Kontakt lensler, kornea yüzeyine yerleştirilerek gözdeki kusurların tashihi veya bazı hastalıkların tedavisi için kullanılan lenslerdir Refraksiyon ve optikle ilgili ilkeler gözlüklere aynı şekilde kontakt lenslere de uygulanır Bunlar, miyopi ve hipermetropi derecesine göre kornea eğriliğini bir kontakt lens yüzeyi ile değiştirerek var olan kusuru düzeltirler Astigmatizmaların genelde kornea ön yüzeyinin çarpıklığı sonucu oluşmasından dolayı ya sert kontakt lenslerin kullanılması ya da özel olarak astigmatizmaya karşın üretilmiş yumuşak lenslerin kullanılması gerekir Miyop veya hipermetroplar için üretilmiş ve fiatı cazip olan yumuşak kontakt lensler azami 1,0 dioptri değin bir astigmatizmayı düzeltebilirler
Minik numaralarda gözlük ve kontakt lens numaraları benzer iken numara arttıkça miyopların gözlüğe kadar daha ufak, hipermetropların ise daha büyük numaralı bir lens kullanmaları gerekir Son yıllarda kontakt lens teknolojisi fazla gelişmiş ve lenslerin kullanımını kolaylaştıran ve dilekçe süresini uzatan yeni tasarım ve materyaller geliştirilmiştir
Kontakt lens çeşitleri
Günümüzde temel olarak iki çeşit lens vardır Bunlar gaz geçirgen sert lensler ve yumuşak lenslerdir Gaz iletken sert lenslerin kullanımının gerektiği birkaç şart dışarıda çoğunlukla yumuşak lensler kullanılır
Gaz iletken sert lensler: Göze oksijen geçişine müsade verdikleri için bu adı alırlar ve bu özellikleri nedeniyle bundan böyle kullanılmayan sert lenslere göre kornea epitel metabolizmasını daha eksik bozarlar Korneanın şeklini almadıkları için yüksek astigmatizma ve keratokonus gibi olgularda bilhassa tercih edilirler
Yumuşak lensler: Çok öbür tipleri vardır Jurnal kullanılan 1 gün ömürlü lensler, günlük kullanılan 1 ay ömürlü lensler, jurnal kullanılan 3 ay ömürlü lensler, günlük kullanılan 1 yıl ömürlü lensler, 1 hafta kullanılan 1 hafta ömürlü lensler, 1 ay kullanılan 1 ay ömürlü lensler, bir takım göz hastalıklarının tedavisi için kullanılan çare edici lensler, bifokal lensler ve renkli lensler gibi Bunların kullanımı oldukça rahattır Gözdeki kusurun tashihi için kullanılan lenslerin birçok renksizdir ve göze takıldığında görünümü değiştirmezler Takıldıkları sürece kusuru giderir ve berrak bir görünüm sağlarlar
Kornea yüzeyini bozan hastalıklar asap uçlarının dıştan kalmasına ast olarak hastaya yoğun bir huzursuzluk verirler Eski lazer uygulamalarında da kornea sinir uçları açıkta kalır ve hasta yoğun ağrı duyardı Bu gibi durumlarda hastanın tedavisi amacıyla tedavi edici yumuşak kontakt lensler kullanılır
Bifokal lensler, yakın ve uzakta için iki farklı gözlük uygulamak zorunda kalan kişiler için geliştirilmiştir
Günümüzde fazla populer olan bir lens grubu da renkli lenslerdir Gözdeki kusurun düzeltilmesi nedeniyle kullanılabildiği gibi herhangi bir hata olmadan da sırf estetik amaçlı olarak kullanılan numarasız tipleri vardır Renk seçenekleri fazla fazladır Renkli lensler her favori katalogda gösterildiği gibi durmaz böylece öbür seçenekleri deneme imkanı tanıyan bir merkezde göz muayenesinin peşinde denenerek alınmasında avantaj vardır
Kontakt lenslerin avantajları
Kontakt lenslerin bir takım kişiler için kozmetik faydası ve gözlük takmama rahatlığı yanısıra optik avantajları vardır
Yüksek dereceli kusurlarda kontakt lensler minik çaplı ve kalınlıklı olmaları yanısıra gözün direkt üzerinden tashih yapmaları sebebiyle çevresel kısımlardaki görme bozukluklarını azaltırlar
Tek gözünde ameliyat ya da yaralanma gibi bir nedenle lensini yitirmiş olanlara bahşedilen gözlük camları fazla büyütme yaptığı için hastanın kullanabilmesi zordur Kontakt lenslerde büyütme faktörü oldukça azdır ve hasta tarafından tolere edilebilir Böylece hasta heriki gözünü kullanabilir ülkü kazanç
Her iki gözünde lens olmayanlarda da daha iyi bir çevresel görme temin edilir ve görüntü bozukluğu artı olmaz
Gözlüklerle çok az düzelme kaydedilebilen veya görmesi hiç düzeltilemeyen keratokonuslu ya da diğer bir nedene ast baştan savma korneası olan hastalar kontakt lenslerle sıklıkla iyi bir görme elde ederler
Kontakt lenslerin sporcular ve özel iş gereksinimleri olan kişiler için de avantajları vardır
Kontakt lenslerin dezavantajları
Gözlüklere tarafından birazcık daha masraflıdırlar Fakat teknolojinin gelişimi doğru daha hesaplı kontakt lensler piyasaya sürülmektedir
Yeni kullanmaya başlayanların belirli bir intibak süresi olur Bu süre yumuşak lens kullananlarda daha eksik, sert lens kullananlarda daha uzundur
Kontakt lens kullanımında temizliğe fazla dikkatli olmak gerekir İleride anlatılacak olan bir takım göz sağlığı sorunları kontakt lens kullananlarda meydana gelebilir Bazen lensin kullanılamadığı zamanlar olur ve bu zamanlarda gözlük uygulamak gerekebilir
Kontakt lens kullanmaya başlamadan önce yapılması gereken tetkik:
Görme keskinliğinin değerlendirilmesi
Göz numarasının tespiti
Biyomikroskop ile göz muayenesi ve gözyaşı değerlendirmesi, Keratometri
Gerekiyorsa korneal topografi, yani korneanın kırıcılık haritasının çıkarılması Yapılan bu değerlendirmeler ile gözün kontakt lens kullanımına yerinde olup olmadığı belirlenir Hem nasıl bir kontakt lens kullanabileceğine karar verilir *
Minik numaralarda gözlük ve kontakt lens numaraları benzer iken numara arttıkça miyopların gözlüğe kadar daha ufak, hipermetropların ise daha büyük numaralı bir lens kullanmaları gerekir Son yıllarda kontakt lens teknolojisi fazla gelişmiş ve lenslerin kullanımını kolaylaştıran ve dilekçe süresini uzatan yeni tasarım ve materyaller geliştirilmiştir
Kontakt lens çeşitleri
Günümüzde temel olarak iki çeşit lens vardır Bunlar gaz geçirgen sert lensler ve yumuşak lenslerdir Gaz iletken sert lenslerin kullanımının gerektiği birkaç şart dışarıda çoğunlukla yumuşak lensler kullanılır
Gaz iletken sert lensler: Göze oksijen geçişine müsade verdikleri için bu adı alırlar ve bu özellikleri nedeniyle bundan böyle kullanılmayan sert lenslere göre kornea epitel metabolizmasını daha eksik bozarlar Korneanın şeklini almadıkları için yüksek astigmatizma ve keratokonus gibi olgularda bilhassa tercih edilirler
Yumuşak lensler: Çok öbür tipleri vardır Jurnal kullanılan 1 gün ömürlü lensler, günlük kullanılan 1 ay ömürlü lensler, jurnal kullanılan 3 ay ömürlü lensler, günlük kullanılan 1 yıl ömürlü lensler, 1 hafta kullanılan 1 hafta ömürlü lensler, 1 ay kullanılan 1 ay ömürlü lensler, bir takım göz hastalıklarının tedavisi için kullanılan çare edici lensler, bifokal lensler ve renkli lensler gibi Bunların kullanımı oldukça rahattır Gözdeki kusurun tashihi için kullanılan lenslerin birçok renksizdir ve göze takıldığında görünümü değiştirmezler Takıldıkları sürece kusuru giderir ve berrak bir görünüm sağlarlar
Kornea yüzeyini bozan hastalıklar asap uçlarının dıştan kalmasına ast olarak hastaya yoğun bir huzursuzluk verirler Eski lazer uygulamalarında da kornea sinir uçları açıkta kalır ve hasta yoğun ağrı duyardı Bu gibi durumlarda hastanın tedavisi amacıyla tedavi edici yumuşak kontakt lensler kullanılır
Bifokal lensler, yakın ve uzakta için iki farklı gözlük uygulamak zorunda kalan kişiler için geliştirilmiştir
Günümüzde fazla populer olan bir lens grubu da renkli lenslerdir Gözdeki kusurun düzeltilmesi nedeniyle kullanılabildiği gibi herhangi bir hata olmadan da sırf estetik amaçlı olarak kullanılan numarasız tipleri vardır Renk seçenekleri fazla fazladır Renkli lensler her favori katalogda gösterildiği gibi durmaz böylece öbür seçenekleri deneme imkanı tanıyan bir merkezde göz muayenesinin peşinde denenerek alınmasında avantaj vardır
Kontakt lenslerin avantajları
Kontakt lenslerin bir takım kişiler için kozmetik faydası ve gözlük takmama rahatlığı yanısıra optik avantajları vardır
Yüksek dereceli kusurlarda kontakt lensler minik çaplı ve kalınlıklı olmaları yanısıra gözün direkt üzerinden tashih yapmaları sebebiyle çevresel kısımlardaki görme bozukluklarını azaltırlar
Tek gözünde ameliyat ya da yaralanma gibi bir nedenle lensini yitirmiş olanlara bahşedilen gözlük camları fazla büyütme yaptığı için hastanın kullanabilmesi zordur Kontakt lenslerde büyütme faktörü oldukça azdır ve hasta tarafından tolere edilebilir Böylece hasta heriki gözünü kullanabilir ülkü kazanç
Her iki gözünde lens olmayanlarda da daha iyi bir çevresel görme temin edilir ve görüntü bozukluğu artı olmaz
Gözlüklerle çok az düzelme kaydedilebilen veya görmesi hiç düzeltilemeyen keratokonuslu ya da diğer bir nedene ast baştan savma korneası olan hastalar kontakt lenslerle sıklıkla iyi bir görme elde ederler
Kontakt lenslerin sporcular ve özel iş gereksinimleri olan kişiler için de avantajları vardır
Kontakt lenslerin dezavantajları
Gözlüklere tarafından birazcık daha masraflıdırlar Fakat teknolojinin gelişimi doğru daha hesaplı kontakt lensler piyasaya sürülmektedir
Yeni kullanmaya başlayanların belirli bir intibak süresi olur Bu süre yumuşak lens kullananlarda daha eksik, sert lens kullananlarda daha uzundur
Kontakt lens kullanımında temizliğe fazla dikkatli olmak gerekir İleride anlatılacak olan bir takım göz sağlığı sorunları kontakt lens kullananlarda meydana gelebilir Bazen lensin kullanılamadığı zamanlar olur ve bu zamanlarda gözlük uygulamak gerekebilir
Kontakt lens kullanmaya başlamadan önce yapılması gereken tetkik:
Görme keskinliğinin değerlendirilmesi
Göz numarasının tespiti
Biyomikroskop ile göz muayenesi ve gözyaşı değerlendirmesi, Keratometri
Gerekiyorsa korneal topografi, yani korneanın kırıcılık haritasının çıkarılması Yapılan bu değerlendirmeler ile gözün kontakt lens kullanımına yerinde olup olmadığı belirlenir Hem nasıl bir kontakt lens kullanabileceğine karar verilir *