Laktoz Nedir Hakkında Bilgi
Laktoz, doğada yalnız sutte bulunan sut şekeri de denilen bir disakkarit Sutun en onemli karbonhidratıdır Sutun aromasında onemli bir payı bulunmaktadır
Glikoz ve galaktozdan meydana gelmiş bir disakkarit olan laktozun, inek sutundeki oranı ortalama % 4,8, anne sutunde % 7'dir Koyun sutunde % 4,6, keci sutunde de ortalama % 4,0 oranında yer alır Laktoz, mineral maddeler ile birlikte ozmotik sisteme iştirak ettiği icin, bu sut bileşeninin oranı sutte pek fazla değişiklik gostermektedir Meme rahatsızlıklarında, elde edilen sutteki laktoz oranı az veya cok oranda duşuş gostermektedir Kolestrum sutunde ilk gun yine oldukca duşuk bulunmaktadır
Laktozun tatlılık derecesi nisbi olarak duşuk bulunmakta, şayet sakkarozun tatlılık derecesi % 100 olarak ifade edilirse, laktoz % 27'lik bir değer gostermektedir
Laktoz, suda ağır cozunduğu icin dil uzerinde kumumsu bir his uyandırmaktadır Kefir ve kımız bakterilerinin enzimleri, laktozu kullanarak bir alkol fermantasyonu meydana getirirler Bunun icin ekşi sut mamulu kefir ve kımız bir miktar alkol ihtiva ederler Asıl olarak sutun laktozu, sut asidi bakterileri tarafından fermantasyona uğratılır ve sut asidine donuşturulur Sutun ekşimesinin ve yoğurt yapımının esasını bu husus teşkil etmektedir
Laktozun, alkole mayalanmaya, diğer şekerler kadar kolay uğramaması cocuk beslenmesinde onemlidir Daha az barsak bozuklukları olmasına yardım eder
Laktoz ancak kuvvetli asitlerle hidroliz olur, glikoz ve galaktoza ayrılır Limon asidi ve diğer zayıf asitler laktoza etki etmezler Asitlerle laktozun hidrolizi sakkarozunkinden cok daha yavaş seyreder Bunun sonucu sindirimi de yavaştır Bu şekilde barsakta daha uzun zaman kalabilen laktoz, hafif asidik bir ortam sağlar Bu asitlik kalsiyumun daha cok emilmesine yardım eder Gaz ve nisbeten zehirli maddeler vererek ayrışan bazı cins proteinler bu parcalanmayı onler
Laktoz, yağ metabolizması uzerine etki etmektedir Karaciğerde yağ birikmesini onlemekte veya onemli olcude karaciğer yağını azaltmaktadır Laktozun arteriosklerozun onlenmesinde muhtemelen hisse sahibi olduğu tahmin edilmektedir Laktozun ayrıca Bkompleksi vitaminlerinin sentezinde teşvik edici etkide bulunduğu araştırmalar sonucu anlaşılmıştır
Anne sutu, inek sutunden onemli derecede yuksek oranda laktoz ihtiva ettiği icin, adapte edilmiş sut, yani cocuğa verilecek inek sutu laktozca zenginleştirilmelidir Başka şekerler de ilave edilir Ancak laktoz formunda bir ilave, bebeğin metabolizmasında avantajlar sağlamaktadır
Sutteki karbonhidratlara karşı malabsorpsiyon, yani absorpsiyon bozukluğu olabilmektedir Laktoz malabsorpsiyona kaide olarak yalnız yetişkinlerde, gelişme periyodunun bitiminden sonra tesaduf edilmektedir Laktoz malabsorpsiyonun sebebi, ince barsak mukozasının laktaz enzimi aktivitesinin azalması veya tamamen ortadan kalkmasıdır Boyle olunca, laktozun parcalanması mumkun olmamakta ve artan laktoz konsantrasyonundan dolayı, barsak icinde artan bir ozmotik basınc meydana gelmektedir Bu basınc da lumenler icine su akımına sebeb olmaktadır Bunun sonucu olarak şahısta sıkıntı baş gostermekte, gaz, kolik ve diyare ortaya cıkmaktadır
Laktoz malabsorpsiyonun mevcudiyeti ekseriya laktoz tolerans testiyle tesbit edilebilir
Laktoz malabsorpsiyonun ortaya cıkmasında ekseriya laktozun gıdadan tamamen elimine edilmesi tavsiye edilmektedir Ancak boyle durumda sut tuketimini tamamen sınırlamak uygun değildir Cunku sutsuz bir beslenme esansiyel gıda maddelerinin eksikliğine sebeb olmaktadır Uzun sure duşuk sut ve laktoz alınması, uygun olmayan kalsiyum absorpsiyonuna sebeb olmaktadır Bu gibi durumlarda sut hicbir şekilde icilemiyorsa yoğurt, ayran ve peynir alınması tavsiye edilir Laktozsuz sut preparatları da hazırlanabilmektedir
Laktoz daha ziyade ceşitli sut mamullerinin işlenişinde arta kalan sutculuk artıklarından elde edilebilmektedir Sut şekeri bakımından oldukca zengin olan peynir suyu, coğu zaman işlenerek değerlendirilir
Laktozun oldukca geniş bir kullanma alanı bulunmaktadır En cok hekimlikte; eczacılıkta, cocuk beslenmesinde, şeker ve pasta sanayiinde laktozdan istifade edilir
Laktoz, doğada yalnız sutte bulunan sut şekeri de denilen bir disakkarit Sutun en onemli karbonhidratıdır Sutun aromasında onemli bir payı bulunmaktadır
Glikoz ve galaktozdan meydana gelmiş bir disakkarit olan laktozun, inek sutundeki oranı ortalama % 4,8, anne sutunde % 7'dir Koyun sutunde % 4,6, keci sutunde de ortalama % 4,0 oranında yer alır Laktoz, mineral maddeler ile birlikte ozmotik sisteme iştirak ettiği icin, bu sut bileşeninin oranı sutte pek fazla değişiklik gostermektedir Meme rahatsızlıklarında, elde edilen sutteki laktoz oranı az veya cok oranda duşuş gostermektedir Kolestrum sutunde ilk gun yine oldukca duşuk bulunmaktadır
Laktozun tatlılık derecesi nisbi olarak duşuk bulunmakta, şayet sakkarozun tatlılık derecesi % 100 olarak ifade edilirse, laktoz % 27'lik bir değer gostermektedir
Laktoz, suda ağır cozunduğu icin dil uzerinde kumumsu bir his uyandırmaktadır Kefir ve kımız bakterilerinin enzimleri, laktozu kullanarak bir alkol fermantasyonu meydana getirirler Bunun icin ekşi sut mamulu kefir ve kımız bir miktar alkol ihtiva ederler Asıl olarak sutun laktozu, sut asidi bakterileri tarafından fermantasyona uğratılır ve sut asidine donuşturulur Sutun ekşimesinin ve yoğurt yapımının esasını bu husus teşkil etmektedir
Laktozun, alkole mayalanmaya, diğer şekerler kadar kolay uğramaması cocuk beslenmesinde onemlidir Daha az barsak bozuklukları olmasına yardım eder
Laktoz ancak kuvvetli asitlerle hidroliz olur, glikoz ve galaktoza ayrılır Limon asidi ve diğer zayıf asitler laktoza etki etmezler Asitlerle laktozun hidrolizi sakkarozunkinden cok daha yavaş seyreder Bunun sonucu sindirimi de yavaştır Bu şekilde barsakta daha uzun zaman kalabilen laktoz, hafif asidik bir ortam sağlar Bu asitlik kalsiyumun daha cok emilmesine yardım eder Gaz ve nisbeten zehirli maddeler vererek ayrışan bazı cins proteinler bu parcalanmayı onler
Laktoz, yağ metabolizması uzerine etki etmektedir Karaciğerde yağ birikmesini onlemekte veya onemli olcude karaciğer yağını azaltmaktadır Laktozun arteriosklerozun onlenmesinde muhtemelen hisse sahibi olduğu tahmin edilmektedir Laktozun ayrıca Bkompleksi vitaminlerinin sentezinde teşvik edici etkide bulunduğu araştırmalar sonucu anlaşılmıştır
Anne sutu, inek sutunden onemli derecede yuksek oranda laktoz ihtiva ettiği icin, adapte edilmiş sut, yani cocuğa verilecek inek sutu laktozca zenginleştirilmelidir Başka şekerler de ilave edilir Ancak laktoz formunda bir ilave, bebeğin metabolizmasında avantajlar sağlamaktadır
Sutteki karbonhidratlara karşı malabsorpsiyon, yani absorpsiyon bozukluğu olabilmektedir Laktoz malabsorpsiyona kaide olarak yalnız yetişkinlerde, gelişme periyodunun bitiminden sonra tesaduf edilmektedir Laktoz malabsorpsiyonun sebebi, ince barsak mukozasının laktaz enzimi aktivitesinin azalması veya tamamen ortadan kalkmasıdır Boyle olunca, laktozun parcalanması mumkun olmamakta ve artan laktoz konsantrasyonundan dolayı, barsak icinde artan bir ozmotik basınc meydana gelmektedir Bu basınc da lumenler icine su akımına sebeb olmaktadır Bunun sonucu olarak şahısta sıkıntı baş gostermekte, gaz, kolik ve diyare ortaya cıkmaktadır
Laktoz malabsorpsiyonun mevcudiyeti ekseriya laktoz tolerans testiyle tesbit edilebilir
Laktoz malabsorpsiyonun ortaya cıkmasında ekseriya laktozun gıdadan tamamen elimine edilmesi tavsiye edilmektedir Ancak boyle durumda sut tuketimini tamamen sınırlamak uygun değildir Cunku sutsuz bir beslenme esansiyel gıda maddelerinin eksikliğine sebeb olmaktadır Uzun sure duşuk sut ve laktoz alınması, uygun olmayan kalsiyum absorpsiyonuna sebeb olmaktadır Bu gibi durumlarda sut hicbir şekilde icilemiyorsa yoğurt, ayran ve peynir alınması tavsiye edilir Laktozsuz sut preparatları da hazırlanabilmektedir
Laktoz daha ziyade ceşitli sut mamullerinin işlenişinde arta kalan sutculuk artıklarından elde edilebilmektedir Sut şekeri bakımından oldukca zengin olan peynir suyu, coğu zaman işlenerek değerlendirilir
Laktozun oldukca geniş bir kullanma alanı bulunmaktadır En cok hekimlikte; eczacılıkta, cocuk beslenmesinde, şeker ve pasta sanayiinde laktozdan istifade edilir