Kimselerin kendi kanıyla düzgünleşmesini sağlayan PRP (Platelet Rich Plasma) tedavisi ilaç noktasına kullanılan tesirli bir tedavi yoludur.
Kanın pıhtılaşmasından sorumlu olan trombositler, aktive edildikleri vakit büyüme faktörleri olarak bilinen düzgünleştirici proteinler salgılayarak dokuları güzelleştirip yeniliyor. PRP tedavisinde kullanılan trombositler hastanın kendi kanından alınan numuneden ayrıştırılarak elde ediliyor ve serum olarak yaralı ortama enjekte ediliyor. Trombositler ayrıyeten sessiz lokal kök hücrelerini aktive ettiğinden plazma likidi doğal bir ilaç üzere tesir gösteriyor. Yaralanmanın ve zedelenmenin olduğu tendon kıkırdak üzere yapıların güzelleşmesini hızlandırır.
PRP bir ilaç değildir. kişinin kendi kanı dışında öteki bir husus içermez. Tesiri ilaçların bilakis uygulandığı nahiye ile sonludur. Böbrek, karaciğer ve midede yan tesirlere yol açmaz. Kortizon içermez. PRP'nin içinde, vücudun güzelleşme yanıtındaki hücrelerin ortama ulaşmasını ve çoğalmasını sağlayan büyüme faktörleri konum alır. Bu faktörler tıpkı hengamda yeni damarların oluşumu, enfeksiyonların önlenmesi ve doku proteinlerinin üretimi hususlarında olumlu tesirlere sahiptirler. Son yıllarda kimi eklem içi PRP pratikleri için beraberinde hyalüronik asit içeren formları da geliştirilmiştir. Bu tip enjeksiyonlarda evvel hastadan alınan kandan PRP hazırlanır, sonra hyalüronik asit ile karıştırılarak eklem içine uygulanır.
Kas-iskelet sistemi yaralanmaları ve illetlerinin güzelleşmesinde kullanılan bu tedaviyle omuz ağrıları, ön çapraz bağ yaralanmaları, eklem kireçlenmesi (diz, kalça, omuz, ayak vb), ayak bileği burkulmaları üzere birçok rahatsızlık tedavi edilebiliyor.
Tenisçi dirseğinde PRP pratikleri ile yaklaşık %90 orantısında başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Bu orantı kortizon pratiği ile elde edilen sonuçlardan daha yeterlidir, başkaca kortizon tatbikinin dezavantajlarından kaçınılmış olur. Misal biçimde aşil tendon hastalıklarında, kronik patellar tendon yaralanmalarında ve plantar fascitis illetinde PRP pratikleri ile % 80 civarında başarılı sonuçlar bildirilmiştir. Bu hasta öbeğinde istirahat, ilaçlar ve fizik tedavi yolları ile ehil sonuç alınamayan durumlarda PRP tercih edilmelidir.
Genç hastalardaki kıkırdak yaralanmalarının tedavisi hala değerli bir sorun olarak önümüze çıkmaktadır. Günümüzde hasarlı eklem kıkırdağını yepyeni mimari yapısı ve biyolojik özellikleri ile yine oluşturmak mümkün değildir. Bir çok tedavi sistemi ile oluşturulan tamir dokusunun kalitesini artırmak için PRP tatbikleri gündeme gelmiştir. Günümüzde PRP'nin en çok üzerinde çalışılan ve en heyecan verici meydanı budur.
Ayrıyeten sporcularda görülen kas çekmeleri yahut kas içi kanamalarda PRP enjeksiyonları ile daha süratli spora dönüş bildirilmiştir.
PRP uygulandıktan sonra, ağrı için buz pratiği ve parasetamol türevi ağrı kesicilerin kullanılması makuldür. Non-steriod anti-inflamatuar ilaçlar (voltaren, naproksen, majezik gibi) PRP pratiğinin aktifliğini azaltacağı için önerilmez. İstirahat, güzelleşmenin kıymetli bir kesimidir ve bu nedenle PRP pratiği sonrası zorlayıcı egzersiz ve spor önerilmez. Yalın germe egzersizleri yapılabilir, lakin dirence karşı tartı çalışmalarından kaçınılmalıdır. Bandajlar ve yalın bileklikler uygulanabilir. Spor ve antrenmana dönüş müddeti 3-6 hafta arasında değişebilir.
PRP tedavisinin başarısı birkaç faktöre bağlıdır; Bunlardan birincisi, kullanılan gerecin PRP için gerekli ayrıştırma sürecini sağıklı bir biçimde yapabilecek kalitede olmasıdır. Maatteessüf olağan laboratuar tüplerinde kanı santrifuj ederek ilkel tekniklerle PRP hazırlandığına ve tedavide kullanıldığına şahit oluyoruz. PRP için gerekli trombosit ayrıştırma süreci bu iş için geliştirilmiş ve optimize edilmiş şahsi kitler ve santrifuj cihazları ile yapılmalıdır. Aksi takdirde elde edilen sıvıdaki trombosit ölçüsü güzelleşme için gerekli sayıda olmayacak ve tedavi başarısız olacaktır. 2. kıymetli faktör ise pratik tekniğidir. Araştırmalar gösteriyor ki yardımcı bir görüntülemenin rehberliğinde yapılmayan yani el yordamı ile yapılan enjekisyonlarda ilacın eklem içine ulaşma talihi yüzde 50’lerde kalmaktadır. Bu orantı diz üzere eklemlerde biraz daha yüksek, kalça, omuz üzere güç eklemlerde daha düşüktür. Bu tip enjeksiyonlarda pratik ve muteber olan yol, ultrason görüntüleme yardımı ile enjeksiyonun gerçekleştirilmesidir. Aksi takdirde enjeksiyon yanlışsız tarafa yapılamayabilir ve pahalı bir tedavi boşa gidebilir. Son kıymetli nokta ise yalnızca PRP yapmakla diz kireçlenmesinin tedavi edilemeyeceğinin akılda tutulmasıdır. Diz kireçlenmesinin tedavisinde PRP ile birlikte kesinlikle yapılması gerek olmazsa olmazlarımız vardır. Bunlardan birincisi hastanın dizini himayesidir. Yani hasta merdiven inip çıkmak, diz katlamak, çömelmek üzere zorlayıcı diz aktivitelerinden kaçınmalıdır. 2. olmazsa olmazımız egzersizdir. Hastalara kesinlikle diz hami egzersiz programı verilmeli ve hasta buna düzenlidevam etmelidir. Son olmazsa olmazımız ise kilo denetimidir. Bu bahis diz kireçlenmesi için hayati değer taşımakta olup, hasta muhakkak kilo almamalı, obez ise çokça kilosunu vermek için gerekli çabayı sarfetmelidir.