Kömür ve Kullanımı;
Kömür, ısı enerjisi temin etmek için yakılabilen bir hidrokarbon birikintisidir Genelde yeraltında damar diye bilinen katmanlar durumunda bulunur Lakin bir takım yerlerde yüzeye yakın olduğu da görülür Genelde sert, donuk ve siyahtır XVI yüzyıldan önce eksik kullanılırdı, yama bu tarihten sonra büyük bir yakacak sanayinin önce İngiltere ’de, sonradan Avrupa ve dünyanın öteki bölgelerinden temeli durumuna geldi
Kömürün Oluşması;
Kömür, yaklaşık 10 ile 300 milyon yıl arasında değişen bir süre önceden kalma orman bitkilerinin ürünüdür Bataklıklardaki bitki birikintilerinin kalıntıları, büyük kalınlıklardaki kumtaşı ve sist katmanlarının altına gömülür Bu işlem birçok kere yinelenir Bitki birikintileri basınca, ısıya ve mikroorganizmalar göre parçalanmaya maruz kalır ve bunun sonucu farklı alanlara yönlendirilmiş yanıcı katı maddelere dönüşür
Bu dönüşüm sürecine genellikle “kömürleşme adı verilir ve bunun gerçekleşmeye derecesi kömürün “kalitesini belirler Antrasit en nitelikli kömürdür Bir damar baştan başa da kalite değişikleri görülebilir Böyle durumlarda, laf konusu damarın altında ve üstünde kalan bütün damarlar da belirtilen değişikliler gösterir Bozulmamış dikey kesimlerde derindeki damarlar yüzeye yakın olanlardan daha kalitelidir Ama Hilt yasası olarak tanıdık bu barbar genellemenin dıştan kalan örneklere de sık rastlanır
Kalite kontrolünü basitleştirmek için kömür genellikle “yaklaşık analizine göre belirlenir Bu tahlil standart yöntemlerle saptanan keza, buharlaşan madde, karbon ve kül yüzdelerini verir “tam çözümleme kömürdeki karbon, hidrojen, oksijen, azot ve kükürt tutarlarını belirler Ayrıca tüketiciler yakıtın “ısıtma gücü ya da kalori değerini, yakılan siklet birimi başına düşen ısı birimi olarak anlamak isteyebilirler
Kömürler hem, kayasal bileşenlere kadar de tanımlanabilir, yani kaya türleri olarak ele alınabilirler Bilinen dört maddesel yapıtların (düz, parlak bileşen) düren(donuk, sert çakıllı), vitrin (parlak, siyah , camsı gözalıcılıkta) ve füsendir (siyah, ufalanabilir, iplik süren genel sınai gelişimin esas nedenlerinden biriydi Günümüzde kömür yalnızca yakıt olarak yok parfüm, naylon çorap, ağrı dindirici ilaç ve kumaş boyası gibi öbür malların esas imal maddesi olarak da kullanılmaktadır
Kömür sanayinin tarihi;
İkinci dünya savaşına kadar kömür sanayimi, sanayileşmiş ülkelerin ekonomisi için büyük bir tartma taşıyordu 1950 de bile kömür, dünya enerji kaynağının yüzde 58 ni sağlamaktaydı 1974 e gelindiğinde bu oran petrol ve doğal gaz üretimindeki kayda değer artışlar yüzünden yüzde 29 ’a düşmüştü 1973 de görülen petrol fiyatlarındaki, büyük artışlar ve petrol ve gaz rezervlerinin sınırlı olması sebebiyle 1950 lerin ortalarından beri kömür sanayini kısıtlama politikası gütmüş birçok ülkede kömür üretimi, yeniden artmaktadır
Önceleri kömür tesadüfen bulunduğu toprağın yüzeyinden kazınıyordu Sonraları “kanallardan (damarı yeraltına dürüst izleyen hafif eğimli tüneller), sonradan da maden kul uyarından çıkarılmaya başlandı Günümüzde deneme kazılarından önce yapılan kömür madeni araştırmaları, jeofizik uzmanları ve ileri araştırma aygıtları gerektiren başlı başına bir bilimsel uğraştır Günümüzde maden tüneli açılmak, beşon sene arası bir süre alan, milyonlarca liralık yatırım gerektiren ve yerin dibinde yüzlerce metre derinliklere ulaşan kuyuları olan büyük bir projedir
Kömür vaktiyle kazma, kürekle kazılır ve yüzeye sepetlerle taşınırdı Günümüzün tüm sanayileşmiş ülkelerinde kömür madenleri, iyice makineleşmiştir ve her madenden elde edilen ürün, yılda bir milyon tonu aşabilir madenciler mekanik kazıcılarla çalışırlar Kömür, taşıyıcı araçlarla yada yer altı trenleriyle dışarı gönderilir Günümüzde görülen bu alandaki bir diğer eğilim de, kömürün çıkarıldığı güvenli olmayan alanlardan insanları uzaklaştırabilme nedeniyle uzakta işletilen araçların kullanılmasına yöneliktir Geliştirilmiş olan böyle bir otomatik araçta, madene indirilen kömür kazıcı alet, tavanda kalan köpür katmanın kalınlığını radyoaktif sonradan ile ölçer Kömür madenciliğin hala özel dikkat isteyen bir mücadele olmayı sürdürmesine rağmen, sanayileşmiş ülkelerde ölüm ve kaza oranları tez azalmaktadır Alıştırma sırasında kömürden çıkabilecek kolayca parlayan metan gazının bir patlamaya yol açması için kullanılan bütün araçların kurallara uygun olması gerekir
Kömür, ısı enerjisi temin etmek için yakılabilen bir hidrokarbon birikintisidir Genelde yeraltında damar diye bilinen katmanlar durumunda bulunur Lakin bir takım yerlerde yüzeye yakın olduğu da görülür Genelde sert, donuk ve siyahtır XVI yüzyıldan önce eksik kullanılırdı, yama bu tarihten sonra büyük bir yakacak sanayinin önce İngiltere ’de, sonradan Avrupa ve dünyanın öteki bölgelerinden temeli durumuna geldi
Kömürün Oluşması;
Kömür, yaklaşık 10 ile 300 milyon yıl arasında değişen bir süre önceden kalma orman bitkilerinin ürünüdür Bataklıklardaki bitki birikintilerinin kalıntıları, büyük kalınlıklardaki kumtaşı ve sist katmanlarının altına gömülür Bu işlem birçok kere yinelenir Bitki birikintileri basınca, ısıya ve mikroorganizmalar göre parçalanmaya maruz kalır ve bunun sonucu farklı alanlara yönlendirilmiş yanıcı katı maddelere dönüşür
Bu dönüşüm sürecine genellikle “kömürleşme adı verilir ve bunun gerçekleşmeye derecesi kömürün “kalitesini belirler Antrasit en nitelikli kömürdür Bir damar baştan başa da kalite değişikleri görülebilir Böyle durumlarda, laf konusu damarın altında ve üstünde kalan bütün damarlar da belirtilen değişikliler gösterir Bozulmamış dikey kesimlerde derindeki damarlar yüzeye yakın olanlardan daha kalitelidir Ama Hilt yasası olarak tanıdık bu barbar genellemenin dıştan kalan örneklere de sık rastlanır
Kalite kontrolünü basitleştirmek için kömür genellikle “yaklaşık analizine göre belirlenir Bu tahlil standart yöntemlerle saptanan keza, buharlaşan madde, karbon ve kül yüzdelerini verir “tam çözümleme kömürdeki karbon, hidrojen, oksijen, azot ve kükürt tutarlarını belirler Ayrıca tüketiciler yakıtın “ısıtma gücü ya da kalori değerini, yakılan siklet birimi başına düşen ısı birimi olarak anlamak isteyebilirler
Kömürler hem, kayasal bileşenlere kadar de tanımlanabilir, yani kaya türleri olarak ele alınabilirler Bilinen dört maddesel yapıtların (düz, parlak bileşen) düren(donuk, sert çakıllı), vitrin (parlak, siyah , camsı gözalıcılıkta) ve füsendir (siyah, ufalanabilir, iplik süren genel sınai gelişimin esas nedenlerinden biriydi Günümüzde kömür yalnızca yakıt olarak yok parfüm, naylon çorap, ağrı dindirici ilaç ve kumaş boyası gibi öbür malların esas imal maddesi olarak da kullanılmaktadır
Kömür sanayinin tarihi;
İkinci dünya savaşına kadar kömür sanayimi, sanayileşmiş ülkelerin ekonomisi için büyük bir tartma taşıyordu 1950 de bile kömür, dünya enerji kaynağının yüzde 58 ni sağlamaktaydı 1974 e gelindiğinde bu oran petrol ve doğal gaz üretimindeki kayda değer artışlar yüzünden yüzde 29 ’a düşmüştü 1973 de görülen petrol fiyatlarındaki, büyük artışlar ve petrol ve gaz rezervlerinin sınırlı olması sebebiyle 1950 lerin ortalarından beri kömür sanayini kısıtlama politikası gütmüş birçok ülkede kömür üretimi, yeniden artmaktadır
Önceleri kömür tesadüfen bulunduğu toprağın yüzeyinden kazınıyordu Sonraları “kanallardan (damarı yeraltına dürüst izleyen hafif eğimli tüneller), sonradan da maden kul uyarından çıkarılmaya başlandı Günümüzde deneme kazılarından önce yapılan kömür madeni araştırmaları, jeofizik uzmanları ve ileri araştırma aygıtları gerektiren başlı başına bir bilimsel uğraştır Günümüzde maden tüneli açılmak, beşon sene arası bir süre alan, milyonlarca liralık yatırım gerektiren ve yerin dibinde yüzlerce metre derinliklere ulaşan kuyuları olan büyük bir projedir
Kömür vaktiyle kazma, kürekle kazılır ve yüzeye sepetlerle taşınırdı Günümüzün tüm sanayileşmiş ülkelerinde kömür madenleri, iyice makineleşmiştir ve her madenden elde edilen ürün, yılda bir milyon tonu aşabilir madenciler mekanik kazıcılarla çalışırlar Kömür, taşıyıcı araçlarla yada yer altı trenleriyle dışarı gönderilir Günümüzde görülen bu alandaki bir diğer eğilim de, kömürün çıkarıldığı güvenli olmayan alanlardan insanları uzaklaştırabilme nedeniyle uzakta işletilen araçların kullanılmasına yöneliktir Geliştirilmiş olan böyle bir otomatik araçta, madene indirilen kömür kazıcı alet, tavanda kalan köpür katmanın kalınlığını radyoaktif sonradan ile ölçer Kömür madenciliğin hala özel dikkat isteyen bir mücadele olmayı sürdürmesine rağmen, sanayileşmiş ülkelerde ölüm ve kaza oranları tez azalmaktadır Alıştırma sırasında kömürden çıkabilecek kolayca parlayan metan gazının bir patlamaya yol açması için kullanılan bütün araçların kurallara uygun olması gerekir