KULAK UĞULTUSU
Kulak uğultusu, kişinin varolmayan bir şamata algılamasıyla nitelenir
BAS DÖNMELERİ
KLİNİK ÖZELLİKLER
Dolambaç (labirent) kökenli baş dönmesi, kişinin çevresindeki nesnelerin yer değiştirdiği veya kendinin çevredeki nesnelere kadar yer değiştirdiği duygusuna kapılmasıyla nitelenir Bu yer değiştirme duygusu, uzayın değişik düzlemlerinde olabilir; lakin en çok, yatay düzlemde çevrimseldir
Bu baş dönmesi duygusu, özerk sinir sistemi bozukluklarıyla birliktedir Baş dönmesi nöbeti esnasında hasta soluktur, terle kaplıdır; bilhassa de sindirim sistemiyle ilgili belirtiler (bulantı, kusma, ara sıra de ishal) gösterir Ayrıca, bazen, düşmeye yolaçan denge bozuklukları vardır
Dalız sisteminin muayenesinde saptanan bozukluklar, teşhisi doğrular Nöbet sırasında daima kendiliğinden nistagmus vardır; bunun biçimini, yönünü, şiddetini belirtmek gerekir Muhabere parmaklarının kayması, Romberg kanıtı, gözler kapalı yürüyüş, bedenin denge bozukluğunun çevresel bozunlar sonucu oluştuğunu ve nistagmusun yavaş sarsmtısıyla aynı yönde olduğunu gösterir
Dalızla ilgili deneylerle, özellikle de ısı deneyi ile açığa çıkarılan bozukluklar, dolambacın hastalandığını gösterir Benzer biçimde, elektronistagmografi, hastalığın evrimi konusunda hafıza verecek kayıtların saklanmasını sağlar
BOZUNUN YERİNİN TEŞHİSİ
Dolambaçtaki ya da sinir yollarındaki her bozun, baş dönmesi oluşturabilir Bu Nedenle 2 tür baş dönmesi ayırdedilir: Bozunun dolambaçta yerleştiği çevresel baş dönmesi; kafa içindeki bir bozuna yan merkezi baş dönmesi
Çevresel baş dönmesi
Baş dönmesi duygusu tipiktir; hasta, çevresindeki ortamın döndüğünü duyar; özerk sinir sistemi bozuklukları vardır ve nöbetler sırasında fazla manâlı olan denge bozuklukları, nöbetler aralarında ortadan kalkar
Dalızm muayenesi, kesin bozukluklar ortaya koyar; nistagmus belirgindir; genelde yatay ya da yatay ve çevrimseldir Bedenin sallanmaları defalarca nistagmusun yavaş sarsıntısı yönündedir; bunlara, uyumlu sallanmalar denir
Hem, komşu salyangoz (koklea) da genelde hastalanır ve sağırlık, uğultu, baş dönmesi (hastalığı niteleyicidir) üçlüsü görülür
Merkezi baş dönmesi
Çevresel baş dönmesinden kolaylıkla ayırdedilir Baş dönmesi duygusu daha az bariz, daha az tipiktir Özerk asap sistemi bozuklukları belirtileri yoktur Buna karşılık, denge bozukluğu önemlidir Bu merkezi belirtiler, nöbetler dışarıya da kalır ve ortaya çıkmalarına niçin olan merkezi bozun geliştiği sürece sürer Dalız muayenesi özel
bulgular verir Kendiliğinden ortaya meydana çıkan nistagmus, katışıksız biçimindedir: Yatay, çevrimsel, düşey, ortak ve çok yönü olan (yani ayrıca yatay, ayrıca dikey) olabilir Bu çok yönlü nistagmus, daima merkezi kökenlidir
Sinyâl parmaklarının kayması çevresel baş dönmesinde her zaman müşterek olduğu halde, merkezi olanda tek parmağa özgü kalır Sendrom ahenksiz olabilir Böylece sinyâl parmağının kayması ya da Romberg testinde bedenin sallanmaları nistagmusun yavaş sarsıntıyla benzer yönde yok, seri sarsıntısı yönünde olabilirler
Nistagmografi, çevresel bozundaki gibi yalnızca niceliksel olmakla kalmayıp başlıca niteliksel olan merkezi belirtiler (özellikle ritim bozuklukları gibi) ortaya çıkarabilir
NEDENİN ARAŞTIRILMASI
Çevresel sendrom
nedenler, kafa travması (bilhassa şakak kemiğinin kaya parçası kırığı) ve dolambacı uyaran veya kaplayan cerahat bozunlarıdır
Meniere sendromundaki baş dönmesi çoğunlukla dolambaç sıvılarının basıncındaki değişikliğe bağlıdır Meniere sendromundaki uğultu – iç kulak kökenli sağırlık – baş dönmesi üçlüsü, niteleyicidir
Beyin kan dolaşımındaki bozukluklarla ilgili baş dönmesi, Meniere baş dönmesine benzer Sağırlık değişkendir Boyun omurlarında kireçlenme gibi uzaktaki bir bozuna yan olabilir
Damar bozunları da buna aynı bir baş dönmesine yolaçarlar
Bir Takım alerji biçimleri, bazı iç hastalıkları (üremi, şeker hastalığı) ya da zehirlenmeler (kurşunla, karbon monoksitle ve kinin, aspirin, bilhassa de streptomisin gibi antibiyotiklerle zehirlenmeler) bu baş dönmesinin sorumlusu kabul edilmiştir
İşitme siniri sendromu
Sinirin iç kulak yolu ile omurilik soğanı arasındaki varol köprüsübeyincik köşesindeki yolu baştan başa bir yerde zedelenmesine bağlıdır Bu bozu birincil bir çevresel sendroma (virüs kökenii asap iltihabı) yolaçabilir veya merkezi bir takım bozukluklarla (özellikle işitme siniri urları) birlikte olabilir İşitme siniri urlarının teşhisi önemlidir; çünkü hasta, ama beyin ameliyatıyla iyileştirilebilir
Merkezi sendrom
Fazla akışkan olabilen bir asap bozununa eşlik eder Bu durumda baş dönmesi, varlıklı sinirsel tabloya eşlik eder ve sinir hastalıkları uzmanıyla beyin cerrahına ipucu veren bir belirtidir
*
Kulak uğultusu, kişinin varolmayan bir şamata algılamasıyla nitelenir
BAS DÖNMELERİ
KLİNİK ÖZELLİKLER
Dolambaç (labirent) kökenli baş dönmesi, kişinin çevresindeki nesnelerin yer değiştirdiği veya kendinin çevredeki nesnelere kadar yer değiştirdiği duygusuna kapılmasıyla nitelenir Bu yer değiştirme duygusu, uzayın değişik düzlemlerinde olabilir; lakin en çok, yatay düzlemde çevrimseldir
Bu baş dönmesi duygusu, özerk sinir sistemi bozukluklarıyla birliktedir Baş dönmesi nöbeti esnasında hasta soluktur, terle kaplıdır; bilhassa de sindirim sistemiyle ilgili belirtiler (bulantı, kusma, ara sıra de ishal) gösterir Ayrıca, bazen, düşmeye yolaçan denge bozuklukları vardır
Dalız sisteminin muayenesinde saptanan bozukluklar, teşhisi doğrular Nöbet sırasında daima kendiliğinden nistagmus vardır; bunun biçimini, yönünü, şiddetini belirtmek gerekir Muhabere parmaklarının kayması, Romberg kanıtı, gözler kapalı yürüyüş, bedenin denge bozukluğunun çevresel bozunlar sonucu oluştuğunu ve nistagmusun yavaş sarsmtısıyla aynı yönde olduğunu gösterir
Dalızla ilgili deneylerle, özellikle de ısı deneyi ile açığa çıkarılan bozukluklar, dolambacın hastalandığını gösterir Benzer biçimde, elektronistagmografi, hastalığın evrimi konusunda hafıza verecek kayıtların saklanmasını sağlar
BOZUNUN YERİNİN TEŞHİSİ
Dolambaçtaki ya da sinir yollarındaki her bozun, baş dönmesi oluşturabilir Bu Nedenle 2 tür baş dönmesi ayırdedilir: Bozunun dolambaçta yerleştiği çevresel baş dönmesi; kafa içindeki bir bozuna yan merkezi baş dönmesi
Çevresel baş dönmesi
Baş dönmesi duygusu tipiktir; hasta, çevresindeki ortamın döndüğünü duyar; özerk sinir sistemi bozuklukları vardır ve nöbetler sırasında fazla manâlı olan denge bozuklukları, nöbetler aralarında ortadan kalkar
Dalızm muayenesi, kesin bozukluklar ortaya koyar; nistagmus belirgindir; genelde yatay ya da yatay ve çevrimseldir Bedenin sallanmaları defalarca nistagmusun yavaş sarsıntısı yönündedir; bunlara, uyumlu sallanmalar denir
Hem, komşu salyangoz (koklea) da genelde hastalanır ve sağırlık, uğultu, baş dönmesi (hastalığı niteleyicidir) üçlüsü görülür
Merkezi baş dönmesi
Çevresel baş dönmesinden kolaylıkla ayırdedilir Baş dönmesi duygusu daha az bariz, daha az tipiktir Özerk asap sistemi bozuklukları belirtileri yoktur Buna karşılık, denge bozukluğu önemlidir Bu merkezi belirtiler, nöbetler dışarıya da kalır ve ortaya çıkmalarına niçin olan merkezi bozun geliştiği sürece sürer Dalız muayenesi özel
bulgular verir Kendiliğinden ortaya meydana çıkan nistagmus, katışıksız biçimindedir: Yatay, çevrimsel, düşey, ortak ve çok yönü olan (yani ayrıca yatay, ayrıca dikey) olabilir Bu çok yönlü nistagmus, daima merkezi kökenlidir
Sinyâl parmaklarının kayması çevresel baş dönmesinde her zaman müşterek olduğu halde, merkezi olanda tek parmağa özgü kalır Sendrom ahenksiz olabilir Böylece sinyâl parmağının kayması ya da Romberg testinde bedenin sallanmaları nistagmusun yavaş sarsıntıyla benzer yönde yok, seri sarsıntısı yönünde olabilirler
Nistagmografi, çevresel bozundaki gibi yalnızca niceliksel olmakla kalmayıp başlıca niteliksel olan merkezi belirtiler (özellikle ritim bozuklukları gibi) ortaya çıkarabilir
NEDENİN ARAŞTIRILMASI
Çevresel sendrom
nedenler, kafa travması (bilhassa şakak kemiğinin kaya parçası kırığı) ve dolambacı uyaran veya kaplayan cerahat bozunlarıdır
Meniere sendromundaki baş dönmesi çoğunlukla dolambaç sıvılarının basıncındaki değişikliğe bağlıdır Meniere sendromundaki uğultu – iç kulak kökenli sağırlık – baş dönmesi üçlüsü, niteleyicidir
Beyin kan dolaşımındaki bozukluklarla ilgili baş dönmesi, Meniere baş dönmesine benzer Sağırlık değişkendir Boyun omurlarında kireçlenme gibi uzaktaki bir bozuna yan olabilir
Damar bozunları da buna aynı bir baş dönmesine yolaçarlar
Bir Takım alerji biçimleri, bazı iç hastalıkları (üremi, şeker hastalığı) ya da zehirlenmeler (kurşunla, karbon monoksitle ve kinin, aspirin, bilhassa de streptomisin gibi antibiyotiklerle zehirlenmeler) bu baş dönmesinin sorumlusu kabul edilmiştir
İşitme siniri sendromu
Sinirin iç kulak yolu ile omurilik soğanı arasındaki varol köprüsübeyincik köşesindeki yolu baştan başa bir yerde zedelenmesine bağlıdır Bu bozu birincil bir çevresel sendroma (virüs kökenii asap iltihabı) yolaçabilir veya merkezi bir takım bozukluklarla (özellikle işitme siniri urları) birlikte olabilir İşitme siniri urlarının teşhisi önemlidir; çünkü hasta, ama beyin ameliyatıyla iyileştirilebilir
Merkezi sendrom
Fazla akışkan olabilen bir asap bozununa eşlik eder Bu durumda baş dönmesi, varlıklı sinirsel tabloya eşlik eder ve sinir hastalıkları uzmanıyla beyin cerrahına ipucu veren bir belirtidir
*