Kemoterapi tedavisi nasıl gercekleştiriliyor?
Kemoterapi, kimyasal ya da biyolojik maddeleri vucuda vererek yapılan bir tedavidir Burada amac kanser hucrelerinin coğalmasını engellemek Kanser hucresinin DNA sentezi yapmasını ve mitoz bolunmesini durdurmak icin bazı ajanlar kullanılıyor Bunlar hem ağız yoluyla hem de damar yoluyla verilebiliyor Kemoterapi basit bir şey değil Kişinin yaşı, diyabet, tansiyon gibi kansere eşlik eden diğer hastalıkları gibi konuların cok iyi değerlendirilmesi gerekiyor Yani tumorun bulunduğu yer ve hastanın ozelliklerine gore, kemoterapi uygulamasının nasıl olacağı şekilleniyor
Kemoterapi hastalık ilerlemiş dahi olsa iyileşme sağlayabiliyor mu?
İleri evrede dahi, hastalık yayılmış olsa da bazı kanser turlerinde başarı sağlanabiliyor Ozellikle germ hucreli kanser olarak tanımlanan testis kanserlerinde Bu tumorler akciğer ve karaciğere yayılmış dahi olsa kurtarma şansımız cok yuksek Bu cok onemli Testis kanserleri, over kanserlerinin bazı turleri, lenf kanserleri, losemiler de ve bazı sarkomlarda başarı sağlanıyor Bunların dışındaki kanser turlerinde 4 evrede tam kur sağlamak mumkun değil O zaman da amac mumkun olduğu kadar sağ kalımı, hatta hastalıksız sağkalımı artırmak oluyor
Hastanın yaşı tedavinin başarısını etkiliyor mu?
Kemoterapi her yaşta yapılabilmesine karşın cok yaşlı kişiler kırılgan yapılarından dolayı daha fazla etkileniyorlar Ancak yaşlı hastalarda da kemoterapi yapmak mumkun Onemli olan yaşlı hastanın performansı Bunun yanı sıra hastanın kansere eşlik eden farklı hastalıklarının bulunması da ilac uygulamasını kısıtlayıp sonucu etkileyebiliyor
Kemoterapi tedavisinin planlaması neye gore belirleniyor?
Yaptığımız tedavide beklentilerimiz var Başarı oranımızın ne olacağını yaklaşık tahmin edebiliriz Amacımızı en başından belirleriz ‘Hastanın yaşamını mı uzatacağız’, Yaşam kalitesini mi yukselteceğiz’ planlamasını yaparız Hastanın yaşam suresini artırırken, kalitesini duşurmemek icin cok hassas değerlendirmeler yapıyoruz Medikal onkoloji uzmanı olarak bizler aynı zamanda ic hastalıkları uzmanıyız Hastalığını değil, hastayı tedavi ediyoruz, onun icin hastayı bir butun olarak değerlendirmemiz gerekiyor
Kemoterapinin yan etkileri neler?
Kemoterapi sırasında kemik iliğinin baskılanması ile kemik iliğinde uretilen akyuvarların (lokositlerin), alyuvarların (eritrositlerin), trombositlerin sayısı duşuyor Bu da kişinin kendini cok daha yorgun hissetmesine neden oluyor Lokositlerin belirli bir duzeyin altına inmesi de enfeksiyonlara karşı yatkınlığın oluşmasına neden oluyor Bu nedenle hasta takip edilirken tum bu olasılıklar da değerlendiriliyor
Kemoterapi alması gereken hastalarda en fazla karşılaştığımız sorunlardan birisi onyargılar Ancak her hastanın hastalığının farklı olduğunun unutulmaması gerekiyor Her hastaya kullanılan ilaclar ve bunların yan etkileri birbirinden farklıdır Hastaları en fazla etkileyen cevreden duydukları kanser ilaclarının sac doktuğune dair soylemler oluyor Evet, kanser ilaclarının buyuk bir kısmı sac doker ama bu sac da sonradan cıkar Yine bir başka onyargı bulantı ve kusmada oluyor Halbuki bu da yanlış bir yaklaşım ve bunu yenmek gerekiyor
Kemoterapiye bağlı bulantı ve kusmanın onemli bir kısmı da psikolojik oluyor Onyargılar kemoterapiye verilen reaksiyonu artırıyor Bu yuzden biz hastalara cevreden gelen duyumlara kapalı olmalarını oneriyoruz
Anadolu Sağlık Merkezi
Onkolojik Bilimler Koordinatoru
Prof Dr Haluk Onat
Kemoterapi, kimyasal ya da biyolojik maddeleri vucuda vererek yapılan bir tedavidir Burada amac kanser hucrelerinin coğalmasını engellemek Kanser hucresinin DNA sentezi yapmasını ve mitoz bolunmesini durdurmak icin bazı ajanlar kullanılıyor Bunlar hem ağız yoluyla hem de damar yoluyla verilebiliyor Kemoterapi basit bir şey değil Kişinin yaşı, diyabet, tansiyon gibi kansere eşlik eden diğer hastalıkları gibi konuların cok iyi değerlendirilmesi gerekiyor Yani tumorun bulunduğu yer ve hastanın ozelliklerine gore, kemoterapi uygulamasının nasıl olacağı şekilleniyor
Kemoterapi hastalık ilerlemiş dahi olsa iyileşme sağlayabiliyor mu?
İleri evrede dahi, hastalık yayılmış olsa da bazı kanser turlerinde başarı sağlanabiliyor Ozellikle germ hucreli kanser olarak tanımlanan testis kanserlerinde Bu tumorler akciğer ve karaciğere yayılmış dahi olsa kurtarma şansımız cok yuksek Bu cok onemli Testis kanserleri, over kanserlerinin bazı turleri, lenf kanserleri, losemiler de ve bazı sarkomlarda başarı sağlanıyor Bunların dışındaki kanser turlerinde 4 evrede tam kur sağlamak mumkun değil O zaman da amac mumkun olduğu kadar sağ kalımı, hatta hastalıksız sağkalımı artırmak oluyor
Hastanın yaşı tedavinin başarısını etkiliyor mu?
Kemoterapi her yaşta yapılabilmesine karşın cok yaşlı kişiler kırılgan yapılarından dolayı daha fazla etkileniyorlar Ancak yaşlı hastalarda da kemoterapi yapmak mumkun Onemli olan yaşlı hastanın performansı Bunun yanı sıra hastanın kansere eşlik eden farklı hastalıklarının bulunması da ilac uygulamasını kısıtlayıp sonucu etkileyebiliyor
Kemoterapi tedavisinin planlaması neye gore belirleniyor?
Yaptığımız tedavide beklentilerimiz var Başarı oranımızın ne olacağını yaklaşık tahmin edebiliriz Amacımızı en başından belirleriz ‘Hastanın yaşamını mı uzatacağız’, Yaşam kalitesini mi yukselteceğiz’ planlamasını yaparız Hastanın yaşam suresini artırırken, kalitesini duşurmemek icin cok hassas değerlendirmeler yapıyoruz Medikal onkoloji uzmanı olarak bizler aynı zamanda ic hastalıkları uzmanıyız Hastalığını değil, hastayı tedavi ediyoruz, onun icin hastayı bir butun olarak değerlendirmemiz gerekiyor
Kemoterapinin yan etkileri neler?
Kemoterapi sırasında kemik iliğinin baskılanması ile kemik iliğinde uretilen akyuvarların (lokositlerin), alyuvarların (eritrositlerin), trombositlerin sayısı duşuyor Bu da kişinin kendini cok daha yorgun hissetmesine neden oluyor Lokositlerin belirli bir duzeyin altına inmesi de enfeksiyonlara karşı yatkınlığın oluşmasına neden oluyor Bu nedenle hasta takip edilirken tum bu olasılıklar da değerlendiriliyor
Kemoterapi alması gereken hastalarda en fazla karşılaştığımız sorunlardan birisi onyargılar Ancak her hastanın hastalığının farklı olduğunun unutulmaması gerekiyor Her hastaya kullanılan ilaclar ve bunların yan etkileri birbirinden farklıdır Hastaları en fazla etkileyen cevreden duydukları kanser ilaclarının sac doktuğune dair soylemler oluyor Evet, kanser ilaclarının buyuk bir kısmı sac doker ama bu sac da sonradan cıkar Yine bir başka onyargı bulantı ve kusmada oluyor Halbuki bu da yanlış bir yaklaşım ve bunu yenmek gerekiyor
Kemoterapiye bağlı bulantı ve kusmanın onemli bir kısmı da psikolojik oluyor Onyargılar kemoterapiye verilen reaksiyonu artırıyor Bu yuzden biz hastalara cevreden gelen duyumlara kapalı olmalarını oneriyoruz
Anadolu Sağlık Merkezi
Onkolojik Bilimler Koordinatoru
Prof Dr Haluk Onat