Kaynaştırmada Kaybolan Çocuklar

Kaynaştırmada Kaybolan Çocuklar Kaynaştırma, özel gereksinimli bireylerin, alışılagelmiş eğitim ve öğretim kurumlarında akranlarıyla birlikte özel bir program çerçevesinde eğitim ve öğretim görmelerini karşılayan bir özel eğitim uygulamasıdır Sıradan çocuklar da farklı özelliklere sahip olan çocuklarla yaşamayı, gerektiğinde onlara yardım etmeyi, onların da çoğu üstün özelliklerinin olduğunu ve onları aşağılamamayı öğrenir Özel gereksinimli çocukların irtibat ve tavır becerilerinde genel olarak sınırlılıklar görülür Kaynaştırma uygulamalarında, bu çocukların irtibat ve hitabe becerilerinin gelişmesi açısından oldukça zengin bir etraf sağlanmış olur Model alacağı fazla sayıda akranlarıyla bir arada olacağı için, onlarla daha kolay etkileşim içine girebilecek ve dolayısıyla iletişim ve konuşma becerilerinde artma olacaktır aynı zamanda dostluk ilişkileri gelişerek sosyal gelişimi de desteklenmiş olur Kaynaştırmanın yapıldığı kurumlarda maddesel, sosyal, psikolojik ve personel destek hizmetleri, özel gereksinimli çocuğun gereksinimlerine cevap verebilecek düzeyde olmalıdır Kurumun merenleri, tuvaletleri, sınıftaki oturma düzeni, derslik mevcutları, ses yalıtımı, aydınlatma sistemi gibi maddi düzenlemeler uygun olarak yapılmalı; kaynak oda, dinlenme odası, rehberlik ve psikolojik danışma servisi gibi bölümler bulunmalı; özel eğitim uzmanı, fizyoterapist, dil ve hitabe terapisti, iş ve meşguliyet terapisti, odyolog gibi uzmanlar, kaynaştırmanın yapıldığı kurumlarda devir almalıdır Ayrıca bütün kurum çalışanlarının, diğer öğrencilerin ve ailelerinin özel gereksinimli çocuklar hakkında ayrıntılı bilgilendirilmeleri gerekmektedir Kaynaştırma aracılığıyla eğitimlerine devam eden öğrenciler, yetersizliği olmayan akranlarıyla aynı sınıfta eğitim görmeleri hâlinde açıklanmış bulundukları okulda uygulanan eğitim programını; özel eğitim sınıflarında ise sınıfın türüne tarafından uygulanan eğitim programını peşine düşüp takip etmektedirler Kaynaştırma öğretmeni, çocuğun özel eğitim aldığı kurum veya öğretmenden çocuk hakkında ayrıntılı data almalı ve çocuğun performans düzeyini belirlemeli ve çocuğun takip ettiği programlar esas alınarak eğitim performansı ve ihtiyaçları doğrultusunda BEP hazırlayarak uygulamalıdır Kültürel ve sosyal faaliyet gerektiren ve bireysel özelliklerin gelişimine karşın bütün etkinliklerde aktif olmasını sağlamalıdır Çocuğun bilişsel düzeyine uygun olarak esas derslere katılımını gerçekleştirmelidir Kaynaştırma eğitimi ülkemizde önemsenmekte ve zorunlu tedbirler yasalarla alınmıştır Ülkemizdeki kaynaştırma uygulamaları beraberinde birçok sıkıntıyı taşımasına rağmen, birçok Avrupa ülkesine göre ileride olduğu söylenebilir Mesela Belçika ve İsviçre’de kaynaştırma uygulamalarına yer verilmemekte, engelli bireyler en ince ayrıntısına kadar ayrıştırılmış ortamlarda eğitilmektedir Ülkemizde ise, 2007 yılında toplam 55096 kaynaştırma öğrencisi bayağı sınıflarda eğitim fark etti Kaynaştırma eğitiminde esas sorunların başında çoğunlukla sınıf düzenlerinin ve mevcutlarının kaynaştırmaya yerinde olmaması gelmektedir Bütün zamanlı kaynaştırma raporu olan öğrencilerin gelişimsel özellikleri (zihinsel, sosyal) bakımından kaynaştırmaya uygun olmaması da başlı başına bir sorundur Kaynaştırmaya gönderilecek çocuğun kaynaştırmadan gereği gibi yaralanabilir olması önemli bir unsurdur böylece bütün zamanlı kaynaştırma raporu verilirken ilk olarak çocuğun böyle bir eğitime yerinde olup olmadığı en ince ayrıntısına kadar araştırılmalıdır Burada hatanın faturasını yalnızca RAM çalışanlarına dışlamak da dürüst değildir Çünkü onların da kendilerince çoğu sıkıntıları bulunmaktadır Kaynaştırma uygulamaları hukuki olmasına karşın birçok mektep idarecisi ve hoca özel gereksinimi olan çocukları sınıflarına almamak için diretirler Kimi öğretmen çocukla yeterince ilgilenemeyeceğini, kimi sınıfın düzenini bozacağını, kimi diğer öğrencilere uyum sağlamayacağını, kimi de böyle bir uygulamaya karşısında olduğunu ve böyle bir çocuğu sınıfında bakmak istemediğini belirterek çocuğu geri çevirebilmektedir Kaynaştırma öğretmeni bu işte gönüllü değilse, kaynaştırmanın yarardan çok zararı olabilir Sınıfına özel gereksinimli çocuğu kabul eden hoca özverili olmalı ki, çocuğu gereği gibi kaynaştırabilsin bununla birlikte sınıfındaki kaynaştırma öğrencisi ile ilgili detaylı data sahibi olmalı ve çocuğa neyi, nasıl öğreteceğini araştırıp öğrenmelidir Gönülsüz öğretmenlerin birçoğu, çocuğu bir köşeye oturtur ve hiçbir etkinliğe almaz, diğer çocuklarla etkileşimine destek etmez Bu uygulamanın yararlarına inanan ve bu çocukların gelişimlerine katkı maddesi karşılamak isteyen öğretmenler, çocukla yakından ilgilenir, çocuğu bütün özellikleriyle tanımaya çalışarak, kaynaştırmanın bütün gereklerini yerine getirmeye çalışırlar Kaynaştırma yoluyla eğitimlerine sürekli bireylerin bulunduğu sınıflarda sınıf mevcutları; mektep öncesi eğitim kurumlarında özel eğitime ihtiyacı olan iki bireyin bulunduğu sınıflarda 10, bir bireyin bulunduğu sınıflarda 20 öğrenciyi geçmeyecek şekilde düzenlenir Diğer kademelerdeki eğitim kurumlarında ise sınıf mevcutları; özel eğitime ihtiyacı olan iki bireyin bulunduğu sınıflarda 25, bir bireyin bulunduğu sınıflarda 35 öğrenciyi geçmeyecek şekilde düzenlenir Bir sınıfta benzer engel grubunda maksimum iki öğrenci olabilir Yetersizliği olmayan öğrenciler, istekleri doğrultusunda, çevrelerindeki özel eğitim okullarında açılacak sınıflara kayıt yaptırabilirler Bu sınıfların mevcutları 5’i özel eğitime ihtiyacı olan birey almak üzere mektep öncesi eğitimde maksimum 14, ilköğretim ve ortaöğretimde 20, yaygın eğitimde 10 öğrenciden oluşur Kaynaştırma uygulamaları, (resmiözel) okul öncesi, ilköğretim, orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarında yapılır Kaynaştırma uygulamaları tam zamanlı ve sözde zamanlı olarak yapılmaktadır Tam zamanlı kaynaştırma uygulamalarında çocuk, bireyselleştirilmiş eğitim programı zarfında ve yerinde materyallerle olağan eğitim ve öğretim kurumuna devam eder Sözde zamanlı kaynaştırma uygulamalarında ise, çocuk özel eğitim kurumuna devam eder, oysa bir takım derslere yetersizliği olmayan akranlarıyla birlikte benzer sınıfta veya ders dışı etkinliklere birlikte katılırlar Kaynaştırma yoluyla eğitimlerine devamlı öğrencilerin bulunduğu ilköğretim okullarında bu öğrencileri örgün eğitime hazırlamak amacıyla gerektiğinde hazırlık sınıfları açılabilir Kaynaştırma eğitiminin gereği gibi yapılabilmesi ve çocuklarımınız bu eğitim sürecinde kaybolmadan diğer akranlarıyla bütünleşmesi için sanırım daha fazla zaman gerekecektir Kaynaklar 1 Çetin Özbey, Özel Eğitimde Tedavi ve Terapiler, Yalnızlık Ülkesi, İstanbul, 2008 2 Özel eğitim Hizmetleri Yönetmeliği 3 MEB sayısal verileri​