Karar ayar, yargıtayın temyiz incelemesi sonucunda vermiş olduğu
kararlarına karşısında tanınmış olan sıradan bir kanun yoludur Bir hüküm hakkında
yargıtayın temyiz incelemesi sonucunda vermiş olduğu karara karşısında karar
ayar yolu açık ise o hüküm ama, karar ayar yoluna başvurulmaması
veya başvurunun reddi ile kesinleşebilir Karar düzeltme yolunda, karar
ayarlama talebi, bu kararı vermiş olan yargıtay dairesinde incelenip karara
bağlanır bu nedenle karar ayarlama yolu yargıtayın temyiz incelemesi
sırasında yapmış olduğu hatalardan dönmesini karşılayan kendine özgü bir kanun
yoludur
Düzeltilmesi istenebilecek kararlar: karar düzeltme ancak yargıtayın temyiz
incelemesi sonucunda vermiş olduğu kararlara aleyhinde ünlü olan kanun
yoludur Hüküm mahkemesinin bi kararına karşısında süresi içinde temyiz yoluna
başvurulmamış ve böylece karar kesinleşmiş ise artık o karara karşı karar
ayarlama yoluna başvurulamaz Karar düzeltme temyiz yolunun devamı
niteliğindedir
Yargıtayın her kararına karşı karar ayar yoluna başvurulamaz
Aşağıdaki yargıtay kararlarına aleyhinde karar ayarlama yoluna gidilemez:
1sulh hukuk mahkemesi kararlarının temyiz edilmesi üstüne verilen
yargıtay kararlarına karşısında karar ayar yoluna başvurulamaz Bu ilkenin
istisnaları vardır:
a)sulh hukuk mahkemsinin mirasçılık belgesi verilmesi hakkındaki
isteklerle bu belgenin değiştirilmesi ya da iptali davaları hakkındaki
kararlarının temyizi üzerine bahşedilen yargıtay kararlarına karşı karar
düzeltme yoluna gidilebilir 600 milyonluk karar ayar sınırı bu işler ve
davalar için uygulanmaz
b)kira sözleşmesi ile ilgili davalarda karar ayar:
kira sözleşmesine dayanan tahliye davalarına ilişkin olmak üzere
shmden verilen kararların temyizi üstüne bahşedilen yargıtay kararlarına
karşısında karar düzeltme yoluna gidilebilir Yalnız bunun için gayrimenkulün bir
takvim kira bedeli toplamının 600 milyon liradan az olmaması gerekir
Terhis veya kira akdinin feshi davaları ile birlikte gevşemiş kira
alacağı veya tazminat davalarına ilişkin olmak üzere shmden verilen
kararların temyizi üstüne bahşedilen yargıtay kararlarına aleyhinde karar ayar
yoluna gidilebilir Yalnız bunun için istenen kira alacağının ya da tazminat
tutarının 600 milyon liradan eksik olmaması gerekir
Terhis ya da kira akdinin feshi davalarına veya bu davalarla
birlikte gevşemiş kira alacağı veya tazminat davalarına karşılık olarak
açılan karşılık davalara ilişkin edinmek üzere shmden verilen kararların
temyizi üstüne bahşedilen yargıtay kararlarına karşısında karar düzeltme yoluna
gidilebilir yalnız bunun için karşılık davanın tedarik veya değerinin 600
milyon liradan az olmaması gerekir
Kira bedelinin tesbiti davasında sulh mahkemesinin verdiği karar
hakkındaki yargıtay kararına karşı mevcut kira ile tesbiti istenen kira
arasındaki farkın bir yıllık tutarı 600 milyon liradan artı olsa bile karar
düzeltme yoluna gidilemez
c)kat mülkiyeti kanunundan doğan davalarda shmden bahşedilen kararların
temyizi üzerine verilen yargıtay kararlarına karşısında karar düzeltme yoluna
gidilebilir Yalnız bunun için kat mülkiyeti kanunundan doğan davanın tedarik
ya da değerinin 600 milyon liradan eksik olmaması gerekir
Şu halde kural olarak yalnız asliye hukuk mahkemesi kararlarının temyizi
üstüne verilen yargıtay kararlarına aleyhinde karar düzeltme yoluna
gidilebilir Ama bu kaide da mutlak değildir
2miktar veya değeri 600 milyon liradan eksik olan davalara ait hükümlerin
onanması ya da bozulmasına ilişkin yargıtay kararlarına aleyhinde, karar düzeltme
yoluna gidilemez Arz ya da değeri 600 milyon liradan artı olan alacak ve
ayın davalarına ilişkin hükümlerde esas istemin kabul edilmeyen bölümü 600
milyon lirayı geçmeyen taraf karar ayarlama yoluna başvuramaz
3görevsizlik, yetkisizlik,hakimin reddi, dava veya karşılık davanın
açılmamış sayılması, davaların birleştirilmesi, kararlarına ilişkin yargıtay
kararları ile merci belirtilmesi hakkındaki yargıtay kararlarına karşı karar
düzeltme yoluna gidilemez
4tavzih kararının temyizi üzerine verilen yargıtay kararlarına karşı
karar ayarlama yoluna gidilemez
5erteleme kararlarının temyizi üzerine bahşedilen yargıtay kararlarına
karşı karar ayarlama yoluna gidilemez
6hakemlerin verdiği hükümlerin tahkim hükümlerine göre mahkemece
verilecek kararların onanmasına ya da bozulmasına ilişkin yargıtay
kararlarına karşısında karar ayarlama yoluna gidilemez
7iş mahkemeleri kararlarının temyizi üzerine bahşedilen yargıtay
kararlarına karşısında karar ayarlama istenemez
8aynı yargıtay kararı aleyhine bir defadan pozitif karar ayar yoluna
başvurulamaz
Bir hüküm taraflardan her ikisince de temyiz edildiği halde, yalnız bir
tarafın temyiz talebi hakkında karar verilir, diğer tarafın ismi temyiz
edenler aralarında görülmediğinden onun temyiz itirazları yargıtay kararında
cevapsız bırakılır ise bunun üzerine temyiz itirazları hiç incelenmemiş olan
taraf karar düzeltme yoluna başvurduğunu bildirirse bile bu halde karar
ayar incelemesi yok temyiz incelemesi yapılır böylece bu defa
yapılan temyiz incelemesi üzerine verilen yargıtay kararına karşısında karar
ayarlama yoluna başvurulabilir
Bir tarafın temyiz talebi, vakit aşımı ya da kararın temyiz edilemeyeceği gibi
bi nedenle, esasa girilmeden reddedilmiş olup da, karar ayarlama talebi
üstüne bu yanlışlığın farkına varılmış ise yargıtayın bu kere başlıca hakkında
oluşturacağı analiz karar ayar incelemesi yok temyiz incelemesi
niteliğindedir böylece ilk kez yapılan esasa ilişkin bu temyiz
incelemesi üstüne bahşedilen yargıtay kararına aleyhinde karar düzeltme yoluna
başvurulabilir
Yargıtayın temyiz incelemesi sonucunda vermiş olduğu bir karara karşı
yapılan bir karar ayar talebi yargıtay tarafından kabul edilerek karar
düzeltilmiş ise yargıtayın bu son kararına karşı bundan böyle karar düzeltme yoluna
gidilemez
İstisnalar dıştan yargıtayın asliye hukuk mahkemesi kararlarının temyizi
üstüne vermiş olduğu kararlara karşı karar ayarlama yoluna başvurulabilir
Karar ayar sebepleri:
Karar ayar sebepleri 4 tanedir Bunun dışındaki bir sebepten nedeniyle
karar düzeltme yoluna başvurulamaz
1temyiz dilekçesi ve –kanuni süresi içinde verilmiş olması şartiyle
aleyhinde tarafın yanıt dilekçesinde ileri sürülüp hükme etkisi olan itirazların
kısmen veya ayrıntılarıyla cevapsız bırakılmış olması
Temyiz esnasında ileri sürülmüş olan itirazların cevapsız bırakılması
halinde, karar ayarlama talebi mesmudur böylece yargıtayın karar
ayarlama talebini kabul edip esas hakkında incelemeye geçmesi gerekir
Yargıtay karar ayar talebinin esası hakkında oluşturacağı bu incelemede,
temyiz incelemesi sırasında cevapsız bırakmış olduğu itirazları kararını
etkileyecek nitelikte bulmazsa, karar düzeltme talebini reddeder Ancak
yargıtay bu ret kararında evvelce cevapsız bırakmış olduğu itirazların her
biri hakkında mazeret kullanmak zorundadır
Temyiz talebi farkedilmeden temyiz itirazları iyice cevapszı bırakılan
tarafın başvuracağı yol karar düzeltme yolu yok temyiz yoludur
2yargıatay kararında birbirine tutarsız fıkralar bulunması Bunlar
arasındaki çelişkinin giderilmesi için karar düzeltme yoluna başvurulur
3yargıtayda temyiz incelemesi sırasında hükmün esasını etkileyen
belgelerde bir hile ya da sahteliğin ortaya çıkması Bu kandırma ya da sahteliğin
hükmün esasını etkileyecek nitelikte olması gerekir
4yargıtay kararının usul ve kanuna tutarsız bulunması
Yargıtay temyiz edilen hükmün usul ve kanuna yerinde olduğu halde onu bozmuş
ya da yöntem ve kanuna tutarsız olan bir hükmü oanamış ise yargıtayın böyle bir
kararı usul ve kanuna aykırıdır bu nedenle böyle bir yargıtay kararına
karşı da karar düzeltme yoluna gidilebilir
Yargıtay, aleyhine karar düzeltme yoluna başvurulan kararının yanlış olduğu
kanısına varırsa yöntem ve kanuna kuralsızlık sebebine dayanarak, karar ayar
talebini kabul edip eski kararını değiştirebilmektedir Ancak o sebep temyiz
incelemesi esnasında ileri sürülmüş ve yargıtayca reddedilmiştir Bu hali
ile, karar ayarlama yolu gerçekte yarı ikinci bir temyiz yolu olmaktadır
Karar düzeltme yoluna başvurulması:
Ancak davanın tarafları başvurabilir Karar ayarlama yoluna başvuran tarafın
yasal yararının bulunması gerekir Kendi temyizi üzerine hüküm bozulmuş
olan taraf karar ayar yoluna gidemez, lakin hukuki yararı varsa
gidebilir
Bir tarafın karar ayar yoluna başvurabilmesi için hükmü temyiz etmiş
olmasına gerek yoktur Hüküm lehine olan taraf hükmü temyiz etmemiş ve lakin
hüküm aleyhinde tarafın temyizi üstüne bozulmuş ise, bozma kararına karşı karar
ayarlama yoluna başvurarak mahkemenin hükmünün onanmasını isteyebilir *
kararlarına karşısında tanınmış olan sıradan bir kanun yoludur Bir hüküm hakkında
yargıtayın temyiz incelemesi sonucunda vermiş olduğu karara karşısında karar
ayar yolu açık ise o hüküm ama, karar ayar yoluna başvurulmaması
veya başvurunun reddi ile kesinleşebilir Karar düzeltme yolunda, karar
ayarlama talebi, bu kararı vermiş olan yargıtay dairesinde incelenip karara
bağlanır bu nedenle karar ayarlama yolu yargıtayın temyiz incelemesi
sırasında yapmış olduğu hatalardan dönmesini karşılayan kendine özgü bir kanun
yoludur
Düzeltilmesi istenebilecek kararlar: karar düzeltme ancak yargıtayın temyiz
incelemesi sonucunda vermiş olduğu kararlara aleyhinde ünlü olan kanun
yoludur Hüküm mahkemesinin bi kararına karşısında süresi içinde temyiz yoluna
başvurulmamış ve böylece karar kesinleşmiş ise artık o karara karşı karar
ayarlama yoluna başvurulamaz Karar düzeltme temyiz yolunun devamı
niteliğindedir
Yargıtayın her kararına karşı karar ayar yoluna başvurulamaz
Aşağıdaki yargıtay kararlarına aleyhinde karar ayarlama yoluna gidilemez:
1sulh hukuk mahkemesi kararlarının temyiz edilmesi üstüne verilen
yargıtay kararlarına karşısında karar ayar yoluna başvurulamaz Bu ilkenin
istisnaları vardır:
a)sulh hukuk mahkemsinin mirasçılık belgesi verilmesi hakkındaki
isteklerle bu belgenin değiştirilmesi ya da iptali davaları hakkındaki
kararlarının temyizi üzerine bahşedilen yargıtay kararlarına karşı karar
düzeltme yoluna gidilebilir 600 milyonluk karar ayar sınırı bu işler ve
davalar için uygulanmaz
b)kira sözleşmesi ile ilgili davalarda karar ayar:
kira sözleşmesine dayanan tahliye davalarına ilişkin olmak üzere
shmden verilen kararların temyizi üstüne bahşedilen yargıtay kararlarına
karşısında karar düzeltme yoluna gidilebilir Yalnız bunun için gayrimenkulün bir
takvim kira bedeli toplamının 600 milyon liradan az olmaması gerekir
Terhis veya kira akdinin feshi davaları ile birlikte gevşemiş kira
alacağı veya tazminat davalarına ilişkin olmak üzere shmden verilen
kararların temyizi üstüne bahşedilen yargıtay kararlarına aleyhinde karar ayar
yoluna gidilebilir Yalnız bunun için istenen kira alacağının ya da tazminat
tutarının 600 milyon liradan eksik olmaması gerekir
Terhis ya da kira akdinin feshi davalarına veya bu davalarla
birlikte gevşemiş kira alacağı veya tazminat davalarına karşılık olarak
açılan karşılık davalara ilişkin edinmek üzere shmden verilen kararların
temyizi üstüne bahşedilen yargıtay kararlarına karşısında karar düzeltme yoluna
gidilebilir yalnız bunun için karşılık davanın tedarik veya değerinin 600
milyon liradan az olmaması gerekir
Kira bedelinin tesbiti davasında sulh mahkemesinin verdiği karar
hakkındaki yargıtay kararına karşı mevcut kira ile tesbiti istenen kira
arasındaki farkın bir yıllık tutarı 600 milyon liradan artı olsa bile karar
düzeltme yoluna gidilemez
c)kat mülkiyeti kanunundan doğan davalarda shmden bahşedilen kararların
temyizi üzerine verilen yargıtay kararlarına karşısında karar düzeltme yoluna
gidilebilir Yalnız bunun için kat mülkiyeti kanunundan doğan davanın tedarik
ya da değerinin 600 milyon liradan eksik olmaması gerekir
Şu halde kural olarak yalnız asliye hukuk mahkemesi kararlarının temyizi
üstüne verilen yargıtay kararlarına aleyhinde karar düzeltme yoluna
gidilebilir Ama bu kaide da mutlak değildir
2miktar veya değeri 600 milyon liradan eksik olan davalara ait hükümlerin
onanması ya da bozulmasına ilişkin yargıtay kararlarına aleyhinde, karar düzeltme
yoluna gidilemez Arz ya da değeri 600 milyon liradan artı olan alacak ve
ayın davalarına ilişkin hükümlerde esas istemin kabul edilmeyen bölümü 600
milyon lirayı geçmeyen taraf karar ayarlama yoluna başvuramaz
3görevsizlik, yetkisizlik,hakimin reddi, dava veya karşılık davanın
açılmamış sayılması, davaların birleştirilmesi, kararlarına ilişkin yargıtay
kararları ile merci belirtilmesi hakkındaki yargıtay kararlarına karşı karar
düzeltme yoluna gidilemez
4tavzih kararının temyizi üzerine verilen yargıtay kararlarına karşı
karar ayarlama yoluna gidilemez
5erteleme kararlarının temyizi üzerine bahşedilen yargıtay kararlarına
karşı karar ayarlama yoluna gidilemez
6hakemlerin verdiği hükümlerin tahkim hükümlerine göre mahkemece
verilecek kararların onanmasına ya da bozulmasına ilişkin yargıtay
kararlarına karşısında karar ayarlama yoluna gidilemez
7iş mahkemeleri kararlarının temyizi üzerine bahşedilen yargıtay
kararlarına karşısında karar ayarlama istenemez
8aynı yargıtay kararı aleyhine bir defadan pozitif karar ayar yoluna
başvurulamaz
Bir hüküm taraflardan her ikisince de temyiz edildiği halde, yalnız bir
tarafın temyiz talebi hakkında karar verilir, diğer tarafın ismi temyiz
edenler aralarında görülmediğinden onun temyiz itirazları yargıtay kararında
cevapsız bırakılır ise bunun üzerine temyiz itirazları hiç incelenmemiş olan
taraf karar düzeltme yoluna başvurduğunu bildirirse bile bu halde karar
ayar incelemesi yok temyiz incelemesi yapılır böylece bu defa
yapılan temyiz incelemesi üzerine verilen yargıtay kararına karşısında karar
ayarlama yoluna başvurulabilir
Bir tarafın temyiz talebi, vakit aşımı ya da kararın temyiz edilemeyeceği gibi
bi nedenle, esasa girilmeden reddedilmiş olup da, karar ayarlama talebi
üstüne bu yanlışlığın farkına varılmış ise yargıtayın bu kere başlıca hakkında
oluşturacağı analiz karar ayar incelemesi yok temyiz incelemesi
niteliğindedir böylece ilk kez yapılan esasa ilişkin bu temyiz
incelemesi üstüne bahşedilen yargıtay kararına aleyhinde karar düzeltme yoluna
başvurulabilir
Yargıtayın temyiz incelemesi sonucunda vermiş olduğu bir karara karşı
yapılan bir karar ayar talebi yargıtay tarafından kabul edilerek karar
düzeltilmiş ise yargıtayın bu son kararına karşı bundan böyle karar düzeltme yoluna
gidilemez
İstisnalar dıştan yargıtayın asliye hukuk mahkemesi kararlarının temyizi
üstüne vermiş olduğu kararlara karşı karar ayarlama yoluna başvurulabilir
Karar ayar sebepleri:
Karar ayar sebepleri 4 tanedir Bunun dışındaki bir sebepten nedeniyle
karar düzeltme yoluna başvurulamaz
1temyiz dilekçesi ve –kanuni süresi içinde verilmiş olması şartiyle
aleyhinde tarafın yanıt dilekçesinde ileri sürülüp hükme etkisi olan itirazların
kısmen veya ayrıntılarıyla cevapsız bırakılmış olması
Temyiz esnasında ileri sürülmüş olan itirazların cevapsız bırakılması
halinde, karar ayarlama talebi mesmudur böylece yargıtayın karar
ayarlama talebini kabul edip esas hakkında incelemeye geçmesi gerekir
Yargıtay karar ayar talebinin esası hakkında oluşturacağı bu incelemede,
temyiz incelemesi sırasında cevapsız bırakmış olduğu itirazları kararını
etkileyecek nitelikte bulmazsa, karar düzeltme talebini reddeder Ancak
yargıtay bu ret kararında evvelce cevapsız bırakmış olduğu itirazların her
biri hakkında mazeret kullanmak zorundadır
Temyiz talebi farkedilmeden temyiz itirazları iyice cevapszı bırakılan
tarafın başvuracağı yol karar düzeltme yolu yok temyiz yoludur
2yargıatay kararında birbirine tutarsız fıkralar bulunması Bunlar
arasındaki çelişkinin giderilmesi için karar düzeltme yoluna başvurulur
3yargıtayda temyiz incelemesi sırasında hükmün esasını etkileyen
belgelerde bir hile ya da sahteliğin ortaya çıkması Bu kandırma ya da sahteliğin
hükmün esasını etkileyecek nitelikte olması gerekir
4yargıtay kararının usul ve kanuna tutarsız bulunması
Yargıtay temyiz edilen hükmün usul ve kanuna yerinde olduğu halde onu bozmuş
ya da yöntem ve kanuna tutarsız olan bir hükmü oanamış ise yargıtayın böyle bir
kararı usul ve kanuna aykırıdır bu nedenle böyle bir yargıtay kararına
karşı da karar düzeltme yoluna gidilebilir
Yargıtay, aleyhine karar düzeltme yoluna başvurulan kararının yanlış olduğu
kanısına varırsa yöntem ve kanuna kuralsızlık sebebine dayanarak, karar ayar
talebini kabul edip eski kararını değiştirebilmektedir Ancak o sebep temyiz
incelemesi esnasında ileri sürülmüş ve yargıtayca reddedilmiştir Bu hali
ile, karar ayarlama yolu gerçekte yarı ikinci bir temyiz yolu olmaktadır
Karar düzeltme yoluna başvurulması:
Ancak davanın tarafları başvurabilir Karar ayarlama yoluna başvuran tarafın
yasal yararının bulunması gerekir Kendi temyizi üzerine hüküm bozulmuş
olan taraf karar ayar yoluna gidemez, lakin hukuki yararı varsa
gidebilir
Bir tarafın karar ayar yoluna başvurabilmesi için hükmü temyiz etmiş
olmasına gerek yoktur Hüküm lehine olan taraf hükmü temyiz etmemiş ve lakin
hüküm aleyhinde tarafın temyizi üstüne bozulmuş ise, bozma kararına karşı karar
ayarlama yoluna başvurarak mahkemenin hükmünün onanmasını isteyebilir *