Kişilik Bozukluğu çeşitleri
Karakter Bozukluğu açıklamaları
Şahsiyet Bozukluğu hakkında veri
Derin olarak belirlenmiş olan, sosyal kalıplara uymayan, yaygın, ısrarlı, uyumsuz tutum örüntüsüdür
Genelde yaşamın çeşitli dönemlerinde uzun süreli zorlukların etkisiyle olur Kendilerini karşısındakinin yerine koymakta zorlanırlar Görülme sıklığı %69 oranındadır Kişilik bozuklukları ilk bulgularını 1520 yaş arası gösterir Kadınerkek oranı eşittir Kişilik bozuklukları bir fazla nedene tabi olarak gelişir
Tedavisinde psikanaliz, psikoterapi, ilaç tedavisi kullanılır Galibiyet oranı düşüktür
Paranoid Karakter Bozukluğu
Öteki insanlardan fena niyetli hareketler bekleme eğilimindedirler Kuşkuculuk ve güvensizlik esas belirtileridir Toplumda %12 oranında görülür Erkeklerde daha fazladır
Tedavide hap tedavisi ve psikoterapi birlikte kullanılır
Şizoid Karakter Bozukluğu
Sosyal ortamdan uzaklaşmanın, izole yaşantının olduğu kişilik yapısıdır Duygularını ifade edemezler Çoğunlukla tek bir etkinlikte bulunurlar Yakın arkadaşlıkları ve sırdaşları yoktur Toplumda %7 oranında görülür Erkeklerde daha sıktır Tedavide ilaç tedavisi ve psikoterapi kullanılır
Şizotipal Kişilik Bozukluğu
Tutum, akıl, duygulanım, söylev ve görünümde bir fazla acayiplik ve egzantriklikler vardır Duyarlık fikirleri, acayip yaşantıları, kuşkuculuk, garip hafıza biçimi belirgindir Toplumda %3 oranında görülür %10'u intihar girişiminde bulunur Şizofreniye dönüşmesi olasıdır Hap tedavisi ve psikoterapi tedavide kullanılır
Antisosyal Kişilik Bozukluğu
Başkalarına hak tanımayan uyumsuz davranışların olduğu şahsiyet yapısıdır Kabahat işleme eğilimi, kesintisiz yalan söyleme, dürtüsellik, kavgacılık, sorumsuzluk, vicdan azabı çekmeme esas bulgularıdır Tam genelde 18 yaşından sonra oluşur 30'lu yaşlardan sonra kendiliğinden düzelme olabilir Tedavisi zordur Madde bağımlılığı riski yüksektir
Borderline (Sınır) Kişilik Bozukluğu
Ayrışmabireyselleşme sorunları, duygulanımı denetleme sorunları ile ilgili belirtiler ve yoğun bireysel bağlılıklar temelde görülebilir Terk edilmeye karşı fazla nefret edilen şey duyma, hephiç yasasıyla davranması, kimlik karmaşası, kendine hasar verici davranışlar, aralıksız boşluk duygusal, öfke patlamaları gibi belirtiler görülür Toplumda %2 oranında görülür Kadınlarda daha sıktır Genelde annelerinde de bu bozukluk vardır İleri yaşlarda düzelme olabilir Başlıca 40 yaşından önce tanı konulur Psikoterapi esas çare şeklidir Ek hap tedavisi de kullanılır
Histrionik Karakter Bozukluğu
Dramatik, şehvetli, etkileyici tavır kalıplarının olduğu bozukluktur Alaka odağı olma beklentisi, her yerde çıkarıcı davranma, maddi görünümüne aşırı uyarı ve insanları kullanma, şaşaa, başkalarından kolay etkilenme ön plandadır %23 oranında görülür Kadınlarda daha yaygındır
Baştan çıkarıcı özelliğe rağmen cinsellikten korkma esas bulgudur Psikoterapi esas çare şeklidir
Narsistik Şahsiyet Bozukluğu
Kendini beğenme ve öz hürmet ile fazla ilgilenmenin olduğu bozukluktur Üstünlük duygusu, beğenilme gereksinimi, kendini karşısındakinin yerine koyamama, küstahlık esas belirtileridir
Temelde anne ile çatışmalar yatar Tedavisi zordur Psikoterapi kullanılır
Çekingen (Kaçıngan) Karakter Bozukluğu
Çekingen ve çekingen karakter yapısı belirgindir Kaçınganlık, yakın ilişkiler kuramama, eleştirilmeye aşırı duyarlılık, eksikufak görüldüğünü düşünme, sosyal etkinliklere katılmama temel belirtileridir
Toplumda %1 oranında görülür Temelde anababa eleştirilerinin etkisi büyüktür Psikoterapi bilhassa grup terapisi tedavide kullanılır Yaygın etkilenmemiş durumlarda Sosyal Fobitanısıyla çare edilir
Bağımlı Kişilik Bozukluğu
Bağımlı ve boyun eğen karakter yapısı belirgindir Başkalarından öğüt ve takviye alma ihtiyacı, yükümlülük alamama, muhalefet edememe, inisiyatif kullanamama, tek başına kalamama esas bulgularıdır Kadınlarda sıktır Temelde ayrılık kaygısıbunaltısı vardır Psikoterapi tedavide kullanılır
SaplantıZorlantılı (ObsesifKompulsif) Karakter Bozukluğu
Mükemmelcilik ve elastik olamama belirgindir Ayrıntılar üzerinde aşırı uğraşma, işin bitirilmesini zorlaştıran bir mükemmelcilik, eskimiş ya da önemsiz şeyleri gizleme, cimrilik, katılık ve inatçılık hakimdir Erkeklerde daha yaygındır Ailesel geçiş olasılığı vardır Ilaç tedavisi ve psikoterapi tedavide kullanılır
DinginKavgacı (EdilgenSaldırgan) Karakter Bozukluğu
Dar bir şekilde mahsus engelleyici, erteleyici, inatçı ve yetersiz olmayla bariz bozukluktur Faizsiz direnç, somurtkanlık ve kavgacılık, otoriteye karşı çıkma, şanssızlığından sızlanma esas bulgularıdır Temelde anababada benzer problemler vardır Psikoterapi yararlıdır
Depresif (Çökkün) Karakter Bozukluğu
Üzüntülü, müsamaha alamayan, atama sorumluluğu olan, özgüvensiz ve kronik olarak mutsuz kişilerdir Hüzün, mutsuzluk, keyifsizlik, kendini minik görme, düşünceli ve endişeli inşa, kötümser, pişmanlık duymaya akıntı esas belirtileridir
Erken dönemde başlıcababa kaybı, anababa yetersizliği temelde yatan sorundur Hap ve psikoterapi yararlıdır
Sadistik Şahsiyet Bozukluğu
İlişkilerine acımasız ya da aşağılayıcı tavır hakimdir Adli olgularda yaygındır Sıklıkla anababa kötüye kullanımı vardır
Kendine Hasar Verici (Yenilgin) Kişilik Bozukluğu
Kişiler yaşamlarını fena sonuçlara yönlendirirler, yardımı veya iyi sonuçları reddederler, iyi sonuçlara açgözlü cevap verirler *
Karakter Bozukluğu açıklamaları
Şahsiyet Bozukluğu hakkında veri
Derin olarak belirlenmiş olan, sosyal kalıplara uymayan, yaygın, ısrarlı, uyumsuz tutum örüntüsüdür
Genelde yaşamın çeşitli dönemlerinde uzun süreli zorlukların etkisiyle olur Kendilerini karşısındakinin yerine koymakta zorlanırlar Görülme sıklığı %69 oranındadır Kişilik bozuklukları ilk bulgularını 1520 yaş arası gösterir Kadınerkek oranı eşittir Kişilik bozuklukları bir fazla nedene tabi olarak gelişir
Tedavisinde psikanaliz, psikoterapi, ilaç tedavisi kullanılır Galibiyet oranı düşüktür
Paranoid Karakter Bozukluğu
Öteki insanlardan fena niyetli hareketler bekleme eğilimindedirler Kuşkuculuk ve güvensizlik esas belirtileridir Toplumda %12 oranında görülür Erkeklerde daha fazladır
Tedavide hap tedavisi ve psikoterapi birlikte kullanılır
Şizoid Karakter Bozukluğu
Sosyal ortamdan uzaklaşmanın, izole yaşantının olduğu kişilik yapısıdır Duygularını ifade edemezler Çoğunlukla tek bir etkinlikte bulunurlar Yakın arkadaşlıkları ve sırdaşları yoktur Toplumda %7 oranında görülür Erkeklerde daha sıktır Tedavide ilaç tedavisi ve psikoterapi kullanılır
Şizotipal Kişilik Bozukluğu
Tutum, akıl, duygulanım, söylev ve görünümde bir fazla acayiplik ve egzantriklikler vardır Duyarlık fikirleri, acayip yaşantıları, kuşkuculuk, garip hafıza biçimi belirgindir Toplumda %3 oranında görülür %10'u intihar girişiminde bulunur Şizofreniye dönüşmesi olasıdır Hap tedavisi ve psikoterapi tedavide kullanılır
Antisosyal Kişilik Bozukluğu
Başkalarına hak tanımayan uyumsuz davranışların olduğu şahsiyet yapısıdır Kabahat işleme eğilimi, kesintisiz yalan söyleme, dürtüsellik, kavgacılık, sorumsuzluk, vicdan azabı çekmeme esas bulgularıdır Tam genelde 18 yaşından sonra oluşur 30'lu yaşlardan sonra kendiliğinden düzelme olabilir Tedavisi zordur Madde bağımlılığı riski yüksektir
Borderline (Sınır) Kişilik Bozukluğu
Ayrışmabireyselleşme sorunları, duygulanımı denetleme sorunları ile ilgili belirtiler ve yoğun bireysel bağlılıklar temelde görülebilir Terk edilmeye karşı fazla nefret edilen şey duyma, hephiç yasasıyla davranması, kimlik karmaşası, kendine hasar verici davranışlar, aralıksız boşluk duygusal, öfke patlamaları gibi belirtiler görülür Toplumda %2 oranında görülür Kadınlarda daha sıktır Genelde annelerinde de bu bozukluk vardır İleri yaşlarda düzelme olabilir Başlıca 40 yaşından önce tanı konulur Psikoterapi esas çare şeklidir Ek hap tedavisi de kullanılır
Histrionik Karakter Bozukluğu
Dramatik, şehvetli, etkileyici tavır kalıplarının olduğu bozukluktur Alaka odağı olma beklentisi, her yerde çıkarıcı davranma, maddi görünümüne aşırı uyarı ve insanları kullanma, şaşaa, başkalarından kolay etkilenme ön plandadır %23 oranında görülür Kadınlarda daha yaygındır
Baştan çıkarıcı özelliğe rağmen cinsellikten korkma esas bulgudur Psikoterapi esas çare şeklidir
Narsistik Şahsiyet Bozukluğu
Kendini beğenme ve öz hürmet ile fazla ilgilenmenin olduğu bozukluktur Üstünlük duygusu, beğenilme gereksinimi, kendini karşısındakinin yerine koyamama, küstahlık esas belirtileridir
Temelde anne ile çatışmalar yatar Tedavisi zordur Psikoterapi kullanılır
Çekingen (Kaçıngan) Karakter Bozukluğu
Çekingen ve çekingen karakter yapısı belirgindir Kaçınganlık, yakın ilişkiler kuramama, eleştirilmeye aşırı duyarlılık, eksikufak görüldüğünü düşünme, sosyal etkinliklere katılmama temel belirtileridir
Toplumda %1 oranında görülür Temelde anababa eleştirilerinin etkisi büyüktür Psikoterapi bilhassa grup terapisi tedavide kullanılır Yaygın etkilenmemiş durumlarda Sosyal Fobitanısıyla çare edilir
Bağımlı Kişilik Bozukluğu
Bağımlı ve boyun eğen karakter yapısı belirgindir Başkalarından öğüt ve takviye alma ihtiyacı, yükümlülük alamama, muhalefet edememe, inisiyatif kullanamama, tek başına kalamama esas bulgularıdır Kadınlarda sıktır Temelde ayrılık kaygısıbunaltısı vardır Psikoterapi tedavide kullanılır
SaplantıZorlantılı (ObsesifKompulsif) Karakter Bozukluğu
Mükemmelcilik ve elastik olamama belirgindir Ayrıntılar üzerinde aşırı uğraşma, işin bitirilmesini zorlaştıran bir mükemmelcilik, eskimiş ya da önemsiz şeyleri gizleme, cimrilik, katılık ve inatçılık hakimdir Erkeklerde daha yaygındır Ailesel geçiş olasılığı vardır Ilaç tedavisi ve psikoterapi tedavide kullanılır
DinginKavgacı (EdilgenSaldırgan) Karakter Bozukluğu
Dar bir şekilde mahsus engelleyici, erteleyici, inatçı ve yetersiz olmayla bariz bozukluktur Faizsiz direnç, somurtkanlık ve kavgacılık, otoriteye karşı çıkma, şanssızlığından sızlanma esas bulgularıdır Temelde anababada benzer problemler vardır Psikoterapi yararlıdır
Depresif (Çökkün) Karakter Bozukluğu
Üzüntülü, müsamaha alamayan, atama sorumluluğu olan, özgüvensiz ve kronik olarak mutsuz kişilerdir Hüzün, mutsuzluk, keyifsizlik, kendini minik görme, düşünceli ve endişeli inşa, kötümser, pişmanlık duymaya akıntı esas belirtileridir
Erken dönemde başlıcababa kaybı, anababa yetersizliği temelde yatan sorundur Hap ve psikoterapi yararlıdır
Sadistik Şahsiyet Bozukluğu
İlişkilerine acımasız ya da aşağılayıcı tavır hakimdir Adli olgularda yaygındır Sıklıkla anababa kötüye kullanımı vardır
Kendine Hasar Verici (Yenilgin) Kişilik Bozukluğu
Kişiler yaşamlarını fena sonuçlara yönlendirirler, yardımı veya iyi sonuçları reddederler, iyi sonuçlara açgözlü cevap verirler *