Şarlken'e aleyhinde savaş açmaya karar veren Kanuni, orduyu Tuna Nehri ’nden geçirerek Macaristan'a soktu 29 Ağustos 1526 tarihinde I Viyana Kuşatması ’nın arkasından Macar ordusuyla Mohaç'ta yapılan savaş sonunda Budin alındı Macaristan Osmanlı topraklarına katıldı ve başına Macar soylularından Jan Zapolya getirildi
Macaristan'ın fethi, Osmanlı ’yı Avusturya ile karşısında karşıya getirdi Macaristan'ın Osmanlı hakimiyetine girmesini istemeyen Avusturya Dükü Ferdinand ’ın, Şarlken'in de desteğiyle Jan Zapolya'yı tanımayarak ve Budin'e girmesinin peşinde karşısında sefere çıkan Kanuni, Budin'i geri aldı Baştan savaşa girmeyi göze almayan Ferdinand ve Şarlken ’in Avusturya'nın başkenti Viyana'ya çekilmelerinin peşinde 26 Eylül 1529 tarihinde Viyana kuşatıldı Fakat kış mevsimine girilmesi nedeniyle 16 Ekim ’de kuşatma kaldırıldı Osmanlı ’nın, Viyana kuşatmasından bir sonuç elde edememesine karşın, Macaristan'daki durumunu güçlendirmesinin ve Avrupa'nın karşısında hücum yapmasını engellemesinin ardından, Kanuni'ye bir elçi göndererek, ücret karşılığında Macaristan'ın kendisine verilmesi isteğinin kabul edilmemesi neticesinde Ferdinand Budin'i kuşattı
Bunun üstüne Almanya seferine meydana çıkan ve Budin'i geri alıp Estergon'a dek ilerleyen Osmanlı ordusu, Avusturya ve Almanya içlerine akınlar düzenledi Yedi ay süren Almanya seferi sırasında Avusturya'da bir çok kasaba, büyük kasaba ve kale fethedildi Fetihlerin ardından Ferdinand ’ın barış istemesi sonucunda 22 Temmuz 1533 tarihinde imzalanan İstanbul Antlaşması ile bir süreliğine Ferdinand ve Şarlken'in keza Macaristan keza de bütün Avrupa'yı ele geçirme çabalarının önüne geçilmiş oldu Ama Ferdinand'ın Macaristan ’dan vazgeçmeye niyetli değildi Ferdinand ’ın Budin'i bitmiş kuşatmasının arkasından 1540 yılında Macaristan seferine çıkan ve Budin'e giren Kanuni ’nin, Sigismund'u Erdel Beyliği'ne ataması ve Macaristan'ı Osmanlı Devleti'ne tabi Budin eyaleti haline getirmesinin ardındaki Süleyman Paşa bu bölgenin beylerbeyliğine atandı Avusturya'nın elinde sadece Kuzey Macaristan'ın kaldığı bu sefer sonrasında, OsmanlıMacaristan, Almanya, Avusturya ilişkileri Kanuni'nin ölümüne dek devam etti
Kanuni Sultan Süleyman ’ın Avrupa'ya yönelmesini değerlendirmek isteyen Safevi Devleti, doğuda Osmanlı İmparatorluğu için risk yaratmaya başladı Avrupa'da İstanbul Antlaşması ’yla geçici de olsa barışı sağlamasının ardınan, İran üstüne ilk seferine çıkan ve Azerbaycan, Tebriz ve Hamedan ’ı bölge Kanuni, Irakeyn seferiyle de 1534 senesinde Bağdat ’ı ele geçirdi
Kanuni'nin Avusturya'ya sefer düzenlemesinden kullanmak isteyen Safevi Şahı Tahmasb ’ın, kardeşinin Osmanlılar ’a sığınmasını öne sürerek, Tebriz, Nahçıvan ve van'ı ele geçirmesi üstüne Kanuni, ikinci defa İran ’a sefer düzenledi 1548 ’de seferden Van ve Tebriz geri alınmış olarak dönüldü 1553 yılında her yerde saldırıya geçen Safeviler, Doğu Anadolu'da ilerleyerek mus'a değin gelip, Erzurum'u kuşattılar Bu olay üzerine üçüncü İran seferine çıkan Kanuni ’nin, Revan, Nahçıvan ve Karabağ'ı almasının ardındaki Şah Tahmasb'ın ricası üzerine uzlaşma yapıldı ve 1555 ’de Amasya Antlaşması imzalandı Osmanlı İmparatorluğu ve İran aralarında yapılan ilk resmi antlaşma özelliğini taşıyan antlaşma sayesinde, Yavuz Sultan Selim döneminden beri devamlı İran sorunu çözüme kavuşurken, Doğu Anadolu, Tebriz ve Bağdat Osmanlı hakimiyetinde kaldı
Denizciliğe önem bahşedilen Kanuni döneminde Rodos Adası, St Jean Şövalyeleri ’nin elindeydi Korsanlık yaparak denizlerde huzuru bozan ve Türk donanmasına zarar veren Şövalyeler ’i önlemek için 1522 yılında düzenlenen seferle Rodos ele geçirildi
Cezayir ’in 1516'da Baba Oruç ve kardeşi Barbaros Hayreddin Paşa göre İspanyollar ’dan alınmasının ve 1518 senesinde Barbaros Hayreddin ’in, Cezayir'in başına geçmesinin ardındaki Kanuni, 1533 senesinde Barbaros Hayreddin Paşa'yı İstanbul'a çağırarak Kaptanı Derya'lığa getirdi Bu Nedenle, Cezayir Osmanlı topraklarına katılmış oldu Osmanlı Donanması ’nın başına geçen Barbaros, sonra Ege Denizi'nde Venedik ’lilerin elinde bulunan adaları aldı Osmanlı Devleti tarihine geçmiş denizcilerden biri olan, Kaptanı Derya Barbaros Hayreddin Paşa, Kuzey Afrika'yı da ele geçirdi
Osmanlılar ’ın Akdeniz'de kuvvetlenmeleri ve tüm Ege denizine hükmetmeleri Avrupa'yı harekete geçirirken, devam eden Avusturya ve Macaristan seferleri büyük bir Haçlı donanması hazırlanmasına neden oldu Venedik ve Ceneviz'liler dışında Malta, Portekiz ve İspanya'ya ait gemilerin de bulunduğu Andrea Doria komutasındaki Haçlı donanmasıyla, 27 Eylül 1538'de Preveze Körfezi'nde yapılan savaşta, Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanması büyük bir galibiyet elde etti Tarihe Preveze Deniz Zaferi olarak geçen bu savaş sonunda, Akdeniz ’in hakimiyeti tamamen Osmanlı ’nın eline geçti
1541 ’de Haçlı donanması Cezayir'e saldırdıysa da Osmanlı donanması aleyhinde bozguna uğradı Barbaros tarafından yetiştirilen Turgut Reis Trablusgarb'ı karadan ve denizden kuşatarak aldığı seferle, 1551 ’de Bingazi de Osmanlı Devleti topraklarına dahil oldu
Turgut Reis'in, İspanyollar'a ait olan Cerbe Adası ’nı kuşatmasının gerisinde, Andrea Doria komutasındaki bir Haçlı donanması İspanyol güçlerine yardıma geldi Savaş ardından kazanılan zaferle Cerbe Adası 1559 yılında Osmanlı ’nın oldu
1522 yılında, Rodos'un fethinin ardındaki Malta'ya yerleştirilen St Jean Şövalyeleri ’nin, Osmanlı için bir tehlike oluşturması sebebiyle, Trablus ve Cezayirin güvenliği için Malta'nın alınması gerekiyordu Fakat 1565 senesinde çıkılan ve Turgut Reis ’in hayatını kaybettiiği kuşatma başarılı olmadı
Coğrafi keşiflerin gerisinde sömürge arayışlarının başlamasının, Portekiz ve İspanya gibi devletleri sömürge elde etmeye yöneltmesi, Kızıldeniz ve Hint ticaret yollarına baskın olmaya çalışmaları ve Ümit Burnu ’nun keşfi, Osmanlılar ’ın baharat ticaretine büyük darbe vurdu Bu sebeplerden ötürü Kanuni döneminde, dört defa Hint deniz seferi düzenlendi Ama Osmanlı donanmasının okyanus şartlarına yerinde olmaması nedeniyle bu seferlerden hiçbiri tam başarıyla sonuçlanmadı Ancak Yemen, Eritre, Sudan sahilleri ve Habeşistan'ın bazı bölgeleri Osmanlı topraklarına katıldı Arap yarımadası iyice Osmanlı denetimine girerken, Kızıldeniz ’de de Osmanlı egemenliği sağlandı
1551 yılında düzenlenen İkinci Hint Seferinde Osmanlı donanmasının başında yer alan Piri Reis, bu sefer sırasında Maskat'ı alarak Portekiz donanmasını bozguna uğrattıysa da, donanmayı Basra'da bırakıp ganimetlerle geri döndüğü için Darı'da idam edildi
1520 – 1566 seneleri aralarında tahtta kaldığı 46 yıllık dönemde babası Yavuz Sultan Selim'den 6557000 km kare olarak devraldığı Osmanlı topraklarını 14893000 km kareye çıkaran Kanuni Sultan Süleyman saltanatı döneminde mimari çalışmalara da tartı verdi Yavuz Sultan Selim tarafından temelleri atılan İstanbul'daki Sultan Selim Camii'ni tamamlamasının yanı sıra döneminde, Gebze'de Çoban Mustafa Paşa Camii ve Külliyesi, Afyon Sincanlı Sinan Paşa Camii, Bozöyük Kasım Paşa Camii gibi yapılar da inşa edildi
Kanuni döneminde Osmanlı İmparatorluğu ’nun en önemli ve meşhur mimarı Mimar Sinan da o kadar fazla esere imza attı Halep Hüsrev Paşa Camii, İstanbul Haseki Külliyesi, İstanbul Şehzade Camii ve Medresesi, Üsküdar Mihrimah Camii, İstanbul Süleymaniye Camii ve Külliyesi, Tekirdağ Rüstem Paşa Camii ve Külliyesi, Silivri Kapı İbrahim Paşa Camii, İstanbul Rüstem Paşa Camii, İstanbul Sinan Paşa Camii, Topkapı Kara Ahmet Paşa Camii ve Külliyesi, Fındıklı Molla Çelebi Camii, Babaeski Semiz Ali Paşa Camii, Büyükçekmece Kanuni Sultan Süleyman Külliyesi ve Köprüsü, Süleymaniye Tekkesi bunlardan en önemlileri arasındadır
Ciddiyeti, iradesi, ve kendine güveniyle bilinen Kanuni, etraflı düşünür, verdiği emirden asla geri dönmezdi Kendisine Kanunidenmesinin sebebi, yeni kanunlar koymasından değil, mevcut kanunları kayda geçirip, fazla sıkı bir şekilde uygulamasından dolayıydı Batı kaynakları ve tarihçileri de, büyük ve kudretli vasfindan nedeniyle kendisini “Mükemmel ve “Büyük (Magnificent, Magnifique, Der Practige, Grand Turc) gibi isimlerle andılar
Adaletli bir padişah olarak bilinen Kanuni, Mısır ’dan gelen vergiyi pozitif bulup, halka zulm ettiği gerekçesiyle Mısır Valisi ’ni görevden alması gibi örneklerle bu yönünü ortaya koyuyordu Avrupa tarihçilerinin Muhteşem Süleyman biçiminde andıkları Kanuni, büyük dedesi Fatih Sultan Mehmed gibi birçok seferde ordusunu şahsen yönetti Devlet adamı vasıflarının beraberinde, Kanuni bununla birlikte ünlü bir şairdi
Son seferi olan Macaristan seferinde Zigetvar Kalesi ’ni kuşatan Kanuni ’nin, 7 Eylül 1566 tarihinde, abluka devam ederken ölmesine karşın kale fethedildi Kanuni Sultan Süleyman ’ın cenazesi Mimar Sinan'a yaptırdığı Süleymaniye Camii'nin avlusundaki türbeye gömüldü sonradan karısı Hürrem Sultan da buraya gömüldü
II Selim, Bayezid, Abdullah, Murad, Mehmed, Mahmud, Cihangir, Mustafa adlarında sekiz erkek çocuğu ve Mihrimah Sultan, Raziye Sultan adında da iki kız çocuğu olan Kanuni ’den sonradan tahta, Hürrem Sultan ’dan olan oğlu II Selim geçti *
27 Nisan 1495 tarihinde Trabzon'da dünyaya gelen Kanuni ’nin babası Yavuz Sultan Selim, annesi de Hafsa Hatun'du Babası kadar ufak yaşlarından itibaren yetiştirilmeye başlanan Kanuni, bir tahsil fark etti Ilk eğitimini annesinden ve babaannesi Gülbahar Hatun'dan bölge Kanuni, yedi yaşına gelince öğrenimine devam etmesi için İstanbul Kanatlarımın Altında'a, dedesi Sultan II Bayezid'in yanında gönderildi Süleyman, İstanbul ’da Karakızoğlu Hayreddin Hızır Efendi'den aldığı tarih, fen, edebiyat ve din derslerinin yanı sıra, savaş teknikleri konusunda da öğrenim görüyordu
Birkaç sene babası Yavuz Sultan Selim'in yanına kalan Şehzade Süleyman, 1509 ’da kanunlar gereği sancak istemesi üzerine, önce Şarki Karahisar'a oradan da Bolu, kısa bir süre daha sonra da annesinin doğum yeri olan Kırım ’daki, Kefe sancakbeyliğine atandı
Yavuz Sultan Selim'in 1512'de tahta geçmesi üzerine İstanbul'a çağırılan ve babasının kardeşleriyle mücadeleleri esnasında İstanbul'da kalarak babasına yardımcı Süleyman, bu dönemde Saruhan sancakbeyliği de yaptı Yavuz Sultan Selim'in ölümü üstüne, 30 Eylül 1520'de 25 yaşındayken Osmanlı tahtına geçen ve kardeşleri aralarında tek erkek çocuk kendisi olduğu için tahta geçişi kolay ve kavgasız olan Süleyman, hükümdar olmasından bir sene daha sonra Belgrad'ı Osmanlı topraklarına kattı
Babasının yaptığı yeniliklerle sağlamlaşmış temeller üzerinde duran bir devletin başına geçen Kanuni, iç bunalımlarla çok uğraşmasına lüzum kalmadan Batı dünyasını tahlil ve Osmanlı ’yı gözlemlerine dayanarak geliştirme fırsatını buldu
Yavuz Sultan Selim döneminde Mısır'ın alınmasının ardındaki, Şam Valisi olarak atanan Canbirdi Gazeli'nin çıkardığı ilk isyanla başlayan bir dizi isyanı denetleme altına almaya çalışan Kanuni, amacı Memlük Devleti'ni yeniden inşa etmek olan Canbirdi Gazeli ’yi, Ocak 1521 ’de Dulkadiroğulları ’ndan Şehsuvaroğlu Ali Bey komutasındaki Osmanlı kuvvetleriyle bozguna uğratılarak yakalattı ve idam ettirdi Takip eden yıllarda yine Darı'da sadrazamlık hakkının kendisinde olması gerektiğini savunan Ahmet Paşa, Anadolu'da Safeviler'in desteğiyle ortaya meydana çıkan Kalender Çelebi ve 1527 ’de ücret sistemini ederek ayaklanan Baba Zünnun isyanlarıyla uğraşan, Kanuni Sultan Süleyman, çıkarılan bütün isyanları başarıyla bastırıldı
Kanuni döneminde Avrupa'nın en enerjik devleti olan RomaGermen İmparatorluğu hükümdarı Şarlken, Macaristan'a dominant yapabilmek amacıyla, Macar Kralı IILui ile yakın ilişkilere sahipti II Lui, Şarlken'e güvenerek vergilerini ödemiyor ve kendisine gönderilen Osmanlı elçilerini öldürtüyordu Bunun üstüne, Kanuni harekete geçti ve Belgrad, karadan ve Tuna Irmağı ’ndan kuşatıldı 29 Ağustos 1521 ’de ele geçirilen şehre, Belgrad Muhafızı olarak Balı Paşa getirildi Kanuni Sultan Süleyman'ın birincil fethi olan bu olay ardından, İstanbul'a gönderilen bir takım Belgrad ’lılar kurulan Belgrad köyüne yerleştirildi Belgrad'ın fethinin önemli olmasının bir diğer sebebi de bundan sonraki seferler açısından, Osmanlı ’nın Avrupa'ya açılan en büyük kapısı olmasıydı
Alman İmparatoru Şarlken'in, fikirlerine aleyhinde meydana çıkan Fransa Kralı François'yı esir almasının gerisinde, François ’nın annesi Düşes Dangolen ’in yardım istemesi üstüne, Barboros Hayreddin Paşa ’yı Fransa'nın Akdeniz kıyısındaki Nice şehrine gönderen Kanuni, Şarlken'in donanmasını daha aşağı ederek, ayrıca Fransa'yı keza de Fransız Kralı ’nı kurtardı
sonra François ’nın da baskılarıyla Şarlken'e aleyhinde savaş açmaya karar veren Kanuni, orduyu Tuna Nehri ’nden geçirerek Macaristan'a soktu 29 Ağustos 1526 tarihinde I Viyana Kuşatması ’nın arkasından Macar ordusuyla Mohaç'ta yapılan savaş sonunda Budin alındı Macaristan Osmanlı topraklarına katıldı ve başına Macar soylularından Jan Zapolya getirildi
Macaristan'ın fethi, Osmanlı ’yı Avusturya ile karşısında karşıya getirdi Macaristan'ın Osmanlı hakimiyetine girmesini istemeyen Avusturya Dükü Ferdinand ’ın, Şarlken'in de desteğiyle Jan Zapolya'yı tanımayarak ve Budin'e girmesinin peşinde karşısında sefere çıkan Kanuni, Budin'i geri aldı Baştan savaşa girmeyi göze almayan Ferdinand ve Şarlken ’in Avusturya'nın başkenti Viyana'ya çekilmelerinin peşinde 26 Eylül 1529 tarihinde Viyana kuşatıldı Fakat kış mevsimine girilmesi nedeniyle 16 Ekim ’de kuşatma kaldırıldı Osmanlı ’nın, Viyana kuşatmasından bir sonuç elde edememesine karşın, Macaristan'daki durumunu güçlendirmesinin ve Avrupa'nın karşısında hücum yapmasını engellemesinin ardından, Kanuni'ye bir elçi göndererek, ücret karşılığında Macaristan'ın kendisine verilmesi isteğinin kabul edilmemesi neticesinde Ferdinand Budin'i kuşattı
Bunun üstüne Almanya seferine meydana çıkan ve Budin'i geri alıp Estergon'a dek ilerleyen Osmanlı ordusu, Avusturya ve Almanya içlerine akınlar düzenledi Yedi ay süren Almanya seferi sırasında Avusturya'da bir çok kasaba, büyük kasaba ve kale fethedildi Fetihlerin ardından Ferdinand ’ın barış istemesi sonucunda 22 Temmuz 1533 tarihinde imzalanan İstanbul Antlaşması ile bir süreliğine Ferdinand ve Şarlken'in keza Macaristan keza de bütün Avrupa'yı ele geçirme çabalarının önüne geçilmiş oldu Ama Ferdinand'ın Macaristan ’dan vazgeçmeye niyetli değildi Ferdinand ’ın Budin'i bitmiş kuşatmasının arkasından 1540 yılında Macaristan seferine çıkan ve Budin'e giren Kanuni ’nin, Sigismund'u Erdel Beyliği'ne ataması ve Macaristan'ı Osmanlı Devleti'ne tabi Budin eyaleti haline getirmesinin ardındaki Süleyman Paşa bu bölgenin beylerbeyliğine atandı Avusturya'nın elinde sadece Kuzey Macaristan'ın kaldığı bu sefer sonrasında, OsmanlıMacaristan, Almanya, Avusturya ilişkileri Kanuni'nin ölümüne dek devam etti
Kanuni Sultan Süleyman ’ın Avrupa'ya yönelmesini değerlendirmek isteyen Safevi Devleti, doğuda Osmanlı İmparatorluğu için risk yaratmaya başladı Avrupa'da İstanbul Antlaşması ’yla geçici de olsa barışı sağlamasının ardınan, İran üstüne ilk seferine çıkan ve Azerbaycan, Tebriz ve Hamedan ’ı bölge Kanuni, Irakeyn seferiyle de 1534 senesinde Bağdat ’ı ele geçirdi
Kanuni'nin Avusturya'ya sefer düzenlemesinden kullanmak isteyen Safevi Şahı Tahmasb ’ın, kardeşinin Osmanlılar ’a sığınmasını öne sürerek, Tebriz, Nahçıvan ve van'ı ele geçirmesi üstüne Kanuni, ikinci defa İran ’a sefer düzenledi 1548 ’de seferden Van ve Tebriz geri alınmış olarak dönüldü 1553 yılında her yerde saldırıya geçen Safeviler, Doğu Anadolu'da ilerleyerek mus'a değin gelip, Erzurum'u kuşattılar Bu olay üzerine üçüncü İran seferine çıkan Kanuni ’nin, Revan, Nahçıvan ve Karabağ'ı almasının ardındaki Şah Tahmasb'ın ricası üzerine uzlaşma yapıldı ve 1555 ’de Amasya Antlaşması imzalandı Osmanlı İmparatorluğu ve İran aralarında yapılan ilk resmi antlaşma özelliğini taşıyan antlaşma sayesinde, Yavuz Sultan Selim döneminden beri devamlı İran sorunu çözüme kavuşurken, Doğu Anadolu, Tebriz ve Bağdat Osmanlı hakimiyetinde kaldı
Denizciliğe önem bahşedilen Kanuni döneminde Rodos Adası, St Jean Şövalyeleri ’nin elindeydi Korsanlık yaparak denizlerde huzuru bozan ve Türk donanmasına zarar veren Şövalyeler ’i önlemek için 1522 yılında düzenlenen seferle Rodos ele geçirildi
Cezayir ’in 1516'da Baba Oruç ve kardeşi Barbaros Hayreddin Paşa göre İspanyollar ’dan alınmasının ve 1518 senesinde Barbaros Hayreddin ’in, Cezayir'in başına geçmesinin ardındaki Kanuni, 1533 senesinde Barbaros Hayreddin Paşa'yı İstanbul'a çağırarak Kaptanı Derya'lığa getirdi Bu Nedenle, Cezayir Osmanlı topraklarına katılmış oldu Osmanlı Donanması ’nın başına geçen Barbaros, sonra Ege Denizi'nde Venedik ’lilerin elinde bulunan adaları aldı Osmanlı Devleti tarihine geçmiş denizcilerden biri olan, Kaptanı Derya Barbaros Hayreddin Paşa, Kuzey Afrika'yı da ele geçirdi
Osmanlılar ’ın Akdeniz'de kuvvetlenmeleri ve tüm Ege denizine hükmetmeleri Avrupa'yı harekete geçirirken, devam eden Avusturya ve Macaristan seferleri büyük bir Haçlı donanması hazırlanmasına neden oldu Venedik ve Ceneviz'liler dışında Malta, Portekiz ve İspanya'ya ait gemilerin de bulunduğu Andrea Doria komutasındaki Haçlı donanmasıyla, 27 Eylül 1538'de Preveze Körfezi'nde yapılan savaşta, Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanması büyük bir galibiyet elde etti Tarihe Preveze Deniz Zaferi olarak geçen bu savaş sonunda, Akdeniz ’in hakimiyeti tamamen Osmanlı ’nın eline geçti
1541 ’de Haçlı donanması Cezayir'e saldırdıysa da Osmanlı donanması aleyhinde bozguna uğradı Barbaros tarafından yetiştirilen Turgut Reis Trablusgarb'ı karadan ve denizden kuşatarak aldığı seferle, 1551 ’de Bingazi de Osmanlı Devleti topraklarına dahil oldu
Turgut Reis'in, İspanyollar'a ait olan Cerbe Adası ’nı kuşatmasının gerisinde, Andrea Doria komutasındaki bir Haçlı donanması İspanyol güçlerine yardıma geldi Savaş ardından kazanılan zaferle Cerbe Adası 1559 yılında Osmanlı ’nın oldu
1522 yılında, Rodos'un fethinin ardındaki Malta'ya yerleştirilen St Jean Şövalyeleri ’nin, Osmanlı için bir tehlike oluşturması sebebiyle, Trablus ve Cezayirin güvenliği için Malta'nın alınması gerekiyordu Fakat 1565 senesinde çıkılan ve Turgut Reis ’in hayatını kaybettiiği kuşatma başarılı olmadı
Coğrafi keşiflerin gerisinde sömürge arayışlarının başlamasının, Portekiz ve İspanya gibi devletleri sömürge elde etmeye yöneltmesi, Kızıldeniz ve Hint ticaret yollarına baskın olmaya çalışmaları ve Ümit Burnu ’nun keşfi, Osmanlılar ’ın baharat ticaretine büyük darbe vurdu Bu sebeplerden ötürü Kanuni döneminde, dört defa Hint deniz seferi düzenlendi Ama Osmanlı donanmasının okyanus şartlarına yerinde olmaması nedeniyle bu seferlerden hiçbiri tam başarıyla sonuçlanmadı Ancak Yemen, Eritre, Sudan sahilleri ve Habeşistan'ın bazı bölgeleri Osmanlı topraklarına katıldı Arap yarımadası iyice Osmanlı denetimine girerken, Kızıldeniz ’de de Osmanlı egemenliği sağlandı
1551 yılında düzenlenen İkinci Hint Seferinde Osmanlı donanmasının başında yer alan Piri Reis, bu sefer sırasında Maskat'ı alarak Portekiz donanmasını bozguna uğrattıysa da, donanmayı Basra'da bırakıp ganimetlerle geri döndüğü için Darı'da idam edildi
1520 – 1566 seneleri aralarında tahtta kaldığı 46 yıllık dönemde babası Yavuz Sultan Selim'den 6557000 km kare olarak devraldığı Osmanlı topraklarını 14893000 km kareye çıkaran Kanuni Sultan Süleyman saltanatı döneminde mimari çalışmalara da tartı verdi Yavuz Sultan Selim tarafından temelleri atılan İstanbul'daki Sultan Selim Camii'ni tamamlamasının yanı sıra döneminde, Gebze'de Çoban Mustafa Paşa Camii ve Külliyesi, Afyon Sincanlı Sinan Paşa Camii, Bozöyük Kasım Paşa Camii gibi yapılar da inşa edildi
Kanuni döneminde Osmanlı İmparatorluğu ’nun en önemli ve meşhur mimarı Mimar Sinan da o kadar fazla esere imza attı Halep Hüsrev Paşa Camii, İstanbul Haseki Külliyesi, İstanbul Şehzade Camii ve Medresesi, Üsküdar Mihrimah Camii, İstanbul Süleymaniye Camii ve Külliyesi, Tekirdağ Rüstem Paşa Camii ve Külliyesi, Silivri Kapı İbrahim Paşa Camii, İstanbul Rüstem Paşa Camii, İstanbul Sinan Paşa Camii, Topkapı Kara Ahmet Paşa Camii ve Külliyesi, Fındıklı Molla Çelebi Camii, Babaeski Semiz Ali Paşa Camii, Büyükçekmece Kanuni Sultan Süleyman Külliyesi ve Köprüsü, Süleymaniye Tekkesi bunlardan en önemlileri arasındadır
Ciddiyeti, iradesi, ve kendine güveniyle bilinen Kanuni, etraflı düşünür, verdiği emirden asla geri dönmezdi Kendisine Kanunidenmesinin sebebi, yeni kanunlar koymasından değil, mevcut kanunları kayda geçirip, fazla sıkı bir şekilde uygulamasından dolayıydı Batı kaynakları ve tarihçileri de, büyük ve kudretli vasfindan nedeniyle kendisini “Mükemmel ve “Büyük (Magnificent, Magnifique, Der Practige, Grand Turc) gibi isimlerle andılar
Adaletli bir padişah olarak bilinen Kanuni, Mısır ’dan gelen vergiyi pozitif bulup, halka zulm ettiği gerekçesiyle Mısır Valisi ’ni görevden alması gibi örneklerle bu yönünü ortaya koyuyordu Avrupa tarihçilerinin Muhteşem Süleyman biçiminde andıkları Kanuni, büyük dedesi Fatih Sultan Mehmed gibi birçok seferde ordusunu şahsen yönetti Devlet adamı vasıflarının beraberinde, Kanuni bununla birlikte ünlü bir şairdi
Son seferi olan Macaristan seferinde Zigetvar Kalesi ’ni kuşatan Kanuni ’nin, 7 Eylül 1566 tarihinde, abluka devam ederken ölmesine karşın kale fethedildi Kanuni Sultan Süleyman ’ın cenazesi Mimar Sinan'a yaptırdığı Süleymaniye Camii'nin avlusundaki türbeye gömüldü sonradan karısı Hürrem Sultan da buraya gömüldü
II Selim, Bayezid, Abdullah, Murad, Mehmed, Mahmud, Cihangir, Mustafa adlarında sekiz erkek çocuğu ve Mihrimah Sultan, Raziye Sultan adında da iki kız çocuğu olan Kanuni ’den sonradan tahta, Hürrem Sultan ’dan olan oğlu II Selim geçti *