Yurdumuzun Karadeniz kıyıları her tarafında Gürcistan sınırından Sakarya Ovası ’nın doğusuna kadar olan yerleri kaplar Bölgenin güney sınırı Kuzey Anadolu Dağları ’nın güney eteklerinden geçer Türkiye topraklarının az daha %18 ’ini kaplar Yüzölçümü bakımından üçüncü sıradadır
Yerşekilleri
Alan yerşekilleri bakımından dağlık bir görünüş arzeder Bölgedeki dağlar denize paralel olarak uzanan kıvrım dağlarıdır Kuzey Anadolu Dağları olarak adlandırılır Dağların yükseltisi en fazla Doğu Karadeniz ’de, asgari ise Orta Karadeniz ’dedir Yerşekillerinin en düşük zorlu olduğu bölüm Orta Karadeniz ’dir
Bölgede, dağların kıyıya paralel uzanmasının sonuçları:
–*** Karadeniz iklimi yalnızca kıyı şeridinde görülürken, iç kesimlerde karasal iklimin etkin olmasına neden olmuştur
–*** Kıyıda yağış miktarının pozitif olmasına niçin olmuştur
–*** Kıyı ile iç kesimler aralarında ulaşım zorlukları ortaya çıkmış, bu zorluklar geçitler aracılığı ile aşılmaya çalışılmıştır Batı Karadeniz ’de Ecevit, Doğu Karadeniz ’de Kalkanlı (Zigana) ve Kop en kayda değer geçitlerdir Karadeniz kıyılarındaki limanların yeterince gelişememesi iç kesimlere bağlantılarının şiddet olması ile ilgilidir
–*** Dağların doğrultusu kıyı kentlerinin ticari ve ekonomik bakımdan gelişmesini yavaşlatmıştır
–*** Nüfusun daha çok kıyıda toplanmasına, dağınık yerleşmesine ve balıkçılığa yönelmesine niçin olmuştur
–*** Kıyıda doğal limanların eksik olması ve falezlerin fazla olmasına yol açmıştır Kıyılarda delta ovaları dışarıda geniş düzlüklere öyle rastlanmaz
–*** Bölge akarsularının havzalarının sıcacık, boylarının kısa olmasına yol açmıştır
Bölgede yerşekilleri engebelidir böylece tarım alanları sınırlıdır Yerşekillerinin zorlu olması tarımda makineleşmeyi sınırlandırmaktadır bu nedenle tarımda insan ve hayvan gücüne duyulan ihtiyaç ortadan kalkmamaktadır Bilhassa Doğu Karadeniz Bölümü ’nde bu şart daha belirgindir
Karadeniz Bölgesi ’nde yağışların ve eğimin artı olması heyelanların en fazla görüldüğü bölge olmasına neden olmuştur Özellikle Doğu ve Batı Karadeniz ’de heyelan fazladır Doğu Karadeniz Bölümün ’deki Sera ve Tortum gölleri ve Bolu ’daki Yedigöller heyelan set gölleridir
Dere ve Göller
Kaynağını dağların denize bakan yamaçlarından bölge akarsular bol yağış nedeniyle oldukça fazladırlar Oysa küçük dereler halinde akarlar Bölgenin büyük akarsuları Çoruh, Yeşilırmak, Kızılırmak, Bartın ve Filyos ile bir bölümü bölgede bulunan Sakarya ’dır Akarsuların rejimleri düzensizdir
Bölgenin en kayda değer gölleri, heyelan set gölü olan Tortum Gölü, Sera Gölü, Bolu ’daki Yedigöller ve Abant Gölü ile Uzungöl ’dür
İklim ve Ur
Dağların denize bakan yamaçlarının alçak kesimlerinde Karadeniz iklimi etkilidir Karadeniz ikliminde yazlar serin (2324°C), kışlar ılık (57 °C) ve her mevsim yağışlıdır Türkiye ’de bulutluluğun, nemliliğin ve yağışın en çok olduğu bölgedir Sıcaklık farkının, güneşli gün sayısının, güneş enerjisinden yararlanmanın asgari olduğu bölgedir En çok yağış sonbaharda, minimum yağış ise ilkbahardadır Kıyı kesiminde tümör ormandır Her mevsimin yağışlı olması orman yetişmesini kolaylaştırır, orman yangınlarını en üye indirir Orman alanı bakımından birinci bölge Karadeniz ’dir
İç kesimlerde ise karasal iklim görülür Yetiştirilen tarım ürünleri değişir Doğal bitkiler farklılaşır Alçak kesimlerde bozkır, yüksek yerlerde ise başlıca dağ çayırları ve az olarak da ağaç toplulukları görülmektedir
Nüfus ve Yerleşme
2000 Nüfus sayımına kadar, bölgenin nüfusu 8,4 milyondur Nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasının altındadır Nüfus artışı en az olan bölgedir
Nüfus daha çok kıyıda toplanmıştır Bilhassa Doğu Karadeniz kıyılarında nüfus yoğunluğu fazla fazladır Orta ve Batı Karadeniz ’de ise ayrıca kıyılarda keza de iç kesimlerdeki ovalarda nüfus yoğundur
Bölgede kentleşme oranı, Türkiye ortalamasının altındadır Halkın büyük çoğunluğu kırsal kesimde yaşar ve tarımla uğraşır Tarımsal nüfus yoğunluğu fazladır Bölgede tarım alanlarının sınırlı olması, ulaşım ve ticaretin yeterince gelişememesi, sanayinin gelişmemiş olması, bölgenin, haricen göç vermesine niçin olmuştur Bu yüzden bölgenin nüfus artış oranı Türkiye ortalamasının altındadır
Bölgede yerşekillerinin zorlu, yağışın bol olması sebebiyle özellikle kıyı kesimde dağınık yerleşme görülür Binalarda inşa malzemesi olarak kırsal kesimde ahşap malzeme kullanımı yaygındır İç kesimlerde toplu yerleşme görülür Türkiye genelinde maksimum kırsal nüfusa sahip bölgedir En önemli şehir halkı merkezleri kıyı şeridindedir Bunlar: Samsun, Trabzon, Zonguldak, Giresun ve Rize ’dir
Tarım ve Hayvancılık
Bölgenin zorlu ve dağlık olması tarım alanlarının minik ve parçalı olmasına yol açmıştır Bu durum özellikle Doğu Karadeniz Bölümü ’nde belirgindir Tarımda cihaz kullanımı sınırlıdır Kıyıda yaz mevsiminin yağışlı ve bulutlu olması buğday, pamuk gibi ürünlerin yetiştirilmesini engeller Yeniden bulutluluğun çok olması sebze, üzüm, şekerpancarı gibi ürünlerin yetiştirilmesini sınırlandırır Yaz yağışı darı üretimini artırır Özellikle Rize çevresinin bol yağışlı olması, bulutluluğun çok olması çay üretimi için kullanışlı etraf oluşturur Her mevsimin yağışlı olduğu kıyı kesimlerinde tarımda nadas uygulamasına gereksinim yoktur Karadeniz Bölgesi ’nin kıyı kesimlerinde yazlar serin, kışlar ılık, her mevsim yağışlıdır Bu şart ülkemizde yalnızca Karadeniz kıyıları için geçerlidir bu nedenle Türkiye ’deki nehir üretiminin tamamı bu bölgede yapılır Fındığın da büyük bir bölümü bu bölgede üretilir (%83) Yine yazların yağışlı olması buğday üretiminin yerini mısırın almasına yol açmıştır Bu ürünlerden diğer bölgenin kıyı kesiminde tütün ve soya fasulyesi de üretilir
Bölgenin iç kesimlerinde karasal iklim görülür böylece buğday, şekerpancarı, gündöndü ve Amasya çevresinde elma üretilir TosyaBoyabat çevresindeki nehir boylarında pirinç tarımı yapılır
Bölgede yetiştirilen tarım ürünleri şunlardır:
Fındık : Trabzon, Giresun ve Ordu esas imal alanlarıdır Keza Samsun, Bolu ve Zonguldak kıyılarında da üretilir Türkiye toplam fındık üretiminin % 83 ’ü bu bölgeden karşılanır
Dere : Giresun ’dan Gürcistan ’a dek olan kıyı şeridinde yetiştirilir Rize çevresinde yoğunlaşmıştır Ülkemizdeki üretimin tamamı bu bölgeden karşılanır
Tütün : Daha çok Orta Karadeniz Bölümü ’nde yetiştirilir Hem Batı Karadeniz ’de ve Düzce civarında üretimi yapılır Ülkemizdeki toplam tütün üretiminin % 15 ’i bu bölgeden karşılanır
Darı: Bütün kıyı boyunca yetiştirilir Son yıllarda Akdeniz Bölgesi, üretimde Karadeniz Bölgesi ’ni geçmiştir
Pirinç : Kastamonu, Samsun ve Amasya çevresindeki dere boylarında üretilir
Alan ’nin iç kesimlerinde özellikle, Orta Karadeniz ’de şekerpancarı, Kastamonu çevresinde kenevir yetiştirilmektedir Buğday ise iç bölgelerde yetiştirilir (Gümüşhane, Bayburt)
Bölgede nemliliğin pozitif olması, yaz mevsiminin yağışlı geçmesi ve gür otlakların bulunması büyükbaş hayvancılık için elverişli etraf oluşturmuştur böylece büyükbaş hayvancılık daha yaygındır, iç kesimlerde koyun yetiştiriciliği fazladır Ayrıca Doğu Karadeniz Bölümü ’nde arıcılık yaygındır
Türkiye ’de balıkçılığın en yoğun olarak yapıldığı bölgedir Türkiye balık üretiminin yaklaşık % 73 ’ü Karadeniz ’den karşılanır Son yıllarda aşırı avlanma ve denizin kirletilmesinden dolayı balık üretiminde azalma olmuştur Karadeniz ’de 200 metre derinlikten daha sonra kükürtsü hidrojen gazı olduğundan canlı yaşamaz
Yeraltı Zenginlikleri ve Endüstri
Bölgede; EreğliZonguldak havzasında taşkömürü, Artvin, Murgul ve Kastamonu Küre ’de bakır, Merzifon ve Havza çevresinde linyit çıkarılır Batı Karadeniz ’de taşkömürüne emrindeki olarak Ereğli ve Karabük ’te Demirçelik fabrikaları vardır
Zonguldak Çaycuma ’da selüloz, Giresun Aksu ’da Seka kağıt fabrikaları, Çatalağzı ’nda termik santral, Rize ’de akarsu işletmeleri vardır Murgul ’da çıkarılan bakır Murgul ’da, Kastamonu Küre ’de çıkarılan bakır, Samsun bakır işletmelerinde işlenir Çorum, Turhal ve Çarşamba ’da şeker fabrikaları bulunur Batı Karadeniz ’de, ormancılık manâlı bir kazanç kaynağıdır
Karadeniz Bölgesi ’nin turizm potansiyellerini, tabii güzellikler, yaylacılık faaliyetleri, Bolu ’daki Abant ve Yedigöller, Kartalkaya kış turizm merkezi, Bolu, Düzce, Trabzon, Amasra, Cide, Sinop, Safranbolu ’da yer alan tarihi eserler oluşturmaktadır
Bölgenin Bölümleri
A) Doğu Karadeniz Bölümü
Birim Gürcistan sınırından Ordu ’nun doğusuna kadar uzanır Yerşekillerini Doğu Karadeniz dağları oluşturur Dağlar iki sıra halindedir Kıyıda Rize ve Zigana dağları, iç kesimlerde ise Çimen, Mescit ve Kop dağları yeralır Bu dağları birbirinden Çoruh Vadisi ayırır Yükseltisi maksimum olan bölümdür
Doğu Karadeniz Bölümü ’nün kıyı şeridinde ılıman okyanus iklimi iç kesimlerinde ise karasal iklim görülür Türkiye ’de yağışın, nemliliğin, bulutluluğun en fazla olduğu bölümdür Sıcaklık farkının, güneşli gün sayısının, güneş enerjisinden yararlanmanın en az olduğu bölümdür Tüm bu nedenlerden nedeniyle çay yalnızca bu bölümde yetiştirilir Keza bu bölümde fındık, mısır, tütün, fasulye ve patates yetiştirilir Rize çevresinde kışların ılık geçmesi nedeniyle eksik miktarda turunçgil tarımı da yapılmaktadır
Birim ekonomisinde balıkçılığın manâlı yeri bulunmaktadır Nüfus yoğunluğu kıyıda pozitif, iç kesimlerde azdır Bölümden fazla göç olması nedeniyle nüfusta azalma vardır Bölümün nüfusu maksimum olan ili Trabzon ’dur Trabzon liman şehri ve ticaret merkezi olduğundan daha fazla gelişmiştir Kıyı kesiminde yerşekillerinin zorlu ve yağışın çok olması nedeniyle dağınık yerleşme vardır İç kesimlerde ise toplu yerleşme görülür
Tarıma kullanışlı toprakların azlığı, sanayinin gelişmemesi nedeniyle kırsal nüfus fazladır Tarımsal nüfus yoğunluğu en fazla olan bölümdür Bölüm Türkiye ’de en çok göç veren yerlerdendir Bölümdeki önemli sanayi kuruluşları olarak Rize ’de nehir işletmeleri, Giresun Aksu ’da kağıt fabrikası ve Artvin Murgul ’da bakır işletmeleri vardır Karadeniz Bölgesi ’nde yerşekilleri etkisiyle kıyı ile iç kesimler arasında iklim, bitki örtüsü ve idareli etkinlikler bakımından en büyük farklılıklar Doğu Karadeniz ’de görülür
B) Orta Karadeniz Bölümü
Ordu ’nun doğusundan Bafra Ovası ’nın batısına değin uzanır Alan içerisinde yükseltisi en az, yerşekilleri en sade olan bölümdür Yerşekillerinin diğer bölümlere kadar sade olması; kıyı ile iç kesimler arasındaki iklim farklılığının az, tarım alanlarının daha geniş, ulaşımın daha basit olmasına, yağışların daha az olmasına, deniz etkisinin daha geniş alanlarda görülmesine yol açmıştır
Bölümde Canik Dağları yer alır Kıyıda Çarşamba, Bafra delta ovaları, iç kesimlerde ise Erbaa, Suluova, Turhal, Zile, Merzifon ovaları bulunur Kıyı kesiminde Ordu ’da fındık, Samsun ’da tütün, pirinç, günebakan, soya fasulyesi üretilir İç kesimlerde ise, buğday, şekerpancarı, tütün, pirinç, elma ve sebze üretilir
Samsun ’da sigara fabrikası ve bakır işleme tesisleri, Turhal, Çorum ve Çarşamba ’da şeker fabrikaları, Çorum ve Tokat ’ta sigara fabrikası vardır Ordu ’da fındık işletmeleri ve kereste fabrikaları vardır
C) Batı Karadeniz Bölümü
Bafra Ovası ’nın batısından Sakarya Ovası ’nın doğusuna kadar uzanır Bölümün yerşekilleri genelde dağlıktır Kıyıda Küre, azıcık daha içerde İlgaz, en içte ise Köroğlu Dağları yer alır
Yağış miktarı Orta Karadeniz ’den artı, Doğu Karadeniz ’den azdır İç kesimlerde kuraklık vardır Kışlar soğuk ve kar yağışlıdır Batı Karadeniz ’in daha soğuk olması Balkanlar ’dan gelen soğuk hava kütlelerine açık olmasıyla ilgilidir Bölümde, darı, fındık, buğday ve pirinç üretilir Tosya ve Boyabat ’ta pirinç üretimi önemlidir Kastamonu ’da kenevir, Düzce ’de tütün üretilir
Bolu çevresinde kümes hayvancılığı fazla gelişmiştir Karadeniz ’de sanayisi en gelişmiş bölümdür Kastamonu ’da şeker fabrikası vardır Ereğli ve Karabük ’te demirçelik fabrikası vardır Zonguldak ’ta taşkömürü, Küre ’de bakır çıkarılır Çaycuma ’da ve Taşköprü ’de kağıt fabrikası vardır Ormancılıkda önemli bir kazanç kaynağıdır
Yerşekilleri
Alan yerşekilleri bakımından dağlık bir görünüş arzeder Bölgedeki dağlar denize paralel olarak uzanan kıvrım dağlarıdır Kuzey Anadolu Dağları olarak adlandırılır Dağların yükseltisi en fazla Doğu Karadeniz ’de, asgari ise Orta Karadeniz ’dedir Yerşekillerinin en düşük zorlu olduğu bölüm Orta Karadeniz ’dir
Bölgede, dağların kıyıya paralel uzanmasının sonuçları:
–*** Karadeniz iklimi yalnızca kıyı şeridinde görülürken, iç kesimlerde karasal iklimin etkin olmasına neden olmuştur
–*** Kıyıda yağış miktarının pozitif olmasına niçin olmuştur
–*** Kıyı ile iç kesimler aralarında ulaşım zorlukları ortaya çıkmış, bu zorluklar geçitler aracılığı ile aşılmaya çalışılmıştır Batı Karadeniz ’de Ecevit, Doğu Karadeniz ’de Kalkanlı (Zigana) ve Kop en kayda değer geçitlerdir Karadeniz kıyılarındaki limanların yeterince gelişememesi iç kesimlere bağlantılarının şiddet olması ile ilgilidir
–*** Dağların doğrultusu kıyı kentlerinin ticari ve ekonomik bakımdan gelişmesini yavaşlatmıştır
–*** Nüfusun daha çok kıyıda toplanmasına, dağınık yerleşmesine ve balıkçılığa yönelmesine niçin olmuştur
–*** Kıyıda doğal limanların eksik olması ve falezlerin fazla olmasına yol açmıştır Kıyılarda delta ovaları dışarıda geniş düzlüklere öyle rastlanmaz
–*** Bölge akarsularının havzalarının sıcacık, boylarının kısa olmasına yol açmıştır
Bölgede yerşekilleri engebelidir böylece tarım alanları sınırlıdır Yerşekillerinin zorlu olması tarımda makineleşmeyi sınırlandırmaktadır bu nedenle tarımda insan ve hayvan gücüne duyulan ihtiyaç ortadan kalkmamaktadır Bilhassa Doğu Karadeniz Bölümü ’nde bu şart daha belirgindir
Karadeniz Bölgesi ’nde yağışların ve eğimin artı olması heyelanların en fazla görüldüğü bölge olmasına neden olmuştur Özellikle Doğu ve Batı Karadeniz ’de heyelan fazladır Doğu Karadeniz Bölümün ’deki Sera ve Tortum gölleri ve Bolu ’daki Yedigöller heyelan set gölleridir
Dere ve Göller
Kaynağını dağların denize bakan yamaçlarından bölge akarsular bol yağış nedeniyle oldukça fazladırlar Oysa küçük dereler halinde akarlar Bölgenin büyük akarsuları Çoruh, Yeşilırmak, Kızılırmak, Bartın ve Filyos ile bir bölümü bölgede bulunan Sakarya ’dır Akarsuların rejimleri düzensizdir
Bölgenin en kayda değer gölleri, heyelan set gölü olan Tortum Gölü, Sera Gölü, Bolu ’daki Yedigöller ve Abant Gölü ile Uzungöl ’dür
İklim ve Ur
Dağların denize bakan yamaçlarının alçak kesimlerinde Karadeniz iklimi etkilidir Karadeniz ikliminde yazlar serin (2324°C), kışlar ılık (57 °C) ve her mevsim yağışlıdır Türkiye ’de bulutluluğun, nemliliğin ve yağışın en çok olduğu bölgedir Sıcaklık farkının, güneşli gün sayısının, güneş enerjisinden yararlanmanın asgari olduğu bölgedir En çok yağış sonbaharda, minimum yağış ise ilkbahardadır Kıyı kesiminde tümör ormandır Her mevsimin yağışlı olması orman yetişmesini kolaylaştırır, orman yangınlarını en üye indirir Orman alanı bakımından birinci bölge Karadeniz ’dir
İç kesimlerde ise karasal iklim görülür Yetiştirilen tarım ürünleri değişir Doğal bitkiler farklılaşır Alçak kesimlerde bozkır, yüksek yerlerde ise başlıca dağ çayırları ve az olarak da ağaç toplulukları görülmektedir
Nüfus ve Yerleşme
2000 Nüfus sayımına kadar, bölgenin nüfusu 8,4 milyondur Nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasının altındadır Nüfus artışı en az olan bölgedir
Nüfus daha çok kıyıda toplanmıştır Bilhassa Doğu Karadeniz kıyılarında nüfus yoğunluğu fazla fazladır Orta ve Batı Karadeniz ’de ise ayrıca kıyılarda keza de iç kesimlerdeki ovalarda nüfus yoğundur
Bölgede kentleşme oranı, Türkiye ortalamasının altındadır Halkın büyük çoğunluğu kırsal kesimde yaşar ve tarımla uğraşır Tarımsal nüfus yoğunluğu fazladır Bölgede tarım alanlarının sınırlı olması, ulaşım ve ticaretin yeterince gelişememesi, sanayinin gelişmemiş olması, bölgenin, haricen göç vermesine niçin olmuştur Bu yüzden bölgenin nüfus artış oranı Türkiye ortalamasının altındadır
Bölgede yerşekillerinin zorlu, yağışın bol olması sebebiyle özellikle kıyı kesimde dağınık yerleşme görülür Binalarda inşa malzemesi olarak kırsal kesimde ahşap malzeme kullanımı yaygındır İç kesimlerde toplu yerleşme görülür Türkiye genelinde maksimum kırsal nüfusa sahip bölgedir En önemli şehir halkı merkezleri kıyı şeridindedir Bunlar: Samsun, Trabzon, Zonguldak, Giresun ve Rize ’dir
Tarım ve Hayvancılık
Bölgenin zorlu ve dağlık olması tarım alanlarının minik ve parçalı olmasına yol açmıştır Bu durum özellikle Doğu Karadeniz Bölümü ’nde belirgindir Tarımda cihaz kullanımı sınırlıdır Kıyıda yaz mevsiminin yağışlı ve bulutlu olması buğday, pamuk gibi ürünlerin yetiştirilmesini engeller Yeniden bulutluluğun çok olması sebze, üzüm, şekerpancarı gibi ürünlerin yetiştirilmesini sınırlandırır Yaz yağışı darı üretimini artırır Özellikle Rize çevresinin bol yağışlı olması, bulutluluğun çok olması çay üretimi için kullanışlı etraf oluşturur Her mevsimin yağışlı olduğu kıyı kesimlerinde tarımda nadas uygulamasına gereksinim yoktur Karadeniz Bölgesi ’nin kıyı kesimlerinde yazlar serin, kışlar ılık, her mevsim yağışlıdır Bu şart ülkemizde yalnızca Karadeniz kıyıları için geçerlidir bu nedenle Türkiye ’deki nehir üretiminin tamamı bu bölgede yapılır Fındığın da büyük bir bölümü bu bölgede üretilir (%83) Yine yazların yağışlı olması buğday üretiminin yerini mısırın almasına yol açmıştır Bu ürünlerden diğer bölgenin kıyı kesiminde tütün ve soya fasulyesi de üretilir
Bölgenin iç kesimlerinde karasal iklim görülür böylece buğday, şekerpancarı, gündöndü ve Amasya çevresinde elma üretilir TosyaBoyabat çevresindeki nehir boylarında pirinç tarımı yapılır
Bölgede yetiştirilen tarım ürünleri şunlardır:
Fındık : Trabzon, Giresun ve Ordu esas imal alanlarıdır Keza Samsun, Bolu ve Zonguldak kıyılarında da üretilir Türkiye toplam fındık üretiminin % 83 ’ü bu bölgeden karşılanır
Dere : Giresun ’dan Gürcistan ’a dek olan kıyı şeridinde yetiştirilir Rize çevresinde yoğunlaşmıştır Ülkemizdeki üretimin tamamı bu bölgeden karşılanır
Tütün : Daha çok Orta Karadeniz Bölümü ’nde yetiştirilir Hem Batı Karadeniz ’de ve Düzce civarında üretimi yapılır Ülkemizdeki toplam tütün üretiminin % 15 ’i bu bölgeden karşılanır
Darı: Bütün kıyı boyunca yetiştirilir Son yıllarda Akdeniz Bölgesi, üretimde Karadeniz Bölgesi ’ni geçmiştir
Pirinç : Kastamonu, Samsun ve Amasya çevresindeki dere boylarında üretilir
Alan ’nin iç kesimlerinde özellikle, Orta Karadeniz ’de şekerpancarı, Kastamonu çevresinde kenevir yetiştirilmektedir Buğday ise iç bölgelerde yetiştirilir (Gümüşhane, Bayburt)
Bölgede nemliliğin pozitif olması, yaz mevsiminin yağışlı geçmesi ve gür otlakların bulunması büyükbaş hayvancılık için elverişli etraf oluşturmuştur böylece büyükbaş hayvancılık daha yaygındır, iç kesimlerde koyun yetiştiriciliği fazladır Ayrıca Doğu Karadeniz Bölümü ’nde arıcılık yaygındır
Türkiye ’de balıkçılığın en yoğun olarak yapıldığı bölgedir Türkiye balık üretiminin yaklaşık % 73 ’ü Karadeniz ’den karşılanır Son yıllarda aşırı avlanma ve denizin kirletilmesinden dolayı balık üretiminde azalma olmuştur Karadeniz ’de 200 metre derinlikten daha sonra kükürtsü hidrojen gazı olduğundan canlı yaşamaz
Yeraltı Zenginlikleri ve Endüstri
Bölgede; EreğliZonguldak havzasında taşkömürü, Artvin, Murgul ve Kastamonu Küre ’de bakır, Merzifon ve Havza çevresinde linyit çıkarılır Batı Karadeniz ’de taşkömürüne emrindeki olarak Ereğli ve Karabük ’te Demirçelik fabrikaları vardır
Zonguldak Çaycuma ’da selüloz, Giresun Aksu ’da Seka kağıt fabrikaları, Çatalağzı ’nda termik santral, Rize ’de akarsu işletmeleri vardır Murgul ’da çıkarılan bakır Murgul ’da, Kastamonu Küre ’de çıkarılan bakır, Samsun bakır işletmelerinde işlenir Çorum, Turhal ve Çarşamba ’da şeker fabrikaları bulunur Batı Karadeniz ’de, ormancılık manâlı bir kazanç kaynağıdır
Karadeniz Bölgesi ’nin turizm potansiyellerini, tabii güzellikler, yaylacılık faaliyetleri, Bolu ’daki Abant ve Yedigöller, Kartalkaya kış turizm merkezi, Bolu, Düzce, Trabzon, Amasra, Cide, Sinop, Safranbolu ’da yer alan tarihi eserler oluşturmaktadır
Bölgenin Bölümleri
A) Doğu Karadeniz Bölümü
Birim Gürcistan sınırından Ordu ’nun doğusuna kadar uzanır Yerşekillerini Doğu Karadeniz dağları oluşturur Dağlar iki sıra halindedir Kıyıda Rize ve Zigana dağları, iç kesimlerde ise Çimen, Mescit ve Kop dağları yeralır Bu dağları birbirinden Çoruh Vadisi ayırır Yükseltisi maksimum olan bölümdür
Doğu Karadeniz Bölümü ’nün kıyı şeridinde ılıman okyanus iklimi iç kesimlerinde ise karasal iklim görülür Türkiye ’de yağışın, nemliliğin, bulutluluğun en fazla olduğu bölümdür Sıcaklık farkının, güneşli gün sayısının, güneş enerjisinden yararlanmanın en az olduğu bölümdür Tüm bu nedenlerden nedeniyle çay yalnızca bu bölümde yetiştirilir Keza bu bölümde fındık, mısır, tütün, fasulye ve patates yetiştirilir Rize çevresinde kışların ılık geçmesi nedeniyle eksik miktarda turunçgil tarımı da yapılmaktadır
Birim ekonomisinde balıkçılığın manâlı yeri bulunmaktadır Nüfus yoğunluğu kıyıda pozitif, iç kesimlerde azdır Bölümden fazla göç olması nedeniyle nüfusta azalma vardır Bölümün nüfusu maksimum olan ili Trabzon ’dur Trabzon liman şehri ve ticaret merkezi olduğundan daha fazla gelişmiştir Kıyı kesiminde yerşekillerinin zorlu ve yağışın çok olması nedeniyle dağınık yerleşme vardır İç kesimlerde ise toplu yerleşme görülür
Tarıma kullanışlı toprakların azlığı, sanayinin gelişmemesi nedeniyle kırsal nüfus fazladır Tarımsal nüfus yoğunluğu en fazla olan bölümdür Bölüm Türkiye ’de en çok göç veren yerlerdendir Bölümdeki önemli sanayi kuruluşları olarak Rize ’de nehir işletmeleri, Giresun Aksu ’da kağıt fabrikası ve Artvin Murgul ’da bakır işletmeleri vardır Karadeniz Bölgesi ’nde yerşekilleri etkisiyle kıyı ile iç kesimler arasında iklim, bitki örtüsü ve idareli etkinlikler bakımından en büyük farklılıklar Doğu Karadeniz ’de görülür
B) Orta Karadeniz Bölümü
Ordu ’nun doğusundan Bafra Ovası ’nın batısına değin uzanır Alan içerisinde yükseltisi en az, yerşekilleri en sade olan bölümdür Yerşekillerinin diğer bölümlere kadar sade olması; kıyı ile iç kesimler arasındaki iklim farklılığının az, tarım alanlarının daha geniş, ulaşımın daha basit olmasına, yağışların daha az olmasına, deniz etkisinin daha geniş alanlarda görülmesine yol açmıştır
Bölümde Canik Dağları yer alır Kıyıda Çarşamba, Bafra delta ovaları, iç kesimlerde ise Erbaa, Suluova, Turhal, Zile, Merzifon ovaları bulunur Kıyı kesiminde Ordu ’da fındık, Samsun ’da tütün, pirinç, günebakan, soya fasulyesi üretilir İç kesimlerde ise, buğday, şekerpancarı, tütün, pirinç, elma ve sebze üretilir
Samsun ’da sigara fabrikası ve bakır işleme tesisleri, Turhal, Çorum ve Çarşamba ’da şeker fabrikaları, Çorum ve Tokat ’ta sigara fabrikası vardır Ordu ’da fındık işletmeleri ve kereste fabrikaları vardır
C) Batı Karadeniz Bölümü
Bafra Ovası ’nın batısından Sakarya Ovası ’nın doğusuna kadar uzanır Bölümün yerşekilleri genelde dağlıktır Kıyıda Küre, azıcık daha içerde İlgaz, en içte ise Köroğlu Dağları yer alır
Yağış miktarı Orta Karadeniz ’den artı, Doğu Karadeniz ’den azdır İç kesimlerde kuraklık vardır Kışlar soğuk ve kar yağışlıdır Batı Karadeniz ’in daha soğuk olması Balkanlar ’dan gelen soğuk hava kütlelerine açık olmasıyla ilgilidir Bölümde, darı, fındık, buğday ve pirinç üretilir Tosya ve Boyabat ’ta pirinç üretimi önemlidir Kastamonu ’da kenevir, Düzce ’de tütün üretilir
Bolu çevresinde kümes hayvancılığı fazla gelişmiştir Karadeniz ’de sanayisi en gelişmiş bölümdür Kastamonu ’da şeker fabrikası vardır Ereğli ve Karabük ’te demirçelik fabrikası vardır Zonguldak ’ta taşkömürü, Küre ’de bakır çıkarılır Çaycuma ’da ve Taşköprü ’de kağıt fabrikası vardır Ormancılıkda önemli bir kazanç kaynağıdır