Kök hücre tedavisi, çeşitli hastalıkların tedavi edilmesinde vücudun doğal iyileştirme mekanizmasını kullanan bir rejeneratif tıp tekniğidir.
Kök hücreler hepimizde mevcuttur ve vücut için bir onarım sistemi görevi görür. Bununla birlikte, bazen yaşın artmasıyla birlikte, yaralı bölgede gerekli miktarda kök hücre bulunmaz. Kök hücre tedavisinin amacı, yaralanma bölgelerindeki kök hücrelerin sayısını artırarak hastanın vücudunun doğal onarım sistemini güçlendirmektir.
Kök Hücre Tipleri
İki ana kök hücre türü vardır: embriyonik kök hücreler ve yetişkin kök hücreler. Embriyonik kök hücreler, insan embriyolarından elde edilir. Vücudun hemen hemen her türlü hücre tipine dönüşme kabiliyetine sahiptirler. Embriyo gelişip bir bebek oluştururken, kök hücreler vücudun her yerine dağılır. Kemik iliği ve kan gibi her dokunun belirli alanlarında bulunur. Doku hasarlandığında ve yaşlandığında bu hücreler aktif hale geçerek eski ve yıpranmış dokunun yeniden iyileşmesini sağlarlar. Bunlara yetişkin kök hücreler denir. Embriyonik kök hücreler gibi, yetişkin kök hücreler de birden fazla hücre tipine dönüşebilir, ancak farklılaşmaları sınırlı sayıda hücre tipindedir.
Ortopedi ve Travmatolojide Kök Hücrenin Kullanım Alanları
Yetişkin kök hücreler vücudun birçok bölgesinden toplanabilir. Bunlar arasında yağ dokusu, kemik iliği ve periferik kan bulunur. Mezenkimal kök hücre en yaygın olarak toplanan hücredir. Bunlar, tendonlar, bağlar ve eklem kıkırdağı gibi kas-iskelet sistemini oluşturan hücrelere dönüşme yeteneğine sahiptir.
Şu anda, kök hücre tedavisi omuz, diz, kalça ve omurganın çeşitli dejeneratif durumlarını tedavi etmek için kullanılmaktadır. Kök hücreler ayrıca çeşitli yumuşak dokuların (kas, bağlar ve tendonlar) yanı sıra kemiğe bağlı yaralanmaların tedavisinde de kullanılmaktadır.
Tedavi İçin Hazırlık
Tedavinizden en az iki hafta önce steroid olmayan antiinflamatuar ilaçları (NSAID'ler) almayı bırakmanız önemlidir. Doktorunuz durumunuza bağlı olarak size özel talimatlar verecektir.
Kök Hücre Tedavisi
Kemik iliği
Tedavi, doktorunuzun kendi kemik iliğinizden kök hücre almasıyla başlar. Kemik iliği genellikle leğen kemiği üst sınırından alınır. Doktorunuz önce bu bölgeyi temizleyecek ve uyuşturacaktır. Daha sonra, pelvik kemiğinizin iliak krest olarak bilinen bir bölgesine bir iğne sokulur. Kemik iliği daha sonra özel bir şırınga kullanılarak aspire edilir ve elde edilen numune bir makinede 10 ila 15 dakika süreyle döndürülür ve konsantre bir kök hücre örneği ayrılır. Doktorunuz daha sonra tedavi edilecek etkilenen bölgenizi temizler ve uyuşturur ve özel röntgenler eşliğinde kök hücreleri hastalıklı bölgeye enjekte eder.
Yağ dokusu
Yaşlandıkça kemik iliğinden daha az kök hücre elde ederiz. Yaşlanma ile kök hücre popülasyonunu koruyan ve kök hücrelerin çok daha zengin bir kaynağı olan yağın aksine, kemik iliğinde doku onarımı için çok az kök hücre vardır. Bu nedenle, yağ hayatımız boyunca sürdürülen ve doku onarımında çok etkili olduğu gösterilen çok zengin bir kök hücre kaynağıdır. Yağ dokusundan kemik iliğine göre çok daha fazla sayıda kök hücre elde edilebilmektedir.
Tedavi lokal anestezi ile yapılır. Uyluğunuzdan veya karnınızdan yağ dokusu (liposuction) alınır. Alınan yağ dokusu bir cihaz yardımı ile bir dizi işleme tabi tutulur.Doktorunuz tedavi edilecek etkilenen bölgenizi temizler ve uyuşturur. Daha sonra özel röntgenler eşliğinde elde edilen kök hücreleri hastalıklı bölgeye enjekte eder.
Tüm işlem genellikle bir saatten az sürer ve tedavinin uygulandığı gün eve dönebilirsiniz.
Uygulama sonrası bakım
Tedavinizin ardından büyük olasılıkla ertesi gün işe dönebileceksiniz. Tedavinizi takip eden en az iki hafta boyunca işi kolaylaştırmanız ve herhangi bir yük taşıma faaliyetinden kaçınmanız gerekecektir. Vücudunuzun iyileşme sürecini etkileyebileceğinden, steroid olmayan, antiinflamatuar ilaçları (NSAIDS) almaktan bir süre kaçınmanız gerekecektir.