Madenler Nasıl İşlenir
cevherlerin işlenmesi
Madenler Nasıl İşlenir
Maden, diğer adıyla cevher yer kabuğunda ic ve dış doğal etkenlerle oluşan, ekonomik yonden değer taşıyan minerallere verilen addır Her maden (cevher) bir mineraldir, ancak her mineral cevher değeri taşımaz Bir mineralin cevher değeri taşıması icin piyasa şartları gibi bir takım ekonomik etkenlerce belirlenen Tenor değerlerine sahip olması gerekir
Madenlerin ekonomiye kazandırılması sureci, jeoloji muhendislerinden, maden muhendisleri ve metalurji ve malzeme muhendislerine kadar ceşitli muhendislik dallarında calışan muhendisleri icine alan uzun bir surectir Bircok maden ceşidi vardır Bunlardan yuzeye yakın olanlar acık işletme, derindekiler ise kapalı işletme teşekkulleri ile cıkartılır Elmas madeni bu gruba ornek olarak verilebilir
Cıkarılan bu madenlerin işlenmesi farklıdır
Ornek olarak demiri alırsak;
Demiri ya da celiği soğukken doverek bicimlendirmek hem cok emek ve zaman alan bir iştir, hem de metal parcası cekic altında catlayıp kırılabilir Oysa metal dovulmeden once akkor dereceye kadar ısıtılırsa yumuşar, neredeyse macun kıvamına gelir ve kolayca dovulerek bicimlendirilebilir Eskiden demirciler kor halindeki demiri ors denen celikten bir bloğun uzerine yerleştirip cekicle doverlerdi 1839'da İskocyalı muhendis James Nasmyth buhar gucuyle calışan mekanik bir cekic (buharlı şahmerdan) yaptı Boylece gemilerin pervane milleri, buyuk motorların krank milleri gibi cok buyuk boyutlu makine parcalarının yapımı gercekleştirilebildi
Dovme tekniğiyle yapılmış demir ve celik parcalar, erimiş metalin bir kalıba dokulmesiyle elde edilen dokme parcalardan daha dayanıklı ve daha az gevrektir Dovme metal parcaların seri uretiminde, kutuk denen buyuk celik kutleleri akkor dereceye kadar ısıtıldıktan sonra sabit bir orsun uzerine yerleştirilir ve kendi ağırlığıyla serbestce duşen bir cekic (duşme cekici) yardımıyla bicimlendirilir Aslında metale istenen bicimi veren, ors ile cekice takılmış olan kalıplardır Sert celikten yapılan bu dovme kalıplarının maliyeti cok yuksektir, ama uzun sure kullanılabilir
Buyuk dovme parcalar da gene kalıpta, ama cekic yerine presle dovulerek yapılır Makaslar, cekic başları, kerpeten ve pense gibi ceşitli el aletleri, cıvata ve somunlar, krank mili ve supap gibi motor parcaları hep kalıpta dovme presiyle bicimlendirilir Eğer dovme parca sonradan başka bir parcayla birleştirilerek kullanılacaksa, tam istenen boyutlarda olması icin gerekenden biraz buyuk yapılır, sonra takım tezgahında işlenerek istenen boyuta getirilir
cevherlerin işlenmesi
Madenler Nasıl İşlenir
Maden, diğer adıyla cevher yer kabuğunda ic ve dış doğal etkenlerle oluşan, ekonomik yonden değer taşıyan minerallere verilen addır Her maden (cevher) bir mineraldir, ancak her mineral cevher değeri taşımaz Bir mineralin cevher değeri taşıması icin piyasa şartları gibi bir takım ekonomik etkenlerce belirlenen Tenor değerlerine sahip olması gerekir
Madenlerin ekonomiye kazandırılması sureci, jeoloji muhendislerinden, maden muhendisleri ve metalurji ve malzeme muhendislerine kadar ceşitli muhendislik dallarında calışan muhendisleri icine alan uzun bir surectir Bircok maden ceşidi vardır Bunlardan yuzeye yakın olanlar acık işletme, derindekiler ise kapalı işletme teşekkulleri ile cıkartılır Elmas madeni bu gruba ornek olarak verilebilir
Cıkarılan bu madenlerin işlenmesi farklıdır
Ornek olarak demiri alırsak;
Demiri ya da celiği soğukken doverek bicimlendirmek hem cok emek ve zaman alan bir iştir, hem de metal parcası cekic altında catlayıp kırılabilir Oysa metal dovulmeden once akkor dereceye kadar ısıtılırsa yumuşar, neredeyse macun kıvamına gelir ve kolayca dovulerek bicimlendirilebilir Eskiden demirciler kor halindeki demiri ors denen celikten bir bloğun uzerine yerleştirip cekicle doverlerdi 1839'da İskocyalı muhendis James Nasmyth buhar gucuyle calışan mekanik bir cekic (buharlı şahmerdan) yaptı Boylece gemilerin pervane milleri, buyuk motorların krank milleri gibi cok buyuk boyutlu makine parcalarının yapımı gercekleştirilebildi
Dovme tekniğiyle yapılmış demir ve celik parcalar, erimiş metalin bir kalıba dokulmesiyle elde edilen dokme parcalardan daha dayanıklı ve daha az gevrektir Dovme metal parcaların seri uretiminde, kutuk denen buyuk celik kutleleri akkor dereceye kadar ısıtıldıktan sonra sabit bir orsun uzerine yerleştirilir ve kendi ağırlığıyla serbestce duşen bir cekic (duşme cekici) yardımıyla bicimlendirilir Aslında metale istenen bicimi veren, ors ile cekice takılmış olan kalıplardır Sert celikten yapılan bu dovme kalıplarının maliyeti cok yuksektir, ama uzun sure kullanılabilir
Buyuk dovme parcalar da gene kalıpta, ama cekic yerine presle dovulerek yapılır Makaslar, cekic başları, kerpeten ve pense gibi ceşitli el aletleri, cıvata ve somunlar, krank mili ve supap gibi motor parcaları hep kalıpta dovme presiyle bicimlendirilir Eğer dovme parca sonradan başka bir parcayla birleştirilerek kullanılacaksa, tam istenen boyutlarda olması icin gerekenden biraz buyuk yapılır, sonra takım tezgahında işlenerek istenen boyuta getirilir