Karl Marx’ın Hayatı
Karl Marx, 5 Mayıs 1818 yılında Almanya’nın Trier kasabasında doğdu Marx Alman filozof ve ekonomisttir Bonn ve Berlin Üniversitelerinde hukuk öğrenimi gördü Hukuk eğitimi görmesine rağmen felsefeye çok ilgi duydu Alman filozof G W F Hegel'in düşünceleri üzerine incelemeler yaptı 1841 yılında doktora tezini yazmaya başladı ve 1842 yılında bitirdi Marx daha çok akademik bir kariyer hedeflemiş olsa da hükümetin klasik liberalizme olan tutumu neden ile bundan vazgeçti 1842’de Köln’e gitti ve Rheinische Zeitung gazetesinde yazmaya başladı Liberal ve sosyalist kişileri eleştiren yazılar yazdı Çar 1 Nikolay’ın isteği ile gazete 1843 tarihi itibari ile kapatıldı Marx aynı yıl okul arkadaşı Jenny von Westphalen ile evlendi
Karl Marx filozof, siyasi ekonomist, sosyoloji, sosyal bilimler, sosyalizm ve komünizm kurucudur 19 Yüzyılda yaşayan ve dönemin politik, ekonomik ve sosyal yapılarını eleştirerek farklı bir düşünde kuramı geliştiren kişidir İçerisinde Komünist Manifesto ve Kapital gibi eserlerin bulunduğu klasik sayılan ve birçok parti ile sosyal örgütün anayasası kabul edilen eserleri yazmıştır Özellikle dönemin liberal ekonomik yapısını eleştiren ve üretim araçlarının ortaklaşmasını öngören ekonomik kuramı ortaya attı
Genel olarak burjuva ve proletarya arasındaki sınıf savaşını açıklayarak tüm tarih anlayışını bu yönde yazdı Kapitalist sistemin dinamiklerinin çöküşe geçmeye başladığını ve ilerleyen dönemde üretim araçlarının ortaklaşa kullanılacağı sosyalizm döneminin başlayacağını savundu Sosyal yapı ve din konularında da eleştiriler yapan Karl Marx yaşamı doyunca yazdığı kitapların büyük çoğunluğu öldükten sonra yayımlandı Günümüzde birçok siyasi parti, işçi sendikası, sosyal ve sivil örgütler ile derneklerin onun felsefesini ve kuramını desteklemekte ve Marksizm anlayışını sürdürmektedir Geliştirdiği komünist düşünce günümüzde her ülkede siyasi partiler tarafından sürdürülmekte ve birçok ülke yönetimde söze sahip olmaktadır Orta gelirli bir ailenin çocuğu olan Karl Marx hayatının uzunca bir kısmını saklanarak geçirmiş ve sessiz bir tören ile defnedilmiştir Günümüzde kuram geliştiren ve dünyanın gidişatını etkileyebilen son filozoflardan biri olarak gösterilmektedir
1818 yılının 5 Mayıs günü dönemin Prusya Krallığına ait olan Ren bölgesindeki Tier şehrinde dünyaya gelmiştir Orta gelirli Yahudi kökenli bir ailenin üyesi olan Karl Marx hayatı boyunca ateist olarak yaşamış ve dinler konusunda ciddi eleştiriler yapmıştır Karl Marx’ın babası Heinrich Marx ailesinin eğitim almış tek çocuğuydu Aldığı eğitim ile avukat olan Heinrich Marx aydınlanmacı bir görüşe sahipti ve Yahudilikten Protestan mezhebi olan Lüterciliğe geçiş yapmasına rağmen fazla dini inancı olmayan biriydi Orta düzeyde bir gelir seviyesine sahip olan ailede büyüyen Karl Marx 13 yaşına kadar evde babasından eğitim almıştır Bu yaştan sonra babasının bir arkadaşının okuluna kayıt olan Karl Marx 18 yaşına geldiğinde Born Üniversitesi’nde öğrenimine devam etti Ancak ilk senesinden itibaren katıldığı dernek ve gruplarda siyasi konulara girmesi ve kavgalara karışması nedeni ile babası tarafından Berlin Üniversitesi’ne gönderildi Burada babasının isteği ile Hukuk Bölümünde okumaya başlayan Karl Marx felsefe tutusunu dizginleyemiyordu Bu sebeple özellikle Alman filozof Hegel düşüncelerini savunan gruplara üye oldu
Bu sayede radikal düşünceli gruplar ile tanışma düşüncelerini duyma fırsatı buldu Üniversite öğreniminden sonra Doktora tezi olarak din felsefesinde hazırladığı Demokritos’çu ve Epikür'cü Doğa Felsefeleri Arasında Fark isimli tezini tamamladı ancak Berlin Üniversitesi’nin muhafazakar yapısı nedeni ile kabul görmedi ve Jena Üniversitesine gönderdi Akademik kariyerini devam ettirmeyi düşünürken liberal ve radikal düşüncelere karşı artan otoritenin gücüne karşı çıkmak için radikal söylemleri olan bir Rheinische Zeitung gazetesinde yazmaya başladı Köln’de yayımlanan gazetede sosyalizm konusundaki ilk düşüncelerini yazmış ve siyasi ekonomik görüşünü oluşturmaya başlamıştır 1843 yılında komün hayatı sürülen Fransa’ya gazetecelik yapmak için gitti burada yazılarında görüşlerini netleştirmeye başlayan Karl Marx hayatı boyunca arkadaşlık ve fikir birliği kuracağı Fransız sosyalist Friedrich Engels ile tanıştı Bu dönemde Marx çalışmalarını siyasal ekonomi ve siyasal iktisat üzerine yoğunlaştırdı Komünist düşüncesinin temellerini ve Marksist düşüncesinin temellerini attığı yıllar oldu
Bu dönemde birkaç gazetede yazılar yazan Marx Prusya kralının isteği üzerine Fransa’dan sürüldü Buradan Belçikaya giden Marx politik konularda yazı yazmayacağı söz vermek zorunda kalmıştır Arkadaşı Engels ile Birleşik Krallık da bulunan sosyalist hareketi görmek ve fikir almak için Birleşik Krallığa gittiler Burada Londra ve Manchester'da çalışma fırsatı bulan Marx ve Engels Tarihsel Materyalizm konusuna eğildiler Bu konuda çıkarttıkları kitapta sansüre uğradı ve yayımdan kaldırıldı Tekrar Belçika’ya dönen Marx ve Engels 1848 yılında yayımlanan en önemli eseri olan Komünist Manifestoyu yazdılar Bu dönemde Fransa’da meydana gelen 1848 devrimi sonucunda Belçika’da da devrim yapma hazırlığında olduğu düşünülen Marx Fransa’ya kaçmak zorunda kaldı Paris’te kaldığı dönemde Komünist Birliği buraya taşımıştı Ancak devrimin Almanya’da da gerçekleşmesini istediğinden Köln’e giderek çalışmalara başladı El ilaları bastıran ve günlük bir gazete çıkartmaya başlayan Marx Almanya’da gelişen parlamento değişikliği nedeni ile Paris’e gitmek zorunda kaldı Burada da yaşanan karşı devrim ve kolera salgını nedeni ile Londra’ya iltica etmek zorunda kaldı Hayatının geri kalanını burada saklanarak geçirmek zorunda kalan Marx birçok çalışma yaptı ve düşüncelerini temellendirdi
Paris
Karl Marx 1843’te Paris’e taşınarak radikal bir gazetenin editörlüğünü yapmaya başladı Bu gazete de kapatıldıktan sonra radikal alman gazetesi için yazmaya başladı 1844'te, Marx, ömür boyu sürecek bir arkadaşlık kuracağı Alman sosyalist Friedrich Engels ile tanıştı 1843 ve 1845 yılları arasında yaptığı incelemeler ve çalışmalar Kapital2in hazırlanmasına yardımcı olmuştur 1844 sonralarında Marksizm ( Marksizm Nedir? ) ana hatları Marx’ın kafasında oturmuştur 1845 yılında Prusya kralının isteği üzerine Fransa Hükümeti Karl Marx’ı ülkeden göndermiş ve gazeteyi kapatmıştır Marx bu olaydan sonra Brüksel’e taşınmıştır
Brüksel
Karl Marx 1845 yılında Engels ile birlikte Çartizm liderlerini görmek için Birleşik Krallığa gittiler Bu yolculuk sırasında Marx çeşitli iktisat kaynaklarını inceleme fırsatı bulmuş oldu Engels ile birlikte alman İdeolojisi kitabını yazdı Kitap Marx hayattayken basılamadı Daha sonra kendi sosyalist felsefesi ve ütopyacı felsefeciler arasındaki farklılıkların anlatan bir çalışma hazırlamaya başladı Bu çalışmalar Komünist Manifesto için bir ön hazırlık oluşmuş oldu Bu sırada Marx gizli olan Adale İçin Birlik ile çalışmalarını sürdürdü 1847 tarihinde Adalet İçin Birlik üyeleri ve işçi sınıfını hedefleyen yeni bir yapılanma oluştu ve bu yapıya Komünist Brik adı verildi Marx ve Engels’ın beraber yazdığı Komünist Manifesto 21 Şubat 1848 yılında basıldı Manifesto, Komünist Birlik ‘in kapitalist toplumu ortadan kaldırıp yerine sosyalist toplumu getirilmesi için proletaryanın yararına göre davranacağını veya hareket edeceğini açıklamaktadır
1848’de Fransa Devrimi oldu ve İkinci Fransa Cumhuriyeti kuruldu Belçika Adalet Bakanlığı Karl Marx’ı işçileri silahlandırdığını ileri sürerek tutuklamak istedi, o da Fransa’ya gitti
Karl Marx
Fransa
Marx, Komünist Birlik’ in merkezini Paris’e aldı ve burada Alman İşçiler Kulübünü kurdu Daha sonra tekrar Köln’e gitti Marx burada günlük bir gazete çıkarmaya başladı 1848 yılında IV Friedrich Wilhelm aracılığı ile ülkeyi terk etmesi yönünde emir aldı ve Londra’ya gitti
Londra
Komünist birlik merkezini buraya taşıdı Birlik o sıralarda Marx'ı ve Sarperİliç’i takip edenler olarak ikiye ayrıldı Marx 1850 tarihinde birlikten ayrıldı
Marx Londra’da işçi sınıfın devrim çalışmalarıyla çok yakından ilgilendi O dönemlerde Engels ve Marx ABD, güney Afrika, Birleşik Krallık, Prusya ve Avusturya ülkelerinde gazetelere yazmaya başladırlar Bu gazeteler arasında en çok New York Daily Tribune gazetesi ile geniş kitlelere ulaşıyorlardı Gazetede yazdığı kölelik karşıtı yazıları nedeni ile gazeteden ayrılmaya zorlandı
1857 yılında başlayan ABD ekonomik krizi tüm dünyaya yayıldı ve bu olayla Karl Marx ekonomi çalışmalarına geri döndü Çalışmalarının aynı sıra da işçi hareketlerine katıldı 1864 yılında Uluslararası İşçiler Derneği'nin kurucuları arasında yerini aldı Hastalığı ortaya çıktı ve çalışmaları yavaşladı Karısı 1881 yılında öldü Karl Marx kendisini uzun zaman hasta kalmasına neden olan nezleye yakalandı 14 Mart 1883 yılında Londra’da öldü Karl Marx hayatı boyunca kötü şartlarda yaşadı, 7 çocukları oldu fakat yaşam koşulları nedeni ile 3’ü yaşamına devam edebildi Takip edilememek için genellikle takma isimler kullandı Eleştirel yöntemlerin büyük düşünürü olarak tarihe geçmiştir Hayatı boyunca yazdığı eserlerden anlaşıldığı kadarı ile en çok George Wilhelm Friedrich Hegel’den, Adam Smith’den, David Ricardo'dan, JeanJacques Rousseau ‘dan, Friedrich Engels’den etkilendiği anlaşılmaktadır
Vefatı
Londra’da oldukça kötü şartlarda yaşamak zorunda kalan Karl Marx ve eşi Jenny von Westphalen'ın yedi çocukları olsa da sadece üçü yetişkin yaşa ulaşabildi 1881 yılının aralık ayında vefat edenen eşinin ardından yakalandığı üst solunum yolu enfeksiyonu geçmek bilmemişti Sonrasında bronşit olan ve bitkin bir şekilde yatmak zorunda kalan Karl Marx 1883 yılında Londra’da vefat etti Highgate Mezarlığı’na defnedilen Marx’ın cenazesine sadece 10 kişi katılmıştır Ailesi ve çok yakın arkadaşı olan Engels dışında kimse yoktu Karl Marx için oldukça mütevazi bir mezar yapılmıştı Ancak düşüncesinin zaman içerisinde yayılması ile 1954 yılında anıtsal bir mezarın yapılması mümkün oldu
Politik ve Ekonomik Görüşü
Karl Marx ortaya attığı düşüncesinde meta fetişizmine insanın kendi el emeği ile yabancılaşması sonucun varıldığını söylemektedir Kapitalizmin insan emeğini bir meta gibi görmesi ve bunun satın almasından bahseder Bu süreçte işçi yani proletarya emeğinden yabancılaşır ve onu para karşılığı satar İlk dönemde mal alım satımını gerçekleştiren tüccarların yerine kapitalist sistemde burjuvaların direkt insan emeğini satın almasından bahseder Bu sayede sistemin devamlılığı sağlanmış ve üretim malları ile teknoloji sahibi küçük bir grubun zenginleşmesi mümkün olmuştur Karl Marx tüccar kapitalistler ile endüstriyel kapitalistlerin farklı olduğunu savunur Tüccar kapitalistler bir malı bir piyasadan belirli bir fiyata alırlar Sonrasında başka bir piyasada farklı bir fiyata satarlar Bu süreçte oluşan fazlaya da arbitraj dendi Endüstriyel kapitalistlerin durumunu ise farklı şekilde açıklamıştır Bir fabrikada girdi maliyetinin bir birim değeri ile çıkış fiyatı değeri arasında bir fark olduğunu söyler Oluşan bu farkın işçinin emeğinden kaynaklandığını söyler ve buna artı değer der Kapitalistlerin zenginliğinin en büyük payının bu artık değer olduğunu savunur
Karl Marx’ın Hayatı Boyunca Yaptığı Çalışmalar Kitaplar
Marx hayatı boyunca birçok gazetede yazmıştır Burada yazdığı makaleler ile fikirlerinin oluşmasını ve yayılmasını sağlamıştır Bunun yanında öğrenim döneminde hazırladığı tezlerde büyük öneme sahiptir 1844 yılında yazdığı El Yazmaları düşüncelerini anlattığı önemli bir eserdir Ancak Karl Marx 1848 yılında yayımlanan Komünist Manifesto ve 1867 yılında ilk cildi yayımlanan Das Kapital eserleri ile fikirlerini net olarak anlatmıştır Bu eserlerinden Komünist Manifesto birçok siyasi partinin programı olmuştur Birçok siyasi düşüncenin ve derneğin eylem planı olmuştur Vefatından sonra 1885 yılında ikinci cildi yayımlanan Das Kapital’in üçüncü cildi Engels tarafından Marx’ın taslaklarına uygun olarak 1894 yılında yayımlanmıştır Bunun yanında 1910 yılında Kautsky tarafından yayımlanan Artı Değer Teorileri isimli eser Marx’ın el yazmalarından oluşturulmuştur
Grundrisse
1857’de emek, özel mülkiyet, dış ticaret hakkında notlar yazdı Bu çalışmalar 1939 yılında Siyasal İktisadın Eleştirisinin Ana Hatları isminde basıldı
ArtıDeğer Teorileri
Bu teoriler Karl Marx’ın Ocak 18621863 yıllarındaki yazılarından oluşur Kitap artıdeğer kavramı hakkındaki teorileri inceler, servet oluşumu ile ilgili görüşleri eleştirmektedir ArtıDeğer Teorileri kitabı ilk detayı eserlerden biri olarak kabul görmektedir
Kapital 1Cilt
Karl Marx’ın 1867 yılında, kapitalist üretim sürecini incelediği Kapital'in ilk cildi yayımlanmıştır İkinci ve üçüncü ciltleri için çalışmalar yapış olsa da bu ciltler Marx öldükten sonra Engels tarafından yayımlanabilmiştir Bu ciltte emek değer teorisi detaylı şekilde analiz edilmiştir Marx modern kapitalist üretim sürecinde emeğin yabancılaşma durumunu Hodgskin'in ortaya attığını aktarmaktadır Eserin ilk cildinde, artı değer ve sömürü kavramlarını kapsamlı olarak açıklanmaya çalışılmıştır 1871’de eserin birinci baskısı tamamen satılmıştır
Karl Marx Kimdir
Kapital II ve III Ciltler
Eserin kinci ve üçüncü ciltleri Marx'ın ölümünden sonra Engels’in desteği ile bastırıldı
Kapital II: Sermayenin Dolaşım Süreci
Kapital III Cilt: Bir Bütün Olarak Kapitalist Üretim Süreci
Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni
Karl Marx 8 Mart 1881 yılında Vera Zasuliç'e bir mektup gönderdi, mektubunda komünizmi inşa etme düşüncelerini dile getirdi Vera Zasulich'e gönderdiği bu mektupta kapitalist sistemdeki üreticinin üretim araçlarından kesinlikle ayrılmasının gerektiğini de vurgulamaktadır ‘Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni’ isimli kitap 1884 yılında basıldı
Gotha Programı'nın Eleştirisi
1875 yılında yayımlanan Gotha Programı'nın Eleştirisi eseri devrim stratejisi, kapitalizmden komünizme geçiş ve işçi sınıfı partisi konularını incelemektedir
Fransa'da İç Savaş
Fransa'da İç Savaş Karl Marx’ın Enternasyonal'in genel kuruluna göndermek için yazdığı bir eserdir 1871'de yazılan bir kitaptır Kitap Haziran 1871 yılında basılmış, 1872 yılında da pek çok dile çevrilmiş ve Avrupa ve ABD`de de yayımlanmıştır
Birinci Enternasyonel
Karl Marx 1864 yılında Birinci Enternasyonel 'e katıldı Bu katılım sonrasında kısa süre sonra da yönetimine geçmesine karar verildi Marx birinci Enternasyonel’de , Mikhail Bakunin'in öncülündeki anarşist kanat ile mücadelede oldu ve 1872 yılında yapılan Birinci Enternasyonel'in dördüncü kongresinde Bakunin'in Marx'ın fikirlerini otoriterolarak adlandırması iki grup arasında büyük çekişmeler olmasına neden oldu, olaylar sonrasında Bakunin kongreden ihraç edildi Ama bu olayların yanı sıra 1872 yılında örgüt merkezinin Londra'dan New York'a taşınması Enternasyonel'in büyük oranda güç kaybetmesine sebep oldu
Devrim ve Ekonomik Kriz İlişkisi
1848 ile 1849 yıllarındaki devrimler Marx ve Engels için deneyim oldu 1848 yılı sonrasında Marx ve Engels yeni bir ekonomik çökme meydana gelmeden yeni bir devrimci ayaklanmanın da meydana gelemeyeceğini düşünmeye başladılar 1852 yılında ABD'de meydana gelen ekonomik çöküntü Marx ve Engels'in aklına ABD’de bir devrimci ayaklanmanın olup olamayacağı olasılığını getirdi 1857 Paniği olarak tarihe geçen büyük ekonomik kriz sadece ABD'de yaşanmayıp, ABD ile birlikte tüm dünyayı sardı 1857 Paniği yaşanan ilk küresel ekonomik krizdi
Karl Marx, 5 Mayıs 1818 yılında Almanya’nın Trier kasabasında doğdu Marx Alman filozof ve ekonomisttir Bonn ve Berlin Üniversitelerinde hukuk öğrenimi gördü Hukuk eğitimi görmesine rağmen felsefeye çok ilgi duydu Alman filozof G W F Hegel'in düşünceleri üzerine incelemeler yaptı 1841 yılında doktora tezini yazmaya başladı ve 1842 yılında bitirdi Marx daha çok akademik bir kariyer hedeflemiş olsa da hükümetin klasik liberalizme olan tutumu neden ile bundan vazgeçti 1842’de Köln’e gitti ve Rheinische Zeitung gazetesinde yazmaya başladı Liberal ve sosyalist kişileri eleştiren yazılar yazdı Çar 1 Nikolay’ın isteği ile gazete 1843 tarihi itibari ile kapatıldı Marx aynı yıl okul arkadaşı Jenny von Westphalen ile evlendi
Karl Marx filozof, siyasi ekonomist, sosyoloji, sosyal bilimler, sosyalizm ve komünizm kurucudur 19 Yüzyılda yaşayan ve dönemin politik, ekonomik ve sosyal yapılarını eleştirerek farklı bir düşünde kuramı geliştiren kişidir İçerisinde Komünist Manifesto ve Kapital gibi eserlerin bulunduğu klasik sayılan ve birçok parti ile sosyal örgütün anayasası kabul edilen eserleri yazmıştır Özellikle dönemin liberal ekonomik yapısını eleştiren ve üretim araçlarının ortaklaşmasını öngören ekonomik kuramı ortaya attı
Genel olarak burjuva ve proletarya arasındaki sınıf savaşını açıklayarak tüm tarih anlayışını bu yönde yazdı Kapitalist sistemin dinamiklerinin çöküşe geçmeye başladığını ve ilerleyen dönemde üretim araçlarının ortaklaşa kullanılacağı sosyalizm döneminin başlayacağını savundu Sosyal yapı ve din konularında da eleştiriler yapan Karl Marx yaşamı doyunca yazdığı kitapların büyük çoğunluğu öldükten sonra yayımlandı Günümüzde birçok siyasi parti, işçi sendikası, sosyal ve sivil örgütler ile derneklerin onun felsefesini ve kuramını desteklemekte ve Marksizm anlayışını sürdürmektedir Geliştirdiği komünist düşünce günümüzde her ülkede siyasi partiler tarafından sürdürülmekte ve birçok ülke yönetimde söze sahip olmaktadır Orta gelirli bir ailenin çocuğu olan Karl Marx hayatının uzunca bir kısmını saklanarak geçirmiş ve sessiz bir tören ile defnedilmiştir Günümüzde kuram geliştiren ve dünyanın gidişatını etkileyebilen son filozoflardan biri olarak gösterilmektedir
1818 yılının 5 Mayıs günü dönemin Prusya Krallığına ait olan Ren bölgesindeki Tier şehrinde dünyaya gelmiştir Orta gelirli Yahudi kökenli bir ailenin üyesi olan Karl Marx hayatı boyunca ateist olarak yaşamış ve dinler konusunda ciddi eleştiriler yapmıştır Karl Marx’ın babası Heinrich Marx ailesinin eğitim almış tek çocuğuydu Aldığı eğitim ile avukat olan Heinrich Marx aydınlanmacı bir görüşe sahipti ve Yahudilikten Protestan mezhebi olan Lüterciliğe geçiş yapmasına rağmen fazla dini inancı olmayan biriydi Orta düzeyde bir gelir seviyesine sahip olan ailede büyüyen Karl Marx 13 yaşına kadar evde babasından eğitim almıştır Bu yaştan sonra babasının bir arkadaşının okuluna kayıt olan Karl Marx 18 yaşına geldiğinde Born Üniversitesi’nde öğrenimine devam etti Ancak ilk senesinden itibaren katıldığı dernek ve gruplarda siyasi konulara girmesi ve kavgalara karışması nedeni ile babası tarafından Berlin Üniversitesi’ne gönderildi Burada babasının isteği ile Hukuk Bölümünde okumaya başlayan Karl Marx felsefe tutusunu dizginleyemiyordu Bu sebeple özellikle Alman filozof Hegel düşüncelerini savunan gruplara üye oldu
Bu sayede radikal düşünceli gruplar ile tanışma düşüncelerini duyma fırsatı buldu Üniversite öğreniminden sonra Doktora tezi olarak din felsefesinde hazırladığı Demokritos’çu ve Epikür'cü Doğa Felsefeleri Arasında Fark isimli tezini tamamladı ancak Berlin Üniversitesi’nin muhafazakar yapısı nedeni ile kabul görmedi ve Jena Üniversitesine gönderdi Akademik kariyerini devam ettirmeyi düşünürken liberal ve radikal düşüncelere karşı artan otoritenin gücüne karşı çıkmak için radikal söylemleri olan bir Rheinische Zeitung gazetesinde yazmaya başladı Köln’de yayımlanan gazetede sosyalizm konusundaki ilk düşüncelerini yazmış ve siyasi ekonomik görüşünü oluşturmaya başlamıştır 1843 yılında komün hayatı sürülen Fransa’ya gazetecelik yapmak için gitti burada yazılarında görüşlerini netleştirmeye başlayan Karl Marx hayatı boyunca arkadaşlık ve fikir birliği kuracağı Fransız sosyalist Friedrich Engels ile tanıştı Bu dönemde Marx çalışmalarını siyasal ekonomi ve siyasal iktisat üzerine yoğunlaştırdı Komünist düşüncesinin temellerini ve Marksist düşüncesinin temellerini attığı yıllar oldu
Bu dönemde birkaç gazetede yazılar yazan Marx Prusya kralının isteği üzerine Fransa’dan sürüldü Buradan Belçikaya giden Marx politik konularda yazı yazmayacağı söz vermek zorunda kalmıştır Arkadaşı Engels ile Birleşik Krallık da bulunan sosyalist hareketi görmek ve fikir almak için Birleşik Krallığa gittiler Burada Londra ve Manchester'da çalışma fırsatı bulan Marx ve Engels Tarihsel Materyalizm konusuna eğildiler Bu konuda çıkarttıkları kitapta sansüre uğradı ve yayımdan kaldırıldı Tekrar Belçika’ya dönen Marx ve Engels 1848 yılında yayımlanan en önemli eseri olan Komünist Manifestoyu yazdılar Bu dönemde Fransa’da meydana gelen 1848 devrimi sonucunda Belçika’da da devrim yapma hazırlığında olduğu düşünülen Marx Fransa’ya kaçmak zorunda kaldı Paris’te kaldığı dönemde Komünist Birliği buraya taşımıştı Ancak devrimin Almanya’da da gerçekleşmesini istediğinden Köln’e giderek çalışmalara başladı El ilaları bastıran ve günlük bir gazete çıkartmaya başlayan Marx Almanya’da gelişen parlamento değişikliği nedeni ile Paris’e gitmek zorunda kaldı Burada da yaşanan karşı devrim ve kolera salgını nedeni ile Londra’ya iltica etmek zorunda kaldı Hayatının geri kalanını burada saklanarak geçirmek zorunda kalan Marx birçok çalışma yaptı ve düşüncelerini temellendirdi
Paris
Karl Marx 1843’te Paris’e taşınarak radikal bir gazetenin editörlüğünü yapmaya başladı Bu gazete de kapatıldıktan sonra radikal alman gazetesi için yazmaya başladı 1844'te, Marx, ömür boyu sürecek bir arkadaşlık kuracağı Alman sosyalist Friedrich Engels ile tanıştı 1843 ve 1845 yılları arasında yaptığı incelemeler ve çalışmalar Kapital2in hazırlanmasına yardımcı olmuştur 1844 sonralarında Marksizm ( Marksizm Nedir? ) ana hatları Marx’ın kafasında oturmuştur 1845 yılında Prusya kralının isteği üzerine Fransa Hükümeti Karl Marx’ı ülkeden göndermiş ve gazeteyi kapatmıştır Marx bu olaydan sonra Brüksel’e taşınmıştır
Brüksel
Karl Marx 1845 yılında Engels ile birlikte Çartizm liderlerini görmek için Birleşik Krallığa gittiler Bu yolculuk sırasında Marx çeşitli iktisat kaynaklarını inceleme fırsatı bulmuş oldu Engels ile birlikte alman İdeolojisi kitabını yazdı Kitap Marx hayattayken basılamadı Daha sonra kendi sosyalist felsefesi ve ütopyacı felsefeciler arasındaki farklılıkların anlatan bir çalışma hazırlamaya başladı Bu çalışmalar Komünist Manifesto için bir ön hazırlık oluşmuş oldu Bu sırada Marx gizli olan Adale İçin Birlik ile çalışmalarını sürdürdü 1847 tarihinde Adalet İçin Birlik üyeleri ve işçi sınıfını hedefleyen yeni bir yapılanma oluştu ve bu yapıya Komünist Brik adı verildi Marx ve Engels’ın beraber yazdığı Komünist Manifesto 21 Şubat 1848 yılında basıldı Manifesto, Komünist Birlik ‘in kapitalist toplumu ortadan kaldırıp yerine sosyalist toplumu getirilmesi için proletaryanın yararına göre davranacağını veya hareket edeceğini açıklamaktadır
1848’de Fransa Devrimi oldu ve İkinci Fransa Cumhuriyeti kuruldu Belçika Adalet Bakanlığı Karl Marx’ı işçileri silahlandırdığını ileri sürerek tutuklamak istedi, o da Fransa’ya gitti
Karl Marx
Fransa
Marx, Komünist Birlik’ in merkezini Paris’e aldı ve burada Alman İşçiler Kulübünü kurdu Daha sonra tekrar Köln’e gitti Marx burada günlük bir gazete çıkarmaya başladı 1848 yılında IV Friedrich Wilhelm aracılığı ile ülkeyi terk etmesi yönünde emir aldı ve Londra’ya gitti
Londra
Komünist birlik merkezini buraya taşıdı Birlik o sıralarda Marx'ı ve Sarperİliç’i takip edenler olarak ikiye ayrıldı Marx 1850 tarihinde birlikten ayrıldı
Marx Londra’da işçi sınıfın devrim çalışmalarıyla çok yakından ilgilendi O dönemlerde Engels ve Marx ABD, güney Afrika, Birleşik Krallık, Prusya ve Avusturya ülkelerinde gazetelere yazmaya başladırlar Bu gazeteler arasında en çok New York Daily Tribune gazetesi ile geniş kitlelere ulaşıyorlardı Gazetede yazdığı kölelik karşıtı yazıları nedeni ile gazeteden ayrılmaya zorlandı
1857 yılında başlayan ABD ekonomik krizi tüm dünyaya yayıldı ve bu olayla Karl Marx ekonomi çalışmalarına geri döndü Çalışmalarının aynı sıra da işçi hareketlerine katıldı 1864 yılında Uluslararası İşçiler Derneği'nin kurucuları arasında yerini aldı Hastalığı ortaya çıktı ve çalışmaları yavaşladı Karısı 1881 yılında öldü Karl Marx kendisini uzun zaman hasta kalmasına neden olan nezleye yakalandı 14 Mart 1883 yılında Londra’da öldü Karl Marx hayatı boyunca kötü şartlarda yaşadı, 7 çocukları oldu fakat yaşam koşulları nedeni ile 3’ü yaşamına devam edebildi Takip edilememek için genellikle takma isimler kullandı Eleştirel yöntemlerin büyük düşünürü olarak tarihe geçmiştir Hayatı boyunca yazdığı eserlerden anlaşıldığı kadarı ile en çok George Wilhelm Friedrich Hegel’den, Adam Smith’den, David Ricardo'dan, JeanJacques Rousseau ‘dan, Friedrich Engels’den etkilendiği anlaşılmaktadır
Vefatı
Londra’da oldukça kötü şartlarda yaşamak zorunda kalan Karl Marx ve eşi Jenny von Westphalen'ın yedi çocukları olsa da sadece üçü yetişkin yaşa ulaşabildi 1881 yılının aralık ayında vefat edenen eşinin ardından yakalandığı üst solunum yolu enfeksiyonu geçmek bilmemişti Sonrasında bronşit olan ve bitkin bir şekilde yatmak zorunda kalan Karl Marx 1883 yılında Londra’da vefat etti Highgate Mezarlığı’na defnedilen Marx’ın cenazesine sadece 10 kişi katılmıştır Ailesi ve çok yakın arkadaşı olan Engels dışında kimse yoktu Karl Marx için oldukça mütevazi bir mezar yapılmıştı Ancak düşüncesinin zaman içerisinde yayılması ile 1954 yılında anıtsal bir mezarın yapılması mümkün oldu
Politik ve Ekonomik Görüşü
Karl Marx ortaya attığı düşüncesinde meta fetişizmine insanın kendi el emeği ile yabancılaşması sonucun varıldığını söylemektedir Kapitalizmin insan emeğini bir meta gibi görmesi ve bunun satın almasından bahseder Bu süreçte işçi yani proletarya emeğinden yabancılaşır ve onu para karşılığı satar İlk dönemde mal alım satımını gerçekleştiren tüccarların yerine kapitalist sistemde burjuvaların direkt insan emeğini satın almasından bahseder Bu sayede sistemin devamlılığı sağlanmış ve üretim malları ile teknoloji sahibi küçük bir grubun zenginleşmesi mümkün olmuştur Karl Marx tüccar kapitalistler ile endüstriyel kapitalistlerin farklı olduğunu savunur Tüccar kapitalistler bir malı bir piyasadan belirli bir fiyata alırlar Sonrasında başka bir piyasada farklı bir fiyata satarlar Bu süreçte oluşan fazlaya da arbitraj dendi Endüstriyel kapitalistlerin durumunu ise farklı şekilde açıklamıştır Bir fabrikada girdi maliyetinin bir birim değeri ile çıkış fiyatı değeri arasında bir fark olduğunu söyler Oluşan bu farkın işçinin emeğinden kaynaklandığını söyler ve buna artı değer der Kapitalistlerin zenginliğinin en büyük payının bu artık değer olduğunu savunur
Karl Marx’ın Hayatı Boyunca Yaptığı Çalışmalar Kitaplar
Marx hayatı boyunca birçok gazetede yazmıştır Burada yazdığı makaleler ile fikirlerinin oluşmasını ve yayılmasını sağlamıştır Bunun yanında öğrenim döneminde hazırladığı tezlerde büyük öneme sahiptir 1844 yılında yazdığı El Yazmaları düşüncelerini anlattığı önemli bir eserdir Ancak Karl Marx 1848 yılında yayımlanan Komünist Manifesto ve 1867 yılında ilk cildi yayımlanan Das Kapital eserleri ile fikirlerini net olarak anlatmıştır Bu eserlerinden Komünist Manifesto birçok siyasi partinin programı olmuştur Birçok siyasi düşüncenin ve derneğin eylem planı olmuştur Vefatından sonra 1885 yılında ikinci cildi yayımlanan Das Kapital’in üçüncü cildi Engels tarafından Marx’ın taslaklarına uygun olarak 1894 yılında yayımlanmıştır Bunun yanında 1910 yılında Kautsky tarafından yayımlanan Artı Değer Teorileri isimli eser Marx’ın el yazmalarından oluşturulmuştur
Grundrisse
1857’de emek, özel mülkiyet, dış ticaret hakkında notlar yazdı Bu çalışmalar 1939 yılında Siyasal İktisadın Eleştirisinin Ana Hatları isminde basıldı
ArtıDeğer Teorileri
Bu teoriler Karl Marx’ın Ocak 18621863 yıllarındaki yazılarından oluşur Kitap artıdeğer kavramı hakkındaki teorileri inceler, servet oluşumu ile ilgili görüşleri eleştirmektedir ArtıDeğer Teorileri kitabı ilk detayı eserlerden biri olarak kabul görmektedir
Kapital 1Cilt
Karl Marx’ın 1867 yılında, kapitalist üretim sürecini incelediği Kapital'in ilk cildi yayımlanmıştır İkinci ve üçüncü ciltleri için çalışmalar yapış olsa da bu ciltler Marx öldükten sonra Engels tarafından yayımlanabilmiştir Bu ciltte emek değer teorisi detaylı şekilde analiz edilmiştir Marx modern kapitalist üretim sürecinde emeğin yabancılaşma durumunu Hodgskin'in ortaya attığını aktarmaktadır Eserin ilk cildinde, artı değer ve sömürü kavramlarını kapsamlı olarak açıklanmaya çalışılmıştır 1871’de eserin birinci baskısı tamamen satılmıştır
Karl Marx Kimdir
Kapital II ve III Ciltler
Eserin kinci ve üçüncü ciltleri Marx'ın ölümünden sonra Engels’in desteği ile bastırıldı
Kapital II: Sermayenin Dolaşım Süreci
Kapital III Cilt: Bir Bütün Olarak Kapitalist Üretim Süreci
Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni
Karl Marx 8 Mart 1881 yılında Vera Zasuliç'e bir mektup gönderdi, mektubunda komünizmi inşa etme düşüncelerini dile getirdi Vera Zasulich'e gönderdiği bu mektupta kapitalist sistemdeki üreticinin üretim araçlarından kesinlikle ayrılmasının gerektiğini de vurgulamaktadır ‘Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni’ isimli kitap 1884 yılında basıldı
Gotha Programı'nın Eleştirisi
1875 yılında yayımlanan Gotha Programı'nın Eleştirisi eseri devrim stratejisi, kapitalizmden komünizme geçiş ve işçi sınıfı partisi konularını incelemektedir
Fransa'da İç Savaş
Fransa'da İç Savaş Karl Marx’ın Enternasyonal'in genel kuruluna göndermek için yazdığı bir eserdir 1871'de yazılan bir kitaptır Kitap Haziran 1871 yılında basılmış, 1872 yılında da pek çok dile çevrilmiş ve Avrupa ve ABD`de de yayımlanmıştır
Birinci Enternasyonel
Karl Marx 1864 yılında Birinci Enternasyonel 'e katıldı Bu katılım sonrasında kısa süre sonra da yönetimine geçmesine karar verildi Marx birinci Enternasyonel’de , Mikhail Bakunin'in öncülündeki anarşist kanat ile mücadelede oldu ve 1872 yılında yapılan Birinci Enternasyonel'in dördüncü kongresinde Bakunin'in Marx'ın fikirlerini otoriterolarak adlandırması iki grup arasında büyük çekişmeler olmasına neden oldu, olaylar sonrasında Bakunin kongreden ihraç edildi Ama bu olayların yanı sıra 1872 yılında örgüt merkezinin Londra'dan New York'a taşınması Enternasyonel'in büyük oranda güç kaybetmesine sebep oldu
Devrim ve Ekonomik Kriz İlişkisi
1848 ile 1849 yıllarındaki devrimler Marx ve Engels için deneyim oldu 1848 yılı sonrasında Marx ve Engels yeni bir ekonomik çökme meydana gelmeden yeni bir devrimci ayaklanmanın da meydana gelemeyeceğini düşünmeye başladılar 1852 yılında ABD'de meydana gelen ekonomik çöküntü Marx ve Engels'in aklına ABD’de bir devrimci ayaklanmanın olup olamayacağı olasılığını getirdi 1857 Paniği olarak tarihe geçen büyük ekonomik kriz sadece ABD'de yaşanmayıp, ABD ile birlikte tüm dünyayı sardı 1857 Paniği yaşanan ilk küresel ekonomik krizdi