Kanuni Sultan Süleyman'ın Sadrazamları
Kanuni Sultan Süleyman'ın Şeyhülislamları
Kaanuni Sultan Süleyman; tahta cülus etdiğin de makamı sadaretde baba yadigârı Pîri Mehmed Paşayı buldu 2751523'de sadarete;
Pargalı bir devşirme olan, önce mak*bul daha sonra maktul lakabı ile anılan İbrahim Paşayı getirdi Ay*nı zamanda güvey olan İbrahim Paşanın bu görevi; 1531536 yılına değin, 12 yıl 8 ay, 11 gün sürdü ve ha*yatının idamla izale edilmesiyle işin sonuna gelindi
Bu sefer sadarete, Ayaş Mehmed Paşa tâyin olundu Bu zâtın sadareti ise; 3 sene, 3 ay, 29 gün sürdü ve vazifeye veda ettiğinde tâ*rih 1371539'u gösteriyordu
Dâmad Lütfi Paşa; î yıl, 9 ay, 15 gün süren sadaretin*den hanımı ile yaptığı bir ağız dalaşı yüzünden ve asabına dominant olamayarak bıçağına sarılması, kaimpederi padişahın mührü elinden almasına sebeb oldu Târih ise 27nisanl 541 idi
Hadim Süleyman Paşanın getirildiği sadaret te bu zâtın dö*nemi 3 sene, 7 ay, 1 gün sürebildi Ayrıldığında yıllık yap*rağında, 28111544 târihi yer alıyordu
Mihrimah sultan hanımın kocası dâmad Rüstem Paşa geldiği sadarette 8 yıl, 10 ay, 8 gün gibi kısa olmayan bir zaman diliminde icraat yaptı
Şehzade Mustafa'nın babası Kaanuni'nin emriyle boğdu*rulmasına yol açan entrikalarda karısı Hurrem ve kızı Mihri*mah ile birlikte dâmad Rüstem'i sorumlu gören Kaanuni, kızı ve karısına kıyamadığından, acıyı Rüstem Paşanın elinden mührü hümayunu almakla iktifa etdi
Bu sırada, 1553ekim'inin 6 günü olmuştu ve bu sefer makamı sadarete Dâmad Kara Ahmed Paşa getirildi Onun dönemi de 1 yıl, 11 ay, 23 gün sürdü
Târihler 2991555 idi Her halde Hurrem ve Mihrimah Sultanhanımlar Kaanu*ni'nin yüreğini soğuttular ancak sadaret mührü yeniden Rüstem Pa*şanın avuçlarına konuldu Fakaat târihler, 10temmuz156ri gösterirken Rüstem Paşa keza hayatını hem de sadareti kay*bediyordu, bu nedenle bu döneminin 5 yıl, 9 ay, 11 gün ve İki sadaretinin toplamı ise, 14 sene, 7 ay, 19 gün sürmüş olu*yordu
Rüstem Paşanın vefatından daha sonra meydana çıkan serveti asırlarca konuşulan bir soylu davranış göstermekteydi Yerine Semiz Ali Paşa sadnazam tâyin olundu ve bu zât da 3 yıl 11 ay, 19 gün ülkenin iki numaralı insanı olarak vazife yaptı Bunun arkasından büyük vezir Sokullu Tavil Mehmed Paşa'y1 sada*retde görüyoruz ve üç padişaha hizmet eden uzun sayılacak bir döneme imza attığını görüyoruz Sadaret dönemi de ara*lıksız 14 sene, 3 ay, 15 gün sürdü Eğer bir komplo ile su*ikasta uğramasa idi daha hayli muammer olurdu makamı sadaretde Ne varki Kaanuni'nin vefatında Sokullu veziri*azamdı ve bu müthiş padişah son dönemini böyle değerli bir veziriazam ile geçirmişti onun vefatını maharetle sakla*mıştı ayrıca dünyadan keza de ordusundan Kaanuni 46 yıl süren tahtı saltanatında 10 kere mühür alıp vermiş ve bunun ilkini görevde bulduğu Pîri Mehmed paşadan elde etmek olmuş*tur Rüstem Paşayıda iki kere vazifeye getirdiğinden on kez değişen sadnazamm, ilkini kendinin bizzat tâyin etmediğin*den Rüstem Paşayı da düşersek dokuz kişi ile çalıştığına ka*naat getirebiliriz Bu muhteşem padişahın şeyhülislâmları ise göreve geldiğinde vazife başında bulduğu
Zenbilli Ali Efendi, 22 sene, 8 ay süren makamı meşihatde ancak görevi 1525senesi 10 ayında Hakk'ı yürüyünce İbni Kemâl lakablı Kemâlpaşazade Ahmed Şemseddin Efendi hz ferine tevcih etdi Bu muhterem zât; 8 yıl, 6 ay kaldığı vazifeden, vefatı münase*betiyle ayrıldılar ve 16nisan1534 yıllık yaprağındaki târihdi Sadullah Sadi Efendi 1641534'den, 2121539'a dek 4 sene, 10 ay 4 gün kaldığı görevden ölüm üstüne ayrıl*dı 12 şeyhülislâm ise Çivizâde Muhyiddİn Efendi bu göreve geldiğinde 3 sene, 8 ay kaldı 1542'nin 10 ayında Hz Mevlânaya küfrettiği için görevinden alındı 13 şeyhülislâm Ispartalı Abdülkadir Hamidi Efendi, 3 ay vazife yaparak hasta*landı ve çekildi 14 şeyhülislâm Fenârizâde Muhyiddİn Efen*di de 2 sene, 9 ay vazifede kalabildi ve hastalığından nedeniyle, istifa etdi Osmanlı'nın 15 şeyhülislâm Mehmed Ebu ussuud Efendi makamı meşihate geldi 28 yıl, 10 ay bu makamda kaldı oysa Kaanuni'nin son şeyhülislâmı bu zatdır Buradan anlıyoruz fakat 46 takvim saltanat döneminde Kaanuni Süleyman Hân, yedi şeyhülislâmla çalışmıştır
Özel Baskı *
Kanuni Sultan Süleyman'ın Şeyhülislamları
Kaanuni Sultan Süleyman; tahta cülus etdiğin de makamı sadaretde baba yadigârı Pîri Mehmed Paşayı buldu 2751523'de sadarete;
Pargalı bir devşirme olan, önce mak*bul daha sonra maktul lakabı ile anılan İbrahim Paşayı getirdi Ay*nı zamanda güvey olan İbrahim Paşanın bu görevi; 1531536 yılına değin, 12 yıl 8 ay, 11 gün sürdü ve ha*yatının idamla izale edilmesiyle işin sonuna gelindi
Bu sefer sadarete, Ayaş Mehmed Paşa tâyin olundu Bu zâtın sadareti ise; 3 sene, 3 ay, 29 gün sürdü ve vazifeye veda ettiğinde tâ*rih 1371539'u gösteriyordu
Dâmad Lütfi Paşa; î yıl, 9 ay, 15 gün süren sadaretin*den hanımı ile yaptığı bir ağız dalaşı yüzünden ve asabına dominant olamayarak bıçağına sarılması, kaimpederi padişahın mührü elinden almasına sebeb oldu Târih ise 27nisanl 541 idi
Hadim Süleyman Paşanın getirildiği sadaret te bu zâtın dö*nemi 3 sene, 7 ay, 1 gün sürebildi Ayrıldığında yıllık yap*rağında, 28111544 târihi yer alıyordu
Mihrimah sultan hanımın kocası dâmad Rüstem Paşa geldiği sadarette 8 yıl, 10 ay, 8 gün gibi kısa olmayan bir zaman diliminde icraat yaptı
Şehzade Mustafa'nın babası Kaanuni'nin emriyle boğdu*rulmasına yol açan entrikalarda karısı Hurrem ve kızı Mihri*mah ile birlikte dâmad Rüstem'i sorumlu gören Kaanuni, kızı ve karısına kıyamadığından, acıyı Rüstem Paşanın elinden mührü hümayunu almakla iktifa etdi
Bu sırada, 1553ekim'inin 6 günü olmuştu ve bu sefer makamı sadarete Dâmad Kara Ahmed Paşa getirildi Onun dönemi de 1 yıl, 11 ay, 23 gün sürdü
Târihler 2991555 idi Her halde Hurrem ve Mihrimah Sultanhanımlar Kaanu*ni'nin yüreğini soğuttular ancak sadaret mührü yeniden Rüstem Pa*şanın avuçlarına konuldu Fakaat târihler, 10temmuz156ri gösterirken Rüstem Paşa keza hayatını hem de sadareti kay*bediyordu, bu nedenle bu döneminin 5 yıl, 9 ay, 11 gün ve İki sadaretinin toplamı ise, 14 sene, 7 ay, 19 gün sürmüş olu*yordu
Rüstem Paşanın vefatından daha sonra meydana çıkan serveti asırlarca konuşulan bir soylu davranış göstermekteydi Yerine Semiz Ali Paşa sadnazam tâyin olundu ve bu zât da 3 yıl 11 ay, 19 gün ülkenin iki numaralı insanı olarak vazife yaptı Bunun arkasından büyük vezir Sokullu Tavil Mehmed Paşa'y1 sada*retde görüyoruz ve üç padişaha hizmet eden uzun sayılacak bir döneme imza attığını görüyoruz Sadaret dönemi de ara*lıksız 14 sene, 3 ay, 15 gün sürdü Eğer bir komplo ile su*ikasta uğramasa idi daha hayli muammer olurdu makamı sadaretde Ne varki Kaanuni'nin vefatında Sokullu veziri*azamdı ve bu müthiş padişah son dönemini böyle değerli bir veziriazam ile geçirmişti onun vefatını maharetle sakla*mıştı ayrıca dünyadan keza de ordusundan Kaanuni 46 yıl süren tahtı saltanatında 10 kere mühür alıp vermiş ve bunun ilkini görevde bulduğu Pîri Mehmed paşadan elde etmek olmuş*tur Rüstem Paşayıda iki kere vazifeye getirdiğinden on kez değişen sadnazamm, ilkini kendinin bizzat tâyin etmediğin*den Rüstem Paşayı da düşersek dokuz kişi ile çalıştığına ka*naat getirebiliriz Bu muhteşem padişahın şeyhülislâmları ise göreve geldiğinde vazife başında bulduğu
Zenbilli Ali Efendi, 22 sene, 8 ay süren makamı meşihatde ancak görevi 1525senesi 10 ayında Hakk'ı yürüyünce İbni Kemâl lakablı Kemâlpaşazade Ahmed Şemseddin Efendi hz ferine tevcih etdi Bu muhterem zât; 8 yıl, 6 ay kaldığı vazifeden, vefatı münase*betiyle ayrıldılar ve 16nisan1534 yıllık yaprağındaki târihdi Sadullah Sadi Efendi 1641534'den, 2121539'a dek 4 sene, 10 ay 4 gün kaldığı görevden ölüm üstüne ayrıl*dı 12 şeyhülislâm ise Çivizâde Muhyiddİn Efendi bu göreve geldiğinde 3 sene, 8 ay kaldı 1542'nin 10 ayında Hz Mevlânaya küfrettiği için görevinden alındı 13 şeyhülislâm Ispartalı Abdülkadir Hamidi Efendi, 3 ay vazife yaparak hasta*landı ve çekildi 14 şeyhülislâm Fenârizâde Muhyiddİn Efen*di de 2 sene, 9 ay vazifede kalabildi ve hastalığından nedeniyle, istifa etdi Osmanlı'nın 15 şeyhülislâm Mehmed Ebu ussuud Efendi makamı meşihate geldi 28 yıl, 10 ay bu makamda kaldı oysa Kaanuni'nin son şeyhülislâmı bu zatdır Buradan anlıyoruz fakat 46 takvim saltanat döneminde Kaanuni Süleyman Hân, yedi şeyhülislâmla çalışmıştır
Özel Baskı *