Kayaç Türleri Nelerdir,
Kayaçların özellikleri nelerdir
Kayaç Türleri Ve Özellikleri Hakkında Veri
Kayaçlar minerallerin doğal olarak bir araya gelmesiyle oluşan katı birikintilerdirKayaçlar, mineral yapılarına, kimyasal bileşenlerine, barındırdığı bileşenlerin dokularına ve oluşumuna neden olan etmenlere kadar sınıflandırılmaktadır
Kayçların üç ana kayaç türü vardır; Bunlar püskürük, tortul ve değişim kayaçlarıdır Bu sınıflandırmada daha fazla parçacıkların büyüklükleri esas alınmıştır Bir kayacın başka bir kayaca dönüşümü, kayaç döngüsü adı verilen bir jeolojik modelle gösterilmektedir
Püskürük kayaçlar
Püskürük kayaçlar, erimiş magmanın soğuyarak sertleşmesiyle oluşan kayaç türlerinin genel adı olup iç püskürük ve dış püskürük almak üzere iki daha aşağı dala ayrılmaktadır İç püskürük kayaçları, magmanın yerin aşağı ağır ağır soğuyarak taşlaşması sonucunda oluşmuştur Bu kayaçlar aralarında siyenit, diorit, gabro ve kimi yollarda küp biçiminde doğranarak sıra sıra döşenen granit taşı yer alır Dış püskürük kayaçları ise, magmanın yeryüzüne çıkması ve orada bir anda soğumasıyla oluşan daha az dirençli kayaçlardır Bu nesil kayaçlar arasında ponza, bazalt, andezit ve volkan camı yer alır
Tortul kayaçlar
Su ve yel yeryüzünü d ştirebilir Bu kuvvetler, kayaçları kırarak, küçük parçalara ayırır Bu partiküller ayrı yerlerde yerleşirler Buralarda, ufak parçacıklar toparlanarak, basınç altında çimentolaşıp daha büyük kayaçları meydana getirirler Bu kayaçlar, genel olarak suda oluşur ve magmatik kayaçlardan daha yumuşaktırlar Tortul kayaçlar, birçok tabakaları meydana getirir ve fosilce zengindir Tortul kayaçlar bütün yeryuvarının %5'ini, yer kabuğunun ise yüzde 75'ini meydana getirir Tortul kayaçların yüzde 95'i suda oluşmuştur
Tortul kayaçların kırıntılı, organik ve kimyasal elde etmek üzere üç tipi vardır
Kırıntılı tortul kayaçlar Farklı Alanlara Yönlendirilmiş büyüklükteki taş ve mineral parçalarda karalardaki ve denizlerdeki tortullaşma havzalarını çökelmeleriyle meydana gelen taneli kayaçlardır Öbür boyuttaki taneleri birbirleriyle çimento maddeleriyle birleşmeleri sonucu çimentolu kayaçlar kum taşı, kireç taşı gibi taneleri birbirine bağlayarak madde bulunmadığından çimentosuz tortul kayaçlar oluşur
Kırıntılı tortul kayaçlar tane çapı 2 mm'den büyük ve çakıl, moloz, konglomerakuvarsit, gibi kayaçlardır Tane çapı 0,2 mm'den 0,02 m'ye değin olan kısım aks ondan daha küçükler çoğunlukla mil+kil şeklinde geçer organik tortullar değişik bitki ve hayvan kalıntılarını, uzun süre eşliğinde fosilleşip başkalaşmalarıyla oluşurlar En uzun sürede oluşan kayaçlardan biridir Özellikle bitki fosillerinin oluştuğu alanlarda yoğunlukta olmaktadırlar gibi kayaçlardır 2 mm'den 0,2 mm'ye dek olan kısma kum, girift kum, kumtaşı,
Organik tortul kayaçlar
Bitki ve hayvan kalıntılarının birikmesi sonucunda oluşurSilisli, karbonatlı ve karbonlu organik tortul kayaç türleri vardır
Kimyasal tortul kayaçlar
Dolgun eriyiklerin çökelmesi sonucu meydana gelirler Mağaralardaki sarkıtdikitler, deniz kıyılarındaki kireçli ve demirli oolitler, kapalı göllerin kenarlarındaki tuzlu oluşumları su kaynakları etrafındaki travertenilaç ve oluşumları %35'i kadar kireç taşları oluşturur Kireç taşları yapı taşı, stabilize araç gereç, kireç yapımında ve döşemecilikte, çelik sanayiinde ve sanayiinde kullanılır
Magmatik kayaçlar
Erimiş halde bulunan bir silikat hamuru durumunda olan magmanın yer kabuğunun derinliklerinde ağır ağır ya da yeryüzünde bir anda soğuması ile oluşurlar Bu kayaçlar genelde kristallerde oluşmuş kütle halindeki kayaçlardırBu tür kayaçlar Dünya üstünde çok fazla değildir
Bu kayaçlar magmanın soğuyarak katılaşması sonucu meydana gelirler Yer kabuğunun adeta % 65'ini oluştururlar Kökenlerini magma teşkil ettiğinden bunlara magmatik kayaç ya da katılaşım kayaçları adı verilir
Plutonik kayaçlar (derinlik kayaçları)
Bunlar sadece kayaçların abes kısımlarını dolduran kristallerden oluşmuş, kocaman kristalli kayaçlardır Granit misal verilebilir Magmanın soğuması
ve katılaşması yavaş yavaş meydana geldiği için tam kristalli kayaçlardırKristalleşme dıştan derinlemesine yavaşça devam eder
Volkanik kayaçlar (yüzey kayaçları)
Bu kayaçlara yüzey kayaçları da denir Bunlar sözde kristalli sık sık gözle görülebilen dağıtılmış kristaller, kristal olmayan genelde camsı hamur içinde dağılmış serpilmiş durumda bulunurlar Andezit ve bazalt misal verilebiliriç püskürük ve dış püskürük olarak 2 ye ayrılır iç püskürük:granit,siyanit,diyanit
Damarlı Kayaçlar
Derinlik kayaçları ile yüzey kayaçları arasında bir geçiş safhasını oluşturur Mikro kristallerdir Öteki kayaçların kesik ve çatlaklarında yer alır genelde içeriği silikatlerden oluşur
Değişim kayaçları
Tortul ya da magmatik kayaçların sıcaklık, basınç, gerilme ve kimyasal aktivitesi olan sıvıların etkisiyle değişmeleri, başkalaşımları sonucu oluşurlar Genel Olarak kristallerin şistozite gibi paralel yapılar oluşturmasıyla karakteristiktirler Metomorfizma yer kabuğunda ve yer kabuğunun derinliklerinde hüküm süren fiziksel ve kimyasal şartların etkisiyle kayaçlarda meydana gelen dönüşüm olayıdır Mineraller açıklanmış bir sıcaklık ve basınç aşağı dengelenmiş durumdadırlar Eğer sıcaklık ve basınç değerlerinde bir çoğaltma veya değiştirme olmuşsa mineralde, metamorfoz gerçekeleşmiştir *
Kayaçların özellikleri nelerdir
Kayaç Türleri Ve Özellikleri Hakkında Veri
Kayaçlar minerallerin doğal olarak bir araya gelmesiyle oluşan katı birikintilerdirKayaçlar, mineral yapılarına, kimyasal bileşenlerine, barındırdığı bileşenlerin dokularına ve oluşumuna neden olan etmenlere kadar sınıflandırılmaktadır
Kayçların üç ana kayaç türü vardır; Bunlar püskürük, tortul ve değişim kayaçlarıdır Bu sınıflandırmada daha fazla parçacıkların büyüklükleri esas alınmıştır Bir kayacın başka bir kayaca dönüşümü, kayaç döngüsü adı verilen bir jeolojik modelle gösterilmektedir
Püskürük kayaçlar
Püskürük kayaçlar, erimiş magmanın soğuyarak sertleşmesiyle oluşan kayaç türlerinin genel adı olup iç püskürük ve dış püskürük almak üzere iki daha aşağı dala ayrılmaktadır İç püskürük kayaçları, magmanın yerin aşağı ağır ağır soğuyarak taşlaşması sonucunda oluşmuştur Bu kayaçlar aralarında siyenit, diorit, gabro ve kimi yollarda küp biçiminde doğranarak sıra sıra döşenen granit taşı yer alır Dış püskürük kayaçları ise, magmanın yeryüzüne çıkması ve orada bir anda soğumasıyla oluşan daha az dirençli kayaçlardır Bu nesil kayaçlar arasında ponza, bazalt, andezit ve volkan camı yer alır
Tortul kayaçlar
Su ve yel yeryüzünü d ştirebilir Bu kuvvetler, kayaçları kırarak, küçük parçalara ayırır Bu partiküller ayrı yerlerde yerleşirler Buralarda, ufak parçacıklar toparlanarak, basınç altında çimentolaşıp daha büyük kayaçları meydana getirirler Bu kayaçlar, genel olarak suda oluşur ve magmatik kayaçlardan daha yumuşaktırlar Tortul kayaçlar, birçok tabakaları meydana getirir ve fosilce zengindir Tortul kayaçlar bütün yeryuvarının %5'ini, yer kabuğunun ise yüzde 75'ini meydana getirir Tortul kayaçların yüzde 95'i suda oluşmuştur
Tortul kayaçların kırıntılı, organik ve kimyasal elde etmek üzere üç tipi vardır
Kırıntılı tortul kayaçlar Farklı Alanlara Yönlendirilmiş büyüklükteki taş ve mineral parçalarda karalardaki ve denizlerdeki tortullaşma havzalarını çökelmeleriyle meydana gelen taneli kayaçlardır Öbür boyuttaki taneleri birbirleriyle çimento maddeleriyle birleşmeleri sonucu çimentolu kayaçlar kum taşı, kireç taşı gibi taneleri birbirine bağlayarak madde bulunmadığından çimentosuz tortul kayaçlar oluşur
Kırıntılı tortul kayaçlar tane çapı 2 mm'den büyük ve çakıl, moloz, konglomerakuvarsit, gibi kayaçlardır Tane çapı 0,2 mm'den 0,02 m'ye değin olan kısım aks ondan daha küçükler çoğunlukla mil+kil şeklinde geçer organik tortullar değişik bitki ve hayvan kalıntılarını, uzun süre eşliğinde fosilleşip başkalaşmalarıyla oluşurlar En uzun sürede oluşan kayaçlardan biridir Özellikle bitki fosillerinin oluştuğu alanlarda yoğunlukta olmaktadırlar gibi kayaçlardır 2 mm'den 0,2 mm'ye dek olan kısma kum, girift kum, kumtaşı,
Organik tortul kayaçlar
Bitki ve hayvan kalıntılarının birikmesi sonucunda oluşurSilisli, karbonatlı ve karbonlu organik tortul kayaç türleri vardır
Kimyasal tortul kayaçlar
Dolgun eriyiklerin çökelmesi sonucu meydana gelirler Mağaralardaki sarkıtdikitler, deniz kıyılarındaki kireçli ve demirli oolitler, kapalı göllerin kenarlarındaki tuzlu oluşumları su kaynakları etrafındaki travertenilaç ve oluşumları %35'i kadar kireç taşları oluşturur Kireç taşları yapı taşı, stabilize araç gereç, kireç yapımında ve döşemecilikte, çelik sanayiinde ve sanayiinde kullanılır
Magmatik kayaçlar
Erimiş halde bulunan bir silikat hamuru durumunda olan magmanın yer kabuğunun derinliklerinde ağır ağır ya da yeryüzünde bir anda soğuması ile oluşurlar Bu kayaçlar genelde kristallerde oluşmuş kütle halindeki kayaçlardırBu tür kayaçlar Dünya üstünde çok fazla değildir
Bu kayaçlar magmanın soğuyarak katılaşması sonucu meydana gelirler Yer kabuğunun adeta % 65'ini oluştururlar Kökenlerini magma teşkil ettiğinden bunlara magmatik kayaç ya da katılaşım kayaçları adı verilir
Plutonik kayaçlar (derinlik kayaçları)
Bunlar sadece kayaçların abes kısımlarını dolduran kristallerden oluşmuş, kocaman kristalli kayaçlardır Granit misal verilebilir Magmanın soğuması
ve katılaşması yavaş yavaş meydana geldiği için tam kristalli kayaçlardırKristalleşme dıştan derinlemesine yavaşça devam eder
Volkanik kayaçlar (yüzey kayaçları)
Bu kayaçlara yüzey kayaçları da denir Bunlar sözde kristalli sık sık gözle görülebilen dağıtılmış kristaller, kristal olmayan genelde camsı hamur içinde dağılmış serpilmiş durumda bulunurlar Andezit ve bazalt misal verilebiliriç püskürük ve dış püskürük olarak 2 ye ayrılır iç püskürük:granit,siyanit,diyanit
Damarlı Kayaçlar
Derinlik kayaçları ile yüzey kayaçları arasında bir geçiş safhasını oluşturur Mikro kristallerdir Öteki kayaçların kesik ve çatlaklarında yer alır genelde içeriği silikatlerden oluşur
Değişim kayaçları
Tortul ya da magmatik kayaçların sıcaklık, basınç, gerilme ve kimyasal aktivitesi olan sıvıların etkisiyle değişmeleri, başkalaşımları sonucu oluşurlar Genel Olarak kristallerin şistozite gibi paralel yapılar oluşturmasıyla karakteristiktirler Metomorfizma yer kabuğunda ve yer kabuğunun derinliklerinde hüküm süren fiziksel ve kimyasal şartların etkisiyle kayaçlarda meydana gelen dönüşüm olayıdır Mineraller açıklanmış bir sıcaklık ve basınç aşağı dengelenmiş durumdadırlar Eğer sıcaklık ve basınç değerlerinde bir çoğaltma veya değiştirme olmuşsa mineralde, metamorfoz gerçekeleşmiştir *
