1 Maden nedir?
Yerkabuğunun farklı derinliklerinden cıkarılan, ekonomik değer taşıyan mineral ve elementlere maden denir
Bir yerdeki madenlerin tahmin olunan miktarlarına maden rezervi denir
Ulkemiz maden yatakları bakımından 29 ceşit ile dunyada ilk on ulke arasında yer alır
2 Ulkemizdeki başlıca madenler nelerdir?
a Demir
b Bakır
c Bor
c Krom
d Boksit
e Cıva
f Kukurt
g Fosfat
h Zımpara Taşı
i Manganez
j Mermer
k Volfram
l Asbest
A Demir
Yerkabuğunda en cok bulunan metaldir Tum metaller icerisinde en cok kullanılandır ve tum dunyada uretilen metallerin %95ini oluşturur
Ulkemiz bu maden bakımından oldukca zengindir Duşuk fiyata ve yuksek dayanıklılık ozelliklerine sahip olduğundan bircok alanda bu madenden faydalanılır
Demir volkanik faaliyetlerin sık olduğu arazilerde oluşan madenlerden biridir
Kullanıldığı alanlar
Otomotiv,
Gemi govdesi yapımı,
Binaların yapısal bileşeni,
Dayanıklı ev eşyaları yapımında kullanılır
Cıkarıldığı yerler:
Karabuk,
Divriği (Sivas),
Simav(Kutahya),
Hekimhan(Malatya),
Eymir(Balıkesir)
B Bakır
Altına benzemesiyle bakır, bugunde onemini yitirmemiştir
Kırmızımsı bir metal olan bakır, doğal ortamda, kayalarda, toprakta, suda ve havada bulunur Bilinen tum canlılar icin olmazsa olmaz bir elementtir Kolay işlenebilmesi ve renginin Demirden sonra ulkemizdeki en onemli madendir Bakır volkanik faaliyetlerin fazla olduğu arazilerde yaygın olan madenlerimizdendir
Kullanıldığı alanlar:
Elektrik, elektronik sanayisinin ham maddesi,
Elektrik ve telefon tellerinde,
Sus ve mutfak eşyalarının yapımında kullanılır
Cıkarıldığı yerler:
Murgul(Artvin)
Kure(Kastamonu)
Maden(Elazığ)
C Bor
Bor madeni ilk bakışta beyaz bir kayayı andırıyor Cok sert ve ısıya dayanıklı olan bu maden, doğada tuz şeklinde bulunmaktadır Roket yakıtından diş macunu yapımına kadar her alanda kullanılan bir madendir Dunya bor rezerv dağılımına bakıldığına ulkemiz %72lik payla Dunyada ilk sırada yer alır
Kullanıldığı alanlar:
Metallurji sanayinde (Ergimeyi hızlandırıcı ve Celiğin sertleştirilmesi),
Nukleer uygulamalarda,
Organik kimya sanayinde,
Cam, seramik, deterjan vb sanayilerde,
Yanmayı onleyici maddelerde,
Dericilik, fotoğrafcılık ve ilac yapımında kullanılır
Cıkarıldığı yerler;
Bigadic, Sındırgı, Susurluk (Balıkesir),
M Kemalpaşa(Bursa),
Seyitgazi(Eskişehir),
Emet(Kutahya)
D Krom
Celik grisi renginde, parlak, cok sert, iyi cilalanabilen ve paslanmayan metalik bir elementtir
Ulkemiz, krom madeni bakımından dunyanın en zengin ulkelerinden biridir Ulkemizin dışarıya en cok sattığı madendir Ayrıca krom cıkarma bakımından da ulkeler arasında başta gelenlerdendir
Kullanıldığı alanlar:
Madeni eşya kaplamacılığında
Celik yapımında kullanılır
Cıkarıldığı yerler:
Guleman(Elazığ),
Fethiye, Koyceğiz, Milas (Muğla),
Orhaneli(Bursa),
Acıpayam(Denizli)
E Boksit
İnce taneler ve katı killer halinde gorulur Aluminyumun ham maddesidir Ulkemizin en zengin rezerve sahip olduğu madenlerden biridir
Kullanıldığı alanlar:
Ucak yapımında,
Otomobil yapımında,
Elektrik malzemesi yapımında,
Ev eşyası yapımında kullanılır
Cıkarıldığı yerler:
Seydişehir(Konya),
Akseki(Antalya),
Milas(Muğla),
Saimbeyli(Adana)
F Cıva
Doğada sıvı halde bulunan tek madendir Tıpta, eczacılıkta, termometrelerde ve fotoğrafcılıkta kullanılır
G Kukurt
Limon sarısında, katı bir cisimdir Doğada yaygın olarak bulunan bir elementtir Eski volkanların yakınında doğal halde bulunur
Bağcılıkta onemli yeri vardır Asmaların ve sebzelerin yapraklarında ureyen bakteriler kukurtlu bileşiklerle yok edilir
Kullanıldığı alanlar:
Yapay gubre,
Oto lastiği,
Kağıt,
Patlayıcı madde yapımında,
Kimya ve boya sanayinde kullanılır
Cıkarıldığı yerler:
Keciborlu(Isparta),
Saraykoy(Denizli),
Simav(Kutahya)
Diyadin(Ağrı)
H Fosfat
Kullanıldığı alanlar:
Suni gubre,
Cimento,
Cam ve kimya sanayisinde kullanılır
Cıkarıldığı yerler:
Mazıdağı(Mardin),
Kilis
Zımpara Taşı
Ceşitli kesici, torpuleyici ve silici aletlerin yapımında kullanılan zımpara taşı yonunden ulkemiz cok zengindir
Kullanıldığı alanlar:
Kesici,
Torpuleyici,
Silici aletlerin yapımında kullanılır
Cıkarıldığı yerler:
Tire(İzmir),
Manisa
Soke(Aydın),
Milas(Muğla),
Tavas(Denizli)
J Manganez
Kullanıldığı alanlar:
Celiğe sertlik kazandırmak ve direncini artırmak icin kullanır
Cıkarıldığı yerler:
Uşak,
Afyon,
Muğla,
Adana,
Erzincan,
Artvin,
Trabzon
K Mermer
Ulkemiz mermer bakımından zengindir
Kullanıldığı alanlar:
Mezar taşları yapımında,
Merenlerde
Mutfak tezgahlarında
Cıkarıldığı yerler:
Afyon,
Kutahya,
Marmara Adası,
Kırşehir,
Tokat,
İzmir,
LVolfram(Tungsten)
Cok sert olması nedeniyle ozel sanayi celiği olarak kullanılır
Kullanıldığı alanlar:
Demiryolu yapımında,
İş makineleri yapımında,
Ucak ve gemi yapımında,
Ampullerde enerjiyi ışığa cevirmede kullanılır
Cıkarıldığı yerler:
Uludağ(Bursa)
M Asbest
Diğer bir adı Amyant olan bu maden 14 bin °C sıcaklığa dayanıklıdır
Kullanıldığı alanlar:
Isıya dayanıklı arac ve gereclerin yapımında kullanılır
Cıkarıldığı yerler:
Eskişehir
Bursa
Erzincan
Hatay