Madde Donguleri Neler

Madde Donguleri Nelerdir




Madde Donguleri;Doğada ekolojik onemli olan maddeler, canlılar ve cevreleri arasında alınıp verilir Maddelerin ekosistemdeki budolaşımına madde donguleri yada kısaca cercimler denir Tum maddeler surekli olarak donguler yoluyla, canlılar tarafından yeniden kullanılır

Madde Dongulerinin yararları şoyledir;Tum canlılar dunyanın yuzeyinde ya da yuzeye cok yakın ince bir toprak katmanında yaşarlar ve guneş enerjisinin dışındaki gereksenimlerini bu katmanın icerdiği kaynaklardan karşılarlar

KARBON DONGUSU
Canlı yapısının en onemli elementlerinden birisi karbondurButun organik bileşiklerin temel yapı elemanıdırBunun icin Canlı organizmalar karbonlu bileşikleri kullanmak zorundadırlar

AZOT DONGUSU
Tek hucreli olsun cok hucreli olsun doğadaki tum canlılar yapılarına aldıkları besin maddeleri ile amino Asit ve bu amino asitlerden de Protein sentez ederlerProtein sentezi icin gereken ana Elementler ise karbondan sonra azottur

SU DONGUSU
Su bazı doğal kuvvetler ve Hava hareketleriyle Atmosfer ile yer yuzundeki karalar ve Sular arasında sistemli bir şekilde hareket etmektedirBuna su dongusu veya hidrolojik dolaşım denir

OKSİJEN DONGUSU

Oksijen değişik bicimlere donuşerek doğada surekli bir dongu icerisindedirHavada
gaz suda ise cozunmuş olarak bulunan oksijenserbest halde azottan sonra en cok bulunan elementtirHayvanların ve basit yapılı Bitkilerin solunum yoluyla aldıkları oksijen Hidrojenle birleşince su oluşurBu su daha sonra dışarıya atılarak doğaya verilir

FOSFOR DONGUSU
Fosfor da canlılar icin gerekli temel maddelerdendirHucrelerde nukleik asitlerin enerji aktarımlarını sağlayan adenozin trifosfat (ATP) maddesinde hucre zarının yapısında ayrıca kemik ve dişlerin yapısında bulunurFosfor diğer elementler gibi doğada bileşikler halinde bulunur

Su Dongusu
Dunya uzerinde su dongusu olmasaydı Canlıların yaşama olanakları ortadan kalkardıOrneğin;dunya uzerine ortalama olarak yılda 1000 mm yağış duşmektedirEğer su dongusu olmasaydı bu miktar sadece 24 mm olacaktıCunku Havada buhar halinde tutulan su ancak 24 mm yağış verebilecek miktardadır

Karbon ve Oksijen Dongusu
Bir donumluk şeker kamışı her yıl atmosfer tabakasından 20 ton kadar karbondioksit kullanılırBitki ve hayvan enerji elde etmek icin organik maddeleri yıkarKarbondioksit ve suya kadar parcalanır

Azot Dongusu
Tum canlıların buyumek icin gerekli olan proteinleri uretebilmek uzere azota(nitrojen) gereksinimleri vardırAzot oldukca karmaşık bir yoldan sağlanırSoluduğumuz Havanın yaklaşık olarak % 78 ini oluşturmasına karşın canlılar tarafından gaz bicimiyle kullanılamayan azotun once nitritlere daha sonra da nitratlara donuşmesi gereklidir

Kukurt Dongusu
Kukurt de azot karbon ve diğer elementler gibi yaşam icin gerekli olan elementler arasındadırBitkiler kukurdu SO şeklinde topraktan absorbe ederek H S ‘e cevirirlerDaha sonra kukurdu de proteinlerin yapıtaşı olan
aminoasitlerin sentezinde kullanırlar

Fosfor Dongusu
Fosfat canlıların diş kemik ve kabuk kısımlarında bulunması gereken bir maddedir ve bu ancak fosfor dongusu sayesinde ceşitli aşamalardan gecerek; kayaclardan deniz kabukları ve kayıp kalıntılardan elde edilir