Evli çiftler için çok büyük bir hayal kırıklığı durumu olan kısırlık ne yalnızca bayanları ne de yalnızca erkekleri ilgilendiren bir sorun. Çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilen kısırlık anne baba olmayı etkileyen en değerli nedenlerden birisidir. Kısırlık neden olur, kısırlık tedavisi ile ilgili bilinmesi gerekenler...
Çocuk hayali ile yanıp tutuşan çiftlerin korunmasız bir halde sistemli olarak girdikleri münasebete karşın yeniden de hamilelik görülemiyorsa bu durum halk ortasında kısırlık olarak geçmektedir. En az 1 sene boyunca tertipli girilen münasebette bayanın yaşı 35 yaşından büyükse çocuk sahibi olabilmek için gerekli tetkik ve tedavilere erkenden başlamak gerekir. İleri yaş devrinde daha sık görülme ihtimali olan kısırlık bir nevi üreme sisteminde görülen sıhhat sorunlarının sonucudur. Tek bir nedenden ötürü ortaya çıkabildiği üzere çevresel etkenlerin de tetikleyebildiği kısırlık, yapılan çalışmalar sonucunda 1/3 oranda erkeklerde, 1/3 oranda bayanlarda ve tekrar 1/3 oranında her iki tarafı ilgilendiren bir durumu ortaya koyar. En az 1 sene olabildiği üzere korunmasız cinsel münasebete karşın 2 sene sonucunda da oluşamayan bebek için kısırlık tedavisi ile ilgili çiftlerin bilmesi gerekenler...
KISIRLIK NEDEN OLUR? BAYANA VE ERKEĞE BAĞLI KISIRLIK NEDENLERİ
Haftada 2-3 kez cinsel manada etkin olup korunmasız bir bağ tercih eden her 100 çiftten 85'inde hamilelik görülebilmektedir. Bayanların yumurtalarındaki üreme sistemi yaş ile birlikte verimsizleşmesi halinde doğurganlık azalır ve en çokta 38'li yaşlarda bu durum daha net görülebilir. 35 yaş üstü bayanlarda 6 ayın üzerinde kısırlık varsa jinekolojik muayenelere başlamak değerlidir.
Erkeklerde kısırlık nedenleri:
- Sperm oluşumunda ve sperm hareketinde azalma
- Olağandışı sperm işlevi
- Menide sperm hücresinin 0 olması
- Testis damarlarının genişlemesi
- Kanal tıkanıklıkları
- Genetik hastalıklar
- Şeker hastalığı
- Cinsel işlev bozuklukları
- Çocukluk çağında ve ergenlik devrinde geçirilen kimi ateşli hastalıklar
- Kanser tedavisi
- Çok sigara, alkol ve kafein kullanımı
- Gerilim.
- Yumurtlama meseleleri
- Enfeksiyonlar ve karın içi operasyonlar
- Bağışıklık sistemi sorunları
- Doğurganlık talihinin azalması
- Erken menopoz
- Polikistik Over Sendromu
- Rahim miyomları
- Karın içi yapışıklıklar ve fallop tüplerinin yapışıklığı
- Tüplerde tahribat yahut tıkanıklık
- Sistemsiz adet döngüsü
- Çok sigara, alkol ve kafein kullanımı
- Obezite
- Tiroid problemleri.
Kısırlığa neden olabilecek sebepler için her ne kadar birtakım durumlar öne sürülse de kısırlık için kesin şundan ötürü kısır olunuyor denilemez. Kısırlık teşhisinin net bir halde konulabilmesi için kimi tetkik ve sonuçlara gerek vardır. Adet periyodunun tertibe oturmaması yahut hiç adet görememe, şiddetli regl sancısı, gebe olunmamasına karşın göğüste süt birikintisi, erkekte sertleşme ve boşalma, erkeklerde yok denecek kadar az meni olması, 2 yıl korunmasız bağ olmasına karşın bebek oluşmaması kısırlığın belirtilerindendir.
Erkeklerde kısırlık belirtileri:
Erkeklerde oluşan kısırlığın bilinen en yaygın belirtileri direkt olarak testislerde olmasa o bölgede görülen şişme, ağrı, peniste akıntı üzere durumlar kısırlığın habercisi olabilmektedir.
ERKEKLERDE KISIRLIK TESTİ NASIL YAPILIR?
Çiftlerde erkekte görülen birtakım kuşkulardan ötürü varsayım edilen kısırlıktan ötürü yapılabilecek kısırlık testinde birinci evvel sperm sayısını ölçen bir test uygulanır. Bu mühlet zarfında 3 gün bağa girilmemesi ve mastürbasyon yapılmaması gerekir. Alınan örnek spermde hareketlilik ve formu incelenir. Sperme karşı antikorun olup olmadığını anlamak için Antisperm Antikor testi yapılır.
Erkeğin üreme organında görülebilecek yapısal fonksiyon bozukluklarının kıymetlendirilmesi kıymetlidir. Ultrasonografi testiyle erkekte testislerin yapısı, boyutu, genişleme sorunları ve sperm kanallarındaki darlıklarla ilgili datalara ulaşılır.
Bayanlarda kısırlık belirtileri:
Birtakım bayanlarda hiç kendini göstermeyen kısırlık; kimilerinde belirtileri ile birinci sinyallerini verebiliyor. Erkeklerdeki kısırlık belirtilerine oranla daha fazla görülen bayanlarda kısırlık belirtilerine baktığımızda kısaca şunları söyleyebiliriz:
Adet düzensizlikleri yahut adet olmama
Adet devrinde ağır kanama
Çok kilo ve hormon bozukluğuna da bağlı olabilecek çok tüylenme ve aknelenme.
BAYANLARDA KISIRLIK TESTİ NASIL YAPILIR?
Bayanlarda kısırlık testi için yapılan birinci şey yumurtlamanın sağlıklı meydana gelip gelmediğidir. Adet periyodunun birinci günü hormonlara bakılarak adetten evvelki birinci birkaç günde rahim içindeki endometriyal biyopsi örneği ile yumurtalık gelişimi incelenir. Bakılacak bir öteki etken ise tüplerdeki tıkanmadır. Büsbütün ya da bir kısmının tıkanması yumurtanın rahme girmesini önleyerek kısırlığı oluşturur.
Bunu anlayabilmek için rahmin içindeki tüplere özel ilaçlar gönderilir ve çekilen röntgen ile tüplerde tıkanıklık olup olmadığına bakılır. Ayrıyeten bayanlardaki yapısal bozukluklardan, yapışıklıklardan, miyomlardan yahut poliplerden kısırlık oluşabilir. Histerospkop formülüyle, rahme girerek yapısal bozukluklar incelenebilir.
KISIRLIKLA İLGİLİ YANLIŞSIZ BİLİNEN YANLIŞLAR!
Bayan Hastalıkları Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Betül Görgen, toplum içerisinde kısırlıkla ilgili en çok yayılan efsaneleri ve gerçekleri şu halde sıraladı:
EFSANE: Kısırlık yalnızca bayanın kusurudur.
GERÇEK: Yalnızca bayanda olmayıp erkeğe ilişkin nedenler ile çabucak hemen birebirdir. Bayanda olduğu kadar erkekte de değerlendirilmeli.
EFSANE: Benim ailemde kısır yok, bende de olmaz
GERÇEK: Kısırlık kestirim edilenden daha çok karşılaşılan bir durum.
EFSANE: 1 sene boyunca doktora gitmeye gerek yok
GERÇEK: Bu durum herkes için tıpkı olmayabilir. Mutlaklığı yoktur.
EFSANE: Tüp bebek tedavisi ikiz ya da üçüz ile sonuçlanır.
GERÇEK: Tedavinin çoğul gebeliği artırdığı hakikat lakin artık teknoloji sayesinde tek ve sağlıklı hamilelik gerçekleşebiliyor.
EFSANE: Çok soru sorunca hasta olduğumu zannederler.
GERÇEK: Tedavi ve durumunuzla ilgili soru sormaktan çekinmeyin.
EFSANE: Kendimi yaşlı hissetmiyorum, yaş benim için kıymetli değil.
GERÇEK: Yaş, doğurganlık için kritik bir belirleyicidir.
EFSANE: 40 yaşına kadar yumurtalarım için kaygılanmaya gerek yok.
GERÇEK: Bilhassa 35 yaşından büyük insanların sonra hem sayısında hem de kalitesindeki bu azalma sürat kazanır.
EFSANE: Üreme sıhhati hakkında hekimle görüşünce otomatik tüp bebek olur.
GERÇEK: Alanında uzman olan biri durumunuzu çok daha âlâ belirleyerek sizi yanlış yönlendirmez. Uzman bir tabipte muayene olmak ve gerekli testleri yaptırmak tüp bebek yaptıracaksınız demek değil.
DİKKAT! BU ESERLER KISIRLAŞTIRIYOR...
Tıp literatüründe 'Endokrin bozucular' olarak nitelendirilen fitalat hususu, çocuk sahibi olmak isteyen bireylerin önündeki en büyük manilerden biridir. Plastiklerin esnekleştirilmesinde kullanılan bu unsurlar, insan sıhhatini önemli manada riske atıyor. Günümüzde sıklıkla kullandığımız kozmetik eserlerinde, alışveriş poşetlerinde, oyuncaklarda, deterjanlarda ve parfümlerde fitalat hususu olduğundan ötürü bunun üzere daha birçok eserin kullanılması endokrin sistemini bozarak, kısırlığın artmasına ve doğurganlığın azalmasına yol açıyor. Teneffüs, ağız yolu ya da cilt teması ile çarçabuk bulaşabilen bu rahatsızlık, erkeklerde baba olmayı engelliyor.
Bu nedenle anne ve baba olmayı düşünen bireyler, içerisinde fitalat bulunan hususları kullanmaktan olabildiğince uzak durmalıdır.