bilgiliadam
Yeni Üye
Osmanlı İmparatorluğu tarihinde 1718 ile 1730 yılları arasındaki donem Lale Devri diye tanımlanır 12 yıllık bu do Nem, III Ahmed'in hukumdarlık yıllarının yarısını kaplamaktadır Lale Devri'nin gercek başlangıcı,yenilgiyle sonuclanan savaşların ardından imzalanan Pasarofca Antlaşması'ndan bir sure sonra Nevşehirli Damat İbrahim Paşa'nın sadrazamlığa gelmesidir Patrona Halil İhtilali ve Damat İbrahim Paşa'nın idamı da bu devrin sonu olmuştur
Bu do nemin Lale Devridiye isimlendirilmesinin nedeni, saray ve koşk bahcelerinde lale ekilmesinin, bahceleri ceşitli ve en nadir,en değerli lalelerle suslemenin yaygın bir alışkanlık halini almasıdır Dolayısıyla dışardan değerli lale turlerinin soğanları getirilmiş ve bunların fiyatları giderek yukselmiştir Oyle ki, saray cevrelerinde mahbubdiye tanımlanan lale turunun soğanı 500 altına satılıyordu
Tarihcilerin ve tarih incelemeleri yapanların Lale Devrine ilişkin fikir ve goruşleri farklıdır Bazıları,bu donemi tam anlamıyla bir zevk ve safa devri saymaktadırlar Boğazici, Halic, Kağıthane kıyılarındaki lale bahcelerinde eşi benzeri gorulmemiş yaz eğlenceleri, muzik alemleri, devrin unlu şairlerinin, Nedim ve Seyyid Vehpi gibi şiir ustalarının okudukları aşk ve zevki dile getiren şiirlerle renklenen şiir meclisleri, geceleri sırtlarına mumlar dikilmiş kaplumbağaların yarışları,kış mevsiminde saraylarda koşkler ve konaklarda duzenlenen helva sohbetleri, yeni yeni yapılan İran tarzı kasırlar,koşkler,bir bakıma onların goruş ve iddialarını pekiştirmektedir Daha otesi, yenilgiyle sonuclanan savaşları, toprak kayıplarını halka unutturmak, halkı oyalayıp avutmak icin bilincli olarak boyle bir zevk ve safa devrinin acıldığı bile one surulmektedir Ancak, lale devri, sadece bir zevk ve safa donemi değildir Ceşitli alanlarda yenileşme, ileri atılımlar, olumlu işler devridir de Macar multeci İbrahim Muteferrika sayesinde sozluk, tarih ve coğrafya kitaplarının basılması, Yalova'da kurulan kağıt fabrikası ,İtfaiye Boluğu'nun teşkili, Cini fabrikası ve kumaş dokuma atelyeleri, İstanbul'un gorunumunu değiştiren guzel yapılar,kopruler, su kemerleri,Lale Devrinin aynı zamanda bir yenileşme ve ileri atılımlar donemi olduğunu acıklayan eserler ve calışmalardır Ancak sınırsız eğlencelerin, yenilik girişimlerinin su gibi akan par Aya malolması, yeni yeni vergilerin cıkarılmasına, yoksul ve orta tabakadan halkın hayatını etkileyen kısıtlamalara yol acmıştı Ote yandan,koyu dindar cevreler yoneticilerin surduğu hayat tarzını ve yenilik girişimlerini kıyasıya yeriyorlardı Saray cevresi, bilginleri, şairleri, musiki ustalarını koruyucu kanadı altına almış,onları samur kurkler, turlu ihsanlar (bağışlar)la odullendiriyordu
Sınırsız zevk ve safa alemlerinin, olcusuz, plansız masrafların, halkın omuzuna yuklenen vergilerin olumsuz tepkileri kendini gostermekte gecikmedi Uyanan hoşnutsuzluk yaygınlaştı Tez zamanda buyudu Ofkeye,baş kaldırm aya donuştu Patrona Halil adında bir hamam tellakı, kalabalığın başına gecti Ayaklanma karşı durulur gibi değildi Damat İbrahim Paşa olduruldu III Ahmet tahtından indirildi Yapılan saray ve kasırların bir kısmı yakılıp yıkıldıŞair Nedim de ayaklanma sırasında damdan dama atlayarak kacmak isterken duşup oldu Boylece Lale Devri de sona ermiş oluyordu
Bu do nemin Lale Devridiye isimlendirilmesinin nedeni, saray ve koşk bahcelerinde lale ekilmesinin, bahceleri ceşitli ve en nadir,en değerli lalelerle suslemenin yaygın bir alışkanlık halini almasıdır Dolayısıyla dışardan değerli lale turlerinin soğanları getirilmiş ve bunların fiyatları giderek yukselmiştir Oyle ki, saray cevrelerinde mahbubdiye tanımlanan lale turunun soğanı 500 altına satılıyordu
Tarihcilerin ve tarih incelemeleri yapanların Lale Devrine ilişkin fikir ve goruşleri farklıdır Bazıları,bu donemi tam anlamıyla bir zevk ve safa devri saymaktadırlar Boğazici, Halic, Kağıthane kıyılarındaki lale bahcelerinde eşi benzeri gorulmemiş yaz eğlenceleri, muzik alemleri, devrin unlu şairlerinin, Nedim ve Seyyid Vehpi gibi şiir ustalarının okudukları aşk ve zevki dile getiren şiirlerle renklenen şiir meclisleri, geceleri sırtlarına mumlar dikilmiş kaplumbağaların yarışları,kış mevsiminde saraylarda koşkler ve konaklarda duzenlenen helva sohbetleri, yeni yeni yapılan İran tarzı kasırlar,koşkler,bir bakıma onların goruş ve iddialarını pekiştirmektedir Daha otesi, yenilgiyle sonuclanan savaşları, toprak kayıplarını halka unutturmak, halkı oyalayıp avutmak icin bilincli olarak boyle bir zevk ve safa devrinin acıldığı bile one surulmektedir Ancak, lale devri, sadece bir zevk ve safa donemi değildir Ceşitli alanlarda yenileşme, ileri atılımlar, olumlu işler devridir de Macar multeci İbrahim Muteferrika sayesinde sozluk, tarih ve coğrafya kitaplarının basılması, Yalova'da kurulan kağıt fabrikası ,İtfaiye Boluğu'nun teşkili, Cini fabrikası ve kumaş dokuma atelyeleri, İstanbul'un gorunumunu değiştiren guzel yapılar,kopruler, su kemerleri,Lale Devrinin aynı zamanda bir yenileşme ve ileri atılımlar donemi olduğunu acıklayan eserler ve calışmalardır Ancak sınırsız eğlencelerin, yenilik girişimlerinin su gibi akan par Aya malolması, yeni yeni vergilerin cıkarılmasına, yoksul ve orta tabakadan halkın hayatını etkileyen kısıtlamalara yol acmıştı Ote yandan,koyu dindar cevreler yoneticilerin surduğu hayat tarzını ve yenilik girişimlerini kıyasıya yeriyorlardı Saray cevresi, bilginleri, şairleri, musiki ustalarını koruyucu kanadı altına almış,onları samur kurkler, turlu ihsanlar (bağışlar)la odullendiriyordu
Sınırsız zevk ve safa alemlerinin, olcusuz, plansız masrafların, halkın omuzuna yuklenen vergilerin olumsuz tepkileri kendini gostermekte gecikmedi Uyanan hoşnutsuzluk yaygınlaştı Tez zamanda buyudu Ofkeye,baş kaldırm aya donuştu Patrona Halil adında bir hamam tellakı, kalabalığın başına gecti Ayaklanma karşı durulur gibi değildi Damat İbrahim Paşa olduruldu III Ahmet tahtından indirildi Yapılan saray ve kasırların bir kısmı yakılıp yıkıldıŞair Nedim de ayaklanma sırasında damdan dama atlayarak kacmak isterken duşup oldu Boylece Lale Devri de sona ermiş oluyordu