Allerjik rinit saman nezlesi
Allerji Ne Demektir: Alerji vücuda giren veya bağlantı eden bir maddeye aleyhinde vücudun kendine hasar verecek derecede reaksiyon göstermesidir Bu reksiyonlar alışılagelmiş düzeyinde olursa vücudu gözetmek içindir Ancak alerjik kişilerde reaksiyonlar zararlı olacak derecede fazladır Burun bu cins alerjik reaksiyonlardan maksimum etkilenen organlardandır Alerjinin genetik bir yatkınlığı vardır ve her yaşta başlayabilir Allerjenin vücuda girmesinden 23 dakika sonra histamin adı bahşedilen maddeler salgılanır 15 dakika içinde en fazla seviyeye ulaşır Alerji her zaman olabileceği gibi yalnızca belirlenmiş mevsimlerde de görülebilir
Rinit Ne Demektir: Burun içini döşeyen mukozanın her türlü iltihabına rinit denir Eğer bu iltihaba alerjik faktörler niçin olmuşsa buna alerjik rinit denir
Neler Alerji Yapar: Alerji yapabilecek tanıdık ya da bilinmeyen fazla sayıda faktör vardır En sık görülenler aralarında toz, polenler, küf mantarları, bir takım yiyecekler (süt, yumurta, çilek vs), kimyasal maddeler, ev hayvanları sayılabilir
Ne Gibi Belirtiler Yapar: Alerjinin KBB ile ilgili semptomları aralarında en sık görülenler burun akıntısı, hapşırma, burun tıkanıklığı, kaşıntı, geniz akıntısı, boğazda gıcık, kronik öksürük, orta kulakta basınç problemleri sayılabilir Alerjik kişilerde alerjik olmayan kişilere kadar daha fazla sinüzit, burunda et büyümesi (konka hipertrofisi ya da polip), astım ve deri reaksiyonları görülür
Muayenede Ne Görülür: Alerjik rinitli hastaların muayenesinde burun akıntısı uç olarak görülebilir Ayrıca burun içinde solgun renk, saydam salgı artışı, ödem(şiş), eğer varsa et büyümesi görülür Burun içinin görüntüsü ara sıra hastanın şikayetlerinin dinlemeden bile teşhis koydurucudur Ağız içinden bakıldığında geniz akıntısı ve farenjit görülebilir
Ne Gibi Tetkikler Yapılır: Tetkik sonrasında allerjiden şüphelenildiğinde en sık uygulanan muayene deri testleridir Ancak bu testlerin olumsuz çıkması hastada alerji olmadığını göstermez Deri testlerinde çalışılmayan bir allerjene tepkime olma ihtimali veya bir allerjenin ciltten girdiğinde alerji yapmayıp solunumla girdiğinde alerji yapıyor olma ihtimalleri vardır Cilt testleri ile hangi maddeye ne değin alerji olduğu öğrenilebilir Bu testlerin açık havada kanda İgE denilen bir maddenin miktarı ölçülebilir Ayrıca deri testlerine göre daha güvenilir ancak uygulaması zorlama ve pahalı bir takım kan testleri de vardır
Nasıl Teşhis Konur:Alerjik Rinit teşhisinde en manâlı konu hastanın anlattıkları (anamnez) ve muayene bulgularıdır Bu bulgulara göre alerji teşhisi düşünülüyorsa o hasta alerjik olarak kabul edilir Deri testeleri ve diğer kan testleri allerjenin ne olduğunu anlmaya yöneliktir Bu testler negatifte çıksa hastaya alerji tedavisi başlanır
Nasıl Tedavi Edilir: Alerjik Rinit tedavisinde 3 esas kategori vardır
1Allerjenden korunma
2Hap Tedavisi
3İmmünoterapi (Aşı Tedavisi)
Allerjenden korunma alerjik rinitin temel çare yöntemidir Oysa bu genel olarak mümkün değildir Ayrıca allerjenin bütünüyle belirlenememesi, hem ansızın artı maddeye alerji olması hem de allerjen belirlense bile hastanın bu maddeden uzak durmasının olası olmaması gibi faktörler tedaviyi zorlaştırır Ama yine de hastanın alabileceği bir takım önlemler vardır
Tozlu ve dumanlı ortmalarda bulunmamak, eğer zorunlu ise maske takmak
Isı ve nemim ayarlanması
Polenlerin yoğun olduğu mevsimlerde mümkün olduğunca içeride olmak ve kapı pencerelerin kapalı tutulması
Ev içinde mümkün olduğunca halı, kilim battaniye yerine deri, vinlex ve plastik eşyalar kullanılmalı
Evde bitki ev hayvan bulundurulmamalı
Özel hazırlanmış nevresim ve çarşaflar kullanılması eğer temin edilemiyorsa bütün çarşaf ve nevresimlerindüzenli olarak sıcak su ile yıkanması
Elektrik süpürgesinin haricen toz vernmediğine dikkat edilmesi
Tüylü oyuncaklardan uzakta durulmalı
Hasta hangi ortam ve durumlarda şikayetlerinin başladığını veya arttığını hissederse ona tarafından önlemini kendi almalı
Hap Tedavisi olarak en sık kullanılan madde antihistaminiklerdir Bu ilaçlar alerjik reaksiyonlarda rol oynayan histamini azaltmaya yöneliktir Genelde de çok faydalıdırlar Allerjene maruz kalmadan önce kullanıldığında daha faydalıdırlar Özellikle kaşıntı, sızıntı ve aksırık üzerine etkilidirler Ama hangi antihistaminiğin hastaya daha yardımsever olacağı azıcık test yanılma yoluyla belirlenir Bundan Böyle etkisi azalmaya başlarsa da diğer bir antihistaminikle değiştirilmelidir Bu ilaçların en önemli emrindeki etkisi uyku hali, ağız kuruluğu, çarpıntı, idrar zorluğu, göz içi basıncının artmasıdır Ancak son kuşak antihistaminiklerde bu yan etkiler epeyce azalmıştır
Antihistaminklerden sonradan faydasının en çok olduğuna inandığım ilaç kortikosteroidlerdir (kortizon) Bu ilaçlar ağızdan veya kalçadan uygulandığında etkisi daha fazladır fakat ast etkilkeri de dah afzladır Bu nenle burun spreyi olarak kullanılırlar Burun spreyi olarak kullanıldığında yan etkisi çok azdır ve etkinliği iyidir
Keza dekonjestan denilen burun spreyleri ve kromolin adı bahşedilen ve alerjik reaksiyonları önleyen ilçalar da vardır
İmmünoterapi (aşı tedavisi) hastanın alerjik olduğu maddeyi düşük dozdan başlayarak artacak şekilde hastanın vücuduna verme tedavisidir Bu şekilde beden bu maddeyi tanıyarak alerjik reaksiyon göstermememsi prensibine dayanır Fakat tekrar tekrar iyi netice vermez Başlangıçta haftada bir almak üzere senelerce aşı olmayı gerektirir Bazen iyi sonuçlar alınmasına rağmen defalarca önerilmez
Hangi Durumlarda Ameliyat Gerekir: Alerjiye yan et büyümeleri ve sinüzitin kronikleşmesi ilaç tedavilerinin başarısını negatif etkiler ve bu durumlarda ameliyat gerekebilir
Allerji Ne Demektir: Alerji vücuda giren veya bağlantı eden bir maddeye aleyhinde vücudun kendine hasar verecek derecede reaksiyon göstermesidir Bu reksiyonlar alışılagelmiş düzeyinde olursa vücudu gözetmek içindir Ancak alerjik kişilerde reaksiyonlar zararlı olacak derecede fazladır Burun bu cins alerjik reaksiyonlardan maksimum etkilenen organlardandır Alerjinin genetik bir yatkınlığı vardır ve her yaşta başlayabilir Allerjenin vücuda girmesinden 23 dakika sonra histamin adı bahşedilen maddeler salgılanır 15 dakika içinde en fazla seviyeye ulaşır Alerji her zaman olabileceği gibi yalnızca belirlenmiş mevsimlerde de görülebilir
Rinit Ne Demektir: Burun içini döşeyen mukozanın her türlü iltihabına rinit denir Eğer bu iltihaba alerjik faktörler niçin olmuşsa buna alerjik rinit denir
Neler Alerji Yapar: Alerji yapabilecek tanıdık ya da bilinmeyen fazla sayıda faktör vardır En sık görülenler aralarında toz, polenler, küf mantarları, bir takım yiyecekler (süt, yumurta, çilek vs), kimyasal maddeler, ev hayvanları sayılabilir
Ne Gibi Belirtiler Yapar: Alerjinin KBB ile ilgili semptomları aralarında en sık görülenler burun akıntısı, hapşırma, burun tıkanıklığı, kaşıntı, geniz akıntısı, boğazda gıcık, kronik öksürük, orta kulakta basınç problemleri sayılabilir Alerjik kişilerde alerjik olmayan kişilere kadar daha fazla sinüzit, burunda et büyümesi (konka hipertrofisi ya da polip), astım ve deri reaksiyonları görülür
Muayenede Ne Görülür: Alerjik rinitli hastaların muayenesinde burun akıntısı uç olarak görülebilir Ayrıca burun içinde solgun renk, saydam salgı artışı, ödem(şiş), eğer varsa et büyümesi görülür Burun içinin görüntüsü ara sıra hastanın şikayetlerinin dinlemeden bile teşhis koydurucudur Ağız içinden bakıldığında geniz akıntısı ve farenjit görülebilir
Ne Gibi Tetkikler Yapılır: Tetkik sonrasında allerjiden şüphelenildiğinde en sık uygulanan muayene deri testleridir Ancak bu testlerin olumsuz çıkması hastada alerji olmadığını göstermez Deri testlerinde çalışılmayan bir allerjene tepkime olma ihtimali veya bir allerjenin ciltten girdiğinde alerji yapmayıp solunumla girdiğinde alerji yapıyor olma ihtimalleri vardır Cilt testleri ile hangi maddeye ne değin alerji olduğu öğrenilebilir Bu testlerin açık havada kanda İgE denilen bir maddenin miktarı ölçülebilir Ayrıca deri testlerine göre daha güvenilir ancak uygulaması zorlama ve pahalı bir takım kan testleri de vardır
Nasıl Teşhis Konur:Alerjik Rinit teşhisinde en manâlı konu hastanın anlattıkları (anamnez) ve muayene bulgularıdır Bu bulgulara göre alerji teşhisi düşünülüyorsa o hasta alerjik olarak kabul edilir Deri testeleri ve diğer kan testleri allerjenin ne olduğunu anlmaya yöneliktir Bu testler negatifte çıksa hastaya alerji tedavisi başlanır
Nasıl Tedavi Edilir: Alerjik Rinit tedavisinde 3 esas kategori vardır
1Allerjenden korunma
2Hap Tedavisi
3İmmünoterapi (Aşı Tedavisi)
Allerjenden korunma alerjik rinitin temel çare yöntemidir Oysa bu genel olarak mümkün değildir Ayrıca allerjenin bütünüyle belirlenememesi, hem ansızın artı maddeye alerji olması hem de allerjen belirlense bile hastanın bu maddeden uzak durmasının olası olmaması gibi faktörler tedaviyi zorlaştırır Ama yine de hastanın alabileceği bir takım önlemler vardır
Tozlu ve dumanlı ortmalarda bulunmamak, eğer zorunlu ise maske takmak
Isı ve nemim ayarlanması
Polenlerin yoğun olduğu mevsimlerde mümkün olduğunca içeride olmak ve kapı pencerelerin kapalı tutulması
Ev içinde mümkün olduğunca halı, kilim battaniye yerine deri, vinlex ve plastik eşyalar kullanılmalı
Evde bitki ev hayvan bulundurulmamalı
Özel hazırlanmış nevresim ve çarşaflar kullanılması eğer temin edilemiyorsa bütün çarşaf ve nevresimlerindüzenli olarak sıcak su ile yıkanması
Elektrik süpürgesinin haricen toz vernmediğine dikkat edilmesi
Tüylü oyuncaklardan uzakta durulmalı
Hasta hangi ortam ve durumlarda şikayetlerinin başladığını veya arttığını hissederse ona tarafından önlemini kendi almalı
Hap Tedavisi olarak en sık kullanılan madde antihistaminiklerdir Bu ilaçlar alerjik reaksiyonlarda rol oynayan histamini azaltmaya yöneliktir Genelde de çok faydalıdırlar Allerjene maruz kalmadan önce kullanıldığında daha faydalıdırlar Özellikle kaşıntı, sızıntı ve aksırık üzerine etkilidirler Ama hangi antihistaminiğin hastaya daha yardımsever olacağı azıcık test yanılma yoluyla belirlenir Bundan Böyle etkisi azalmaya başlarsa da diğer bir antihistaminikle değiştirilmelidir Bu ilaçların en önemli emrindeki etkisi uyku hali, ağız kuruluğu, çarpıntı, idrar zorluğu, göz içi basıncının artmasıdır Ancak son kuşak antihistaminiklerde bu yan etkiler epeyce azalmıştır
Antihistaminklerden sonradan faydasının en çok olduğuna inandığım ilaç kortikosteroidlerdir (kortizon) Bu ilaçlar ağızdan veya kalçadan uygulandığında etkisi daha fazladır fakat ast etkilkeri de dah afzladır Bu nenle burun spreyi olarak kullanılırlar Burun spreyi olarak kullanıldığında yan etkisi çok azdır ve etkinliği iyidir
Keza dekonjestan denilen burun spreyleri ve kromolin adı bahşedilen ve alerjik reaksiyonları önleyen ilçalar da vardır
İmmünoterapi (aşı tedavisi) hastanın alerjik olduğu maddeyi düşük dozdan başlayarak artacak şekilde hastanın vücuduna verme tedavisidir Bu şekilde beden bu maddeyi tanıyarak alerjik reaksiyon göstermememsi prensibine dayanır Fakat tekrar tekrar iyi netice vermez Başlangıçta haftada bir almak üzere senelerce aşı olmayı gerektirir Bazen iyi sonuçlar alınmasına rağmen defalarca önerilmez
Hangi Durumlarda Ameliyat Gerekir: Alerjiye yan et büyümeleri ve sinüzitin kronikleşmesi ilaç tedavilerinin başarısını negatif etkiler ve bu durumlarda ameliyat gerekebilir