Koah hastalığı nedir?
“Kronik obstruktif (tıkayıcı) akciğer hastalığının baş harflerinden oluşan “KOAH, aslında iki hastalığı tanımlamakta kullanılır: kronik bronşit ve amfizem Kronik bronşit, en az iki yıl ust uste ve bu iki yılın en az uc ayında oksuruk ve balgamla seyreden ilerleyici bir rahatsızlıktır Amfizem ise, kana oksijen taşınmasını sağlayan hava keseciklerinde harabiyete neden olan bir hastalıktır Bunun sonucunda akciğerde elastikiyet kaybı ve nefes darlığı gorulur
Coğumuzun adını bile duymadığı KOAH, Dunya Sağlık Orgutu'ne gore, kalpdamar hastalıkları, zaturre ve AIDS'ten sonra 4 en sık olum nedenidir Olum nedenleri arasında bu kadar ust sıralarda yer almasının otesinde KOAH, yaşam kalitesini bozan, işgucu kaybına neden olan ve kişiyi zaman icinde oz bakımını bile gercekleştiremeyecek hale getiren bir hastalık Ulkemizde yaklaşık 3 milyon kişinin KOAH'lı olduğu tahmin edilmekte Tum dunyada ise bu sayı 600 milyona ulaşıyor
KOAH'ın Nedenleri:
KOAH'ın başlıca nedeni (%90 hastada) sigaradır Yalnızca sigara değil, pipo ve puro kullanımı da KOAH'a yol acmaktadır Sigara icenlerin beşte birinde KOAH gelişmektedir Sigara icen kişilerde icmeyenlere gore KOAH riski 30 kat kadar artmıştır Sigaraya erken yaşta başlanması ve uzun sure cok miktarda icilmesi, KOAH'ın daha ağır seyretmesine neden olur Sigara dışında bazı mesleki faktorler (madencilik, fırıntahıl işciliği, ciftcilik…) ve ısınma amaclı tezek yakılması da KOAH'a zemin hazırlar
Ne yazık ki, KOAH, tanısı ihmal edilen bir hastalık Toplumda yeterince bilinmiyor ve onemsenmiyor Halbuki erken tanı ve mudahale, hastalığın gidişini durdurabilir ya da yavaşlatabilir Tanıda oncelikle hastanın şikayetleri değerlendirilmekte ve solunum fonksiyon testleri ile akciğer grafisi gibi tetkiklerden yararlanılmakta Başlıca belirtileri, oksuruk, daha cok sabahları balgam cıkarma ve ozellikle eforla gelen nefes darlığı Tanıda gecikilmesinin en onemli sebebi, sigara icenlerin oksuruğu ve balgamı “normal kabul etmeleri Oysa biliyoruz ki, “normal oksuruk ya da “normal balgam yoktur KOAH'lı kişiler, oksuruk ve balgamı coğunlukla o kadar kanıksamışlardır ki, yakınmaları iyice artana kadar doktora başvurmayı duşunmezler Oysa, KOAH'a erken tanı konup zamanında sigara bırakılırsa yıllık akciğer fonksiyon kaybı azalmaktadır 35 yaşından sonra sağlıklı her insanın 1 saniye icinde dışarı verebildiği soluk hacmi yılda 30 ml azalma gosterir Sigara icen KOAH'lılarda bu azalma 150 ml kadardır Dolayısıyla KOAH'lılarda sigaranın bırakılması, hastanın daha uzun yıllar boyunca hayat kalitesinin yuksek kalması acısından kritik onem taşımaktadır
Sigara, eroin ve kokain gibi bağımlılık yapıcı bir maddedir Bu fiziksel bağımlılık nedeniyle kişi sigarayı bırakmada zorluk cekmektedir Kendi kendine sigara bırakılamıyorsa, sigara poliklinikleri devreye girmelidir Gunumuzde sigara bağımlılığının tıbbi tedavisi mumkun Sigara polikliniğimizde, oncelikle hastalarımızın fizik muayeneleri yapılmakta, gerekli gorulen tetkikleri istenmekte ve fiziksel mi, yoksa ruhsal bağımlılığın mı daha on planda olduğu saptanmaktadır Bundan sonraki aşamada kişinin bağımlılık tipine gore, nikotin yerine koyma tedavisi ya da ilac tedavisi onerilmektedir
Dunya KOAH Gunu:
Sadece ulkemizde değil, dunyada da giderek artış gosteren KOAH hakkında bilinci arttırmak amacıyla her yıl Kasım ayının ucuncu Carşamba gunu “Dunya KOAH Gunu etkinliklerine ayrılmıştır Dunya KOAH Gunu, Kronik Obstruktif Akciğer Hastalığına karşı Kuresel Girişim (GOLD) grubu tarafından tum dunya ulkelerinde duzenlenmektedir Bu ozel gunde, KOAH hakkında bilgi arttıracak calışmalar yapılmakta; kendilerinde KOAH olduğunun farkında olmayan kişilerin basit bir solunum testi yaptırması ve erken tanısı teşvik edilmektedir Gunumuzde dunyada KOAH hastası olan her dort kişiden sadece biri hastalığının farkındadır Ulkemizde ise KOAH'lı her on kişiden dokuzu, hasta olduğunu bilmemektedir
Sonuc olarak: Kendinizi ihmal etmeyin Nefes darlığı, oksuruk, balgam yakınmalarınız varsa, mutlaka bir Goğus Hastalıkları Uzmanı'na başvurun ve KOAH hastası iseniz erken tanı şansını yakalayın
Kaynak: Memorial Hastanesi
“Kronik obstruktif (tıkayıcı) akciğer hastalığının baş harflerinden oluşan “KOAH, aslında iki hastalığı tanımlamakta kullanılır: kronik bronşit ve amfizem Kronik bronşit, en az iki yıl ust uste ve bu iki yılın en az uc ayında oksuruk ve balgamla seyreden ilerleyici bir rahatsızlıktır Amfizem ise, kana oksijen taşınmasını sağlayan hava keseciklerinde harabiyete neden olan bir hastalıktır Bunun sonucunda akciğerde elastikiyet kaybı ve nefes darlığı gorulur
Coğumuzun adını bile duymadığı KOAH, Dunya Sağlık Orgutu'ne gore, kalpdamar hastalıkları, zaturre ve AIDS'ten sonra 4 en sık olum nedenidir Olum nedenleri arasında bu kadar ust sıralarda yer almasının otesinde KOAH, yaşam kalitesini bozan, işgucu kaybına neden olan ve kişiyi zaman icinde oz bakımını bile gercekleştiremeyecek hale getiren bir hastalık Ulkemizde yaklaşık 3 milyon kişinin KOAH'lı olduğu tahmin edilmekte Tum dunyada ise bu sayı 600 milyona ulaşıyor
KOAH'ın Nedenleri:
KOAH'ın başlıca nedeni (%90 hastada) sigaradır Yalnızca sigara değil, pipo ve puro kullanımı da KOAH'a yol acmaktadır Sigara icenlerin beşte birinde KOAH gelişmektedir Sigara icen kişilerde icmeyenlere gore KOAH riski 30 kat kadar artmıştır Sigaraya erken yaşta başlanması ve uzun sure cok miktarda icilmesi, KOAH'ın daha ağır seyretmesine neden olur Sigara dışında bazı mesleki faktorler (madencilik, fırıntahıl işciliği, ciftcilik…) ve ısınma amaclı tezek yakılması da KOAH'a zemin hazırlar
Ne yazık ki, KOAH, tanısı ihmal edilen bir hastalık Toplumda yeterince bilinmiyor ve onemsenmiyor Halbuki erken tanı ve mudahale, hastalığın gidişini durdurabilir ya da yavaşlatabilir Tanıda oncelikle hastanın şikayetleri değerlendirilmekte ve solunum fonksiyon testleri ile akciğer grafisi gibi tetkiklerden yararlanılmakta Başlıca belirtileri, oksuruk, daha cok sabahları balgam cıkarma ve ozellikle eforla gelen nefes darlığı Tanıda gecikilmesinin en onemli sebebi, sigara icenlerin oksuruğu ve balgamı “normal kabul etmeleri Oysa biliyoruz ki, “normal oksuruk ya da “normal balgam yoktur KOAH'lı kişiler, oksuruk ve balgamı coğunlukla o kadar kanıksamışlardır ki, yakınmaları iyice artana kadar doktora başvurmayı duşunmezler Oysa, KOAH'a erken tanı konup zamanında sigara bırakılırsa yıllık akciğer fonksiyon kaybı azalmaktadır 35 yaşından sonra sağlıklı her insanın 1 saniye icinde dışarı verebildiği soluk hacmi yılda 30 ml azalma gosterir Sigara icen KOAH'lılarda bu azalma 150 ml kadardır Dolayısıyla KOAH'lılarda sigaranın bırakılması, hastanın daha uzun yıllar boyunca hayat kalitesinin yuksek kalması acısından kritik onem taşımaktadır
Sigara, eroin ve kokain gibi bağımlılık yapıcı bir maddedir Bu fiziksel bağımlılık nedeniyle kişi sigarayı bırakmada zorluk cekmektedir Kendi kendine sigara bırakılamıyorsa, sigara poliklinikleri devreye girmelidir Gunumuzde sigara bağımlılığının tıbbi tedavisi mumkun Sigara polikliniğimizde, oncelikle hastalarımızın fizik muayeneleri yapılmakta, gerekli gorulen tetkikleri istenmekte ve fiziksel mi, yoksa ruhsal bağımlılığın mı daha on planda olduğu saptanmaktadır Bundan sonraki aşamada kişinin bağımlılık tipine gore, nikotin yerine koyma tedavisi ya da ilac tedavisi onerilmektedir
Dunya KOAH Gunu:
Sadece ulkemizde değil, dunyada da giderek artış gosteren KOAH hakkında bilinci arttırmak amacıyla her yıl Kasım ayının ucuncu Carşamba gunu “Dunya KOAH Gunu etkinliklerine ayrılmıştır Dunya KOAH Gunu, Kronik Obstruktif Akciğer Hastalığına karşı Kuresel Girişim (GOLD) grubu tarafından tum dunya ulkelerinde duzenlenmektedir Bu ozel gunde, KOAH hakkında bilgi arttıracak calışmalar yapılmakta; kendilerinde KOAH olduğunun farkında olmayan kişilerin basit bir solunum testi yaptırması ve erken tanısı teşvik edilmektedir Gunumuzde dunyada KOAH hastası olan her dort kişiden sadece biri hastalığının farkındadır Ulkemizde ise KOAH'lı her on kişiden dokuzu, hasta olduğunu bilmemektedir
Sonuc olarak: Kendinizi ihmal etmeyin Nefes darlığı, oksuruk, balgam yakınmalarınız varsa, mutlaka bir Goğus Hastalıkları Uzmanı'na başvurun ve KOAH hastası iseniz erken tanı şansını yakalayın
Kaynak: Memorial Hastanesi