Kaside nedir özellikleri nelerdir

Kaside nedir özellikleri nelerdir
Kaside Nedir,Kasidenin Özellikleri, Kasidenin Bölümleri,kaside örnekleri,kaside nazım şekli hakkında data

Kasideler, genelde birini övmek yada kötülemek amacıyla yazılan şiirler, daha çok din ve devlet büyüklerini övmek nedeniyle yazılan an edebiyatı şiirlerdir Kaside şairlerine kasidegü (kaside söyleyen), kasidesera ya da kasideperdaz (kaside yazan) denir Fazla katı bir kalıpla yazılan kasideler 6 bölümden oluşur

Türk edebiyatında 13 yüzyılda kullanılmaya başlanır Nazım birimi beyittir Beyit sayısı 3399 arasında değişir Kasidenin birincil beyitine matla denir Şair kasidesi içinde matlayı yeniden ederse tecdidi matla denir Matlayı birdenbire fazla her yerde ederse bu zatül metali ya da zül metalidir Kasidenin son beyitine makta , şairin mahlasının bulunduğu beyite taç beyit denir Kasidenin en hoş beyiti beytül kasid olarak isimlendirilir

Kasideler birini methetmek ya da kötülemek için yazılan şiirlerdirşeklindeki betimleme,bunun nazım şekli yok de nazım türü olduğunu ortaya çıkartırOysa kaside adı şiirin nazım şekliyle alakalı bir durumdurBu açıdan bakıldığında kasideleri belirli bölümlerden oluşan ve gazellerden daha uzun yazılan emin bir kafiye örgüsü olan(aa ba ca da)nazım şeklidir diye ifade etmek daha içten olacaktır Kasideyi iltifat ve hiciv şiiri olarak tanımlarsak iltifat ve yerginin yapıldığı ayrı nazım şekilleriyle yazılmış tüm şiirleri bu gruba dahil etmemiz gerekirMesela şair gazelinde bir kişiyi övdü ise onun da kaside olduğunu bahis etmemiz gerekir ancak bu da bizi açmaza sürüklerAynı şekilde bütün hicviyeleri kaside olarak adlandırmamız gerekirMesela Ziya paşanın meşhur terkibbendlerini(erbâbı kemâli çekemez nâkıs olanlar,rencîde olur dîdei huffâş ziyâdan) kaside olarak kabul etmemiz gerekir Kasidelerde her hâlükarda övgü ya da taşlama olacak şartı yokturMeselâ şair bahariyye içinde ayrıntılarıyla baharın güzelliklerinden bahsetmişse bunun içinde övgü ve yergi aramak manâsız olacaktırÖzellikle İstanbul'dan uzak kalan şairlerin anlarındaki kasidelerde bir devlet büyüğünü övmekten ziyade bu tür övgü dışı konuların anlatıldığı eğer incelenirse görülecektir Benzer hatalar gazel için de yapılmaktadırGazel bayan aşk şarap konulu şiirler çağrıda bulunmak değildirGazel bir nazım şeklidirEn az 3 beyittirBeyit sayısı kasideler değin pozitif değildir3 beyitten az olan gazellere nâbitmiş gazel denirYani yarım kalmış

Kasidenin Bölümleri

1 Nesip (Teşbib)
2 Girizgah
3 Methiye
4 Tegazzül
5 Fahriye
6 Tac
7 Dua

Kasideler, daha çok din ve devlet büyüklerini övmek nedeniyle yazılan şiirlerdir Kaside şairlerine kasidegü (kaside söyleyen), kasidesera ya da kasideperdaz (kaside yazan) denir Fazla katı bir kalıpla yazılan kasideler, 6 bölümden oluşur

Kasidenin Bölümleri
Birinci birim 1520 beyitliktir Bu ilk bölüme, aşıkane duygular yer alıyorsa nesib, bahar, doğa, bayram gibi konulara değiniliyorsa teşbib adı verilir
İkinci birim girizgah veya girizdir Genelde tek beyitten oluşur ve burada şair medhiyeye (övgüye) geçeceğini bildirir Girizgah konuya yerinde ve nükteli olmalıdır
Üçüncü birim medhiyedir Bu bölümde belli başlı konu anlatılır Beyit sayısı konuya ve şaire tarafından değişen medhiye bölümü kasidenin en sanatlı beyitlerini içerir
Kasidenin dördüncü bölümü tegazzüldür Tegazzül, 512 beyit arasında değişir Kasidenin başında veya sonunda yer alabilir Bu birim her kasidede bulunmayabilir
Beşinci birim fahriyedir Şair bu bölümde de kendisini över
Kasidenin son bölümü duadır Bu bölümde önceki beyitlerde övgüsü yapılan birey için dua edilir
Kasideler, nesib bölümünde ele alınan konuya göre göre kasidei bahariyye, kasidei ramazaniyye, kasidei hammamiyye olarak adlandırılır Uyaklarına tarafından r harfi ile bitiyorsa kasidei raiyye, l harfiyle bitiyorsa kasidei lamiyye, m harfiyle bitiyorsa kasidei mimiyye diye anlandırılır Rediflerine kadar de, tevhid, münacaat, methiye diye bölümlenir Kasidenin en hoş beyiti beytül kasidedir Şairin adının geçtiği beyite ise tac beyit denir



*