Kurtuluş Savaşı hazırlıkları hakkında bilgi
13 Kasım 1918de İstanbula gelen Mustafa Kemal siyasi yollarla mucadele etmek, bir hukumet kurmak ve kurulacak hukumette bakan olabilmek icin calışmıştır Baskı altındaki İstanbulda amacına ulaşamayacağını anlayınca Anadoluya gecmek ve milli mucadeleyi başlatmak istemiştir
Kurtuluş Careleri :
Aydınlar arasında vatanın kurtuluşu icin şu goruşler ileri surulmuştur:
Amerikan mandasına girmek
İngiliz mandasına girmek
Bolgesel kurtuluş gercekleştirmek
Milli iradeye dayalı, tam bağımsız yeni bir devlet kurmak
MUSTAFA KEMALİN SAMSUNA CIKMASI
(19 MAYIS 1919)
Samsun cevresindeki Turklerin silahlanmasını ve teşkilatlanmasını engellemek icin 9 Ordu Mufettişi olarak 19 Mayıs 1919da Mustafa Kemal Samsuna gonderilmiştir Samsunda yayınladığı raporda Rumların siyasi emellerinden vazgecmeleri halinde karışıklığın kendiliğinden sona ereceğini belirtmiştir
Not : 19 Mayıs 1919 Kurtuluş Savaşının başlangıcı kabul edilmektedir
HAVZA GENELGESİ (28 MAYIS 1919)
Mustafa Kemal daha guvenli bir bolge olan Havzaya gitmiş, orada halkı bilinclendirmek ve işgallere karşı tepkisini artırmak icin bir genelge yayınlamıştır Buna gore,
İşgallere karşı mitingler duzenlenecek
İtilaf devletleri temsilcilerine ve İstanbul Hukumetine işgalleri kınayıcı telgraflar cekilecek
Mudafaai Hukuk Cemiyetleri yaygınlaştırılacak
İşgallerin ciddiyeti halka anlatılacak
Butun bunlar yapılırken azınlıklara iyi davranılacak
Genelge etkili olmuş, ilk once Havzada daha sonra başta İstanbul olmak uzere bircok bolgede mitingler duzenlenmiştir Mustafa Kemal Harbiye Nezareti tarafından İstanbula cağrılmışsa da donmemiş, Amasyaya hareket etmiştir
AMASYA GENELGESİ (22 HAZİRAN 1919)
Kurtuluş Savaşı'nın;amacını,gerekcesini ve yontemini ortaya koyan bir ihtilal bildirgesidir
Mustafa kemal milli birliği gercekleştirmek ve Kurtuluş Savaşına cağrıda bulunmak amacıyla ceşitli komutanların da imza ve desteğini alarak Amasyada yeni bir genelge yayınlamıştır (Ali Fuat, Kazım Karabekir vs)
Buna gore ;
Vatanın butunluğu ve milletin istiklali tehlikededir (Kurtuluş Savaşının gerekcesidir)
İstanbul hukumeti uzerine aldığı vazifenin gereğini yerine getirmemekte, bu da milletimizi yok gostermektedir
Milletin istiklalini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır (Kurtuluş Savaşının amac ve yontemi)
Milletin haklarını tum dunyaya duyuracak bir kurul toplanmalıdır (Temsil heyetinden bahsediliyor)
Her bakımdan guvenli bir bolge olan Sivasta milli bir kongre toplanmalıdır (Davet)
Bunun icin yurdun her yanında 3 delege secilmeli, secimlerin yapılmadığı yerde halkın guvenini kazanmış 3 kişi belirlenip derhal yola cıkarılmalıdır
Delegelerin belirlenmesinde, Mudafai Hukuk ve Reddi İlhak Cemiyetleri ve belediyeler gorevlendirilmiştir (Boylece kurtuluş savaşını yayma ve millete maletme hedeflenmiştir)
Butun bu işler buyuk bir gizlilik icinde yapılmalı ve milli bir sır olarak saklanmalıdır
10 Temmuzda Erzurumda doğu illeri adına bir kongre toplanacaktır
Not1: Turk inkılabının ihtilal safhası başlamıştır İlk kez millet egemenliğine dayalı bir yonetim kurulacağından bahsedilmiştir
Not 2: Halk milli mucadeleye davet edilmiştir
Not3: Sivas Kongresine cağrı yapılmış, Erzurum Kongresinin toplanacağı duyurulmuştur
Not4 : Mustafa Kemalin Amasya Genelgesi ile yetkilerini aşması once İstanbul Hukumeti tarafından daha sonra padişah tarafından geri cağrılmasına sebep olmuş, Mustafa Kemal, 78 Temmuz gecesi askerlikten istifa etmiştir
SEVR BARIŞ ANTLAŞMASI (10 Ağustos 1920)
Diğer mağlup devletlerle yapılan barış antlaşmalarının şartları Paris Konferansında belirlendiği halde Sevrin şartları San Remo goruşmelerinde ortaya konmuştur Bu gecikmenin sebebi :
Osmanlıyı paylaşma konusunda anlaşmaya varamamaları
Gecen sure icerisinde daha fazla toprak işgal etmek istemeleri
Bir ateşkes antlaşması olan Mondrosun bir barış antlaşması gibi hukumler taşıması
Sevrdeki goruşmelerde şartları cok ağır bulan Tevfik Paşa antlaşmayı imzalamayınca İngilizler
in desteklediği Yunanlılar bir taraftan Edirneyi diğer taraftan Balıkesir ve Bursayı işgal etmişlerdir Bu gelişmeler uzerine saltanat şurası toplanmış ve Sevrin imzalanmasına karar verilmiştir
Kararlar :
Osmanlı Devleti İstanbul ve Orta Anadoluda kucuk bir bolgeyle sınırlandırılacak
Boğazlar Turklerin dahil olmadığı bir komisyon tarafından idare edilecek
Kapitulasyonlar en geniş şekli ile butun devletlere tanınacak
Azınlıklar vergi vermeyecek, askerlik yapmayacak
Yunanlılara İzmir dahil Batı Anadolu ve Midye Buyuk Cekmece hattının batısında kalan butun Doğu Trakya bırakılacak
İngilizlere, Musul, Kerkuk, Irak, Filistin ve Arabistan bırakılacak
Fransızlara, Adana, Malatya, Sivas cevresi ve Suriye bırakılacak
İtalyanlara, Antalya, Konya ve Guneybatı Anadolunun iclerine kadar olan bolgeler bırakılacak
Doğu Anadoluda iki yeni devlet kurulacak (Ermenistan, Kurdistan)
50000 kişi haricinde asker bulundurulmayacak, ağır silahlar edinilmeyecektir
Not1 : Antlaşmanın gecerli olabilmesi icin meclis tarafından onaylanması gerekmiş, Mebusan Meclisi kapatıldığı icin bu da mumkun olmamıştır Bu yuzden Sevr Hukuki gecerliliği olmayan olu doğmuş bir antlaşma olarak kalmıştır
Not2 : TBMM antlaşmayı onaylamamış onaylayanları da vatan haini ilan etmiştir
Not3 : Kurtuluş Savaşı sonrasında Sevr yerine Lozan Barışı imzalanmıştır
13 Kasım 1918de İstanbula gelen Mustafa Kemal siyasi yollarla mucadele etmek, bir hukumet kurmak ve kurulacak hukumette bakan olabilmek icin calışmıştır Baskı altındaki İstanbulda amacına ulaşamayacağını anlayınca Anadoluya gecmek ve milli mucadeleyi başlatmak istemiştir
Kurtuluş Careleri :
Aydınlar arasında vatanın kurtuluşu icin şu goruşler ileri surulmuştur:
Amerikan mandasına girmek
İngiliz mandasına girmek
Bolgesel kurtuluş gercekleştirmek
Milli iradeye dayalı, tam bağımsız yeni bir devlet kurmak
MUSTAFA KEMALİN SAMSUNA CIKMASI
(19 MAYIS 1919)
Samsun cevresindeki Turklerin silahlanmasını ve teşkilatlanmasını engellemek icin 9 Ordu Mufettişi olarak 19 Mayıs 1919da Mustafa Kemal Samsuna gonderilmiştir Samsunda yayınladığı raporda Rumların siyasi emellerinden vazgecmeleri halinde karışıklığın kendiliğinden sona ereceğini belirtmiştir
Not : 19 Mayıs 1919 Kurtuluş Savaşının başlangıcı kabul edilmektedir
HAVZA GENELGESİ (28 MAYIS 1919)
Mustafa Kemal daha guvenli bir bolge olan Havzaya gitmiş, orada halkı bilinclendirmek ve işgallere karşı tepkisini artırmak icin bir genelge yayınlamıştır Buna gore,
İşgallere karşı mitingler duzenlenecek
İtilaf devletleri temsilcilerine ve İstanbul Hukumetine işgalleri kınayıcı telgraflar cekilecek
Mudafaai Hukuk Cemiyetleri yaygınlaştırılacak
İşgallerin ciddiyeti halka anlatılacak
Butun bunlar yapılırken azınlıklara iyi davranılacak
Genelge etkili olmuş, ilk once Havzada daha sonra başta İstanbul olmak uzere bircok bolgede mitingler duzenlenmiştir Mustafa Kemal Harbiye Nezareti tarafından İstanbula cağrılmışsa da donmemiş, Amasyaya hareket etmiştir
AMASYA GENELGESİ (22 HAZİRAN 1919)
Kurtuluş Savaşı'nın;amacını,gerekcesini ve yontemini ortaya koyan bir ihtilal bildirgesidir
Mustafa kemal milli birliği gercekleştirmek ve Kurtuluş Savaşına cağrıda bulunmak amacıyla ceşitli komutanların da imza ve desteğini alarak Amasyada yeni bir genelge yayınlamıştır (Ali Fuat, Kazım Karabekir vs)
Buna gore ;
Vatanın butunluğu ve milletin istiklali tehlikededir (Kurtuluş Savaşının gerekcesidir)
İstanbul hukumeti uzerine aldığı vazifenin gereğini yerine getirmemekte, bu da milletimizi yok gostermektedir
Milletin istiklalini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır (Kurtuluş Savaşının amac ve yontemi)
Milletin haklarını tum dunyaya duyuracak bir kurul toplanmalıdır (Temsil heyetinden bahsediliyor)
Her bakımdan guvenli bir bolge olan Sivasta milli bir kongre toplanmalıdır (Davet)
Bunun icin yurdun her yanında 3 delege secilmeli, secimlerin yapılmadığı yerde halkın guvenini kazanmış 3 kişi belirlenip derhal yola cıkarılmalıdır
Delegelerin belirlenmesinde, Mudafai Hukuk ve Reddi İlhak Cemiyetleri ve belediyeler gorevlendirilmiştir (Boylece kurtuluş savaşını yayma ve millete maletme hedeflenmiştir)
Butun bu işler buyuk bir gizlilik icinde yapılmalı ve milli bir sır olarak saklanmalıdır
10 Temmuzda Erzurumda doğu illeri adına bir kongre toplanacaktır
Not1: Turk inkılabının ihtilal safhası başlamıştır İlk kez millet egemenliğine dayalı bir yonetim kurulacağından bahsedilmiştir
Not 2: Halk milli mucadeleye davet edilmiştir
Not3: Sivas Kongresine cağrı yapılmış, Erzurum Kongresinin toplanacağı duyurulmuştur
Not4 : Mustafa Kemalin Amasya Genelgesi ile yetkilerini aşması once İstanbul Hukumeti tarafından daha sonra padişah tarafından geri cağrılmasına sebep olmuş, Mustafa Kemal, 78 Temmuz gecesi askerlikten istifa etmiştir
SEVR BARIŞ ANTLAŞMASI (10 Ağustos 1920)
Diğer mağlup devletlerle yapılan barış antlaşmalarının şartları Paris Konferansında belirlendiği halde Sevrin şartları San Remo goruşmelerinde ortaya konmuştur Bu gecikmenin sebebi :
Osmanlıyı paylaşma konusunda anlaşmaya varamamaları
Gecen sure icerisinde daha fazla toprak işgal etmek istemeleri
Bir ateşkes antlaşması olan Mondrosun bir barış antlaşması gibi hukumler taşıması
Sevrdeki goruşmelerde şartları cok ağır bulan Tevfik Paşa antlaşmayı imzalamayınca İngilizler
in desteklediği Yunanlılar bir taraftan Edirneyi diğer taraftan Balıkesir ve Bursayı işgal etmişlerdir Bu gelişmeler uzerine saltanat şurası toplanmış ve Sevrin imzalanmasına karar verilmiştir
Kararlar :
Osmanlı Devleti İstanbul ve Orta Anadoluda kucuk bir bolgeyle sınırlandırılacak
Boğazlar Turklerin dahil olmadığı bir komisyon tarafından idare edilecek
Kapitulasyonlar en geniş şekli ile butun devletlere tanınacak
Azınlıklar vergi vermeyecek, askerlik yapmayacak
Yunanlılara İzmir dahil Batı Anadolu ve Midye Buyuk Cekmece hattının batısında kalan butun Doğu Trakya bırakılacak
İngilizlere, Musul, Kerkuk, Irak, Filistin ve Arabistan bırakılacak
Fransızlara, Adana, Malatya, Sivas cevresi ve Suriye bırakılacak
İtalyanlara, Antalya, Konya ve Guneybatı Anadolunun iclerine kadar olan bolgeler bırakılacak
Doğu Anadoluda iki yeni devlet kurulacak (Ermenistan, Kurdistan)
50000 kişi haricinde asker bulundurulmayacak, ağır silahlar edinilmeyecektir
Not1 : Antlaşmanın gecerli olabilmesi icin meclis tarafından onaylanması gerekmiş, Mebusan Meclisi kapatıldığı icin bu da mumkun olmamıştır Bu yuzden Sevr Hukuki gecerliliği olmayan olu doğmuş bir antlaşma olarak kalmıştır
Not2 : TBMM antlaşmayı onaylamamış onaylayanları da vatan haini ilan etmiştir
Not3 : Kurtuluş Savaşı sonrasında Sevr yerine Lozan Barışı imzalanmıştır
