Kış Aylarından Beslenme Nasıldır?
Kış mevsiminin etkisini iyice göstermeye başladığı şu günlerde hava sıcaklığının azalmasıyla birlikte grip, soğuk algınlığı, bronşit gibi böylece çok rahatsızlık pusuda beklemektedir
Bu durumda kış mevsimini sağlıklı devretmek için bağışıklık sistemini birazcık daha kuvvetlendirmek gerekmektedir Zinde bir savunma mekanizmasının temelinde ise yeterli ve dengeli besin yer almaktadır
Antioksidanlar, hücrelerdeki oksitlenmeyi önleyen maddeler olarak nitelendirilirler Bunu vücuttaki bazı enzimleri artırıp, savunma mekanizmasını daha da güçlendirerek gerçekleştirmektedir Bu sayede gövde direnci artmakta, böylelikle enfeksiyonlara yakalanma riski azalmakta, eğer hastalık oluşmuşsa daha kısa sürede atlatılmasını sağlanmaktadır
Dünya Sıhhat Örgütü bu dönemde beden direncindeki azalmaya uyarı çekerek antioksidan etkiye sahip olduklarından A, C, E vitaminlerin, selenyum, çinko, magnezyum gibi minerallerin, omega 3 ve omega 9 yağ asitlerinin alımını artırmayı önermektedir Tabi bu öğelerin besinlerden doğal olarak alınması gerekmektedir Aksi taktirde hekim kontrolünde olmadan preparat kullanımı anemi, şiddetli baş ağrısı, sinirlilik, saç dökülmesi ve bulantı gibi birçok emrindeki etkiye yol açabilmektedir
Gerek günlerin kısalması gerekse havaların soğuması ile birlikte fiziksel aktiviteler azalmaktadır Lifli besinlerin tüketiminin de azalması sonucu kabızlık sorunu kendini göstermektedir bu nedenle kış mevsiminin vazgeçilmez yiyeceklerinden kuru baklagillerin, kepekli tahılların (esmer ekmek, bulgur, kepekli makarna pirinç erişte un) ve özellikle C vitamininden zengin sebze ve meyvelerin tüketimine yük verilmelidir Günde 10 14 bardak su içilmesi de kabızlığı önlemeye tezgâhtar olacaktır Kuşburnu, ıhlamur, adaçayı, zencefil, rezene, anason, kekik otu gibi bitki çaylarının da yaygın görünen kış hastalıklarına karşı olumlu etkileri bulunmaktadır
Hem kış mevsiminde güneş yüzünü daha eksik gösterdiğinden, D vitamini gereksinmesini karşılamakta sıkıntılar yaşanmaktadır böylece havanın güneşli olduğu günlerde 20 dakika değin güneş ışığından direkt olarak yararlanmaya ve haftada 2 3 defa balık yenilmesine itina gösterilmelidir Yazın olduğu gibi kışın da kızartma ve kavurma işlemlerinden kaçınmalı; haşlama, ızgara, buğulama ya da fırında pişirme yöntemleri tercih edilmelidir sıkça ve gitgide beslemek yeniden önem taşımaktadır Böylelikle bir sonraki öğünde hem yavaş ayrıca de az yemek yemek yenilmesi söz konusu olmaktadır Kış yaklaştıkça, vücudumuz ısı değişikliğine armoni sağlayabilmek namına harcadığı enerjiyi düşürür Azalan bedensel aktiviteye paralel olarak yağ ve şeker tüketimi de kısıtlanmalıdır
Yemekler zaten yağ ile pişirilmektedir Et, süt, yoğurt, peynir, yumurta ve yağlı tohumların içerisinde de yağ bulunmaktadır Burada uyarı edilmesi gereken nokta; kızartma ve kavurma işlemlerinden kaçınmak, ekmeğe yağ sürmemek, zeytinyağı bile olsa aşırı miktarda kullanmamaktır Sonuçta 1 gram yağ 9 kkal enerji vermektedir Şeker açısından durumu değerlendirirsek; bazı şekerler besinlerde doğal olarak bulunurlar (meyvelerdeki fruktoz, sütteki laktoz, tahıllardaki nişasta gibi) Bazıları ise daha sonra ilave edilirler (çay şekeri ve şeker taşıyan besinler) Dengeli besin çerçevesinde şeker ihtiyacı besinlerden doğal olarak karşılanmaktadır O halde tatlı tüketiminden sakınmak, yenildiği taktirde tüketim sıklığına ve miktarına dikkatli olmak, lokma ve tulumba gibi ağır tatlılar yerine; sütlü ve meyveli tatlıları seçmek daha sağlıklı olacaktır
Çabuk ve adamakıllı kana karışan, rafine şeker içeren besinler kan şekerinde ani bir dalgalanmaya neden olur, bu vesile ile bitmiş tatlı yeme ricası doğurarak bir kısır döngüye yol açarlar Şeker tadından vazgeçemeyen, iştahını baskılayamayan, formuna siklet veren bireyler ve aileleri için bir alternatif olan suni tatlandırıcıların şeker yerine kullanılması daha yerinde görülmektedir Tatlıların yapımında güvenle ve rahatlıkla kullanılabilecek olan bu suni tatlandırıcıların enerji değeri yok veya göz ardı edilecek kadar düşüktür Kan şekeri üstünde de olumsuz etki yaratmamaları sebebiyle arıtılmış şeker yerine tercih edilmeleri daha dinç olmaktadır
Bütün bu ilkelere ilave olarak mutlaka alıştırma yapılmalıdır Dünya Sağlık Örgütü en çok tempolu yürümeyi önermektedir bunun dışında; bisiklete binme, yüzme, dans, aerobik, jimnastik tarzı kalbi çalıştıran sporlar da uygun görülmektedir Haftanın 5 6 günü 45 60 dakika değin alıştırma yapılması tatmin edici olacaktır Niyet; metabolizma hızını düşürmemek, kış aylarını kilo almadan vermek, hatta bahşedilen kiloların daimi olmasını temin etmek ve en önemlisi dinç yaşama adım atmaktır *
Kış mevsiminin etkisini iyice göstermeye başladığı şu günlerde hava sıcaklığının azalmasıyla birlikte grip, soğuk algınlığı, bronşit gibi böylece çok rahatsızlık pusuda beklemektedir
Bu durumda kış mevsimini sağlıklı devretmek için bağışıklık sistemini birazcık daha kuvvetlendirmek gerekmektedir Zinde bir savunma mekanizmasının temelinde ise yeterli ve dengeli besin yer almaktadır
Antioksidanlar, hücrelerdeki oksitlenmeyi önleyen maddeler olarak nitelendirilirler Bunu vücuttaki bazı enzimleri artırıp, savunma mekanizmasını daha da güçlendirerek gerçekleştirmektedir Bu sayede gövde direnci artmakta, böylelikle enfeksiyonlara yakalanma riski azalmakta, eğer hastalık oluşmuşsa daha kısa sürede atlatılmasını sağlanmaktadır
Dünya Sıhhat Örgütü bu dönemde beden direncindeki azalmaya uyarı çekerek antioksidan etkiye sahip olduklarından A, C, E vitaminlerin, selenyum, çinko, magnezyum gibi minerallerin, omega 3 ve omega 9 yağ asitlerinin alımını artırmayı önermektedir Tabi bu öğelerin besinlerden doğal olarak alınması gerekmektedir Aksi taktirde hekim kontrolünde olmadan preparat kullanımı anemi, şiddetli baş ağrısı, sinirlilik, saç dökülmesi ve bulantı gibi birçok emrindeki etkiye yol açabilmektedir
Gerek günlerin kısalması gerekse havaların soğuması ile birlikte fiziksel aktiviteler azalmaktadır Lifli besinlerin tüketiminin de azalması sonucu kabızlık sorunu kendini göstermektedir bu nedenle kış mevsiminin vazgeçilmez yiyeceklerinden kuru baklagillerin, kepekli tahılların (esmer ekmek, bulgur, kepekli makarna pirinç erişte un) ve özellikle C vitamininden zengin sebze ve meyvelerin tüketimine yük verilmelidir Günde 10 14 bardak su içilmesi de kabızlığı önlemeye tezgâhtar olacaktır Kuşburnu, ıhlamur, adaçayı, zencefil, rezene, anason, kekik otu gibi bitki çaylarının da yaygın görünen kış hastalıklarına karşı olumlu etkileri bulunmaktadır
Hem kış mevsiminde güneş yüzünü daha eksik gösterdiğinden, D vitamini gereksinmesini karşılamakta sıkıntılar yaşanmaktadır böylece havanın güneşli olduğu günlerde 20 dakika değin güneş ışığından direkt olarak yararlanmaya ve haftada 2 3 defa balık yenilmesine itina gösterilmelidir Yazın olduğu gibi kışın da kızartma ve kavurma işlemlerinden kaçınmalı; haşlama, ızgara, buğulama ya da fırında pişirme yöntemleri tercih edilmelidir sıkça ve gitgide beslemek yeniden önem taşımaktadır Böylelikle bir sonraki öğünde hem yavaş ayrıca de az yemek yemek yenilmesi söz konusu olmaktadır Kış yaklaştıkça, vücudumuz ısı değişikliğine armoni sağlayabilmek namına harcadığı enerjiyi düşürür Azalan bedensel aktiviteye paralel olarak yağ ve şeker tüketimi de kısıtlanmalıdır
Yemekler zaten yağ ile pişirilmektedir Et, süt, yoğurt, peynir, yumurta ve yağlı tohumların içerisinde de yağ bulunmaktadır Burada uyarı edilmesi gereken nokta; kızartma ve kavurma işlemlerinden kaçınmak, ekmeğe yağ sürmemek, zeytinyağı bile olsa aşırı miktarda kullanmamaktır Sonuçta 1 gram yağ 9 kkal enerji vermektedir Şeker açısından durumu değerlendirirsek; bazı şekerler besinlerde doğal olarak bulunurlar (meyvelerdeki fruktoz, sütteki laktoz, tahıllardaki nişasta gibi) Bazıları ise daha sonra ilave edilirler (çay şekeri ve şeker taşıyan besinler) Dengeli besin çerçevesinde şeker ihtiyacı besinlerden doğal olarak karşılanmaktadır O halde tatlı tüketiminden sakınmak, yenildiği taktirde tüketim sıklığına ve miktarına dikkatli olmak, lokma ve tulumba gibi ağır tatlılar yerine; sütlü ve meyveli tatlıları seçmek daha sağlıklı olacaktır
Çabuk ve adamakıllı kana karışan, rafine şeker içeren besinler kan şekerinde ani bir dalgalanmaya neden olur, bu vesile ile bitmiş tatlı yeme ricası doğurarak bir kısır döngüye yol açarlar Şeker tadından vazgeçemeyen, iştahını baskılayamayan, formuna siklet veren bireyler ve aileleri için bir alternatif olan suni tatlandırıcıların şeker yerine kullanılması daha yerinde görülmektedir Tatlıların yapımında güvenle ve rahatlıkla kullanılabilecek olan bu suni tatlandırıcıların enerji değeri yok veya göz ardı edilecek kadar düşüktür Kan şekeri üstünde de olumsuz etki yaratmamaları sebebiyle arıtılmış şeker yerine tercih edilmeleri daha dinç olmaktadır
Bütün bu ilkelere ilave olarak mutlaka alıştırma yapılmalıdır Dünya Sağlık Örgütü en çok tempolu yürümeyi önermektedir bunun dışında; bisiklete binme, yüzme, dans, aerobik, jimnastik tarzı kalbi çalıştıran sporlar da uygun görülmektedir Haftanın 5 6 günü 45 60 dakika değin alıştırma yapılması tatmin edici olacaktır Niyet; metabolizma hızını düşürmemek, kış aylarını kilo almadan vermek, hatta bahşedilen kiloların daimi olmasını temin etmek ve en önemlisi dinç yaşama adım atmaktır *