Kulak çınlaması genel olarak rahatsız edici bir hastalık olmak ile birlite, çoğu zaman kötü hastalıkların belirtisi yada habercisi değildir Dünya üzerinde bir çok kişi yaygın olarak kulak çınlaması rahatsızlığından şikayetçidir
Kulak çınlaması genel olarak rahatsız edici bir hastalık olmak ile birlite, çoğu zaman kötü hastalıkların belirtisi yada habercisi değildir Dünya üzerinde bir çok kişi yaygın olarak kulak çınlaması rahatsızlığından şikayetçidir Kulak çınlaması tedavisi herzaman mümkün olmayabilir Ancak kulak çınlaması bitkisel tedavi yolları gibi evinizde var olan bir çok yöntem ile rahatsızlığınızı azaltacak yollar tabiki var Eğer kulak çınlaması rahatsızlığınız var ise hemen telaşa kapılmayın İrsi yada kalıtsal olmayan kulak çınlaması ne anlama gelir Sagliksitenizcom sizin için araştırdı
Tıp dilinde “Tinnitus olarak adlandırılan bu hastalığın belirtilerini kendisinde saptayan kişiler hemen telaşa kapılmak yerine nedenlerini araştırıp, ilerlemesini önlemek için tedbir almalıdır Çünkü genel olarak kendiliğinden meydana gelen bir hastalık değildir Eğer kulağınızda zik sesi yada tiz bir müzik duyuyorsanız, bazı nedenlerden ötürü kulak çınlaması rahatsızlığınız olabilir Bazı kulak çınlamaları gündüz pasif durumdayken gece daha etkin şekilde kendini belli ettirmektedir Böyle durumlarda bir doktora başvurmak önerilir Gün içerisindeki hareketlerinize ve iş yoğunluğunuza göre de çınlamanız değişiklik gösterebilir
Rahatsız edici olsa da, kulak çınlaması genellikle ciddi bir şeyin bir belirtisi olmayabilir Yaşla birlikte kötüleşme riski olmasına rağmen, birçok kişide tedaviye olumlu yanıt alınmaktadır Bazen altta yatan nedene yönelik tedavi uygulanır Diğer tedaviler kulak çınlamasını azaltmakta yada bir maske görevi görerek fark edilme ihtimalini azaltmaktadır
BELİRTİLERİ
Dışarıda başka bir ses veya gürültü olmadığında çınlama sesi daha rahatsız edici olmaktadır Çınlama belirtileri kulaklarda;
• zil sesi
• uğultu
• tıklama
• tıslama gibi sesler çıkarır
Sesler yüksek ispiyon sesinden düşük bir kükreme sesine kadar değişebilir ve bir veya her iki kulakta da duyulabilir Bazı durumlarda, sesin yüksekliği bir şeye konsantre olmayı veya başka duyulması gereken bir sesi de engelleyebilir Çınlama sürekli olabildiği gibi geçici şekilde gelip gidebilir İki türü vardır
• Subjektif çınlama: Sadece kişinin duyabildiği kulak çınlamasıdır Bu tür çınlama en sık görülen tipidir ve dış, orta ve iç kulaktaki kulak problemlerinden kaynaklanır Ayrıca işitsel sinirler ya da beyinde işitmeden sorumlu birimdeki bir sorunun varlığı da neden oluşturabilir
• Objektif çınlama: Bu çınlama türü ise muayene yaptığı esnada gerçekleşirse doktor tarafından duyulabilir Bu tür çınlama nadir görülmekle birlikte bir kan damarı, iç kulaktaki kemikler veya kas kasılmalarındaki problemlerden kaynaklanır
Doktora ne zaman görünmelidir?
Kulak çınlaması rahatsız edici şekilde devam ederse bir KBB uzmanına görünmeniz önerilir Eğer soğuk algınlığı gibi bir üst solunum yolu enfeksiyonu sonrası kulak çınlaması gelişirse ve kulak çınlaması bir hafta içinde düzelmezse doktora görünmekte fayda vardır
• Aniden veya belirgin bir neden olmadan ortaya çıkan kulak çınlamalarında,
• Kulak çınlaması ile birlikte işitme kaybı ya da baş dönmesi olan durumlarda acil tıbbi yardım alınması önemlidir
NEDENLERİ
Bir dizi sağlık koşulu çınlamaya neden olabilir ya da kötüleştirebilir Birçok durumda ise tam bir nedeni bulunmamaktadır Yaygın nedenlerinden biri iç kulaktaki hücre hasarlarıdır Ses dalgalarının basıncına göre iç kulaktaki hassas tüyler hareket eder Bu da bir elektrik sinyalinin üretilmesini tetikleyerek işitme sinirleri yoluyla beyne yollanmasına neden olur Beyin ise bu sinyalleri ses olarak yorumlar Eğer iç kulağın içindeki kıllar bükülmüş veya kırılmış ise bunlar beyne rasgele elektrik sinyalleri yollayarak kulak çınlamasına yol açar
Diğer nedenleri arasında işitme problemleri, kronik sağlık sorunları ve kulaktaki işitme sinirleri veya beyinde işitmeden sorumlu birimi etkileyen sakatlıklar ve yaralanmalar yer alır
Yaygın nedenleri
Birçok insanda kulak çınlaması aşağıdaki faktörlerden bir veya birkaçına bağlı olarak gelişir:
• Yaşa bağlı işitme kaybı: Birçok kişide, özellikle 60 yaş üstü kişilerde yaşa bağlı gelişen işitme kaybı kulak çınlamalarına neden olmakta veya kötüleştirmektedir İşitme kaybının bu türü için kullanılan tıbbi terim “presbycusis dir
• Yüksek sese maruz kalma: Ağır bir ekipman, motorlu testere ve ateşli silahlardan gelen yüksek sesler gürültü ile ilişkili işitme kaybının sık görülen kaynaklarıdır Uzun süre yüksek sesle kulaklıktan ya da hoparlörden müzik dinlemek de işitme kaybı yaratabilir Kısa süreli konsere katılmak gibi nedenlerle gerçekleşen işitme kayıpları genellikle geçici olmaktadır Ancak uzun süreli olarak yüksek sese maruz kalmak kalıcı hasarlara ve dolayısıyla kulak çınlamalarına neden olabilir
• Kulak kirinin blokajı: Kulak kiri, kirleri yakalayarak ve bakterilerin büyümesini yavaşlatarak kulak kanalınızı korur Çok fazla kulak kiri biriktiğinde doğal olarak yıkamak ve temizlemek zorlaşır Bu da kulak çınlamasına yol açabilen kulak zarı hasarı, işitme kaybı ve çınlamaya neden olur
• Kulak kemiklerinde gelişen sorunlar: Orta kulak kemiklerin sertleşmesi (otoskleroz) de işitme duyunuzu etkileyerek kulak çınlamasına neden olabilir Anormal kemik büyümesi nedeniyle bu durum kalıtsal olma eğilimi gösterir
Diğer nedenleri
Bazı nedenleri daha az görülür Bunlar arasında aşağıdakiler yer alır:
• Meniere hastalığı: Çınlama Meniere hastalığının erken bir belirtisi olabilir Meniere, anormal iç kulak sıvı basıncının neden olduğu bir iç kulak bozukluğudur
• TME bozuklukları: Alt çene kemikleri ile kulakların yan taraflarındaki kemikleri birleştiren “Temperomandibular eklemi nde gerçekleşen problemler de kulak çınlamasının diğer bir nedenidir
• Baş veya boyun yaralanmaları: Baş veya boyun travması işitme sinirleri, iç kulak ve işitmeden sorumlu beyin fonksiyonlarını olumsuz etkileyerek çınlamaya yol açabilir Bu tür yaralanmalar genellikle tek kulağı etkiler
• Akustik nöroma: Kanser olmayan (iyi huylu) bu tümörler beyin ile iç kulağı bağlayan ve kontrol, denge işlerini yürüten “kranial sinir lerde gelişir Ayrıca “vestibüler schwannoma olarak da adlandırılan bu durum genellikle sadece bir kulakta çınlamaya neden olur
Kan damarı bozukluklarına bağlı çınlamalar
Nadir durumlarda kulak çınlamasına bir kan damarı bozukluğu neden olur Bu tür çınlamalar tıp dilinde “pulsatil tinnitus olarak adlandırılır Nedenleri şunlardır:
• Baş ve boyun tümörleri: Başınızda veya boynunuzda (damar neoplazm) kan damarları üzerinde basınç yaratan tümörler çınlama ve diğer belirtilere neden olabilir
• Ateroskleroz: Yaşlanma ve kolesterol gibi maddelerin birikmesine bağlı olarak ana kan damarları iç ve orta kulağa kapalı hale gelerek esnekliğini kaybeder Bu durum kulağın kalp atışlarını duymasını kolaylaştırmak için, kan akışını güçlendirmesine neden olur Genellikle bu durumdan kaynaklanan çınlama her iki kulakta ta duyulur
• Yüksek kan basıncı: Hipertansiyon ile stres, alkol ve kafein gibi tansiyonu yükselten faktörler de kulak çınlamasını daha fark edilebilir hale getirebilir
• Çalkantılı kan akışı: Boyun arterleri ile (karotis arter) boyun damarlarının (şah damarı) birinin daralması veya bükülmesi çalkantılı, düzensiz kan akışına neden olarak çınlamaya neden olabilir
• Kılcal damarların malformasyonu: “Arteriovenöz malformasyon (AVM) olarak adlandırılan ve arterler ile toplar damarlar arasında anormal bağlantının gerçekleştiği bu durum da çınlamaya neden olmaktadır Bu tür çınlama genellikle sadece bir kulakta meydana gelir
Kulak çınlamasına neden olabilen ilaçlar
Bir dizi ilaç kullanımı da kulak çınlamalarını neden olabilir ya da kötüleştirebilir Genel olarak, bu tür ilaçların yüksek dozda kullanımı kötü kulak çınlamasına neden olur Çoğu zaman bu ilaçların bırakılması ile çınlamalar da kaybolur Çınlamayı kötüleştirdiği bilinen ilaçlar şunlardır:
• Polimiksin B, eritromisin, vankomisin ve neomisin içeren antibiyotikler,
• Mekloretamin ve vinkristin içeren kanser ilaçları,
• Bumetanit, etakrinik asit veya furosemid gibi su hapları (diüretikler),
• Sıtma veya diğer sağlık sorunları için kullanılan kinin ilaçlar,
• Bazı antidepresanlar,
• Aspirin de nadiren ve yüksek dozlarda alındığında (genellikle 12 gün veya daha fazla süreyle) çınlama yapabilir
KİMLER RİSK ALTINDADIR?
Herkeste kulak çınlaması gerçekleşeme ihtimali olmakla birlikte risk arttıran faktörler şunlardır:
• Yüksek se ve gürültüye maruz kalmak: Yüksek sese uzun süre maruz kalmak beyne ses iletimi sağlayan küçük duyusal hücrelere zarar verebilir Özellikle fabrika ve inşaat işçileri, müzisyenler ve askerler gibi gürültülü ortamlarda çalışan meslek gurupları risk altındadır
• Yaş: Yaşlanmayla birlikte kulaklardaki işleyen sinir liflerinin sayısının düşmesine bağlı olarak işitme sorunları ve kulak çınlaması görülür
• Cinsiyet: Erkeklerde kulak çınlaması yaşama olasılığı daha yüksek bulunmuştur
• Sigara: Sigara içenlerde kulak çınlaması gelişme riski daha yüksektir
• Kardiyovasküler sorunlar: Yüksek tansiyon ya da daralmış arterler (ateroskleroz) gibi kan akışını etkileyen durumlar kulak çınlaması riskini artırabilir
KOMPLİKASYONLAR
Kulak çınlaması yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir Çınlamanın rahatsız edici özelliğinin yanında aşağıdaki komplikasyonlar da gelişebilir:
• Yorgunluk
• Stres
• Uyku sorunları
• Odaklanma (konsantrasyon) sorunları
• Hafıza zayıflığı
• Depresyon
• Kaygı ve sinirlilik gibi
Yukarıda sayılan bu tür komplikasyonların tedavi edilmesi çınlamayı doğrudan tedavi etmez fakat kişinin çınlama ve onunla ilişkili olarak karşılaştığı rahatsızlıkların azalmasını sağlayacaktır
TESTLER VE TEŞHİS
Doktorunuz kulak çınlamasının olası nedenlerini tespit etmek için kulaklar, baş ve boyun bölgesini muayene edecektir Muayene dışında teşhis için kullanılan testler şunlardır:
• İşitme testi (odyolojik test): Bu test esnasında hasta ses geçirmeyen bir kabinin içinde oturur ve bir kulaklık giydirilir İlgili teknisyen hastanın gelen sinyalleri duyduğunda nasıl bir işlem yapması gerektiğini tarif ettikten sonra kabinden çıkar ve kapısını kapatır Değişik frekanslarda ve farklı gürültü şekillerinde kulaklara sesler verilir Her iki kulak için de işitme testi uygulanır ve hastanın işitme seviyesinin normal aralıklarda olup olmadığı ortaya çıkar Test ile çınlamanın olası nedenleri öğrenilir diğerleri ise ekarte edilir
• Hareket: Doktorunuz gözlerinizi hareket ettirmenizi, çenenizi sıkmanızı ya da boyun, kollar ve bacaklarınızı hareket ettirmenizi isteyebilir Eğer bu hareketler sırasında kulak çınlaması değişir ya da kötüleşirse tedaviye ihtiyaç duyulacak altta yatan bir neden ortaya çıkmış demektir
• Görüntüleme testleri: Kulak çınlamasının şüphelenilen nedenlerine bağlı olarak, bilgisayarlı tomografi (BT) veya MR taraması gibi görüntüleme testleri istenebilir
Bunların dışında duyduğunuz sesler de altta yatan muhtemel nedenlerin belirlemesine yardımcı olabilir:
• Tıklama sesi: Kulağın etrafındaki kas kasılmaları patlamalar şeklinde keskin tıklama seslerine neden olur Bir kaç saniye ila birkaç dakika arasında sürebilir
• Uğultu sesleri: Egzersiz yaparken ya da mesela uyurken veya ayağa kalktığınızda pozisyonunuzu değiştirdiğiniz için damar kökenli, ses dalgalanmaları fark edebilirsiniz
• Kalp atışı: Yüksek tansiyon, anevrizma, tümör veya kulak kanalı ve östaki borusundaki bir tıkanma gibi damar sorunları kalp atışlarının kulakta hissedilmesine ve duyulmasına neden olabilir (pulsatil tinnitus)
• Düşük perdeli zil sesleri: Tek kulakta ortaya çıkan çınlamalar bu guruptadır ve Meniere hastalığından kaynaklanır Çınlamalar vertigo (baş dönmesi) ataklarından önce çok yüksek olabilir
• Yüksek perdeden zil sesleri: Yüksek sesli bir gürültüye maruz kalma sonucu gerçekleşir ve genellikle birkaç saat sonra ortadan kalkar Zil sesi ve uğultu gibi seslere neden olabilir Çınlamanın yanı sıra işitme kaybı da varsa kalıcı bir hal alabilir Uzun süreli gürültüye maruz kalma, yaşa bağlı işitme kaybı ya da ilaçların neden olduğu çınlamalar her iki kulakta kalıcı ve yüksek perdeden devam edebilir Akustik nöroma da bu şekilde fakat tek kulakta çınlamaya neden olur
• Diğer sesler: İç kulak kemiklerindeki sertlik (otoskleroz) de sürekli veya gelip gidebilen düşük perdeli kulak çınlamasına neden olabilir Kulak kanalındaki kulak kiri, yabancı cisim veya tüyler de kulak zarını etkileyerek çeşitli seslerin çıkmasına neden olurlar
Birçok durumda da çınlamanın gerçek nedeni bulunamamaktadır Bu tür durumlarda altta yatan herhangi bir nedene yönelik tedavi başlatılamaz Ancak çınlamaya bağlı ortaya çıkan gürültünün şiddetini azaltmak ve baskılamak için doktorunuz bazı önerilerde bulunacaktır
TEDAVİ VE İLAÇLAR
Altta yatan sağlık durumunun tedavi edilmesi
Kulak çınlamasının tedavisi için, öncelikle altta yatan tedavi edilebilir sağlık durumu varsa tespit edilirDaha sonra ise belirtilerin ortaya çıkmasına sebep olan bu nedene yönelik adımlar atılır:
• Kulak kirinin temizlenmesi: Etkilenen kulakta kirin temizlenmesi ve çıkarılması kulak çınlaması belirtilerini azaltabilir
• Kan damarı tedavisi: Altta yatan vasküler durum için ilaç, ameliyat veya başka tedaviler gerekebilir
• İlaçlarını değiştirilmesi: Eğer herhangi bir tedavi için alınan ilaç kulakta çınlamaya neden oluyorsa, doktor tarafından ya durdurulur, ya dozu düşürülür ya da değiştirilir
Sesi baskılama
Bazı durumlarda beyaz gürültü sesi diğer çınlama seslerini baskılayarak daha az rahatsızlık vermesini sağlar Doktorunuz gürültüyü bastırmak için bir elektronik cihaz kullanılmasını önerebilir Cihazlar şunlardır:
• Beyaz gürültü makineleri: Yağmur yağışı veya okyanus dalgaları gibi çevresel sesler üreten bu cihazlar genellikle kulak çınlaması için etkili bir tedavi sunar Uyumaya yardımcı olması için yastık hoparlörleri ve beyaz gürültü makineleri etkili sonuçlar vermektedir Yatak odasındaki nemlendirici makineler ve klimalar da geceleri iç gürültünün baskılanmasına yardımcı olabilir
• İşitme cihazları: Bu tür cihazlar özellikle işitme sorunlarının yanı sıra çınlama sesi olan hastalarda faydalı olmaktadır
• Maskeleme cihazları: Kulaktaki aşınmalar için kullanılan cihazlar kulak çınlaması belirtilerini bastıran sürekli, düşük seviyeli beyaz gürültü üretirler
• Kulak çınlamasının yeniden tedavisi: Giyilebilir bu cihazlar belirli frekansları maskelemek için müzik çalmaya programlanmışlardır Zamanla, bu teknik çınlamaya odaklanmamanızı ve çınlamaya alışmanızı sağlar
İlaçlar
İlaçlar kulak çınlamasını tedavi edemez, ancak bazı durumlarda belirti veya komplikasyonların şiddetini azaltmaya yardımcı olabilir Olası ilaçlar şunlardır:
• “Amitriptilin ve “nortriptyline gibi trisiklik antidepresanlar bazı durumlarda başarı ile kullanılmaktadır Ağız kuruluğu, bulanık görme, kabızlık ve kalp problemleri de dahil olmak üzere ağır gelebilecek yan etkilere neden olabilirler Bu nedenle bu ilaçlar genellikle sadece şiddetli kulak çınlaması olan hastalar için önerilir
• Alprazolam (Niravam, Xanax) da çınlama belirtilerini azaltmaya yardımcı olabilir Ancak yan etkileri arasında uyku hali ve mide bulantısı görülebilir Ayrıca bağımlılık da yapabilir
YAŞAM TARZI VE EV İLAÇLARI
Çoğu zaman, kulak çınlaması tedavi edilemez Bazı insanlar zamanla alışmakta ve ilk zamanlara göre daha az fark etmekte ve daha az rahatsız olmaktadır Birçok kişi için yapılan bazı ayarlamalar belirtilerin daha az rahatsız edici olmalarını sağlar Aşağıda ipuçları septomların azaltılmasına olumlu katkı sağlayacaktır:
• Olası tahriş edicilerden kaçının Çınlamayı kötüleştirecek unsurlara maruz kalmayınız Yüksek sesler, kafein ve nikotin tahriş ediciler arasında yer alır
• Çınlamayı maskeleyin Sakin bir ortamda, radyo veya müzik ile normal düzeyde bir ses oluşturulması çınlama kaynaklı sesleri baskılamaya yardımcı olacaktır
• Stresi yönetin Stres tüm vücut fonksiyonları üzerinde etkili olduğu gibi çınlama şikayetlerini kötüleştirebilir Bu nedenle rahatlama terapileri, ya da egzersiz gibi yollarla stersi azaltmaya ve kontrol altına almaya çalışınız
• Eğer alkol tüketiyorsanız azaltınız Alkol, özellikle iç kulak bölgesinde kan damarlarını genişleterek daha fazla kan akışına neden olur
Alternatif tıp
Alternatif tıp tedavilerinin kulak çınlaması için faydalı olduğuna dair çok fazla çalışma bulunmamaktadır Ancak, denenmiş bazı alternatif tedaviler arasında;
• Akupunktur
• Hipnoz
• Çinko takviyeleri
• B vitamini takviyeleri yer almaktadır
“Nöromodülasyon ise transkranial manyetik stimülasyon (TMS) kullanılarak bazı insanlarda kulak çınlaması belirtilerini azaltmada etkili bulunmuştur Ağrısız ve noninvaziv (cerrahi olmayan) bir tedavi yöntemidir TMS şu anda Avrupa ve ABD’de bazı yerlerde yaygın şekilde kullanılmaktadır
ÖNLEME
Çoğu zaman kulak çınlaması engellenemez bir durumun sonucudur Ancak, alınacak bazı önlemler kulak çınlamasının bazı türlerini önlemeye yardımcı olabilir
• İşitme koruması kullanın Uzun süreli yüksek sese maruz kalmak sinirleri zarar vererek işitme kaybı ve kulak çınlamasına neden olabilir Örneğin mortolu testere kullanarak çalışan birisi, yüksek sesli diğer makinelerin olduğu bir ortamda çalışanlar, tabanca veya av tüfeği gibi ateşli silah kullanan kişiler ve müzisyenler kulaklarını yüksek sesin olumsuz etkilerinden korumak için kulak içi koruma giymelidir
• Sesi kısın Kulaklıkla ya da hoparlörle uzun süre yüksek sesle müzik dinlemek kulak çınlaması ve işitme kaybına neden olabilir
• Kardiyovasküler sağlığınıza dikkat edin Düzenli egzersiz yapmak, diyetlere uygun beslenmek ve kan damarı sağlığını korumaya yönelik dikkatli davranmak, kardiyovaskiler ilişkili çınlamaları azaltmada da etkili olacaktır
h 3Kulak Çınlaması Neden Olur?
Kulak çınlaması genel olarak rahatsız edici bir hastalık olmak ile birlite, çoğu zaman kötü hastalıkların belirtisi yada habercisi değildir Dünya üzerinde bir çok kişi yaygın olarak kulak çınlaması rahatsızlığından şikayetçidir Kulak çınlaması tedavisi herzaman mümkün olmayabilir Ancak kulak çınlaması bitkisel tedavi yolları gibi evinizde var olan bir çok yöntem ile rahatsızlığınızı azaltacak yollar tabiki var Eğer kulak çınlaması rahatsızlığınız var ise hemen telaşa kapılmayın İrsi yada kalıtsal olmayan kulak çınlaması ne anlama gelir Sagliksitenizcom sizin için araştırdı
Tıp dilinde “Tinnitus olarak adlandırılan bu hastalığın belirtilerini kendisinde saptayan kişiler hemen telaşa kapılmak yerine nedenlerini araştırıp, ilerlemesini önlemek için tedbir almalıdır Çünkü genel olarak kendiliğinden meydana gelen bir hastalık değildir Eğer kulağınızda zik sesi yada tiz bir müzik duyuyorsanız, bazı nedenlerden ötürü kulak çınlaması rahatsızlığınız olabilir Bazı kulak çınlamaları gündüz pasif durumdayken gece daha etkin şekilde kendini belli ettirmektedir Böyle durumlarda bir doktora başvurmak önerilir Gün içerisindeki hareketlerinize ve iş yoğunluğunuza göre de çınlamanız değişiklik gösterebilir
Rahatsız edici olsa da, kulak çınlaması genellikle ciddi bir şeyin bir belirtisi olmayabilir Yaşla birlikte kötüleşme riski olmasına rağmen, birçok kişide tedaviye olumlu yanıt alınmaktadır Bazen altta yatan nedene yönelik tedavi uygulanır Diğer tedaviler kulak çınlamasını azaltmakta yada bir maske görevi görerek fark edilme ihtimalini azaltmaktadır
BELİRTİLERİ
Dışarıda başka bir ses veya gürültü olmadığında çınlama sesi daha rahatsız edici olmaktadır Çınlama belirtileri kulaklarda;
• zil sesi
• uğultu
• tıklama
• tıslama gibi sesler çıkarır
Sesler yüksek ispiyon sesinden düşük bir kükreme sesine kadar değişebilir ve bir veya her iki kulakta da duyulabilir Bazı durumlarda, sesin yüksekliği bir şeye konsantre olmayı veya başka duyulması gereken bir sesi de engelleyebilir Çınlama sürekli olabildiği gibi geçici şekilde gelip gidebilir İki türü vardır
• Subjektif çınlama: Sadece kişinin duyabildiği kulak çınlamasıdır Bu tür çınlama en sık görülen tipidir ve dış, orta ve iç kulaktaki kulak problemlerinden kaynaklanır Ayrıca işitsel sinirler ya da beyinde işitmeden sorumlu birimdeki bir sorunun varlığı da neden oluşturabilir
• Objektif çınlama: Bu çınlama türü ise muayene yaptığı esnada gerçekleşirse doktor tarafından duyulabilir Bu tür çınlama nadir görülmekle birlikte bir kan damarı, iç kulaktaki kemikler veya kas kasılmalarındaki problemlerden kaynaklanır
Doktora ne zaman görünmelidir?
Kulak çınlaması rahatsız edici şekilde devam ederse bir KBB uzmanına görünmeniz önerilir Eğer soğuk algınlığı gibi bir üst solunum yolu enfeksiyonu sonrası kulak çınlaması gelişirse ve kulak çınlaması bir hafta içinde düzelmezse doktora görünmekte fayda vardır
• Aniden veya belirgin bir neden olmadan ortaya çıkan kulak çınlamalarında,
• Kulak çınlaması ile birlikte işitme kaybı ya da baş dönmesi olan durumlarda acil tıbbi yardım alınması önemlidir
NEDENLERİ
Bir dizi sağlık koşulu çınlamaya neden olabilir ya da kötüleştirebilir Birçok durumda ise tam bir nedeni bulunmamaktadır Yaygın nedenlerinden biri iç kulaktaki hücre hasarlarıdır Ses dalgalarının basıncına göre iç kulaktaki hassas tüyler hareket eder Bu da bir elektrik sinyalinin üretilmesini tetikleyerek işitme sinirleri yoluyla beyne yollanmasına neden olur Beyin ise bu sinyalleri ses olarak yorumlar Eğer iç kulağın içindeki kıllar bükülmüş veya kırılmış ise bunlar beyne rasgele elektrik sinyalleri yollayarak kulak çınlamasına yol açar
Diğer nedenleri arasında işitme problemleri, kronik sağlık sorunları ve kulaktaki işitme sinirleri veya beyinde işitmeden sorumlu birimi etkileyen sakatlıklar ve yaralanmalar yer alır
Yaygın nedenleri
Birçok insanda kulak çınlaması aşağıdaki faktörlerden bir veya birkaçına bağlı olarak gelişir:
• Yaşa bağlı işitme kaybı: Birçok kişide, özellikle 60 yaş üstü kişilerde yaşa bağlı gelişen işitme kaybı kulak çınlamalarına neden olmakta veya kötüleştirmektedir İşitme kaybının bu türü için kullanılan tıbbi terim “presbycusis dir
• Yüksek sese maruz kalma: Ağır bir ekipman, motorlu testere ve ateşli silahlardan gelen yüksek sesler gürültü ile ilişkili işitme kaybının sık görülen kaynaklarıdır Uzun süre yüksek sesle kulaklıktan ya da hoparlörden müzik dinlemek de işitme kaybı yaratabilir Kısa süreli konsere katılmak gibi nedenlerle gerçekleşen işitme kayıpları genellikle geçici olmaktadır Ancak uzun süreli olarak yüksek sese maruz kalmak kalıcı hasarlara ve dolayısıyla kulak çınlamalarına neden olabilir
• Kulak kirinin blokajı: Kulak kiri, kirleri yakalayarak ve bakterilerin büyümesini yavaşlatarak kulak kanalınızı korur Çok fazla kulak kiri biriktiğinde doğal olarak yıkamak ve temizlemek zorlaşır Bu da kulak çınlamasına yol açabilen kulak zarı hasarı, işitme kaybı ve çınlamaya neden olur
• Kulak kemiklerinde gelişen sorunlar: Orta kulak kemiklerin sertleşmesi (otoskleroz) de işitme duyunuzu etkileyerek kulak çınlamasına neden olabilir Anormal kemik büyümesi nedeniyle bu durum kalıtsal olma eğilimi gösterir
Diğer nedenleri
Bazı nedenleri daha az görülür Bunlar arasında aşağıdakiler yer alır:
• Meniere hastalığı: Çınlama Meniere hastalığının erken bir belirtisi olabilir Meniere, anormal iç kulak sıvı basıncının neden olduğu bir iç kulak bozukluğudur
• TME bozuklukları: Alt çene kemikleri ile kulakların yan taraflarındaki kemikleri birleştiren “Temperomandibular eklemi nde gerçekleşen problemler de kulak çınlamasının diğer bir nedenidir
• Baş veya boyun yaralanmaları: Baş veya boyun travması işitme sinirleri, iç kulak ve işitmeden sorumlu beyin fonksiyonlarını olumsuz etkileyerek çınlamaya yol açabilir Bu tür yaralanmalar genellikle tek kulağı etkiler
• Akustik nöroma: Kanser olmayan (iyi huylu) bu tümörler beyin ile iç kulağı bağlayan ve kontrol, denge işlerini yürüten “kranial sinir lerde gelişir Ayrıca “vestibüler schwannoma olarak da adlandırılan bu durum genellikle sadece bir kulakta çınlamaya neden olur
Kan damarı bozukluklarına bağlı çınlamalar
Nadir durumlarda kulak çınlamasına bir kan damarı bozukluğu neden olur Bu tür çınlamalar tıp dilinde “pulsatil tinnitus olarak adlandırılır Nedenleri şunlardır:
• Baş ve boyun tümörleri: Başınızda veya boynunuzda (damar neoplazm) kan damarları üzerinde basınç yaratan tümörler çınlama ve diğer belirtilere neden olabilir
• Ateroskleroz: Yaşlanma ve kolesterol gibi maddelerin birikmesine bağlı olarak ana kan damarları iç ve orta kulağa kapalı hale gelerek esnekliğini kaybeder Bu durum kulağın kalp atışlarını duymasını kolaylaştırmak için, kan akışını güçlendirmesine neden olur Genellikle bu durumdan kaynaklanan çınlama her iki kulakta ta duyulur
• Yüksek kan basıncı: Hipertansiyon ile stres, alkol ve kafein gibi tansiyonu yükselten faktörler de kulak çınlamasını daha fark edilebilir hale getirebilir
• Çalkantılı kan akışı: Boyun arterleri ile (karotis arter) boyun damarlarının (şah damarı) birinin daralması veya bükülmesi çalkantılı, düzensiz kan akışına neden olarak çınlamaya neden olabilir
• Kılcal damarların malformasyonu: “Arteriovenöz malformasyon (AVM) olarak adlandırılan ve arterler ile toplar damarlar arasında anormal bağlantının gerçekleştiği bu durum da çınlamaya neden olmaktadır Bu tür çınlama genellikle sadece bir kulakta meydana gelir
Kulak çınlamasına neden olabilen ilaçlar
Bir dizi ilaç kullanımı da kulak çınlamalarını neden olabilir ya da kötüleştirebilir Genel olarak, bu tür ilaçların yüksek dozda kullanımı kötü kulak çınlamasına neden olur Çoğu zaman bu ilaçların bırakılması ile çınlamalar da kaybolur Çınlamayı kötüleştirdiği bilinen ilaçlar şunlardır:
• Polimiksin B, eritromisin, vankomisin ve neomisin içeren antibiyotikler,
• Mekloretamin ve vinkristin içeren kanser ilaçları,
• Bumetanit, etakrinik asit veya furosemid gibi su hapları (diüretikler),
• Sıtma veya diğer sağlık sorunları için kullanılan kinin ilaçlar,
• Bazı antidepresanlar,
• Aspirin de nadiren ve yüksek dozlarda alındığında (genellikle 12 gün veya daha fazla süreyle) çınlama yapabilir
KİMLER RİSK ALTINDADIR?
Herkeste kulak çınlaması gerçekleşeme ihtimali olmakla birlikte risk arttıran faktörler şunlardır:
• Yüksek se ve gürültüye maruz kalmak: Yüksek sese uzun süre maruz kalmak beyne ses iletimi sağlayan küçük duyusal hücrelere zarar verebilir Özellikle fabrika ve inşaat işçileri, müzisyenler ve askerler gibi gürültülü ortamlarda çalışan meslek gurupları risk altındadır
• Yaş: Yaşlanmayla birlikte kulaklardaki işleyen sinir liflerinin sayısının düşmesine bağlı olarak işitme sorunları ve kulak çınlaması görülür
• Cinsiyet: Erkeklerde kulak çınlaması yaşama olasılığı daha yüksek bulunmuştur
• Sigara: Sigara içenlerde kulak çınlaması gelişme riski daha yüksektir
• Kardiyovasküler sorunlar: Yüksek tansiyon ya da daralmış arterler (ateroskleroz) gibi kan akışını etkileyen durumlar kulak çınlaması riskini artırabilir
KOMPLİKASYONLAR
Kulak çınlaması yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir Çınlamanın rahatsız edici özelliğinin yanında aşağıdaki komplikasyonlar da gelişebilir:
• Yorgunluk
• Stres
• Uyku sorunları
• Odaklanma (konsantrasyon) sorunları
• Hafıza zayıflığı
• Depresyon
• Kaygı ve sinirlilik gibi
Yukarıda sayılan bu tür komplikasyonların tedavi edilmesi çınlamayı doğrudan tedavi etmez fakat kişinin çınlama ve onunla ilişkili olarak karşılaştığı rahatsızlıkların azalmasını sağlayacaktır
TESTLER VE TEŞHİS
Doktorunuz kulak çınlamasının olası nedenlerini tespit etmek için kulaklar, baş ve boyun bölgesini muayene edecektir Muayene dışında teşhis için kullanılan testler şunlardır:
• İşitme testi (odyolojik test): Bu test esnasında hasta ses geçirmeyen bir kabinin içinde oturur ve bir kulaklık giydirilir İlgili teknisyen hastanın gelen sinyalleri duyduğunda nasıl bir işlem yapması gerektiğini tarif ettikten sonra kabinden çıkar ve kapısını kapatır Değişik frekanslarda ve farklı gürültü şekillerinde kulaklara sesler verilir Her iki kulak için de işitme testi uygulanır ve hastanın işitme seviyesinin normal aralıklarda olup olmadığı ortaya çıkar Test ile çınlamanın olası nedenleri öğrenilir diğerleri ise ekarte edilir
• Hareket: Doktorunuz gözlerinizi hareket ettirmenizi, çenenizi sıkmanızı ya da boyun, kollar ve bacaklarınızı hareket ettirmenizi isteyebilir Eğer bu hareketler sırasında kulak çınlaması değişir ya da kötüleşirse tedaviye ihtiyaç duyulacak altta yatan bir neden ortaya çıkmış demektir
• Görüntüleme testleri: Kulak çınlamasının şüphelenilen nedenlerine bağlı olarak, bilgisayarlı tomografi (BT) veya MR taraması gibi görüntüleme testleri istenebilir
Bunların dışında duyduğunuz sesler de altta yatan muhtemel nedenlerin belirlemesine yardımcı olabilir:
• Tıklama sesi: Kulağın etrafındaki kas kasılmaları patlamalar şeklinde keskin tıklama seslerine neden olur Bir kaç saniye ila birkaç dakika arasında sürebilir
• Uğultu sesleri: Egzersiz yaparken ya da mesela uyurken veya ayağa kalktığınızda pozisyonunuzu değiştirdiğiniz için damar kökenli, ses dalgalanmaları fark edebilirsiniz
• Kalp atışı: Yüksek tansiyon, anevrizma, tümör veya kulak kanalı ve östaki borusundaki bir tıkanma gibi damar sorunları kalp atışlarının kulakta hissedilmesine ve duyulmasına neden olabilir (pulsatil tinnitus)
• Düşük perdeli zil sesleri: Tek kulakta ortaya çıkan çınlamalar bu guruptadır ve Meniere hastalığından kaynaklanır Çınlamalar vertigo (baş dönmesi) ataklarından önce çok yüksek olabilir
• Yüksek perdeden zil sesleri: Yüksek sesli bir gürültüye maruz kalma sonucu gerçekleşir ve genellikle birkaç saat sonra ortadan kalkar Zil sesi ve uğultu gibi seslere neden olabilir Çınlamanın yanı sıra işitme kaybı da varsa kalıcı bir hal alabilir Uzun süreli gürültüye maruz kalma, yaşa bağlı işitme kaybı ya da ilaçların neden olduğu çınlamalar her iki kulakta kalıcı ve yüksek perdeden devam edebilir Akustik nöroma da bu şekilde fakat tek kulakta çınlamaya neden olur
• Diğer sesler: İç kulak kemiklerindeki sertlik (otoskleroz) de sürekli veya gelip gidebilen düşük perdeli kulak çınlamasına neden olabilir Kulak kanalındaki kulak kiri, yabancı cisim veya tüyler de kulak zarını etkileyerek çeşitli seslerin çıkmasına neden olurlar
Birçok durumda da çınlamanın gerçek nedeni bulunamamaktadır Bu tür durumlarda altta yatan herhangi bir nedene yönelik tedavi başlatılamaz Ancak çınlamaya bağlı ortaya çıkan gürültünün şiddetini azaltmak ve baskılamak için doktorunuz bazı önerilerde bulunacaktır
TEDAVİ VE İLAÇLAR
Altta yatan sağlık durumunun tedavi edilmesi
Kulak çınlamasının tedavisi için, öncelikle altta yatan tedavi edilebilir sağlık durumu varsa tespit edilirDaha sonra ise belirtilerin ortaya çıkmasına sebep olan bu nedene yönelik adımlar atılır:
• Kulak kirinin temizlenmesi: Etkilenen kulakta kirin temizlenmesi ve çıkarılması kulak çınlaması belirtilerini azaltabilir
• Kan damarı tedavisi: Altta yatan vasküler durum için ilaç, ameliyat veya başka tedaviler gerekebilir
• İlaçlarını değiştirilmesi: Eğer herhangi bir tedavi için alınan ilaç kulakta çınlamaya neden oluyorsa, doktor tarafından ya durdurulur, ya dozu düşürülür ya da değiştirilir
Sesi baskılama
Bazı durumlarda beyaz gürültü sesi diğer çınlama seslerini baskılayarak daha az rahatsızlık vermesini sağlar Doktorunuz gürültüyü bastırmak için bir elektronik cihaz kullanılmasını önerebilir Cihazlar şunlardır:
• Beyaz gürültü makineleri: Yağmur yağışı veya okyanus dalgaları gibi çevresel sesler üreten bu cihazlar genellikle kulak çınlaması için etkili bir tedavi sunar Uyumaya yardımcı olması için yastık hoparlörleri ve beyaz gürültü makineleri etkili sonuçlar vermektedir Yatak odasındaki nemlendirici makineler ve klimalar da geceleri iç gürültünün baskılanmasına yardımcı olabilir
• İşitme cihazları: Bu tür cihazlar özellikle işitme sorunlarının yanı sıra çınlama sesi olan hastalarda faydalı olmaktadır
• Maskeleme cihazları: Kulaktaki aşınmalar için kullanılan cihazlar kulak çınlaması belirtilerini bastıran sürekli, düşük seviyeli beyaz gürültü üretirler
• Kulak çınlamasının yeniden tedavisi: Giyilebilir bu cihazlar belirli frekansları maskelemek için müzik çalmaya programlanmışlardır Zamanla, bu teknik çınlamaya odaklanmamanızı ve çınlamaya alışmanızı sağlar
İlaçlar
İlaçlar kulak çınlamasını tedavi edemez, ancak bazı durumlarda belirti veya komplikasyonların şiddetini azaltmaya yardımcı olabilir Olası ilaçlar şunlardır:
• “Amitriptilin ve “nortriptyline gibi trisiklik antidepresanlar bazı durumlarda başarı ile kullanılmaktadır Ağız kuruluğu, bulanık görme, kabızlık ve kalp problemleri de dahil olmak üzere ağır gelebilecek yan etkilere neden olabilirler Bu nedenle bu ilaçlar genellikle sadece şiddetli kulak çınlaması olan hastalar için önerilir
• Alprazolam (Niravam, Xanax) da çınlama belirtilerini azaltmaya yardımcı olabilir Ancak yan etkileri arasında uyku hali ve mide bulantısı görülebilir Ayrıca bağımlılık da yapabilir
YAŞAM TARZI VE EV İLAÇLARI
Çoğu zaman, kulak çınlaması tedavi edilemez Bazı insanlar zamanla alışmakta ve ilk zamanlara göre daha az fark etmekte ve daha az rahatsız olmaktadır Birçok kişi için yapılan bazı ayarlamalar belirtilerin daha az rahatsız edici olmalarını sağlar Aşağıda ipuçları septomların azaltılmasına olumlu katkı sağlayacaktır:
• Olası tahriş edicilerden kaçının Çınlamayı kötüleştirecek unsurlara maruz kalmayınız Yüksek sesler, kafein ve nikotin tahriş ediciler arasında yer alır
• Çınlamayı maskeleyin Sakin bir ortamda, radyo veya müzik ile normal düzeyde bir ses oluşturulması çınlama kaynaklı sesleri baskılamaya yardımcı olacaktır
• Stresi yönetin Stres tüm vücut fonksiyonları üzerinde etkili olduğu gibi çınlama şikayetlerini kötüleştirebilir Bu nedenle rahatlama terapileri, ya da egzersiz gibi yollarla stersi azaltmaya ve kontrol altına almaya çalışınız
• Eğer alkol tüketiyorsanız azaltınız Alkol, özellikle iç kulak bölgesinde kan damarlarını genişleterek daha fazla kan akışına neden olur
Alternatif tıp
Alternatif tıp tedavilerinin kulak çınlaması için faydalı olduğuna dair çok fazla çalışma bulunmamaktadır Ancak, denenmiş bazı alternatif tedaviler arasında;
• Akupunktur
• Hipnoz
• Çinko takviyeleri
• B vitamini takviyeleri yer almaktadır
“Nöromodülasyon ise transkranial manyetik stimülasyon (TMS) kullanılarak bazı insanlarda kulak çınlaması belirtilerini azaltmada etkili bulunmuştur Ağrısız ve noninvaziv (cerrahi olmayan) bir tedavi yöntemidir TMS şu anda Avrupa ve ABD’de bazı yerlerde yaygın şekilde kullanılmaktadır
ÖNLEME
Çoğu zaman kulak çınlaması engellenemez bir durumun sonucudur Ancak, alınacak bazı önlemler kulak çınlamasının bazı türlerini önlemeye yardımcı olabilir
• İşitme koruması kullanın Uzun süreli yüksek sese maruz kalmak sinirleri zarar vererek işitme kaybı ve kulak çınlamasına neden olabilir Örneğin mortolu testere kullanarak çalışan birisi, yüksek sesli diğer makinelerin olduğu bir ortamda çalışanlar, tabanca veya av tüfeği gibi ateşli silah kullanan kişiler ve müzisyenler kulaklarını yüksek sesin olumsuz etkilerinden korumak için kulak içi koruma giymelidir
• Sesi kısın Kulaklıkla ya da hoparlörle uzun süre yüksek sesle müzik dinlemek kulak çınlaması ve işitme kaybına neden olabilir
• Kardiyovasküler sağlığınıza dikkat edin Düzenli egzersiz yapmak, diyetlere uygun beslenmek ve kan damarı sağlığını korumaya yönelik dikkatli davranmak, kardiyovaskiler ilişkili çınlamaları azaltmada da etkili olacaktır
h 3Kulak Çınlaması Neden Olur?