Dünya çapında pandemi ile enflasyonist bir sürece girilmesiyle yatırımcılar paralarını korumak için alternatif yatırım kanallarına yöneldi.
Kripto paralara ilgi yükseldi. Dünya yatırım trendlerinden geri kalmayarak Türk yatırımcılar da enflasyonda negatif ayrışan ülkemizde Ortadoğu liderliğine oynadılar.
Kripto para mı varlık mı?
Kripto paraların çıkış teknolojisi, sebepleri, madenciliği, merkeziyetsizliği derken deniz derya bir alan olduğu biliniyor.
Hatta bir çok ekonomist, piyasa uzmanı kriptoları para değil varlık olarak nitelendiriyor.
Para olması için bir merkez bankası düzenlemesine gereksinim duyduğu sıklıkla lisana getiriliyor.
Meclis'te toplantılar yapılmıştı.
Kripto varlık ya da paralarda süreç yapmak için bir borsa platformuna gereksinim var her yatırım eserinde olduğu üzere.
Bu borsalarda yakın periyotta ülkemizde de kimi mağduriyetlerin oluşması ile piyasaların düzenlenmesi gündeme geldi.
AK Parti Küme Başkanvekili Mustafa Elitaş, kripto para piyasasını düzenleyen yasa tasarısı çalışması kapsamında TBMM'de kripto para platformlarıyla toplantılar yaptı.
Bu toplantılar da kimlerle görüşüldü görüşülmedi gibi tartışmaya neden olsa düzenleme taslağının hazırlık çalışmaları sürüyor.
Taslak nasıl olmalı diye sorduk!
Taslağın bir kısmı bugün sızdı. Bunun üzerine biz de Onedio.com olarak hem şirket, hem uzman hem de yatırımcı taraflarına sorduk:
Ne bekliyorsunuz?
Ne olmalı?
Düzenlemede neler kıymetli? üzere bize bir çerçeve çizdiler.
Şimdilik fikrini almak istediğimiz borsalardan şimdi bir açıklama gelmedi. Yatırımcı ve ekonomist görüşleri ise bizim için epey aydınlatıcı oldu.
Küçük yatırımcının korunması herkesin ortak fikri!
Ekonomist Erkan Öz, Ankara'da toplantılara katılan bir isim. Ayrıyeten Türkiye'de kripto varlıklar denilince birinci akla gelen isimlerden biri.
Toplantılarda nelerin konuşulduğunu ve Türkiye'nin aslında neye gereksinimi olduğunu da açıkça anlattı.
Öz görüşmeler için şunları söyledi:
Resmi olarak kabul edilmeyen ancak toplumsal medyada dolaşan bir kanun taslağı üzerinde görüşmeler gerçekleştirdik. Bu taslakta mutabık olduğumuz hususlar da var anlaşamadığımız bahisler da oldu. Öncelikle küçük yatırımcının korunması konusunda herkesle bir görüş birliği var. Borsaların bankalar üzere bir yapıya kavuşturulması, sermaye ve teknik kaidelere bakılarak lisanslanmaları ve meydana gelecek aksiliklerden sorumlu olmaları ve gibisi düzenlemeler yapılması gerektiğini biz de düşünüyoruz.
Yüksek vergi yatırımcıyı kaçırır!
Yatırımcılar ve teşebbüsçüler kripto varlıklardan en azından başlangıçta hiç vergi alınmamasını ya da en fazla altın ve dolar süreçlerinde olduğu üzere çok hudutlu ölçüde vergi alınmasını savunuyor. Zira hiç vergi almayan ülkeler var ve yüksek vergilendirme yatırımcıların bu öbür ülkeleri kaçmasına neden olabilir.
Toplumsal medyada dolaşan tasarı konusunda en kıymetli sorun bu tasarının yurt içi yatırımcı ve girişimcilerin yurt dışı ile bağ kurmasını yasaklaması.
Şayet yalnızca SPK’nın müsaade verdiği borsalara fon gönderilebilecekse, yani yalnızca yurt içinde operasyonu olan borsalarda kripto varlık alım satımı yapılabilecekse bu durumda Türkiye’de globale nazaran daha yüksek fiyatlar oluşacaktır. Bu da daha düşük fiyatlardan alışveriş yapmak isteyen yatırımcılar için karaborsaların doğmasına neden olacaktır.
Türkiye’de yetişmiş olan değerli blockchain yazılımcısı insan gücü yurtdışına kaçar.
Daha da değerlisi bu türlü bir unsur kabul edilirse Türkiye’de blokchain yazılım projesi geliştirenler yurtdışındaki bağımsız blokchain projeleri ile irtibata geçemezler. Bu durumda Türkiye’de yetişmiş olan değerli blockchain yazılımcısı insan gücü yurtdışına kaçar. Zati taslak da olsa bu hususun kamuoyunda konuşulması bir çok arkadaşımızın şimdiden yurt dışı planları yapmasına neden oldu.
Tasarı yurt dışına alakayı büsbütün yasaklayan bir biçimde çıkarsa Türkiye’de şimdi yeni başlayan blockchain yazılımcılığı büsbütün ölür. Halbuki hiç yazılım bilmeyen bir kişi birkaç yıllık sıkı bir çalışma ile blockchain yazılımcısı olabiliyor. Bu dalda çalışan yazılımcılar ayda 5 ila 10 bin $ gelir elde ediyor. Bilhassa genç işsizliğe karşı Türkiye’nin bu alanı stratejik dal olarak seçmesi; bırakın yasaklamayı vergi muafiyeti, İstanbul Finans Merkezi’nde ucuz ya da ücretsiz ofis vs teşvikler uygulayarak derhal ağır bir biçimde teşvik programı başlatması gerekir.
Bugün Türkiye’nin ‘Bilgi İktisadı Devrimi’ni kaçırma lüksü yoktur.
Kamu tarafı yatırımcıların dolar ile kripto varlık işlemlerinden endişeli. Fakat satın alınan kripto varlıkların da bir çeşit döviz olduğunu unutmamak gerek. Yani dolar verip altın ya da Euro alındığında nasıl çok da endişelenmiyorsak Bitcoin alınınca da telaşa gerek yoktur. Tek fark çok fazla dalgalanma olduğu için kısa vadede Bitcoin fiyatı düşebilir.
Lakin unutmamak gerek son on yılda Bitcoin 100 binlerce kat dolar bazında artış göstermiştir. Yani tasa duyulmayan bütün döviz cinslerinden aslında çok çok yüksek bir performans göstermiştir. Tek tek incelendiğinde alt coinlerin performansı daha da fazla olmuştur.
Türkiye üzere çok çeşitli jeopolitik ve ekonomik meselelerle boğuşan bir ülkede sanayi ihtilalini kaçırdık. Ve bunun çok acı sonuçları oldu. Kurtuluş Savaşı mucizesini oluşturamasaydık neredeyse tarihten silinecektik. Bugün Türkiye’nin ‘Bilgi İktisadı Devrimi’ni kaçırma lüksü yoktur. Zira bu treni de kaçırırsak başımıza daha da ağır felaketler gelecektir. Blockchain teknolojisi ve kripto varlıklar Türkiye’nin teknoloji ihtilali yakalaması için en uygun, en az maliyetli en süratli sonuç alınabilecek alandır. Lakin toplumsal medyada dolaşan tasarının bilhassa yurt dışına çıkışı yasaklayan hususlarının kanun haline gelmesi durumunda önümüzdeki tarihi fırsatı kaçırmış oluruz.
Eğitim şart! Eğitim olursa ülke kazanır.
Görüşlerini aldığımız kripto varlıklarda ağır süreç yapan ve bu hususta araştırmaları ağır olan bir yatırımcı ise, vergi düzenlemesinden çekindiğini fakat döviz tarafındakine misal bir durumun rahatsızlık oluşturmayacağını belirtirken, şu devirde zati borsaların teknik olarak parayı yurt dışında tuttuğunu belirtiyor. En değerli olanın kısım ise şöyle:
En kıymetli kısım eğitim. Vergi yüksek olmazsa kimse yurt dışına kaçmaz hatta devlet garantisi ile çekincesi olanlar da girer piyasaya. Kaldıraçlı süreçlerden ötürü piyasada ziyan eden çok bence evvel bunu düzeltmeliler. Gerçi Türkçe kullanımlarda kaldıraç ya yok ya sonlu lakin yatırımcıyı eğitmek kural. Bundan daha değerli bir şey görmüyorum. Eğitim kaide olursa ülke kazanır.