Kıkırdak hasarına kök hücre çözümü
Obezitedeki artış ve nüfusun yaşlanmasına bağlı olarak her geçen gün daha fazla kişi kıkırdak hasarı rahatsızlığı yaşıyor. Kıkırdak hasarının tedavisinde ise bedende öbür hücrelere dönüşebilme kapasitesine sahip kök hücreler ile yapılan uygulama değerli bir yer tutuyor. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Gökhan Meriç, “Kıkırdak hasarına bağlı ağrı ve hareket kısıtlılığı olan hastaların şikayetlerinin azaltılmasında kök hücre uygulaması ile başarılı sonuçlar elde ediliyor. Bu uygulama, bilhassa kıkırdak üzere kendini yenileme özelliği olmayan dokuların onarılmasına imkan tanıyor. Tedavinin başarılı olmasında gerçek hasta seçiminin yanı sıra kök hücrelerin uygun ve emniyetli tekniklerle elde edilmesi de önemli” dedi
Halk ortasında kireçlenme olarak bilinen kıkırdak hasarı epey sık görülen bir rahatsızlık. Kıkırdak hasarı 45 yaş üstü yetişkinlerin %19’unu ve 60 yaş üstü bireylerin %37’sini etkiliyor. Kıkırdak hasarı en çok diz eklemini tutuyor ve diz ekleminde ağrı, şişlik ve eklem hareketlerinde kısıtlama en yaygın görülen şikayetler ortasında yer alıyor. Kıkırdak hasarı birçok vakit ilerleyerek hastaların günlük hayatlarında önemli ağrıya ve ömür kalitesinin düşmesine sebep oluyor. Obezitedeki artış ve nüfusun yaşlanmasına bağlı olarak her geçen gün daha fazla sayıda kişi bu rahatsızlıktan dolayı ağrı çekiyor.
Kıkırdak dokusu, damarı olmayan ve kanla beslenmeyen bir bölge olduğundan üzerinde hasarlanma meydana geldiğinde geri döndürülemeyen kayıplar oluşabiliyor. Fazla kilo nedeniyle çok yük binmesi, uzun mühlet birebir konumda oturmak ve hareket azlığı üzere etkenler kıkırdak zedelenmesine neden oluyor ve bu zedelenmenin sebep olduğu ağrı nedeniyle kişinin hareketleri kısıtlanabiliyor.
Kıkırdak hasarının tedavisinde ise birçok yol bulunuyor. Bu prosedürler ortasında bilhassa ameliyat için erken periyotta olan yahut ameliyat olmak istemeyen hastalar için kök hücre uygulaması yer alıyor.
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Gökhan Meriç, kıkırdak hasarında kök hücre uygulamaları üzerine son yıllarda birçok klinik çalışma yapıldığını belirterek “Kıkırdak aşınmasının erken devrinde yani 2’nci ve 3’üncü evre üzere erken basamaklardaki hastalarda kök hücre tedavisi ile tesirli sonuçlar alınabiliyor. Kıkırdak harabiyeti nedeniyle ağrısı olan ve ağrı kesicilerle yahut fizik tedavi ile sonuç alınamayan hastalarda cerrahi tedaviye ihtiyacı azaltmak yahut ötelemek için uyguladığımız kök hücre ile yapılan çalışmalarda uzun mühlet tesirli olduğunu görüyoruz” dedi.
Kök hücre kaynakları nelerdir?
Kök hücrelerin bedende öbür tip hücrelere dönüşebilme özelliğine sahip ana hücreler olduğunu tabir eden Meriç, “Pratikte kök hücreler en sık olarak kemik iliğinden ve yağ dokusundan elde edilir. Leğen kemiği ve göbek yağı çok sayıda kök hücrenin alınabileceği kaynaklardır ve hafif bir sedasyon ve lokal anestezi ile hastalar büsbütün uyutulmadan iğne ile alınan bu kök hücreleri ayrıştırma süreçleri sonrasında hasarlı bölgelere uygulanır. Bu süreç yaklaşık 20-30 dakika sürer. Kök hücreler tıpkı vakitte ağrıdan sorumlu inflamasyonu ve ağrı kesici tesire sahip proteinler ve hasarlı dokunun tekrar gelişmesini sağlayan hücresel eserlere sahip” formunda konuştu. Kemik iliği ve göbek yağının farklı özellikleri olduğunu belirten Prof. Dr. Gökhan Meriç yağ dokusunun kemik iliğine nazaran çok daha fazla sayıda kök hücre ihtiva ettiğini ve kıkırdak aşınması nedeniyle diz içine yapılan enjeksiyonların karşılaştırıldığı bir çalışmada yağ dokusundan elde edilen kök hücrenin hastaların ağrıların azaltılması ve hareketin artırılmasında PRP, kemik iliği kaynaklı kök hücre ve hyaluronik asitten daha tesirli olduğunu gösterdiğini söyledi.
“Hasta seçimi ve hakikat teknik önemli”
Kişinin kendi bedeninden elde edilen kök hücrenin uygulamasında maksadın dokunun hasarlanma sürecinin yavaşlatılması, ağrı azaltılarak hareketin tekrar kazanılması olduğuna dikkat çeken Meriç, şöyle devam etti: “Kök hücre uygulamasında hastalar en çok hasarlı kıkırdağın kendini yenileyip yenilemediğini merak ediyor. Bu hususta yapılan çalışmalar, kök hücre uygulaması sonrasında çekilen MR görüntülemelerinde uygulama öncesine nazaran hastaların kıkırdak volümünde artış tespit edildiği gösteriyor ve bu hayli umut verici. Fakat yeni bir tedavi olduğu için daha fazla bilgiye muhtaçlık var. Tedavinin muvaffakiyetini artıran ana etmenlerin başında uygun teknikle fazla sayıda faal kök hücrenin elde edilmesi ve gerçek hasta seçimi geliyor. Müdahale gerektirecek durumlarda kök hücre kapalı yahut açık müdahalenin yerini tutmaz lakin müdahale ile birlikte yapılan kök hücre uygulamaları tedavinin muvaffakiyetini artırıyor.” (BSHA)