Kapıkulu ocakları hangi padişah döneminde kurulmuştur

Kapıkulu ocakları nedir hangi padişah döneminde kurulmuştur

Kapıkulu Ocakları


Osmanlı Devleti'nin aralıksız ordusunu yaratıcı ve aracısız padişaha tabi olan yayalara ait, atlı ve teknik sınıftan asker ocaklarına bahşedilen addır Kapıkulu ocaklarının kurulmasından önceki dönemde Osmanlı Devleti'nin askeri gücünü yayalar ve müsellemler oluşturuyordu Bu birlikler tımarlı sipahiler, akıncılar, azaplar, voynuklar, martoloslar ve cerahorlarla destekleniyordu

I Murad döneminde (136089) örgütsel kuruluşu tamamlanan kapıkulu ocakları, 16 yüzyılda bitmiş düzenlendi Bu yapıda, yayalara ait ve atlı olarak iki başlıca derslik vardı Acemi oğlanları, yeniçeriler, cebeciler, topçular, top arabacıları yay sınıfını, sipahiler, silahdarlar, sağ ulufeciler, sol ulufeciler, sağ garipler, sol garipler de atlı sınıfı oluşturuyordu

Kapıkulu ocakları, Bektaşiliğin güçlü biçimde örgütlendiği Osmanlı kurumlarındandı ve bu nedenle ocağa Ocağı Bektaşiyan, askerlerine taifei Bektaşiye, ocak subaylarına sanadidi Bektaşiyan, artma yoluna da ilsilei Bektaşiyan deniliyordu Bektaşilikteki kinayeli simgeler de (örn börk, kazan) tıpkı kapıkulu ocaklarına alınmıştı ve Bektaşi dervişleri ocak ortalarının üyesi sayılıyordu

Osmanlı Devleti'nin sınırları genişledikçe kapıkulu ocaklarında da yeni düzenlemelere gidildi İstanbul'un alınışından daha sonra, Gelibolu'daki Deneyimsiz Ocağı dışarıda İstanbul'da ikinci bir Deneyimsiz Ocağı kuruldu Ağa bölükleri de kapıkulu kısmına alındı; ocak subaylarının rütbeleri ve yetkileri belirlendi Hudut boylarındaki kalelerin korunması için, kapıkulu kapsamında yerlikulu yeniçerisi (gönüllü yeniçeri), cebeci, topçu, lağımcı, humbaracı ortaları kuruldu

Kapıkulu ocaklarında, devşirme ve pençik yasalarına kadar asker yetiştirilirdi Adaylar (devşirmeler ve pençik oğlanlar) deneyimsiz ocaklarındaki eğitimden sonra kapıya çıkmadenen işlemle ömür boyu asker olarak kapıkulu sınıflarına alınırlardı Başka bir meslek edinmeleri ve evlenmeleri yasaktı Bütün kapıkulu askerleri oda denen kışlalarda cemaatler oluşturur, her cemaat de kendi içinde bölüklere ayrılırdı

Savaşçı bir derslik olan kapıkuluların görevleri katı ve ödünsüz kurallara bağlanmıştı Bu kurallara kavanini yeniçeriyan denirdi Kapıkulları kent güvenliğinden ve sınırların korunmasından sorumluydu Tabanca olarak çoğunlukla tüfek, kılıç, ok ve yayi kalkan, mızrak kullanırlardı

Osmanlı padişahının kapıkulu ocaklarının Birinci Ortası'nın yoldaşlarından sayılması, ulufe günü yeniçeri ağası giysisi ile kışlaya gelmesi ve ulufesini alması, beygir üstünde bir kase şerbet içmesi gelenekti Ulufeleri üç ayda bir galebe anında dağıtılan kapıkulları padişahların tahta çıkışları (cülus) ve sefere gidişlerinde de bahşiş alırlardı Kapıkulu kışlalarının bir bölümü Atmeydanı'nda, bir bölümü Şehzadebaşı'ndaydı

Kapıkullarının disiplini 17 yüzyılda bozuldu Devşirme ve pençik sistemleri işlemez duruma geli ve ocağa gayesizce asker alınmaya başlandı İstanbul'da sık sık meydana çıkan ayaklanmalar, genelde kapıkullarınca yönlendiriliyordu 1632'de IV Murad'ın reform girişimi geçici bir iyileşme sağladı Köprülüler döneminde de ocaklardaki disiplin bitmiş kuruldu II Mustafa'nın, III Ahmed'in, III Mustafa'nın ve III Selim'in bu konudaki reform çabalarının birçok büyük ayaklanmalar karşı başarısızlıkla sonuçlandı II Mahmud 1826'da ocağın humbaracı, barutçu, lağımcı gibi teknik sınıflarını köklü reformlarla baştan örgütlerken, öbür kapıkulu ocaklarını kaldırdı *