Keops Piramidi
Keops Piramidi Nasıl Oluşmuştur
Keops Piramidi Nasıldır
Keops Piramiti (Khufu Piramiti, Buyuk Piramit), gunumuzde Mısır ’ın başkenti Kahire ’nin bir parcası olan Gize ’yi (El Giza) cevreleyen antik “Gize mezar kentinde bulunan uc anıtsal piramitten en eski ve en buyuk olanıdır MO 25512560 yılları civarında yapıldığı sanılan bu anıtsal kompleks, Dunyanın yedi harikasından biri olup, bu yedi harika icinde gunumuze kadar ulaşan tek eserdir, varlığını gunumuze dek hemen hemen tam olarak surdurebilmiş olanıdır
Bu piramidin Mısır firavunu Khufu adına bir anıtsal mezar olarak inşa edildiğine inanılır ve yapımının yaklaşık yirmi yıl surduğu sanılmaktadır 20 yy başlarına dek, yani 3800 yıl boyunca hacmi ve kutlesi bakımından Dunya ’daki en buyuk yapay (insan yapımı) yapı olarak kabul edilmiş ve yukseklik rekoru 4000 yıl boyunca kırılamamıştır Buyuk Piramidin orijinal halinde dış kısmı taş levhalarla kaplıydı Gunumuzde bu kaplama tabakası mevcut değildir Buyuk Piramit ve yapımı ya da inşa tekniği hakkında gunumuzde cok ceşitli varsayımlar bulunmaktadır İnşa tekniği hakkındaki varsayımlardan birine gore yapılan spiral bir rampadan cıkarılan taş bloklar ust uste konuyordu Rampa camur kaplanıyor, sulanıyor ve taş bloklar itilerek kaydırılabiliyordu Bir başka varsayıma gore taş bloklar dev manivelalarla kaldırılıyordu
Buyuk Piramidin icinde uc oda saptanabilmiştir Bunlardan yapının en altındaki oda, muhtemelen bitirilmemiş haldeki, piramitin uzerine inşa edildiği temel kayasının oyulmasıyla oluşturulmuş odadır Sonradan “kral odası ve “kralice odası adları yakıştırılan odalar ise piramidal yapının ust kısmında yer alırlar Buyuk piramit aslında, iki tapınaktan, bu iki tapınağı birbirlerine bağlayan bir yoldan, piramit cevresindeki mastaba adı verilen ceşitli kucuk mezarlardan ve piramitlerden oluşan bir yapılar kompleksinin bir parcasıdır Mısır ’ın Eski İmparatorluk doneminden kaldığı sanılan bu taş eser, doğa koşullarının yıpratıcı etkilerine binlerce yıl karşı koyabilmiş olup, gizemleri bir bir ortaya cıkarılmakla birlikte, henuz tam olarak anlaşılamamış dev bir eser olarak varlığını surdurmektedir
Bircok Mısırbilimciye gore Buyuk Piramit Dorduncu Hanedan ’dan firavun Khufu icin bir mezar olarak ve kimilerine gore 14 ile 20 yıl civarındaki bir sure zarfında inşa edilmiş ve yaklaşık MO 2551 yılında tamamlanmış olmalıdır Kimileri mimarının Khufu ’nun veziri olan Hemon ya da Hemiunu ’nun olduğunu duşunurler Buyuk Piramit ya da Keops Piramidi, yontma taştan yapılma, 138 m yukseklikteki kare tabanlı bir piramittir Bu piramidin orijinal yuksekliğinin 280 Mısır kubiti, yani 146478 m olduğu sanılmaktadır Fakat erozyon ve tepe kısmının yokluğu nedeniyle gunumuzde yuksekliği 13875 m ’dir Taban kenarlarından her biri 23037 m (440 kubit) uzunluktadır Yapılan hesaplamalara gore piramidin kutlesi 59 milyon ton ağırlığında, hacmi ise 2500000 m3 ’tur6 Kimileri bu değerlerden yola cıkarak ve hergun 800 ton taşın yerleştirilebileceğini varsayarak inşaın 20 yıl surmuş olduğunu duşunmektedir
Piramidin ilk kesin olcumleri 18801882 yıllarında Sir Flinders Petrie tarafından yapılmış ve olcumleri “Gize piramitleri ve Tapınakları (Pyramids and Temples of Gizeh) adlı kitabında yayımlamıştırKuzeydoğu taşlarının arasındaki acıklık 05 mm olarak saptanmıştır
Piramidin tabanının dort kenarının birbirlerine, 58 mm ’lik fark gozardı edilirse, eşit olduğu gorulmektedir Taban yatay ve hemen hemen duzdur (tabanın en alcak ve en yuksek noktaları arasındaki fark 21 mm ’yi gecmez Kare tabanın kenarları 4 acısal dakika gozardı edilirse, manyetik kuzey yerine gercek kuzey esas alınıp, tam olarak dort ana yone oturtularak hizalanmıştır ve 12 acısal saniye gozardı edilirse, taban hatasız bir karedir Petrie ’nin olcumlerine ve sonraki calışmalarına gore, orijinal halinde, piramit 280 kubit yuksekliğinde idi ve her bir kenarı 440 kubit uzunluğundaydı Bu oranlar π2 ’ye eşittir ki, bu da 227 ’ye, yani % 005 ’lik fark gozardı edilirse π sayısına denk duşer Bazı Mısırbilimcilere gore bu tesadufi bir sonuc olmayıp, maksatlı olarak tasarlanmış bir orandır
Verner konuya ilişkin olarak şoyle yazıyor: “Eski Mısırlılar π sayısının kesin olarak belirlememişlerse de bunu uygulamada kullandıkları gorulmektedir Piramitleer uzerinde ilk hassas olcumlerde bulunmuş uzman olan Petrie ise şu sonuca varmıştı: “Piramidin yuzeylerinin matamatiksel ilişkileri ve dairesel oranları rastlantıyla acıklanamayacak derecede, o kadar sistemlidir ki, bunların projede ongorulduğunu, yani inşaatcilerin tasarımında mevcut bulunduğunu kabul etmek zorundayız Petrie, daha o zamandan kitabında şoyle yazıyordu: “ Buradan şu sonucu cıkarıyoruz ki dairenin capına bolumunun yaklaşık oranı olan 227 oranını bilmekteydiler Eğimli yuzeylerde eğim birimi olarak seked ’i kullanan eski Mısırlılar bu oranları piramitin eğimleri 51843° ya da 51° 50′ 34″ olan dort dış yuzeyinde de uygulayarak, bu oranları bildiklerini bir kez daha ifade etmiş bulunmaktadırlar
Buyuk Piramit bir ana kayanın uzerine inşa edilmiştir, yapı 23 milyon kirectaşı (kalker) taş bloktan oluşur Bu taş blokların coğu muhtemelen civardaki bir taş ocağından getirilmiş ve kaplamada kullanılan Tura kirectaşı Nil nehrinden taşınmış olmalıdır Piramitte kullanılmış en buyuk taşlar olan “kral odasının granit taşları ise bolgeye 500 milden fazla bir uzaklıkta bulunan Aswan ’dan getirilmiş olup, ağırlıkları 25 ton ile 85 ton arasında değişmektedir Geleneksel olarak eski Mısırlılar taş blokları kayadan cekicle takozlar cakma ve ıslatma yontemlerini kullanarak koparırlardı Kayaya cakılan takozların sayısı artınca taş blok catlayan kayadan koparılırdı Boylece koparılıp kesilen taş bloklar gemilerle Nil Nehri ’nden taşınırdı
Piramidin inşası tamamlanırken yapının dış kısmı eğik yontulmuş, son derece iyi perdahlanmış beyaz kirectaşından kaplama taşlarıyla kaplanmıştır Bunlar yapının yuzeylerine gereken eğimi (eski Mısır'da eğim olcusunu belirten seked birimiyle 5 12 palm) verecek şekilde ozenle kesilmiş ve yerleştirilmiştir Yapının orijinal hali gunumuzdeki gibi değildi MS 1300 yılında meydana gelen buyuk bir deprem, kaplama taşlarının belli bir kısmını yerlerinden etmiş ve duşen taşlar Bahri Sultan AnNasir NasiradDin alHasan tarafından 1356 ’da taşınıp Kahire yakınlarındaki kale ve camilerin yapımında kullanılmıştır Gunumuzde Buyuk Piramidin bu yapılarda kullanılmış sozkonusu taşları halen gorulebilir durumdadırlar Ayrıca, sonraki donemlerde bolgeye gelmiş kaşiflerin raporlarına gore, sonraki cokmelerde de piramitten buyuk taşlar kopmuştu ve bunlar piramidin dibine duşerek bir moloz yığını oluşturmuştu Bu molozlar sonradan kazılar sırasında arkeolojik sit alanının temizlenmesi amacıyla alınıp uzağa atılmıştır
Bununla birlikte kaplama taşlarından piramitin temele yakın kısmlarındaki bazıları varlıklarını gunumuze kadar surdurebilmiştir ,halen gorulebilir durumdadır ve bunlar, piramidin yapımında gosterilen hassas işcilik ve ustalık hakkında yuzyıllarca aktarılagelmiş soylentileri kanıtlamaktadırlar
Petrie hassas calışmalarından sonra piramitin ic kısmı ile kaplama kısmının farklı yonlendirmelere gore duzenlenmiş olduğunu saptadı (fark 193 cm ± 25 cm idi) Bunun uzerine Petrie, yapının ic kısmının inşaının tamamlanılmasından sonra eski Mısırlılar ’ın yapıyı kuzeye yonlendirmede bir hata yaptıklarının farkına varmış oldukları ve kaplama kısmındaki yeni yonlendirme duzenlemesiyle bu hatalarını kapatmaya calışmış olabilecekleri sonucuna vardı
Keops Piramidi Nasıl Oluşmuştur
Keops Piramidi Nasıldır
Keops Piramiti (Khufu Piramiti, Buyuk Piramit), gunumuzde Mısır ’ın başkenti Kahire ’nin bir parcası olan Gize ’yi (El Giza) cevreleyen antik “Gize mezar kentinde bulunan uc anıtsal piramitten en eski ve en buyuk olanıdır MO 25512560 yılları civarında yapıldığı sanılan bu anıtsal kompleks, Dunyanın yedi harikasından biri olup, bu yedi harika icinde gunumuze kadar ulaşan tek eserdir, varlığını gunumuze dek hemen hemen tam olarak surdurebilmiş olanıdır
Bu piramidin Mısır firavunu Khufu adına bir anıtsal mezar olarak inşa edildiğine inanılır ve yapımının yaklaşık yirmi yıl surduğu sanılmaktadır 20 yy başlarına dek, yani 3800 yıl boyunca hacmi ve kutlesi bakımından Dunya ’daki en buyuk yapay (insan yapımı) yapı olarak kabul edilmiş ve yukseklik rekoru 4000 yıl boyunca kırılamamıştır Buyuk Piramidin orijinal halinde dış kısmı taş levhalarla kaplıydı Gunumuzde bu kaplama tabakası mevcut değildir Buyuk Piramit ve yapımı ya da inşa tekniği hakkında gunumuzde cok ceşitli varsayımlar bulunmaktadır İnşa tekniği hakkındaki varsayımlardan birine gore yapılan spiral bir rampadan cıkarılan taş bloklar ust uste konuyordu Rampa camur kaplanıyor, sulanıyor ve taş bloklar itilerek kaydırılabiliyordu Bir başka varsayıma gore taş bloklar dev manivelalarla kaldırılıyordu
Buyuk Piramidin icinde uc oda saptanabilmiştir Bunlardan yapının en altındaki oda, muhtemelen bitirilmemiş haldeki, piramitin uzerine inşa edildiği temel kayasının oyulmasıyla oluşturulmuş odadır Sonradan “kral odası ve “kralice odası adları yakıştırılan odalar ise piramidal yapının ust kısmında yer alırlar Buyuk piramit aslında, iki tapınaktan, bu iki tapınağı birbirlerine bağlayan bir yoldan, piramit cevresindeki mastaba adı verilen ceşitli kucuk mezarlardan ve piramitlerden oluşan bir yapılar kompleksinin bir parcasıdır Mısır ’ın Eski İmparatorluk doneminden kaldığı sanılan bu taş eser, doğa koşullarının yıpratıcı etkilerine binlerce yıl karşı koyabilmiş olup, gizemleri bir bir ortaya cıkarılmakla birlikte, henuz tam olarak anlaşılamamış dev bir eser olarak varlığını surdurmektedir
Bircok Mısırbilimciye gore Buyuk Piramit Dorduncu Hanedan ’dan firavun Khufu icin bir mezar olarak ve kimilerine gore 14 ile 20 yıl civarındaki bir sure zarfında inşa edilmiş ve yaklaşık MO 2551 yılında tamamlanmış olmalıdır Kimileri mimarının Khufu ’nun veziri olan Hemon ya da Hemiunu ’nun olduğunu duşunurler Buyuk Piramit ya da Keops Piramidi, yontma taştan yapılma, 138 m yukseklikteki kare tabanlı bir piramittir Bu piramidin orijinal yuksekliğinin 280 Mısır kubiti, yani 146478 m olduğu sanılmaktadır Fakat erozyon ve tepe kısmının yokluğu nedeniyle gunumuzde yuksekliği 13875 m ’dir Taban kenarlarından her biri 23037 m (440 kubit) uzunluktadır Yapılan hesaplamalara gore piramidin kutlesi 59 milyon ton ağırlığında, hacmi ise 2500000 m3 ’tur6 Kimileri bu değerlerden yola cıkarak ve hergun 800 ton taşın yerleştirilebileceğini varsayarak inşaın 20 yıl surmuş olduğunu duşunmektedir
Piramidin ilk kesin olcumleri 18801882 yıllarında Sir Flinders Petrie tarafından yapılmış ve olcumleri “Gize piramitleri ve Tapınakları (Pyramids and Temples of Gizeh) adlı kitabında yayımlamıştırKuzeydoğu taşlarının arasındaki acıklık 05 mm olarak saptanmıştır
Piramidin tabanının dort kenarının birbirlerine, 58 mm ’lik fark gozardı edilirse, eşit olduğu gorulmektedir Taban yatay ve hemen hemen duzdur (tabanın en alcak ve en yuksek noktaları arasındaki fark 21 mm ’yi gecmez Kare tabanın kenarları 4 acısal dakika gozardı edilirse, manyetik kuzey yerine gercek kuzey esas alınıp, tam olarak dort ana yone oturtularak hizalanmıştır ve 12 acısal saniye gozardı edilirse, taban hatasız bir karedir Petrie ’nin olcumlerine ve sonraki calışmalarına gore, orijinal halinde, piramit 280 kubit yuksekliğinde idi ve her bir kenarı 440 kubit uzunluğundaydı Bu oranlar π2 ’ye eşittir ki, bu da 227 ’ye, yani % 005 ’lik fark gozardı edilirse π sayısına denk duşer Bazı Mısırbilimcilere gore bu tesadufi bir sonuc olmayıp, maksatlı olarak tasarlanmış bir orandır
Verner konuya ilişkin olarak şoyle yazıyor: “Eski Mısırlılar π sayısının kesin olarak belirlememişlerse de bunu uygulamada kullandıkları gorulmektedir Piramitleer uzerinde ilk hassas olcumlerde bulunmuş uzman olan Petrie ise şu sonuca varmıştı: “Piramidin yuzeylerinin matamatiksel ilişkileri ve dairesel oranları rastlantıyla acıklanamayacak derecede, o kadar sistemlidir ki, bunların projede ongorulduğunu, yani inşaatcilerin tasarımında mevcut bulunduğunu kabul etmek zorundayız Petrie, daha o zamandan kitabında şoyle yazıyordu: “ Buradan şu sonucu cıkarıyoruz ki dairenin capına bolumunun yaklaşık oranı olan 227 oranını bilmekteydiler Eğimli yuzeylerde eğim birimi olarak seked ’i kullanan eski Mısırlılar bu oranları piramitin eğimleri 51843° ya da 51° 50′ 34″ olan dort dış yuzeyinde de uygulayarak, bu oranları bildiklerini bir kez daha ifade etmiş bulunmaktadırlar
Buyuk Piramit bir ana kayanın uzerine inşa edilmiştir, yapı 23 milyon kirectaşı (kalker) taş bloktan oluşur Bu taş blokların coğu muhtemelen civardaki bir taş ocağından getirilmiş ve kaplamada kullanılan Tura kirectaşı Nil nehrinden taşınmış olmalıdır Piramitte kullanılmış en buyuk taşlar olan “kral odasının granit taşları ise bolgeye 500 milden fazla bir uzaklıkta bulunan Aswan ’dan getirilmiş olup, ağırlıkları 25 ton ile 85 ton arasında değişmektedir Geleneksel olarak eski Mısırlılar taş blokları kayadan cekicle takozlar cakma ve ıslatma yontemlerini kullanarak koparırlardı Kayaya cakılan takozların sayısı artınca taş blok catlayan kayadan koparılırdı Boylece koparılıp kesilen taş bloklar gemilerle Nil Nehri ’nden taşınırdı
Piramidin inşası tamamlanırken yapının dış kısmı eğik yontulmuş, son derece iyi perdahlanmış beyaz kirectaşından kaplama taşlarıyla kaplanmıştır Bunlar yapının yuzeylerine gereken eğimi (eski Mısır'da eğim olcusunu belirten seked birimiyle 5 12 palm) verecek şekilde ozenle kesilmiş ve yerleştirilmiştir Yapının orijinal hali gunumuzdeki gibi değildi MS 1300 yılında meydana gelen buyuk bir deprem, kaplama taşlarının belli bir kısmını yerlerinden etmiş ve duşen taşlar Bahri Sultan AnNasir NasiradDin alHasan tarafından 1356 ’da taşınıp Kahire yakınlarındaki kale ve camilerin yapımında kullanılmıştır Gunumuzde Buyuk Piramidin bu yapılarda kullanılmış sozkonusu taşları halen gorulebilir durumdadırlar Ayrıca, sonraki donemlerde bolgeye gelmiş kaşiflerin raporlarına gore, sonraki cokmelerde de piramitten buyuk taşlar kopmuştu ve bunlar piramidin dibine duşerek bir moloz yığını oluşturmuştu Bu molozlar sonradan kazılar sırasında arkeolojik sit alanının temizlenmesi amacıyla alınıp uzağa atılmıştır
Bununla birlikte kaplama taşlarından piramitin temele yakın kısmlarındaki bazıları varlıklarını gunumuze kadar surdurebilmiştir ,halen gorulebilir durumdadır ve bunlar, piramidin yapımında gosterilen hassas işcilik ve ustalık hakkında yuzyıllarca aktarılagelmiş soylentileri kanıtlamaktadırlar
Petrie hassas calışmalarından sonra piramitin ic kısmı ile kaplama kısmının farklı yonlendirmelere gore duzenlenmiş olduğunu saptadı (fark 193 cm ± 25 cm idi) Bunun uzerine Petrie, yapının ic kısmının inşaının tamamlanılmasından sonra eski Mısırlılar ’ın yapıyı kuzeye yonlendirmede bir hata yaptıklarının farkına varmış oldukları ve kaplama kısmındaki yeni yonlendirme duzenlemesiyle bu hatalarını kapatmaya calışmış olabilecekleri sonucuna vardı