Şayet bir kas krampı yaşadıysanız, bunun ne kadar acı ve ağrı verici bir tecrübe olduğunu biliyorsunuzdur Özellikle spor yaparken sık sık yaşanan kramp konusunu, hangi nedenlerden dolayı yaşandığını ve nasıl tedavi edilebileceğini bu konumuzda ele alacağız Kaslar, hareketin sağlanması için kasılıp gevşerler, ancak kasılan kas gevşeme yapmadan tekrar kasılırsa ya da beyin kaslarına gevşeme sinyali ulaşmaz ise, işte bu durumda kramp oluşur Vücutta istemsiz şekilde oluşan kas kasılmaları ise kramplar ile aynı şey değildir Kramp sırasında kasılmanın şiddetine bağlı olarak, orta derece ağrılardan kılcal damarların yırtılmasına kadar farklı sonuçlar ortaya çıkabilir Krampın en fazla meydana geldiği kaslar; el, kol, karın, arka ayak, arka ve ön bacak kaslarıdır
Krampın Nedenleri, Kramp Neden Olur?
Krampa yol açan unsurlar ikiye ayrılmaktadır; sinir ve kaslarla ilgili bozukluklar, hidrasyon ve elektrolit bozuklukları Sinir ve kas bozukluklarını iki ana başlıkta incelemek mümkündür;
Uzuv Yaralanmaları: Genel olarak kırık kemiklerde görülen bu tür kramplar, kemiğin hareket etmesine engel olarak çevresinde bulunan tendon ve dokulara zarar verilmesini önlemeye çalışmaktadır
Yüksek Aktivite: Egzersiz temposunu aniden değiştirenler ya da yaşlılarda ortaya çıkan krampların nedeni, kasların olması gerekenden daha fazla zorlanmasıdır Egzersiz yaparken veya egzersizden sonra ortaya çıkabilir
Vücuttaki kasların gevşemesi ve tekrar kasılması için, sinirlerin mesaj göndermesi ve kasların da bu mesajı alarak uygulaması gerekir Mesajın gönderilmesi sırasında kullanılan mineraller, kan içerisinde belli yoğunluklarda bulunmaktadır Aşırı sıvı kaybı olduğunda, bu mineraller kaybedilir veya az sıvı tüketimi ile mineral miktarı azalır Bu nedenle sıvı kaybı ya da yeteri kadar sıvı alınmaması krampa yol açar Özellikle yaz mevsiminde oluşan krampların esas nedeni sıvı kaybıdır Terleme sırasında vücuttan dışarıya atılan sodyum tuzu kramplara neden olmakla birlikte, güneş çarpmasının belirtisi de olabilir Ayrıca kalp ve karaciğer rahatsızlıklarında, karın boşluğu içerisinde toplanan sıvı miktarı da krampa neden olabilir
Kramp
Aşırı Alkol Tüketimi: Magnezyum eksikliğine yol açan aşırı alkol tüketimi, kalsiyumun sinirlere ulaşmasını engeller ve sinirlerin kolayca uyarılmasına neden olur Uyarılan sinirler normalin üzerinde kasılarak, kaslardaki enerjiyi tüketir ve bir müddet sonra aşırı kasılan kaslar gevşeyemez
Hipotiroidizm: Tiroid bezinin hiç çalışmaması ya da az çalışması durumlarında, kanda bulunan tiroid hormonunun seviyesi düşer Hipotiroidizm adı verilen bu durumda, kandaki kalsiyum seviyesi de düşer ve kasların daha kolay uyarılmasına yol açarak krampa neden olur
Böbrek Yetmezliği: Böbrek yetmezliği sonucu meydana gelen elektrolit bozukluğu ve yüksek potasyum seviyeleri, sinirlerde oluşan uyarı gücünü arttırmaktadır Bu nedenlerle ortaya çıkabilen kramplar, ayrıca böbrek yetmezliğinin belirtisi de olabilir
İlaçlar: Su atıcı olarak bilinen diüretiklerin kalp yetmezliği, böbrek ve diğer bazı hastalıklarda kullanılabiliyor Atılan sıvı sonucu süzülen sodyum ve elektrolitlerin kramplara neden olduğunu daha önce belirtmiştik Krampa neden olabilecek diğer ilaçlar şunlardır;
Terbutalin (Astım hastalığında kullanılır)
Donazepil (Alzheimer hastalığının tedavisinde kullanılır)
Raloxifene (Osteoporoz ilacıdır)
Nifedipin (Kalp ilacı)
Menstrüasyon ve gebelik: Regl yani menstrüasyon sırasında yitirilen kanın tekrar kazanılması için tutulan sıvı miktarı, magnezyum ve kalsiyum düzeylerinin düşmesine neden olmaktadır Bu durumun sebep olduğu kasılmalar da krampların oluşmasına yol açar
Kramp Nedir
Aşağıdaki durumlarda da krampların oluşması muhtemeldir;
Yan etki yapan ilaçlar krampa neden olabilir veya var olan krampın sıklaşmasına yol açabilir
Kasların aşırı yorulması veya efor harcaması
Kandaki tuz seviyesinin değişikliklere neden olduğu bazı durumlar
Renal yani böbrek diyalizi olan bazı hastalarda bacak krampları oluşur
Gebelikten sonraki aşamalarda kramplar oluşabilir
Tedavi edilmeyen tiroid bezi
Kan dolaşımının zayıflamasıyla birlikte bacak arterlerinin daralması (periferik arter)
Sinir sisteminde bulunan bazı rahatsızlıklar
Kurşun zehirlenmesi, karaciğer sirozu ve sarkoidoz gibi haller, nadiren de olsa krampa yol açabilir
Yukarıda saydığımız durumlar, krampın sadece bazı belirtilerinden biri olabilir Bunlardan herhangi birini yaşamıyorsanız veya açıklanamayan bir belirti mevcut olmadığı halde kramp devam ediyorsa, idiyopatik yani bilinmeyen bir durumdan dolayı ortaya çıkması yüksek ihtimaldir
Kramp Nasıl Geçer, Tedavisi Nedir?
Krampların birçoğu, aşırı kasılan kasların gerilmesi durumunda sona erebilmektedir Egzersiz yaparken oluşan bir kramp için, hemen egzersize son verilmeli ve kasılan kaslar esnetilmelidir Şayet esnetilmeyecek kadar aşırı bir ağrı varsa, kramplı bölgenin masaj yoluyla rahatlatılması gerekir Ayrıca sıcak uygulaması da kasların gevşemesine yardımcı olabilir Özellikle bacak bölgelerinde, etkilenen kasın gerilmesi ve masaj uygulaması kramplarda genellikle rahatlama yaratmaktadır Ağrı kesici olarak kullanılan ilaçlar hızlı etki göstermedikleri için genellikle faydalı olmazlar Şayet kramp sıklıkla meydana gelmiyorsa, genellikle özel bir tedaviye gerek yoktur, fakat sık sık yaşanan kramplar için mutlaka tedavi yollarının aranması gerekir
Yukarıda bahsettiğimiz ilaçlardan herhangi birini kullanıyorsanız, kesinlikle bunu doktorunuza söyleyin İlgili ilaçlar özellikle bacak kramplarına sebep olabildiği gibi, mevcut krampların daha sık yaşanmasına da neden olabilir Ayrıca kullandığınız bu tür ilaçların farklı alternatifleri de mutlaka vardır Yaşadığınız kramplarla birlikte farklı belirtiler de mevcutsa, doktora başvurmanız gerekir Çeşitli muayene ve testler sonucu krampa yol açan ikincil nedenler gözden geçirilir Krampların önüne geçebilmek için esneme ve germe egzersizleri de sıklıkla tavsiye edilmektedir, fakat bu tür hareketlerin yüzde yüz işe yaradığını gösteren çok sayıda araştırma mevcut değildir Yapılan bir araştırmada germe egzersizlerinin kramp şiddetini hafiflettiği sonucu, başka bir araştırmada teyit edilememiştir Bu tür farklı sonuçlar mevcuttur, ancak uzmanların birçoğu düzenli olarak uygulanan kasma germe çalışmalarının faydalı olduğuna inanıyor ve tavsiye ediyorlar Bundan dolayı bir süre denemenizi öneririz
Krampı önlemek için yapılan egzersizlerin faydalı olduğu görülürse, herhangi bir ilaç almak yerine bu egzersizlere devam edilmesi daha doğru olur Öncelikle günde üç defa ve yaklaşık 5 dakika boyunca kaslarınıza germe egzersizi yapabilirsiniz Şayet ağrılarınızda azalma hissederseniz, bir veya iki günde bir egzersiz yapmaya devam edebilirsiniz Baldır kaslarının gerilmesi için, duvarın yaklaşık olarak 60 ile 90 cm uzağında durun Ardından ayak tabanlarınızı uzatın ve duvara dayanın Bu sayede baldır kaslarınızın gerildiğini fark edeceksiniz Aynı işlemi birkaç kez, ayaklarınızı tutabildiğiniz sürece devam ettirin İyileşme hissetmeniz yaklaşık bir hafta gibi bir süreye bağlı olabilir Krampların iyileştiğini görebilmek için, genel olarak 2 ile 4 haftalık süre boyunca baldır germe egzersizlerine devam edilmesi tavsiye edilir Yaşadığınız kramplar tamamen iyileşmese bile şiddeti ve sıklığında azalma olması muhtemeldir
Kramp Nasıl Geçer
Krampları Önlemek İçin Neler Yapılmalıdır?
Egzersiz yapmadan önce kesinlikle ısınma hareketleri yapın ve egzersizden sonra kaslarınızı gerin, uzatın
Yeni egzersiz uygulamalarını hemen denemeyin, geçiş döneminiz için kendinize biraz zaman tanıyın
Şayet tiroid hastalığınız varsa, bu konuda mutlaka doktora danışın ve kalsiyum seviyelerinizi takip edin
Gebelik sırasında elektrolit ve sıvı dengenize önem verin
Bilhassa yaz mevsiminde susuz kalmayın yani dehidrate olmamaya özen gösterin
Şeftali, portakal ve muz gibi potasyum bakımından zengin olan meyveler tüketin
Kandaki sodyum ve magnezyum değerlerinizi takip edin
Uyumadan önce vücudunuzu esnetin Aktivite dışında meydana gelen krampları önlemek için, gün içerisinde işinize bir müddet ara verin ve kaslarınızı ısıtarak gerin
Krampın Nedenleri, Kramp Neden Olur?
Krampa yol açan unsurlar ikiye ayrılmaktadır; sinir ve kaslarla ilgili bozukluklar, hidrasyon ve elektrolit bozuklukları Sinir ve kas bozukluklarını iki ana başlıkta incelemek mümkündür;
Uzuv Yaralanmaları: Genel olarak kırık kemiklerde görülen bu tür kramplar, kemiğin hareket etmesine engel olarak çevresinde bulunan tendon ve dokulara zarar verilmesini önlemeye çalışmaktadır
Yüksek Aktivite: Egzersiz temposunu aniden değiştirenler ya da yaşlılarda ortaya çıkan krampların nedeni, kasların olması gerekenden daha fazla zorlanmasıdır Egzersiz yaparken veya egzersizden sonra ortaya çıkabilir
Vücuttaki kasların gevşemesi ve tekrar kasılması için, sinirlerin mesaj göndermesi ve kasların da bu mesajı alarak uygulaması gerekir Mesajın gönderilmesi sırasında kullanılan mineraller, kan içerisinde belli yoğunluklarda bulunmaktadır Aşırı sıvı kaybı olduğunda, bu mineraller kaybedilir veya az sıvı tüketimi ile mineral miktarı azalır Bu nedenle sıvı kaybı ya da yeteri kadar sıvı alınmaması krampa yol açar Özellikle yaz mevsiminde oluşan krampların esas nedeni sıvı kaybıdır Terleme sırasında vücuttan dışarıya atılan sodyum tuzu kramplara neden olmakla birlikte, güneş çarpmasının belirtisi de olabilir Ayrıca kalp ve karaciğer rahatsızlıklarında, karın boşluğu içerisinde toplanan sıvı miktarı da krampa neden olabilir
Kramp
Aşırı Alkol Tüketimi: Magnezyum eksikliğine yol açan aşırı alkol tüketimi, kalsiyumun sinirlere ulaşmasını engeller ve sinirlerin kolayca uyarılmasına neden olur Uyarılan sinirler normalin üzerinde kasılarak, kaslardaki enerjiyi tüketir ve bir müddet sonra aşırı kasılan kaslar gevşeyemez
Hipotiroidizm: Tiroid bezinin hiç çalışmaması ya da az çalışması durumlarında, kanda bulunan tiroid hormonunun seviyesi düşer Hipotiroidizm adı verilen bu durumda, kandaki kalsiyum seviyesi de düşer ve kasların daha kolay uyarılmasına yol açarak krampa neden olur
Böbrek Yetmezliği: Böbrek yetmezliği sonucu meydana gelen elektrolit bozukluğu ve yüksek potasyum seviyeleri, sinirlerde oluşan uyarı gücünü arttırmaktadır Bu nedenlerle ortaya çıkabilen kramplar, ayrıca böbrek yetmezliğinin belirtisi de olabilir
İlaçlar: Su atıcı olarak bilinen diüretiklerin kalp yetmezliği, böbrek ve diğer bazı hastalıklarda kullanılabiliyor Atılan sıvı sonucu süzülen sodyum ve elektrolitlerin kramplara neden olduğunu daha önce belirtmiştik Krampa neden olabilecek diğer ilaçlar şunlardır;
Terbutalin (Astım hastalığında kullanılır)
Donazepil (Alzheimer hastalığının tedavisinde kullanılır)
Raloxifene (Osteoporoz ilacıdır)
Nifedipin (Kalp ilacı)
Menstrüasyon ve gebelik: Regl yani menstrüasyon sırasında yitirilen kanın tekrar kazanılması için tutulan sıvı miktarı, magnezyum ve kalsiyum düzeylerinin düşmesine neden olmaktadır Bu durumun sebep olduğu kasılmalar da krampların oluşmasına yol açar
Kramp Nedir
Aşağıdaki durumlarda da krampların oluşması muhtemeldir;
Yan etki yapan ilaçlar krampa neden olabilir veya var olan krampın sıklaşmasına yol açabilir
Kasların aşırı yorulması veya efor harcaması
Kandaki tuz seviyesinin değişikliklere neden olduğu bazı durumlar
Renal yani böbrek diyalizi olan bazı hastalarda bacak krampları oluşur
Gebelikten sonraki aşamalarda kramplar oluşabilir
Tedavi edilmeyen tiroid bezi
Kan dolaşımının zayıflamasıyla birlikte bacak arterlerinin daralması (periferik arter)
Sinir sisteminde bulunan bazı rahatsızlıklar
Kurşun zehirlenmesi, karaciğer sirozu ve sarkoidoz gibi haller, nadiren de olsa krampa yol açabilir
Yukarıda saydığımız durumlar, krampın sadece bazı belirtilerinden biri olabilir Bunlardan herhangi birini yaşamıyorsanız veya açıklanamayan bir belirti mevcut olmadığı halde kramp devam ediyorsa, idiyopatik yani bilinmeyen bir durumdan dolayı ortaya çıkması yüksek ihtimaldir
Kramp Nasıl Geçer, Tedavisi Nedir?
Krampların birçoğu, aşırı kasılan kasların gerilmesi durumunda sona erebilmektedir Egzersiz yaparken oluşan bir kramp için, hemen egzersize son verilmeli ve kasılan kaslar esnetilmelidir Şayet esnetilmeyecek kadar aşırı bir ağrı varsa, kramplı bölgenin masaj yoluyla rahatlatılması gerekir Ayrıca sıcak uygulaması da kasların gevşemesine yardımcı olabilir Özellikle bacak bölgelerinde, etkilenen kasın gerilmesi ve masaj uygulaması kramplarda genellikle rahatlama yaratmaktadır Ağrı kesici olarak kullanılan ilaçlar hızlı etki göstermedikleri için genellikle faydalı olmazlar Şayet kramp sıklıkla meydana gelmiyorsa, genellikle özel bir tedaviye gerek yoktur, fakat sık sık yaşanan kramplar için mutlaka tedavi yollarının aranması gerekir
Yukarıda bahsettiğimiz ilaçlardan herhangi birini kullanıyorsanız, kesinlikle bunu doktorunuza söyleyin İlgili ilaçlar özellikle bacak kramplarına sebep olabildiği gibi, mevcut krampların daha sık yaşanmasına da neden olabilir Ayrıca kullandığınız bu tür ilaçların farklı alternatifleri de mutlaka vardır Yaşadığınız kramplarla birlikte farklı belirtiler de mevcutsa, doktora başvurmanız gerekir Çeşitli muayene ve testler sonucu krampa yol açan ikincil nedenler gözden geçirilir Krampların önüne geçebilmek için esneme ve germe egzersizleri de sıklıkla tavsiye edilmektedir, fakat bu tür hareketlerin yüzde yüz işe yaradığını gösteren çok sayıda araştırma mevcut değildir Yapılan bir araştırmada germe egzersizlerinin kramp şiddetini hafiflettiği sonucu, başka bir araştırmada teyit edilememiştir Bu tür farklı sonuçlar mevcuttur, ancak uzmanların birçoğu düzenli olarak uygulanan kasma germe çalışmalarının faydalı olduğuna inanıyor ve tavsiye ediyorlar Bundan dolayı bir süre denemenizi öneririz
Krampı önlemek için yapılan egzersizlerin faydalı olduğu görülürse, herhangi bir ilaç almak yerine bu egzersizlere devam edilmesi daha doğru olur Öncelikle günde üç defa ve yaklaşık 5 dakika boyunca kaslarınıza germe egzersizi yapabilirsiniz Şayet ağrılarınızda azalma hissederseniz, bir veya iki günde bir egzersiz yapmaya devam edebilirsiniz Baldır kaslarının gerilmesi için, duvarın yaklaşık olarak 60 ile 90 cm uzağında durun Ardından ayak tabanlarınızı uzatın ve duvara dayanın Bu sayede baldır kaslarınızın gerildiğini fark edeceksiniz Aynı işlemi birkaç kez, ayaklarınızı tutabildiğiniz sürece devam ettirin İyileşme hissetmeniz yaklaşık bir hafta gibi bir süreye bağlı olabilir Krampların iyileştiğini görebilmek için, genel olarak 2 ile 4 haftalık süre boyunca baldır germe egzersizlerine devam edilmesi tavsiye edilir Yaşadığınız kramplar tamamen iyileşmese bile şiddeti ve sıklığında azalma olması muhtemeldir
Kramp Nasıl Geçer
Krampları Önlemek İçin Neler Yapılmalıdır?
Egzersiz yapmadan önce kesinlikle ısınma hareketleri yapın ve egzersizden sonra kaslarınızı gerin, uzatın
Yeni egzersiz uygulamalarını hemen denemeyin, geçiş döneminiz için kendinize biraz zaman tanıyın
Şayet tiroid hastalığınız varsa, bu konuda mutlaka doktora danışın ve kalsiyum seviyelerinizi takip edin
Gebelik sırasında elektrolit ve sıvı dengenize önem verin
Bilhassa yaz mevsiminde susuz kalmayın yani dehidrate olmamaya özen gösterin
Şeftali, portakal ve muz gibi potasyum bakımından zengin olan meyveler tüketin
Kandaki sodyum ve magnezyum değerlerinizi takip edin
Uyumadan önce vücudunuzu esnetin Aktivite dışında meydana gelen krampları önlemek için, gün içerisinde işinize bir müddet ara verin ve kaslarınızı ısıtarak gerin