Karın duvarı fıtıklarının tek tedavisi ameliyattır, ama çağdaş fıtık cerrahisindeki seçenek yelpazesi epey geniştir.
Kasık, göbek ve ameliyat kesisi fıtıkları için çok sayıda teknik tanımlanmış olup bunların kimileri son kademe uygun sonuçlarla kendilerine geniş tasarruf yeri bulmuşlardır.
Bir fıtığın ne formda ameliyat edileceğine karar verirken cerrah-hasta muhaberesi çok kıymetlidir. Bu muhabereye zahir olgularda anestezi kompetanı da dahil edilmelidir. Çünkü tedavide onarım seçeneklerinin çeşitliliği üzere farklı anestezi seçenekleri de mevcuttur.
Karın duvarı fıtığı tanısı ile ameliyatı planlanan hastanın tedavi sistemi seçilirken hastaya ve fıtığa ilişkin etkenler göz önüne alınarak en müsait seçim yapılmalıdır:
Hastaya ilişkin özellikler
Hasta genç mi yaşlı mı?
Hastanın günlük fizikî aktivitesi ne seviyede?
Hastanın umumi sıhhat durumu nasıl? Kalp, teneffüs, şeker marazı var mı?
Hasta umum anestezi (narkoz) alma taraftarı mı?
Hastanın ekonomik tedavi talebi var mı?
Fıtığa ilişkin özellikler
Fıtığın tipi ne?
Fıtık ne büyüklükte?
Bu fıtık birinci sefer mi ameliyat ediliyor, yoksa daha evvel bir ameliyat yapıldı mı?
Daha evvel yapılan ameliyat hangi sistemle gerçekleştirildi?
Artık bu unsurları biraz açalım.
Hasta genç mi yaşlı mı?
Genç hastalar her cerrahi tekniğe ve her anestezi tipine tutarlıdır. Günübirlik cerrahi de pek münâsib bir seçenektir. Genç fıtık hastaları açık ya da örtülü ameliyat olabilirler. Daha faal yaşta oldukları için ameliyat sonrası erken devirde daha avantajlı gözüken örtülü ameliyatı tercih edebilirler. Kas yapısı güçlü genç erkek hastalarda lokal anestezi biraz daha kuvvetli bir iştir ve önemli deneyim gerektirir. Aksi taktirde fıtık onarımının güvenilirliği düşebilir.
Yaşlı hastalar ise umum anestezi açısından sakıncalar taşıyabilirler. Kasık ve göbek fıtıkları için lokal anestezi münâsib seçenektir. Çok ileri aşamada sistemik illeti olmayan yaşlı bireyler günübirlik cerrahiye makuldür. İleri yaştaki hastalarda örtülü ameliyat bireye ekstra yarar sağlamayacağı için açık onarım tercih edilebilir.
Hastanın günlük fizikî aktivitesi ne seviyede?
Günlük fizik aktivitesi çokça olan bireyler ya da sporcular için gizli ameliyat daha münâsib gözükmektedir. Birinci haftayı daha rahat geçirirler. İş hayatına ve spora açık ameliyata nazaran daha erken dönebilirler.
Hastanın umum sıhhat durumu nasıl? Kalp, teneffüs, şeker illeti var mı?
Kapl, akciğer, dolaşım, teneffüs sıkıntıları ya da şeker hastaları özellik arz eder. Bu hastaların lokal anestezi ile açık ameliyat olmaları kendilerine daha düşük risk yükleyecektir.
Hasta umumî anestezi (narkoz) alma taraftarı mı?
Günümüzde umumi anestezi son aşama inançlıdır. Lakin birey narkoz almaktan korkuyorsa lokal anestezi ve sedasyon ile açık ameliyatı tercih edebilir. Bu tercih kendisine hastaneden çok kısa vadede çıkabilme avantajını da sunacaktır.
Hastanın ekonomik tedavi talebi var mı?
Kasık ve göbek fıtıklarının tedavisinde en ekonomik seçenek, lokal anestezi ile açık yama onarımıdır. Ekonomik açıdan telaşı ya da sınırlaması olmayan hastalar ise gizli ameliyatı tercih edebilirler.
Fıtığın tipi ne?
Kasık ve göbek fıtıkları lokal anestezi ile tedavi edilebilirler. Buna karşılık kesi fıtıklarının çok azı buna müsaittir.
Kasık ve göbek fıtıklarında açık ve örtük ameliyat seçenekleri olguların büyük kısmında mevcuttur. Lakin büyük kesi fıtıklarında gizli ameliyat çok sıkıntı, bazen olanaksızdır.
Fıtık ne büyüklükte?
Makul büyüklükteki kasık, göbek ve kesi fıtıklarında saklı ameliyat muvaffakiyetle yapılabilmektedir. Fakat büyük fıtıkların kimilerinde saklı ameliyat çok çetin, bazen olanaksızdır.
Bu fıtık birinci kere mi ameliyat ediliyor, yoksa daha evvel bir ameliyat yapıldı mı?
Daha evvel yapılan ameliyat hangi teknikle gerçekleştirildi?
Tekrarlamış kasık fıtıklarında kural olarak, ameliyat usulü olarak bir evvelkinin aykırısı seçilir. Yani açık ameliyat edilip tekrarlayan bir kasık fıtığı gizli metotla, örtük ameliyattan sonra tekrar patlamış bir kasık fıtığı ise açık teknikle tedavi edilir.
Fakat bunun için istisnalar kelam mevzusudur. Daha evvel açık ameliyatla yama konmuş bir kasık fıtığında yama toplanmış, bir kitle oluşturmuş ve ağrıya neden olmaktaysa tekrar açık yaklaşımla önden girilerek eski yamanın çıkarılması ve yeni yama yerleştirilmesi gerekli olabilir. Bunun aykırısı de kelam konusu olabilmektedir.
Göbek ve kesi fıtıklarında ise durum kısmen benzerlik kısmen farklılık göstermektedir. Bu olgularda en hakikat karar titiz muayene ve gerekirse görüntüleme çalışmaları sonrasında verilmelidir.