Lokman Doktor hikayesi
Lokman Doktor hikayeleri
Şahmeran ve Lokman Doktor Efsanesi
Lokman Hekim Efsanesi
Adana ve çevresinde yüzyıllardır yaygın olarak Lokman Hekim efsaneleri anlatılmaktadır
Bunlardan bir tanesine şöyledir:
Lokman Doktor, inanışa tarafından bütün hekimlerin piri, üstâdıdır Her çiçeğin, her otun özelliklerini tanıyan Lokman, hap yapar, derilere devâ bulunmuş Tüm dünyayı dolaşmış Çukurova'ya gelince ovanın bereket ve güzelliğine hayran olarak Misis'e kurulmuş Çevredeki bütün hastaları iyileştirmiş Anık hastalığın ne olduğunu unutan Çukurovalılar, sonsuz hayatın peşine düşmüşler Kendileri için ebediyet ilacını yapmasını istemişler
Lokman Doktor Çukurova'yı peyderpey dolaşmış, tüm bitkileri incelemiş Bir gece dolaşmaktan yorgun düşmüş ve ulu bir çınarın aşağıda uyuyakalmış Bir ara bir ses duymuş:
Ey Lokman, artık araman bitsin, ben sonsuz hayatın devâsıyım bundan böyle insanlara ve hayvanlara ölüm yok
Lokman Hekim, sesin geldiği bitkiye doğru yürüyüp koparmış bu arada Tanrı, Cebrail'e: Yetiş Cebrail, Lokman ölümsüzlüğe çare bulursa bu insanların hâli ne olur?demiş
Bunun üstüne Cebrail, piri fani kılığında Misis Havraniye tarafına bir gelmiş Misis Köprüsü'nün üstünde Lokman Hekimle karşılaşmış Cebrail: Selamün aleykümdedikten sonra Lokman'ın elindeki kitaba bakmak istemiş Kitabı alıp coşkuyla akan Ceyhan Nehri'ne atmış Kitabın arkasından Lokman da suya atlamış; ama bulamamış Yaz gelip sular çekilince, ırmak boyunda aramaya devam etmiş Sonunda kitabın sadece bir yaprağını, arpa tarlasında bulmuş Bugünkü tıp biliminin, o günkü yapraktan geliştiğine inanılır Yörede hâlâ, efsanenin izlerine rastlanılmaktadır Kitabın bulunduğu arpa tarlasının toprağı tanrısal sayılır Çocukların karınları ağrıdığında bu toprağı ısıtıp beze sararak çocuğun karnına koyarlar
Bu hikâyenin öbür bir varyantı da şöyledir:
Lokman Hekim tüm doktorların üstadıdır Söylentilere göre, bütün otların, çiçeklerin dilinden anlayan Lokman Doktor bu bitkilerden türlü ilaçlar yaparmış Her çiçek, her ot dile kazanç, Lokman ’a hangi hastalığı iyi edeceğini söylermiş
Bütün dünyayı dolaşan Lokman Doktor, Çukurova ’nın verimli topraklarında her şeyin yetiştiğini görünce, Misis şehrine resmileşmiş Her derde tedavi eden Lokman Hekim, çevresindeki hastaları iyi etmiş Hastalıksız sapa sağlam yaşamaya başlayan halk Lokman ’a gelerek ölümsüzlüğe de bir tedavi bulmasını istemişler Lokman Doktor de ölümsüzlüğe çare olacak bitkiyi bulmak için Çukurova ’yı adım adım dolaşmaya başlamış
Bir çınarın altında uyurken bir ses duymuş “Lokman, bunca zamandır aramantaraman bitsin, ben ölümün ilacıyım bundan böyle insanlara da, hayvanlara da ölüm yokdemiş Kendisine seslenen otun yanı başına koşan Lokman Hekim, ilacın nasıl yapılacağını da öğrenmiş, bir deftere yazmış Otu da kopararak, Misis'e içten yola koyulmuş
Misis ’e varırken, Ceyhan nehri üzerindeki Misis Köprüsü'nde duraksamış Defteri de elindeymiş Defterine yazdıklarına bakarak ilacı yapmaya koyulmuş Tam yapıp bitireceği sırada, bir anda esen rüzgar defteri de, otu da uçurarak suya düşürmüş Efsane bu ya; Lokman Doktor de bu yüzden ölüme tedavi olacak ilacı yeniden bulamamış Otlar da o tarihten sonradan kendisine yüz çevirmişler bir daha onunla hiç konuşmamışlar 2
İkinci bir Lokman Hekim hikayesi de şöyledir:
Lokman Hekim hekim ve eczacıymış Dükkânında her türlü hastalığın devası olan ilaçlar varmış Hastalar içeri girdiklerinde, hastalıklarına iyi gelecek olan ilaç şişesi sallanırmış Birgün, içeri birisi girmiş Ama hiçbir şişe sallanmamış Lokman Doktor, bunun üstüne:
Senin hastalığının çaresi değil, öleceksindemiş
Adam ölümden kurtuluşun olmadığını öğrenince çok üzülmüş Her şeyini satmış Yanında bir beygir tüfek ve av köpeği alarak dağlara çıkmış Vurduğu hayvanları yiyip, yörüklerden yoğurt, süt alarak yaşıyormuş sırası gelmişken hastalığı da ayrıntılarıyla artmış
Bir ağacın altına gelmiş Atını bağlayıp köskelmiş O sırada bir yörük kadını, bir tas sütü saylığa koymuş Yılanların sütü sevdikleri bilinir Dert yaklaşan bir yılan, sütü içmiş, sonra da zehrini süte kusmuş Tas, yemyeşil olmuş
Ağrıları ayrıntılarıyla azan adam:
Gidip şu zehri içeyim de ölüp kurtulayımdiyerek zehirli sütü içmiş Bir zaman sonradan ishal olmuş ve kusmaya başlamış Fakat oldukça hafiflediğini hissediyormuş Ölmek için içtiği zehirden sonradan daha iyi olduğunu görmüş Gün geçtikçe iyileşmiş ve hastalığı en ince ayrıntısına kadar geçmiş Lokman Doktor'e gidip: Sen, bana öleceğimi söylemiştin Fakat ölmedimdemiş
Bunun üzerine Lokman: Ben, sana ala ineğin sütünü nereden bulayım, sütü yılana içirip, nasıl dert kusturayım Hastalığının çaresi vardı; fakat bu ilacı ihtiyacı karşılamak zorlama olduğu için o kadar dedimdiye cevap vermiş
O gün bu gündür tas ve yılanın eczacılık ve tıp biliminin simgesi olması, halk müziği tarafından Lokman Hekim'e dayandırılır
Şahmeran ve Lokman Hekim Efsanesi
Eskiden binlerce yılanın yaşadığı bir mağaraya yanlışlıkla giren bir adam yılanlar tarafından padişahları Şahmeran'a götürülür Şahmeran adama canını bağışlayacağını fakat kendisini ağırlamak zorunda olduğunu söyler Yerini haberdar olan birini
özgürlük bırakarak kendi hayatını tehlikeye atmak istememektedir Şahmeran ona davranır Adam bir dediği iki edilmeden bütün ihtiyaçları sağlanarak yaşamakta günlerinin büyük bölümünü Şahmeran'la sohbet ederek geçirmektedir
Ne kadar kuytu da olsa gerçek dünyadan uzakta bir mağarada süren bu hayattan sıkılan adam bir Gün yeryüzüne dönmek için Şahmeran'dan müsade ister Şahmeran adama güveninin tam olduğunu yerini kimseye söylemeyeceğine inandığını belirterek gitmesine izin verir Ancak kendisini gördüğü için vücudunun pul pul olacağını bu yüzden vücudunu kimseye göstermemesi gerektiğini de tembih ederYeryüzünde olağan hayatına dönen adam Şahmeran'ı gördüğünü hiç kimseye söylemez
sırası gelmişken padişahın kızı hasta olmuş tedavisi için tüm ülke seferber edilmiştir Kızın iyileşmesini en çok isteyenlerden biri de vezirdir Hakiki amacı kızla
evlenip oğlu olmayan padişahın yerine ülke yönetimini fethetmek olan vezir bütün büyücüleri toplayarak bu hastalığa çare bulmalarını ister Büyücülerden birisi Şahmeran'ın bulunup öldürülmesi ve vücudundan alınacak bazı parçaların kaynatılıp içirilmesi durumunda kızın iyi olacağını söyler
Şahmeran'ı bulabilmek için de vücudu pullu kişilerin aranması gerektiğini ekler Vezir ülkedeki herkesi zorunlu olarak hamama götürüp soydurarak Şahmeran'ı gören kişiyi bulur Adam Şahmeran'ı öldüreceğini taahhüt ederek mağaraya gider Şahmeran'a bütün gerçekleri anlattıktan sonra ne yapması gerektiğini sorar Şahmeran: Ölümümün senin elinden olacağını zaten biliyordumdiyerek kendisini öldürmesini fakat bunun bakımlı tutulmasını ister Çünkü öldüğü duyulursa dünyadaki tüm yılanlar insanlardan öç almaya kalkacaklardır
sonradan
Kuyruğumun suyunu kaynat ve vezire içir fakat kısa zamanda ölsün Gövdemin suyunu kaynat ve kıza içir ancak iyileşsin Kafamın suyunu kaynat ve iç ki Lokman Hekim olasındiye ekler Adam biraz da buruk bir şekilde bunları dinler Şahmeran yılanlara adamın misafiri olarak gideceğini fazla uzun yıllar dönmeyeceğini kendisini merak etmemelerini söyler ve yeryüzüne çıkarlar
Adam Şahmeran'ın dediklerini yapar Vezir ölür kız iyileşir kendisi de Lokman Hekim olur
*
Lokman Doktor hikayeleri
Şahmeran ve Lokman Doktor Efsanesi
Lokman Hekim Efsanesi
Adana ve çevresinde yüzyıllardır yaygın olarak Lokman Hekim efsaneleri anlatılmaktadır
Bunlardan bir tanesine şöyledir:
Lokman Doktor, inanışa tarafından bütün hekimlerin piri, üstâdıdır Her çiçeğin, her otun özelliklerini tanıyan Lokman, hap yapar, derilere devâ bulunmuş Tüm dünyayı dolaşmış Çukurova'ya gelince ovanın bereket ve güzelliğine hayran olarak Misis'e kurulmuş Çevredeki bütün hastaları iyileştirmiş Anık hastalığın ne olduğunu unutan Çukurovalılar, sonsuz hayatın peşine düşmüşler Kendileri için ebediyet ilacını yapmasını istemişler
Lokman Doktor Çukurova'yı peyderpey dolaşmış, tüm bitkileri incelemiş Bir gece dolaşmaktan yorgun düşmüş ve ulu bir çınarın aşağıda uyuyakalmış Bir ara bir ses duymuş:
Ey Lokman, artık araman bitsin, ben sonsuz hayatın devâsıyım bundan böyle insanlara ve hayvanlara ölüm yok
Lokman Hekim, sesin geldiği bitkiye doğru yürüyüp koparmış bu arada Tanrı, Cebrail'e: Yetiş Cebrail, Lokman ölümsüzlüğe çare bulursa bu insanların hâli ne olur?demiş
Bunun üstüne Cebrail, piri fani kılığında Misis Havraniye tarafına bir gelmiş Misis Köprüsü'nün üstünde Lokman Hekimle karşılaşmış Cebrail: Selamün aleykümdedikten sonra Lokman'ın elindeki kitaba bakmak istemiş Kitabı alıp coşkuyla akan Ceyhan Nehri'ne atmış Kitabın arkasından Lokman da suya atlamış; ama bulamamış Yaz gelip sular çekilince, ırmak boyunda aramaya devam etmiş Sonunda kitabın sadece bir yaprağını, arpa tarlasında bulmuş Bugünkü tıp biliminin, o günkü yapraktan geliştiğine inanılır Yörede hâlâ, efsanenin izlerine rastlanılmaktadır Kitabın bulunduğu arpa tarlasının toprağı tanrısal sayılır Çocukların karınları ağrıdığında bu toprağı ısıtıp beze sararak çocuğun karnına koyarlar
Bu hikâyenin öbür bir varyantı da şöyledir:
Lokman Hekim tüm doktorların üstadıdır Söylentilere göre, bütün otların, çiçeklerin dilinden anlayan Lokman Doktor bu bitkilerden türlü ilaçlar yaparmış Her çiçek, her ot dile kazanç, Lokman ’a hangi hastalığı iyi edeceğini söylermiş
Bütün dünyayı dolaşan Lokman Doktor, Çukurova ’nın verimli topraklarında her şeyin yetiştiğini görünce, Misis şehrine resmileşmiş Her derde tedavi eden Lokman Hekim, çevresindeki hastaları iyi etmiş Hastalıksız sapa sağlam yaşamaya başlayan halk Lokman ’a gelerek ölümsüzlüğe de bir tedavi bulmasını istemişler Lokman Doktor de ölümsüzlüğe çare olacak bitkiyi bulmak için Çukurova ’yı adım adım dolaşmaya başlamış
Bir çınarın altında uyurken bir ses duymuş “Lokman, bunca zamandır aramantaraman bitsin, ben ölümün ilacıyım bundan böyle insanlara da, hayvanlara da ölüm yokdemiş Kendisine seslenen otun yanı başına koşan Lokman Hekim, ilacın nasıl yapılacağını da öğrenmiş, bir deftere yazmış Otu da kopararak, Misis'e içten yola koyulmuş
Misis ’e varırken, Ceyhan nehri üzerindeki Misis Köprüsü'nde duraksamış Defteri de elindeymiş Defterine yazdıklarına bakarak ilacı yapmaya koyulmuş Tam yapıp bitireceği sırada, bir anda esen rüzgar defteri de, otu da uçurarak suya düşürmüş Efsane bu ya; Lokman Doktor de bu yüzden ölüme tedavi olacak ilacı yeniden bulamamış Otlar da o tarihten sonradan kendisine yüz çevirmişler bir daha onunla hiç konuşmamışlar 2
İkinci bir Lokman Hekim hikayesi de şöyledir:
Lokman Hekim hekim ve eczacıymış Dükkânında her türlü hastalığın devası olan ilaçlar varmış Hastalar içeri girdiklerinde, hastalıklarına iyi gelecek olan ilaç şişesi sallanırmış Birgün, içeri birisi girmiş Ama hiçbir şişe sallanmamış Lokman Doktor, bunun üstüne:
Senin hastalığının çaresi değil, öleceksindemiş
Adam ölümden kurtuluşun olmadığını öğrenince çok üzülmüş Her şeyini satmış Yanında bir beygir tüfek ve av köpeği alarak dağlara çıkmış Vurduğu hayvanları yiyip, yörüklerden yoğurt, süt alarak yaşıyormuş sırası gelmişken hastalığı da ayrıntılarıyla artmış
Bir ağacın altına gelmiş Atını bağlayıp köskelmiş O sırada bir yörük kadını, bir tas sütü saylığa koymuş Yılanların sütü sevdikleri bilinir Dert yaklaşan bir yılan, sütü içmiş, sonra da zehrini süte kusmuş Tas, yemyeşil olmuş
Ağrıları ayrıntılarıyla azan adam:
Gidip şu zehri içeyim de ölüp kurtulayımdiyerek zehirli sütü içmiş Bir zaman sonradan ishal olmuş ve kusmaya başlamış Fakat oldukça hafiflediğini hissediyormuş Ölmek için içtiği zehirden sonradan daha iyi olduğunu görmüş Gün geçtikçe iyileşmiş ve hastalığı en ince ayrıntısına kadar geçmiş Lokman Doktor'e gidip: Sen, bana öleceğimi söylemiştin Fakat ölmedimdemiş
Bunun üzerine Lokman: Ben, sana ala ineğin sütünü nereden bulayım, sütü yılana içirip, nasıl dert kusturayım Hastalığının çaresi vardı; fakat bu ilacı ihtiyacı karşılamak zorlama olduğu için o kadar dedimdiye cevap vermiş
O gün bu gündür tas ve yılanın eczacılık ve tıp biliminin simgesi olması, halk müziği tarafından Lokman Hekim'e dayandırılır
Şahmeran ve Lokman Hekim Efsanesi
Eskiden binlerce yılanın yaşadığı bir mağaraya yanlışlıkla giren bir adam yılanlar tarafından padişahları Şahmeran'a götürülür Şahmeran adama canını bağışlayacağını fakat kendisini ağırlamak zorunda olduğunu söyler Yerini haberdar olan birini
özgürlük bırakarak kendi hayatını tehlikeye atmak istememektedir Şahmeran ona davranır Adam bir dediği iki edilmeden bütün ihtiyaçları sağlanarak yaşamakta günlerinin büyük bölümünü Şahmeran'la sohbet ederek geçirmektedir
Ne kadar kuytu da olsa gerçek dünyadan uzakta bir mağarada süren bu hayattan sıkılan adam bir Gün yeryüzüne dönmek için Şahmeran'dan müsade ister Şahmeran adama güveninin tam olduğunu yerini kimseye söylemeyeceğine inandığını belirterek gitmesine izin verir Ancak kendisini gördüğü için vücudunun pul pul olacağını bu yüzden vücudunu kimseye göstermemesi gerektiğini de tembih ederYeryüzünde olağan hayatına dönen adam Şahmeran'ı gördüğünü hiç kimseye söylemez
sırası gelmişken padişahın kızı hasta olmuş tedavisi için tüm ülke seferber edilmiştir Kızın iyileşmesini en çok isteyenlerden biri de vezirdir Hakiki amacı kızla
evlenip oğlu olmayan padişahın yerine ülke yönetimini fethetmek olan vezir bütün büyücüleri toplayarak bu hastalığa çare bulmalarını ister Büyücülerden birisi Şahmeran'ın bulunup öldürülmesi ve vücudundan alınacak bazı parçaların kaynatılıp içirilmesi durumunda kızın iyi olacağını söyler
Şahmeran'ı bulabilmek için de vücudu pullu kişilerin aranması gerektiğini ekler Vezir ülkedeki herkesi zorunlu olarak hamama götürüp soydurarak Şahmeran'ı gören kişiyi bulur Adam Şahmeran'ı öldüreceğini taahhüt ederek mağaraya gider Şahmeran'a bütün gerçekleri anlattıktan sonra ne yapması gerektiğini sorar Şahmeran: Ölümümün senin elinden olacağını zaten biliyordumdiyerek kendisini öldürmesini fakat bunun bakımlı tutulmasını ister Çünkü öldüğü duyulursa dünyadaki tüm yılanlar insanlardan öç almaya kalkacaklardır
sonradan
Kuyruğumun suyunu kaynat ve vezire içir fakat kısa zamanda ölsün Gövdemin suyunu kaynat ve kıza içir ancak iyileşsin Kafamın suyunu kaynat ve iç ki Lokman Hekim olasındiye ekler Adam biraz da buruk bir şekilde bunları dinler Şahmeran yılanlara adamın misafiri olarak gideceğini fazla uzun yıllar dönmeyeceğini kendisini merak etmemelerini söyler ve yeryüzüne çıkarlar
Adam Şahmeran'ın dediklerini yapar Vezir ölür kız iyileşir kendisi de Lokman Hekim olur
*