Nedenler burun ya da geniz bölgesinden başlayıp alt solunum yollarına kadar uzanır.
Sigara içmeyen akciğer filmi normal olan hastaların %92 sinde temel olarak 3 sebep tespit edilmiştir.
1) Üst hava yolu sendromu (daha önce geniz akıntısına bağlı öksürük sendromu deniliyordu) Sinüsleri ve
burnu yıkayan salgı burun boşluğu geniz bölgesinden boğaz doğru akar. Bu bazı hastalar tarafından
şiddetli olarak algılanır ve öksürüğe yol açar. Bu durum alerjik rinit, vazomotor rinit, enfeksiyon sonrası
rinit, bakteriyel sinüzit, alerjinin eşlik ettiği mantar sinüzitleri, kimyasal buhar ve tozlar, mesleki
ortam,gebelik, burun damlalarının çok uzun süre ve sık kullanımı şiddetli geniz akıntısı ve inatçı
öksürüğe yol açar.
2) Astım, havayolu darlığı, nefes darlığı öksürük ve hırıltı-cızıltı (wheezing) ile karakterizedir.
3) Reflü (mideden yemek borusu ve boğaza asit kaçışı) Bu asit kaçışı öksürük refleksini tetikler. Diğer bir
nedense mideden gelen asit içeriğinin soluk borusuna kaçması öksürüğü tetikler.
Diğer önemli sebepler ise sigara ve ACE inhibitörü olarak adlandırılan tansiyon ilaçlarıdır. Sigaranın
bırakılmasından 4 hafta sonra belirtilen tansiyon ilacının bırakılmasından 2 hafta sonra öksürük
şikayetleri düzelir.
Bu üç durum uzun süreli inatçı öksürüklerde en önemli nedenlerdir. “Hastanın akciğer filmi normal ve
sigara içmiyorsa”
Geçemeyen öksürüklerde diğer nedenler ise
Bronşiektazi
Bronşit
Bronş kanseri
Aspirasyon
Kronik tıkayıcı akciğer hastalığı
Kalp yetmezliği
Yabancı cisim
İnterstisiyel akciğer hastalığı
Nöromüsküler hastalılar
Pertusis
Psikolojik öksürük
Sarcoidozis
Yemek borusu soluk borusu arasında kaçak
Tüberküloz
Zenker divertikülü (yemek borusunda cep oluşması ve gıdaların bu cepte birikip daha sonra reflüye ve
ağız kokusuna yol açar)
Sonuç olarak hastada inatçı öksürük varsa KBB ve göğüs hastalıkları uzmanına başvurur hastada
detaylı endoskopik muayene ardından gerekirse ileri tetkik yöntemleri ile değerlendirilir.
Kronik (İnatçı) Öksürük
Sağlıklı insanda öksürük normal bir reflekstir. Süreklilik arz etmesi önemli bir hastalığın belirtisi olabilir.
Akut yani aniden ortaya çıkan öksürüğün nedeni genellikle bulunur ve tedavisi kolaydır. 3 haftadan fazla
süren öksürükler ise kronik öksürük olarak adlandırılır ve daha derin araştırılmalıdır. Öksürüklerin önemli
bir kısmında neden birden fazla olabilir. Nedenler burun ya da geniz bölgesinden başlayıp alt solunum
yollarına kadar uzanır.Erişkinlerde en sık 3 neden geniz akıntısı, astım ve reflü hastalığıdır.
A. Solunum yolunu ilgilendiren nedenler
1. Enfeksiyon (sinüzit, geniz eti iltihabı, bademcik iltihabı, tüberküloz, viral üst solunum yolu
enfeksiyonu).
2. Astım
3. Mekanik nedenler (burunda ve bronşta yabancı cisim, kulak kiri)
4. Çevresel faktörler (sigara dumanı, toz, hava kirliliği vs.)
B. İltihabi akciğer hastalıkları
C. Akciğer tümörleri ve kistleri gırtlağa ait hastalıklar ve yabancı cisimler.
D. Psikolojik öksürük
E. Bazı kalp ve tansiyon ilaçları
Çocuklarda öksürük nedeni yaş ile değişir. İlk 1.5 yaşta reflü, büyük damar anomalileri ve astım en sık
nedenlerdir. 6 yaşına kadar geniz eti, bademcik iltihabı, astım ve sinüzit ilk 4 sırayı oluşturur. 6 – 16 yaş
arasında ise en önemli 3 neden astım, psikolojik ve sinüzittir.