Madenlerin Cıkarıldığı Yerler ve İşlendiği Yerler
TURKİYEDE CIKARILAN ONEMLİ MADENLER
Demir: Modern sanayinin ana metali demirdir Kullanım alanı oldukca geniştir
Cıkarıldığı yerler: Divriği Gurun (Sivas), HekimhanHasan celebi (Malatya), Cam dağı (Sakarya) , EdremitHavranEymirAyvalıkAyazmant (Balıkesir), Torbalı(İzmir), Simav (Kutahya), KırıkhanPayas(Hatay), Bingol,Kahramanmaraş,Duzce, Kayseri Doğu Anadolu Bolgesi demir madeni bakımından Turkiyede ilk sıra gelmektedir
İşlendiği yer : Karabuk, Ereğli, İskenderun demir celik fabrikaları
Bakır: Bakır madeni yatakları genellikle cinko ve kurşun yataklarıyla birlikte bulunur Elektrik ve elektronik sanayisinde kullanılır Bakır mutfak eşya yapımına kullanılır
Cıkarıldığı yerler: Murgul(Artvin),Kure(Kastamonu),Ergani Maden (Elazığ), Cayeli (Rize),
İşlendiği yerler: Maden Ergani bakır işletmeleri, Murgul bakır işletmeleri, Samsun Karadeniz bakır işletmeleri
Krom: Cok sert ,cok iyi cilalanabilen ve paslanmayan bir maden olduğu icin , madeni eşya yapımında buyuk onem taşır Dışarıya en cok satılan madendir Kaplamacılıkta ve celik yapımında kullanılır
Cıkarıldığı yerler: Guleman(Elazığ) , Fethiye Milas Marmaris Dalaman Koyceğiz(Muğla) , Acıpayam (Denizli) , Orhaneli (Bursa) ,Kayseri , Eskişehir Kutahya , Kahramanmaraş , Aladağ(Adana)
İşlendiği yerler :Antalya ve Elazığdaki ferrokrom tesisleri
Krom yatakları altı ana bolgede toplanmıştır
Fethiye, Koyceğiz, Denizli
Alacakaya (Guleman) (Elazığ)
Bursa, Eskişehir
Adana, Kayseri, Mersin
İskenderun, Kahraman Maraş, İslahiye
Kopdağı (Doğu Anadolu)
Krom madeni Antalya ve Gulemandaki ferrokrom tesislerinde işlenmektedir
Boksit: Aluminyumun hammaddesi olan boksit cok hafif olduğundan ucak sanayiinde, otomobil, ev, elektrik malzemesi yapımında kullanılır
Boksit yatakları Seydişehir (Konya), Akseki (Antalya) İslahiye (Gazi Antep) ve Milas (Muğla) civarında bulunur Buralarda cıkarılan boksit, Seydişehir aluminyum tesislerinde işlenmektedir
Bor Mineralleri: Sanayide sayısız denilebilecek kadar cok ceşitli işlerde kullanılmaktadır Bor minerallerinden elde edilen boraks ve asit borik ozellikle nukleer alanda jet ve roket yakıtı , sabun deterjan lehim, fotoğrafcılık tekstil boyaları , cam, elyaf ve kağıt sanayiinde kullanılmaktadır Dunya rezervinin %80ni Turkiyededir Uretim bakımından dunyada 2006 dan beri birinci sıradayız Rezerv bakımından TURKİYE birinci sıradadır Bor minerallerinin uretimi dış isteğe bağlıdır
Cıkarıldığı yerler: BigadicSusurlukSultancayırı (Balıkesir) , Mustafakemalpaşa (Bursa) Emet( Kutahya), Seyitgazi (Eskişehir)
Kukurt: Kukurt gubre, kimya ve boya sanayiinde kullanılır Ayrıca kaucuğun işlenmesinde ve sulfirik asit uretiminde de kullanılır
Ulkemizde kukurt yatakları Keciborlu (Isparta) ve Milas (Muğla) cevresinde bulunmaktadır
Zımpara Taşı: Ceşitli kesici, torpuleyici ve silici aletlerin yapımında kullanılan zımpara taşı yonunden ulkemiz cok zengindir Tire (İzmir), Manisa, Soke (Aydın), Milas (Muğla) ve Tavas (Denizli) da cıkarılır
Barit: Suda erimeyen bir maden olduğundan boya, deri, kimya, cam ve kaucuk sanayiinde kullanılır Ulkemiz barit yatakları bakımından zengin sayılır Antalya, Muş, Gazi Antep ve Eskişehir cevresinde barit yatakları bulunmaktadır
Tuz: Turkiye tuz yatakları bakımından son derece zengindir Kaya tuzu yatakları ucuncu jeolojik zamanda, kapalı gol havzalarında suların buharlaşması ile oluşmuştur Son yıllarda tuz uretimimiz uc kat artmıştır
Turkiyedeki tuz uretiminin coğu, Tuz Golu ile İzmir Camaltı tuzlasından sağlanır Kaya tuzu yatakları, Cankırı, Kars, Iğdır ve Nevşehir cevresinde bulunmaktadır
Cıva: Tek sıvı madendir Zirai ilac yapımında, kağıt sanayiinde, suni gubre uretiminde ve boya sanayiinde kullanılır Turkiyede Sarayonu (Konya), Odemiş (İzmir), Manisa ve Uşak cevresinde cıkarılmaktadır
Luletaşı: Eskişehir cevresinde cıkarılır ve işlenir Sus eşyası yapımında kullanılır
Oltutaşı: Erzurumun Oltu ilcesinde cıkarılır ve işlenir Sus eşyası yapımında kullanılır
Fosfat: Gubre hammaddesi olarak kullanılan fosfat ihtiyacımızı karşılamaz Fas, Tunus ve Cezayirde yaygın olarak gorulur ve daha cok bu ulkelerden ithal edilir Turkiyedeki en zengin fosfat yatakları Mazıdağı (Mardin), Adıyaman, Bingol ve Bitliste bulunmaktadır
Manganez: Celiğe sertlik kazandırmak ve direncini artırmak icin kullanılır Uşak, Afyon, Muğla, Adana, Erzincan, Artvin ve Trabzon cevresinde manganez yatakları bulunur İhtiyacı karşılamaz Bu nedenle ithal edilir
Mermer: Ulkemiz mermer bakımından zengindir Afyon, Kutahya, Marmara Adası, Kırşehir, Tokat ve İzmir cevresinde cıkarılır Yurt dışına ihracatı yapılır
Volfram (Tungsten): Cok sert olması nedeniyle ozel sanayi celiği olarak kullanılır Demiryolu, iş makineleri, ucak ve gemi yapımı yanında, ampullerde enerjiyi ışığa cevirmede kullanılır Bursa Uludağda cıkarılıp işletilmektedir Fakat son yıllarda uretimi durmuştur
Asbest (Amyant): 14 bin °C sıcaklığa dayanır Isıya dayanıklı arac ve gerec yapımında kullanılır Konserojen madde bulundurması nedeniyle, kullanımı sınırlandırılmıştır Eskişehir, Bursa, Erzincan, Hatay, Kars, Ağrı, Malatya, Sivas, İskenderun, Uşak ve Konyada cıkarılır
TURKİYEDE CIKARILAN ONEMLİ MADENLER
Demir: Modern sanayinin ana metali demirdir Kullanım alanı oldukca geniştir
Cıkarıldığı yerler: Divriği Gurun (Sivas), HekimhanHasan celebi (Malatya), Cam dağı (Sakarya) , EdremitHavranEymirAyvalıkAyazmant (Balıkesir), Torbalı(İzmir), Simav (Kutahya), KırıkhanPayas(Hatay), Bingol,Kahramanmaraş,Duzce, Kayseri Doğu Anadolu Bolgesi demir madeni bakımından Turkiyede ilk sıra gelmektedir
İşlendiği yer : Karabuk, Ereğli, İskenderun demir celik fabrikaları
Bakır: Bakır madeni yatakları genellikle cinko ve kurşun yataklarıyla birlikte bulunur Elektrik ve elektronik sanayisinde kullanılır Bakır mutfak eşya yapımına kullanılır
Cıkarıldığı yerler: Murgul(Artvin),Kure(Kastamonu),Ergani Maden (Elazığ), Cayeli (Rize),
İşlendiği yerler: Maden Ergani bakır işletmeleri, Murgul bakır işletmeleri, Samsun Karadeniz bakır işletmeleri
Krom: Cok sert ,cok iyi cilalanabilen ve paslanmayan bir maden olduğu icin , madeni eşya yapımında buyuk onem taşır Dışarıya en cok satılan madendir Kaplamacılıkta ve celik yapımında kullanılır
Cıkarıldığı yerler: Guleman(Elazığ) , Fethiye Milas Marmaris Dalaman Koyceğiz(Muğla) , Acıpayam (Denizli) , Orhaneli (Bursa) ,Kayseri , Eskişehir Kutahya , Kahramanmaraş , Aladağ(Adana)
İşlendiği yerler :Antalya ve Elazığdaki ferrokrom tesisleri
Krom yatakları altı ana bolgede toplanmıştır
Fethiye, Koyceğiz, Denizli
Alacakaya (Guleman) (Elazığ)
Bursa, Eskişehir
Adana, Kayseri, Mersin
İskenderun, Kahraman Maraş, İslahiye
Kopdağı (Doğu Anadolu)
Krom madeni Antalya ve Gulemandaki ferrokrom tesislerinde işlenmektedir
Boksit: Aluminyumun hammaddesi olan boksit cok hafif olduğundan ucak sanayiinde, otomobil, ev, elektrik malzemesi yapımında kullanılır
Boksit yatakları Seydişehir (Konya), Akseki (Antalya) İslahiye (Gazi Antep) ve Milas (Muğla) civarında bulunur Buralarda cıkarılan boksit, Seydişehir aluminyum tesislerinde işlenmektedir
Bor Mineralleri: Sanayide sayısız denilebilecek kadar cok ceşitli işlerde kullanılmaktadır Bor minerallerinden elde edilen boraks ve asit borik ozellikle nukleer alanda jet ve roket yakıtı , sabun deterjan lehim, fotoğrafcılık tekstil boyaları , cam, elyaf ve kağıt sanayiinde kullanılmaktadır Dunya rezervinin %80ni Turkiyededir Uretim bakımından dunyada 2006 dan beri birinci sıradayız Rezerv bakımından TURKİYE birinci sıradadır Bor minerallerinin uretimi dış isteğe bağlıdır
Cıkarıldığı yerler: BigadicSusurlukSultancayırı (Balıkesir) , Mustafakemalpaşa (Bursa) Emet( Kutahya), Seyitgazi (Eskişehir)
Kukurt: Kukurt gubre, kimya ve boya sanayiinde kullanılır Ayrıca kaucuğun işlenmesinde ve sulfirik asit uretiminde de kullanılır
Ulkemizde kukurt yatakları Keciborlu (Isparta) ve Milas (Muğla) cevresinde bulunmaktadır
Zımpara Taşı: Ceşitli kesici, torpuleyici ve silici aletlerin yapımında kullanılan zımpara taşı yonunden ulkemiz cok zengindir Tire (İzmir), Manisa, Soke (Aydın), Milas (Muğla) ve Tavas (Denizli) da cıkarılır
Barit: Suda erimeyen bir maden olduğundan boya, deri, kimya, cam ve kaucuk sanayiinde kullanılır Ulkemiz barit yatakları bakımından zengin sayılır Antalya, Muş, Gazi Antep ve Eskişehir cevresinde barit yatakları bulunmaktadır
Tuz: Turkiye tuz yatakları bakımından son derece zengindir Kaya tuzu yatakları ucuncu jeolojik zamanda, kapalı gol havzalarında suların buharlaşması ile oluşmuştur Son yıllarda tuz uretimimiz uc kat artmıştır
Turkiyedeki tuz uretiminin coğu, Tuz Golu ile İzmir Camaltı tuzlasından sağlanır Kaya tuzu yatakları, Cankırı, Kars, Iğdır ve Nevşehir cevresinde bulunmaktadır
Cıva: Tek sıvı madendir Zirai ilac yapımında, kağıt sanayiinde, suni gubre uretiminde ve boya sanayiinde kullanılır Turkiyede Sarayonu (Konya), Odemiş (İzmir), Manisa ve Uşak cevresinde cıkarılmaktadır
Luletaşı: Eskişehir cevresinde cıkarılır ve işlenir Sus eşyası yapımında kullanılır
Oltutaşı: Erzurumun Oltu ilcesinde cıkarılır ve işlenir Sus eşyası yapımında kullanılır
Fosfat: Gubre hammaddesi olarak kullanılan fosfat ihtiyacımızı karşılamaz Fas, Tunus ve Cezayirde yaygın olarak gorulur ve daha cok bu ulkelerden ithal edilir Turkiyedeki en zengin fosfat yatakları Mazıdağı (Mardin), Adıyaman, Bingol ve Bitliste bulunmaktadır
Manganez: Celiğe sertlik kazandırmak ve direncini artırmak icin kullanılır Uşak, Afyon, Muğla, Adana, Erzincan, Artvin ve Trabzon cevresinde manganez yatakları bulunur İhtiyacı karşılamaz Bu nedenle ithal edilir
Mermer: Ulkemiz mermer bakımından zengindir Afyon, Kutahya, Marmara Adası, Kırşehir, Tokat ve İzmir cevresinde cıkarılır Yurt dışına ihracatı yapılır
Volfram (Tungsten): Cok sert olması nedeniyle ozel sanayi celiği olarak kullanılır Demiryolu, iş makineleri, ucak ve gemi yapımı yanında, ampullerde enerjiyi ışığa cevirmede kullanılır Bursa Uludağda cıkarılıp işletilmektedir Fakat son yıllarda uretimi durmuştur
Asbest (Amyant): 14 bin °C sıcaklığa dayanır Isıya dayanıklı arac ve gerec yapımında kullanılır Konserojen madde bulundurması nedeniyle, kullanımı sınırlandırılmıştır Eskişehir, Bursa, Erzincan, Hatay, Kars, Ağrı, Malatya, Sivas, İskenderun, Uşak ve Konyada cıkarılır