Kıl Dönmesi

Kıl dönmesi, kılların kuyruk sokumu ve arada bir göbekte deri altına geçip yara, abse ve fistül oluşturmasıdır Kıl dönmesi, yani DERMOİD KİST ya da PİLONİDAL SİNÜS, deri altı kıl yuvası demektir Sırt ve yeniden dökülen kılların kuyruk sokumundaki iki vahşi et aralarında, kıllı ve terli oluğa takılıp sürtünmelerle oluğun en dibindeki ter bezi deliklerinden vida gibi dönerek deri altı yağ dokusu içine hissettirmeden girmesi, labirentler açması, peşinden labirentlere giren bakterin de katkısı ile etrafı iltihaplandırması; cerahatlı veya kanlı, pis kokulu akıntılar ve abseler oluşturmasıdır Sert büro koltuklarında ve bilgisayar başında, bilhassa kaykılık pozisyonda uzun süre oturanlarda veya uzun vakit jip sürenlerde ya da uzun vakit otobüs yolculukları yapanlarda daha sık olur Kıl dönmesi 16 ila 30 yaş arası kıllı ve gürbüz, genç erkeklerde, ara sıra de genç bayanlarda oluşur Oluş şekline gelince; kıllar yılan derisindeki gibi yivli ya da pullu olup, rahat ve sıkışık ya da sürtünmeli ortamlarda kıpırdandıkça tek yönde ilerler Saç telini iki parmak ile tutup hafifçe oğuşturunca bu hareketi açıkça bakmak mümkündür Benzer şekilde iki barbar et arasındaki herhangi bir özgürlük kıl, sürtünme, itelenme ve dönme mekaniği ile oluğun dibine doğru hareket eder Hiperkeratoz ve aşırı terleme nedeni ile genişlemiş bir ter bezi ağzından deri içine girebilir, peşinden diğer bir kıl geçebilir Artan Bir Şekilde bu minik ağız, kılların minik zorlaması ile genişler, cilt hücreleri ter bezinin ve deliğin içine dürüst yürür ve deliklerin iç yüzeyi cilt epiteli ile döşenerek ufak bir tünel oluşur ve peşpeşe kılların buraya girmesi kolaylaşır Uzun saç kılları bile girebilir Bazan bir kaç kıl girdikten sonra tünel girişi iyileşip kapanabilir Lakin tünel içindeki kılların ve bakterilerin cilt altında derinlere doğru ilerlemesi ve iltihaplanmalar devam eder Günün birinde mutlaka abseleşme ve fistülleşme olur Fistül ağızlarının % 78 i oluğun sol kenarında ve % 82 si kıl antre deliklerinin yukarı tarafında yer alır Kıl dönmesinde Kuyruk Sokumu Neden Seçim Nedeni? Kuyruk sokumunu tercih nedeninde 1 kuram; sırttan dökülen kılların barbar etler nedeni ile oluşan derin olukta birikmesi; iki vahşi etin birbirine veya oturulan zemine veya sert ve sıcacık giysilere sürtünmesi ile kılların yürüyebilmesi; kapalı ortam nedeni ile oluktaki cildin incelmesi ve kolay delinip tahriş olması ve sert kuyruk kemiğinin baskısı nedeni kılların daha da basit ilerlemesidir 2 kuram; insan vücuduna esas rahmindeyken cilt elbisesi, pelerin şeklinde yukardan aşağıya giydirilir; deri pelerinin fermuarı gibi kuyruk sokumunda kapatılır Kapanma sırasında bir kısım deri dokusu kıl olarak altta kalabilir Kıllanma yaşına gelince bu bölgede kıllar büyüyerek dermoid kist oluşturabilirler Kıl dönmesinin bir başka görüldüğü yer göbek çukurudur Göbek çukuru derin ve birey kıllı ise akış ve apse olabilir Buraya da kıllar yürüyerek pis kokulu akıntılar, hatta nadiren, göbek civarda veya karın içinde abse ve fistüller oluşturabilir Kıl Dönmesinin Belirtileri Nelerdir? Kuyruk sokumunda veya anüsün arkadaki yukarı tarafında eksik alıngan küçük şişlikler kaşıntı, akış veya akıntısız , kıllı, kılsız, milimetrik delikler ve bazan de abse oluşmasıdır Muayene ve tetkiklerde içi iltihabi granülasyon dokusu ve kıl doymuş kese ve fisütller ve olayı çepe çevre sınırlayan ve kılların daha derinlere gitmesini kayda değer ölçüde önleyen kalın fibrotik kılıf görülür Abselerin hacmi 1 cc den 100 cc ye değin değişir ve kendini lokal ısı ve sızı, sistemik alev ve halsizlik ile emin eder Kıl Dönmesi Allah Vergisi Olabilir Mi? Son yıllardaki çalışmalar, 16 yıllık tecrübemiz ve histopatolojik incelemeler hastalığın doğuştan olan yok daha sonra kazanıldığını göstermektedir Çare ve takiplerini yaptığımız 1000 den pozitif hastanın hiç birinde kıl ve iltihabi tahriş ile oluşan granülasyon dokusu dıştan farklı dokuya örneğin kıl ve ter üreten follikül ve ter bezlerine, müstakil deri dokusuna rastlanmamıştır Bu bulgular hastalığın allah vergisi olmadığını gösterir Oysa kuyruk sokumunda, doğuştan olan kalan çukur ve delikler varsa bunlar kıllanma dönemi gelince az da olsa risk teşkil eder Tedavi Edilmezse Ne Gibi Sorunlar Gelişebilir? Kuyruk sokumunda abse ve akıntılar beceriksiz olmaz İkide bir ağrılı abseler nüks eder Rahatsızlık sağa sola genişler, bölge köstebek yuvasına dönüşür Yani; dermal epitel denilen cilt hücreleri, kılları peşinden kıl kesesinin ve deliklerin içine girip yeni yeni tüneller ya da labirentler oluşturur; daha çok yatay, ara sıra dikey yönde, çok yönlü olarak deri dokusu içinde ilerler Labirentler içine giren kıl sayısı da, tahriş de artar; hastalık durmadan genişler, öyle fazla delikten zuhur eden kirli kokulu akıntılar dayanılmaz olur Yıllardan Beri süren kronik, iltihabi akıntılar, nihayette, epidermoid kanser geliştirebilir Veya rahatsızlık, ara sıra de olsa derinleşerek kalın bağırsak, rektum ve mesane içine ilerleyebilir, hatta mesane kanserine deha yol açabilir Haliyle bu durumda tedavi zorlaşır ve olaya multidisipliner yaklaşmak gerekir Kıl Dönmesi Nasıl Çare Edilir? Bu güne kadar fazla uygulanmış olan tedavi şekli cerrahidir Cerrahi tedavi şeklileri çoktur ve hemencecik hepsinde sağlam çevre doku ile birlikte hastalıklı dokular genişçe çıkarılır, bere açık bırakılarak aylar süren pansuman ile kapanbası beklenir ya da bere çeşitli tekniklerle kapatılır Kapalı yöntemlerden Limberg in tanım ettiği, derin olduğu düzleyici flep rotasyonu, en radikal yöntemdir Fakat 2 3 günü hastanede elde etmek üzere 5 ila 10 gün yatak istirahati, iki gün süreli hemovak dren geniş spektrumlu antibiyotik tedavisi on gün yüz üstü yatılması ve üzerine oturulmaması, bir hafta su değdirilmemesi ve işlem esnasında en küçük bir kıvrım gamze veya oluk bırakılmaması gerekir Değilse nüks riski %10 u bulur böylece alternatif yöntem araştırmaları devam etmiş ve Fenol ile epeyce etkili tedaviler yapılmıştır KIL DÖNMESİNDE ALTERNATİF TEDAVI: GÜMÜŞ NİTRAT ve FENOL Kıl dönmesinde alternatif tedavi olarak tarafımızdan geliştirilen sklerotik ve litik bir kimyasal ajan olan fenol ve ondan daha güçlü olan gümüş nitrat uygulamalarımız alışılmış cerrahi yöntemlere göre fazla daha etkin olmuştur Bu yöntemde eritilen gümüş nitrat tıpkı ya da fenol, fistül ağızlarından veya foliküllerden içeriye verilir Kılların yuvalandığı piyojenik granülasyon dokuları ve diğer patalojik dokular; ilaç etkisi ile hızla erir ve gri bulamaç halinde dışında akar Mikro enstrümantasyonla labirentler ve fistüllerin içi temizlenir Fistül girişleri gerekirse eksize edilir ve her tarafta kıl girmemesi için sütüre edilir Bu işlemler 15 dakikada tamamlanır Hastalığın çok ilerlediği bir takım hastalarda icabında labirentler kısmen ya da iyice açılır, kılların ilerde sorun çıkartabileceği gamzemsi çukurluklar ve kıvrımlar varsa minik plastik ve estetik müdahale ile düzeltilir Fakat bir zamanlar beri mevcut ve pilonidal sinüs oluşturmamış geniş çukurlara müdahale tavsiye edilmez Işlem bitince labirentler antibiyotikli pomatla doldurulur ve hasta evine gönderilir Günlük pansuman ve temizlik ve 1 hafta sonunda kontrole gelmesi öğütlenir İyi kürete edilmiş labirentler genellile 1 haftada iyileşir Ama tavanı çözülmüş labirentelerin ve sinüslerin adamakıllı kapanması pansuman yardımı ile 2 ila 3 haftayı bulur Bu sürenin illa da kısaltılması isteniyorsa, fistüllerin fibrotik duvarları, yerel uyuşma altında, kürete ya da eksize edildikten daha sonra sütüre edilir Bu durumda işlem süresi 30 dakikayı bulur Alternatif Tedavide Tam Başarı Şansı Nedir? Her işte olduğu gibi galibiyet, dataylarda gizlidir İşin püf noktalarını iyi anlamak, titizlik yakın alaka, hasta ve hekim işbirliği başarıyı belirleyen başlıca faktörlerdir Sadece labirentleri kıldan arındırmak yetmez Yeni kıl girişimlerine yol açacak mikro girişleri, en ufak şüphe arzeden gamzeleri potansiyel çukurları gidermek şarttır Kurallara uyulursa, galibiyet tamdır Nüks İhtimali Nedir? Kıl dönmesinin alternatif tedavisinde, kurallara uyulduğu takdirde, nüks (tekrarlama) ihtimali yalnızca % 3 5 tir Sebebi de gözden kaçabilecek bazı mikroskobik kıl girişlerinin kalabilmesi veya hijyenik bakım kusuru sonucu oluşabilecek yeni kıl antre delikleridir Çaresi uyarı ve hijyenik bakımdır Nüks halinde metodu değiştirmeye lüzum yoktur Hatta verilen eğitim doğru demin başlangıç halinde iken yakalanacağı için çözüm daha basit ve netice kesindir Nüksü Durdurmak için Hastanın Uyması Gereken Kurallar ve Hijyenik Bakım Nedir? Hijyenik bakım, ince sıhhi temizlik demektir; şöyle ancak; 1 Hekimin önerdiği şekilde, hastalar temizleme ve pansumanlara riayet etmeli Bere veya kıl giriş delikleri iyileştikten sonradan, kuyruk sokumu oluğu hergün taharetlenirken yıkanıp silinerek boşta gezen kıllar temizlenmeli 2 Kuyruk sokumu sabahtan akşam giyinirken el ile 3 5 saniye fırçalanıp kıl, hav, yün ne varsa uzaklaştırılmalı 3 Çok kıllı olanlar, 30 yaşına değin kuyruk sokumu oluğunu, haftada bir kez kıl dökücü krem ile ya da cımbızla temizlemeli, vahşi etlerini genişçe traş ettirmeli Otuz yaşından sonra, kuyruk sokumu cildi nispeten daha az terler ve kurur, giderek sertleşip kalınlaşır ve delinme riski kalkar İster ameliyatla ister ilaçla çare olsun tedavi sonrası hijyenik bakım tedavisinin uzun süreli galibiyet şansını aracısız etkiler Alternatif Tedavilerin Yan Etkileri Nelerdir? Fenol ve gümüş nitrat; labirent dışarıya kaçırılmadığı sürece hiç bir ast etki oluşturmaz Kaçırıldığında birkaç gün içinde benzer yerde enflamasyon, sızı ve akıntı yaparsa da tedavisi lokal duyu yitimi altında debridmanla sağlanır Ilaç hiç bir süre damar içine verilmediği için sistemik tesir oluşturmaz; dokulardan damar içine geçiş veya emilim olmaz; harici ast etki olmaz Kıl Dönmesinde Alternatif Tedavinin Avantajları Nelerdir? 1 Narkoz, yani genel hissizlik gerektirmeyen, eksik invaziv, konservatif ve pratik bir küçük operasyondur2 Hastanede ya da evde yatmayı veya istirahati; analiz ve tetkik gibi bir ön hazırlık gerektirmeyen, günübirlik uygulanabilen bir tedavidir3 Nüks ihtimali fazla düşük olup nüksetse bile benzer yöntemle, hem de çok daha kolay bir şekilde tedavisi kesinliğe kavuşturulabilir4 Müdahale iz bırakmaz ve estetik sağlar, anatomi bozulmaz 5 Hastaların bu alternatif müdahale için hekime, yarımşar saatten birer gün arayla 2 ya da 3 kez uğraması yeterlidir; işten ve yolculuktan alıkoymaz ProfDrNihat Bengisu